برخی مسئولان فکر می کنند اقتصاد مقاومتی، اقتصاد ریاضتی است/ بیم آن می رود اقتصاد مقاومتی در حد یک رویا باقی بماند

به گزارش لرستان خبر ، بحث اقتصاد مقاومتی از سال‌های قبل از طرف امام خامنه‌ای مطرح شد ولی از بهمن ماه سال 1392 با ابلاغ سیاست های کلی «اقتصاد مقاومتی» این بحث بیش از بیش مورد توجه قرار گرفت.

به همین منظور و در سالروز ابلاغ این سیاست‌ها لرستان خبر با ایمان رضایی دبیر کارگروه اقتصاد قرارگاه فرهنگی صاحب‌الامر(عج) لرستان به گفتگو نشست.

چرا سراغ موضوع اقتصاد وخصوصا اقتصاد مقاومتی رفتید؟

روحیه ی آرمانگرایی شاید یکی از بارزترین ویژگی های یک جوان و خصوصا جوان دانشجوی حزب الهی باشد و از طرفی مشاهده نابسامانی های موجود و موانع موجود بر سر تحقق آرمان های اصیل نظام مبارک جمهوری اسلامی، ما را به تامل و آسیب شناسی وا داشت که چرا آنگونه که ما متوقعیم و با شتاب مورد نظر، آرمان های مورد نظر محقق نشده است.

این دغدغه توام شد با طرح بحثی توسط رهبر معظم انقلاب که شاید سرآغاز آن به سال 85 و دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه سمنان بر می‌گردد که معظم له، بحث ضرورت تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را مطرح کردند. لذا به این جمع‌بندی رسیدیم که  یکی از علل محوری نقصان‌های موجود، عدم وجود مدل اسلامی پیشرفت است و از همان موقع نیز، آنچه که بنده از مدل برداشت می‌کردم، بیشتر ناظر به الگوها و مدل های پیشرفت اقتصادی بود.

لذا آرام آرام ما از کلان موضوع الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به سمت موضوع اندیشه ورزی برای این موضوع و به بیان دقیق تر به موضوع تحول در علوم انسانی گرایش پیدا کردیم که با توجه به پر رنگ شدن مساله‌ی اقتصاد در پنج، شش سال اخیر، بیشتر به سمت مباحث نظری اقتصاد ایران رفتیم.

با این توضیح که آغاز تحصیل بنده در رشته ی اقتصاد، هم زمان شد یا طرح بحث اقتصاد مقاومتی که رهبر معظم انقلاب، نخستین بار در سال 89 در جمع کارآفرینان این کلید واژه را مطرح کردند. همچنین پیش بینی کرده بودیم که از ابتدای سال 93، از مباحث نظری به سمت مباحث کاربردی حرکت کنیم، که این برنامه ی ما همزمان شد با ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در 29 بهمن 92. 

چرا برای بحث اقتصاد مقاومتی از استان شروع کردید؟

متاسفانه یکی از آسیب‌هایی که نیروهای دغدغه‌مند حزب الهی ما دچار آن شده اند این است که اولا دغدغه اولیه آنها به مرور ایشان را به نظرزدگی افراطی می‌کشاند و ثانیا بسیاری از این دوستان عزیز، به دلیل همان نظرزدگی افراطی، خواه ناخواه به تهران و قم مهاجرت می‌کنند. و متاسفانه دچار این توهم می‌شوند که دارند برای کل کشور کار می‌کنند، در حالی که غالبا مجموعه تلاش های آنها از دیدار موسسات و پژوهشگاه‌ها هم فراتر نمی رود و نه تنها به استان‌ها و شهرستان‌ها رسوخ نمی‌کند، بلکه در فضای کلان شهرها نیز نمودی پیدا نمی‌کند .

چرا در مرکزاتفاقی ‌افتد؟

حضرت آقا درخراسان شمالی ذیل بحث سبک زندگی 28 مصداق طرح نمودند، از جمله فرمودند:"چرا برخی ایده های خوب ما درحد رویا باقی می ماند؟" قدر یقین "اقتصاد مقاومتی" هم ایده خوبی است که این بیم را داریم که در حد یک رویا بماند در حالی که حضرت آقا در ابتدای امسال درحرم رضوی مطرح نمودند که این اقتصاد مقاومتی، رویا نیست وکاملا امکان پذیر وقابل تحقق است.

یقینا پاسخ به این سوال رهبر معظم انقلاب، وقت و دقت دیگری را می‌طلبد اما به نظر می‌رسد که برخی اوقات ایده خوبی در حد کلان درکشور مطرح می‌شود وبا پیگیری‌های حضرت آقا در سطح قوا تحرکات خوبی دیده می‌شود وبه وزارتخانه‌ها ابلاغ می‌شود اما از این فراتر نمی‌رود و به مدیران میانی نمی‌رسد.یعنی همان اشکالی که در مدل مدیریتی از بالا به پایین شاهد آن هستیم.

از طرفی با مهاجرت نیروهای زبده شهرستان و استان، بدنه‌ی اجتماعی ما در فضای شهرستان و استان، نسبت به کلان موضوع‌های نظام درک متناسب را پیدا نخواند کرد و نمی‌توان متوقع بود که از پایین به بالا مطالبه‌گری درستی وجود داشته باشد. پس نه از بالا به مدیران استانی و شهرستانی، نسبت به وظایفشان کاملا توجیه می‌شوند  و نه در پایین و عموم مردم، اصلا حساسیت کافی وجود دارد. لذا این شکاف، مانع از فراگیر شدن گفتمان‌های مورد نظر حضرت آقا می‌شود.

