همه آنچه باید درباره تاریخ تولید و تاریخ انقضای مواد غذایی بدانید

به گزارش افکارنیوز ، ماستی که ترشیده نانی که کپک زده، آبمیوه ای که طعم فلز می دهد و خوراکی هایی که عطر، طعم، مزه و ظاهری نامناسب دارند اما هنوز تاریخ انقضایشان نگذشته است. آیا تاریخ انقضا همیشه قابل اعتماد است؟

چقدر می توان به تاریخ تولید و انقضای مواد غذایی اطمینان کرد؟ سوال یک خطی و ساده ای به نظر می رسد اما جواب آن در بیشتر اوقات ساده نیست. می خواهیم این سوال ساده را درباره یکی از موارد مهم در صنعت غذا از خودمان بپرسیم و با هم به دنبال جواب آن بگردیم. این تاریخ بیانگر چه نکته هایی است؟ چقدر این عدد واقعی است؟ چه بلایی بر سر مواد غذایی که تاریخ انقضای آن گذشته است می آید و اصلاً می شود خوراکی ها را بعد از پایان تاریخ مصرف شان استفاده کرد؟

تاریخ انقضا چه می گوید؟

تاریخ انقضای ثبت شده روی هر ماده غذایی نشان دهنده آخرین روز مصرف آن است. اصلاً چرا روی یک ماده غذایی چنین زمانی درج می شود؟

مدت زمان فروش:


پیش از مصرف کننده، خریدار اول مواد غذایی، یعنی صاحبان سوپرمارکت ها باید حواس شان به تاریخ انقضای ماده غذایی باشد. به این دلیل که پس از رسیدن به این زمان، باید ماده غذایی را از قفسه یا یخچال شان بردارند و به عنوان یک ماده دور ریز از گردونه فروش خارج کنند. در واقع این زمان به آنها می گوید که برای مثال این خوراکی را می توان تا سه روز، سه ماه یا سه سال دیدگر در مغازه عرضه کرد.

تعیین کننده کیفیت:


از لحظه تولید ماده غذایی تا زمان بسته بندی، زمانی در کارخانه صرف می شود. پس از آن فاصله زمانی از انتقال آن تا مراکز فروش می گذرد؛ بنابراین حداقل ۲۴ ساعت طول می کشد تا خوراکی تولید شده وارد مغازه شود. به این ترتیب وقتی روی ماده غذایی ای تاریخ تولید درج می شود، یعنی اینکه این ماده غذایی در بهترین شرایط حداقل ۲۴ ساعت قبل بسته بندی شده است. بنابراین روند تغییر کیفیت آن کمی قبل از اینکه وارد مغازه شود، آغاز شده است و به تدریج تا رسیدن به تاریخ انقضاء این کیفیت کم و کمتر می شود. به این ترتیب که ماده غذایی از نظر تازگی، عطر و طعم و کیفیت ظاهری دچار تغییر می شود. پس خوراکی ای را انتخاب کنید که تاریخ همین امروز روی آن ثبت شده است.

در ظاهر سالم است:


گاهی خوراکی خریداری شده از نظر ظاهری کیفیت مناسبی دارد اما این به معنی سالم بودن آن نیست. درباره بعضی خوراکی ها باید به این نکته کاملاً دقت کرد؛ برای مثال درباره لبنیات. به این مثال دقت کنید؛ یک بطری شیر را در زمان مناسب آن یعنی پیش از تاریخ انقضای آن می خرید اما آیا شیر کاملاً سالم است؟ جواب می تواند منفی باشد. چرا؟ شیر از جمله مواد غذایی است که به سرعت با تغییر شرایط نگهداری، کیفیت اش را از دست می دهد. این نکته به ویژه در تابستان که هوا گرم است مهمتر است. حال چه باید کرد؟ هر بار پیش از مصرف کمی از آن را بجوشانید؛ حتی اگر تاریخ تولید آن همان روز باشد.

ممکن است تازه نباشد:


به تاریخ انقضاء، تا حدی اطمینان کنید اما به آنچه که باید اطمینان صددرصد داشت، حس های پنج گانه خودتان است. البته نباید جان تان را به خطر بیندازید؛ اما وقتی یک خوراکی را به خانه می آورید و در آن را برای مصرف باز می کنید، حتماً بررسی اش کنید. خوراکی هایی که عطر، طعم، مزه و ظاهری نامناسب دارند، با قوه چشایی و بینایی قابل شناسایی هستند. پس فقط به تاریخ انقضاء اطمینان نکنید.

پیش از رسیدن به نصف زمان:


باید زمان انتقال ماده غذایی تا سوپرمارکت را به مدت زمان تولید تا مصرف ماده غذایی اضافه کنیم (این زمان حداقل ۲۴ ساعت است) ؛ بنابراین بهترین زمان مصرف هر ماده غذایی تا پیش از رسیدن به نصف زمان تاریخ انقضای آن است. یعنی چه؟ اگر روی یک بطری شیر تاریخ تولید ۱/۳/۹۲ و تاریخ انقضای آن ۴/۳/۹۲ درج شده است؛ بهترین زمان مصرف آن تا پایان روز ۲/۳/۹۲ است. البته این به آن معنا نیست که بعد از آن نمی توان ماده غذایی را مصرف کرد، بلکه به این معنی است که بعد از این تاریخ شاهد افت چشمگیر کیفیت محصول غذایی خواهیم بود.

رنگ رخساره خبر می دهد از سر درون؟

همیشه از روی ظاهر بسته، قوطی و بطری مواد غذایی نمی توان به کیفیت آن پی برد زیرا وقتی قوطی کنسروی باد کرده باشد، دیگر کاملاً مشخص است که خراب شده ما اگر آلودگی ایجاد شده در ماده غذایی زیاد نباشد، شکل ظاهر آن چیزی را نشان نمی دهد. پس ضمن اینکه به این نکته ها درباره بسته بندی مواد غذایی توجه می کنید، این نکته هم یادتان باشد که همیشه از روی بسته بندی نمی توان به کیفیت ماده غذایی پی برد.

نشتی:


چرب شدن، نوچ یا خیس شدن و کثیف شدن بسته بندی ماد غذایی نشان می دهد یک جای کار می لنگد؛ برای مثال اگر جعبه بیسکویتی که برداشته اید دست تان را چرب کرد به کیفیت بیسکویت شک کنید.

تورم یا فرورفتگی:


این مسئله بیشتر درباره قوطی های کنسرو و یا بطری ها و پاکت های لبنیات و خانواده آن مطرح است. اگر با چنین وضعیتی مواجه شدید، حتی اگر تاریخ تولید ماده غذایی همین امروز هم بود و یا تاریخ انقضای آن یک سال بعد، قوطی را زمین بگذارید.

بسته بندی نامناسب:

اگر در بطری شل باشد، سلفون روی بسته بیسکویت مشکلی داشته و یا هر اتفاق نامناسب دیگری برای بسته بندی ماده غذایی افتاده باشد، آن را کنار بگذارید. این آسیب ها نقطه ای برای نفوذ هوا و دیگر عوامل آلاینده به داخل بسته ماده غذایی است.

تاریخ انقضا را بی خیال شوید اگر…

اگر بخواهیم به قول اصحاب صنعت غذا خیلی گلخانه ای و شیک درباره خوراکی ها و شیوه نگهداری آنها فکر کنیم، تاریخ تولید و انقضا معنا پیدا می کند! ممکن است بگویید این حرف یعنی چی؟ چرا نگران مان می کنید؟ منظور از تفکر گلخانه ای دباره نگهداری غذاها چیست؟ یعنی اینکه بنا را بر این می گذاریم که کیفیت ماده اولیه، شیوه تولید، بسته بندی، نگهداری آن در کارخانه، اصول صحیح انتقال مواد غذایی به مراکز فروش و اصول نگهداری مواد غذایی در مراکز فروش همگی رعایت شده و ماده غذایی در شرایط عالی تولید شده است اما اگر هر یک از موارد دچار اشکال شود، از مدت ماندگاری محصول کم می کند. پس به وضعیت نگهداری محصول غذایی در سوپرمارکت، جدا از تاریخ انقضای آن توجه کنید.

گاهی هم مقصر خودمان هستیم

همه تقصیرها را گردن تولیدکننده و عرضه کننده محصولات غذایی نیندازیم. اگر همه شرایط برای تولید محصول رعایت شود و در سوپرمارکت نیز محصول به خوبی نگهداری و عرضه شود، گاهی این ما هستیم که با بی توجهی به شیوه نگهداری مواد غذایی در منزل کار را خراب می کنیم. بنابراین پس از خرید محصولات غذایی، حتماً حواس مان باشد که آنها را باید براساس دستور درج شده روی بسته ماده غذایی نگهداری کنیم.

خوردن مواد غذایی یک روز بعد از اتمام خطرناک است؟

همه این داستان ها را تعریف کردیم تا به اینجا برسیم که اگر یک روز از تاریخ مصرف ماده غذایی گذشته باشد و یا اینکه درست در روز انقضای مصرف ماده غذایی باشیم باید چه کار کنیم؟ جواب سوال اول این است که باید خوراکی را دور بریزید. شک نکنید که در طی این مدت به اندازه کافی تغییرات اساسی روی ماده غذایی صورت گرفته است. جواب سوال دوم این است که بهتر بود تا قبل از رسیدن به این روز، ماده غذایی را نوش جان می کردید اما الان می توانید با روش هایی که گفتیم، کیفیت ماده غذایی را کنترل کنید؛ اگر خراب نشده بود آن را مصرف کنید اما بهتر است کودکان، افراد سالخورده و آنهایی که دستگاه گوارش ضعیفی دارند، از این خوراکی مصرف نکنند.

این داستان را جدی بگیریم؟

چقدر این سوال ذهن تان را مشغول کرده که محصولاتی که تاریخ مصرف شان سر می رسد، دوباره با ترفندهایی وارد گردونه تولید محصولات غذایی قرار می گیرند؟ ماجرایی که تعریف می کنم مربوط به کشور ما نیست، مربوط به امریکا است اما به هر حال باید خواند و عبرت گرفت. بررسی های انجام شده طی سال ۲۰۱۲ میلادی در بعضی از ایالت های بزرگ این کشور نشان داد خوراکی هایی که تاریخ انقضایشان گذشته است، بسته به مدت زمانی که از زمان مصرف آنها گذشته، ۲۵ تا ۵۰ درصد ارزان تر از قیمت اصلی به فروش می رسند. بنابراین شیوه بازگشت خوراکی هایی که تاریخ شان گذشته گاهی به این شکل است! بنابراین نسبت به خوراکی هایی که به طور غیر عادی ارزان تر به فروش می رسند، حساس بوده و آنها را نخرید.

حساس ترین خوراکی ها کدامند؟


در بین مواد غذایی، حساس ترین خوراکی ها مواد لبنی و ملحقات آن است. این مواد به راحتی آلوده می شوند. پس از آن نیز بعضی دیگر از خوراکی ها قرار دارند. عمر سلامت بعضی از این خوراکی های حساس به این شرح است:

شیر:


حداکثر تا یک هفته از زمان تاریخ تولید؛ البته به شرطی که کیفیت ماده اولیه، وضعیت بسته بندی، وضعیت نگهداری در سوپرمارکت و منزل مناسب باشد. بنابراین بهتر است به جای یک هفته، روی سه روز حساب کنید.

تخم مرغ:


سه تا پنج هفته؛ البته اگر درست در روز تولید خریداری شده و در منزل نیز در شرایط مناسب نگهداری شود. شما روی همان سه هفته تمرکز کنید!

گوشت مرغ و ماهی:


اگر آنها را فریز نکرده و یا همان روز مصرف نکنید، حداکثر تا دو روز قابل نگهداری در یخچال هستند. بعد از آن باید با ظرف زباله دیدار داشته باشند.

دیگر خوراکی ها:


به تاریخ انقضاء توجه داشته باشید اما باز هم تاکید می شود تا قبل از رسیدن به نیمه عمر تاریخ انقضاء، آنها را مصرف کنید.

کنسروی ها:


انواعی که اسیدیته بالایی دارند، مانند رب گوجه فرنگی، سس کچاپ، حداکثر تا ۱۸ ماه اما شما روی ۱۶ ماه حساب کنید. مواد غذایی با اسیدیته پایین مانند کنسرو نخودفرنگی، حداکثر تا پنج سال. البته این شوخی بزرگی است؛ بهتر است تا قبل از یک سال مصرف شود. کنسروها را دور از نور و در دمای مناسب که روی آن درج شده است، نگهداری کرد.

خارجی ها بهتر هستند؟


مواد اولیه تولید بعضی از محصولات غذایی خارجی است اما همه خوراکی هایی که از خارج وارد می شوند، کیفیت شان بهتر از محصولات داخلی نیست. چرا؟ جواب در مدت زمان انتقال و شیوه نگهداری آنها است. این محصولات در چه فاصله زمانی ای به ما رسیده و چند ماه در گمرک مانده اند؟ پس تاریخ تولید و انقضای آنها بیانگر کیفیت محصول مورد نظر نیست.

تندرستی/ شماره ۱۰۹/۱۸ خرداد ماه ۹۲/ مهتاب خسروشاهی/ صفحه ۲۲
در کانال تلگرام لرستان خبر عضو شوید

نظرات