ضمن اینکه یکی ازمشکلات ما این است وقتی کلیدواژه‌ای مطرح می‌شود برخی مرتب فقط این کلیدواژه را تکرار می‌کنند و برخورد بنری با این کلان موضوع ها صورت می‌گیرد و صرفا به طور پفکی بزرگ می شوند و به جای گفتمان سازی، گفتمان سوزی صورت خواهد گرفت، چرا که وقتی ما به ازای خارجی  و ملموس و مشت پرکنی وجود نداشته باشد و صرفا کلیدواژه‌ها لق لقه زبان باشد، باعث زدگی و ناامیدی مردم می شود.

لذا ما معتقدیم که به جای تکرار مکرر کلیدواژه ی "اقتصاد مقاومتی"، باید شروع کنیم به ترجمه. یعنی  بایداقتصاد مقاومتی به زبان یک زن خانه دار تا زبان یک کاسب،تا مدیراقتصادی،تا دانشجو تا طلبه ...تا استاد اقتصاددان دانشگاه،  ترجمه شود وهرکس نقش خود را بداند .

آیا اقتصاد مقاومتی دربحث فرهنگی یا بین مدیران درست فهمیده شده است؟

سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی زمینه‌ای کاملا فرهنگی دارد ودر بند 21 سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی آمده است: تبیین ابعاد اقتصاد مقاومتی و گفتمان سازی آن بویژه در محیط‌های علمی،آموزشی و رسانه‌ای و تبدیل آن به گفتمان فراگیر ورایج ملی.

شاید متوقع باشیم که در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، صرفا با یک سری سیاست اقتصادی مواجه باشیم، در حالی که می بینیم "گفتمان سازی و نیز تقویت فرهنگی جهادی"، دو بند از سیاست های 24 گانه را به خود اختصاص داده است. ضمن اینکه ازآنجایی که در ابلاغیه سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی آمده، این سیاست ها در راستای سیاست های کلی گذشته است و می‌بینیم که در سیاست های کلی اشتغال، یا نقشه جامع علمی کشور، یا سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف، بسیاری از این سیاست ها، کاملا ابعاد فرهنگی دارد.

اغلب مسئولان دلبسته به انقلاب و ارزشهای آن هستند امابه دلیل مشغله‌های فراوان و جلسات، همایشها و ... اصلا فرصت به روز رسانی خود با مفاهیم نوین جریان پویای انقلاب را ندارند و لذا نمی‌توانند فهم درستی ازآن پیدا کنند و متاسفانه بسیاری ازمسئولان، آنچه از اقتصاد مقاومتی می‌دانند در واقع باید اقتصاد ریاضتی نامید و غالبا تصور می کنند که قرار است ما مقاومت اقتصادی کنیم و لازمه آن صرفه جویی و حتی مصرف نکردن است!!! درحالی که فقط در بند 8 این سیاستها بحث الگوی مصرف مطرح میشود یعنی یک بیست وچهارم ازاقتصاد مقاومتی وبرخی فکر میکنند اقتصاد مقاومتی تمام آن مبنی برصرفه جویی است.

برخی مسئولان درک متناسب با آنچه رهبری عنوان می‌کنند ندارند لذا فضای رسانه باید کمک کند که این درک را به مسولان محترم منتقل کند، چنانکه در بند بیست و یک، این نقش و وظیفه‌ی تبیینی برای رسانه پیش بینی شده است. ضمن اینکه در فضای رسانه نباید صرفا به دنبال مچ گیری از مسئولان بود بلکه باید نقش یاری رسانی هم ایفا شود.

نقش دولت دراجرای اقتصاد مقاومتی چیست؟

رهبری درجلسه 20 اسفند 92، هشت الزام را مطرح نمودند که یکی ازآنها این بودکه باید سیاستهای کلی به برنامه اجرایی تبدیل شود وبه ویژه در دولت این الزام عملی شود و باید سهم هر دستگاهی مشخص شده و زمان بندی صورت گیرد.

پس از ابلاغ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، خصوصا در اسفند ماه سال گذشته، تحرکاتی ازسوی دولت صورت گرفت و معاون اول رییس جمهوری از طرف جناب روحانی مسول پیگیری تحقق سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی شد؛  معاون اول 15 ابلاغیه را برای وزارتخانه ها فرستادند وآقای نوبخت را موظف به تلفیق این برنامه ها نمودند اما مسئله این است که این تصمیمات کوتاه مدت و میان مدت پیش بینی شده برای سال 93 و 94،  متاسفانه در وزارتخانه‌ها مانده و ازتذکرات رییس جمهور ومعاون اول این نکته مشهود است و احتمالا حتی به استانداریها وفرمانداریها هم نرسیده است ومسئولان به این امر توجیه نشده اند.

آیا مجلس هم در این زمینه باید قوانینی تصویب کند؟

در تحقیقی که توسط مرکز پژوهش های مجلس انجام شده بیان می شود که بر خلاف تصور براینکه مجلس باید قوانینی دراین زمینه تصویب کند باید بدانیم که ما قوانین خوبی دراین زمینه داریم که باید روی اجرای این قوانین نظارت صورت گیرد .

به عبارتی ما همین الان با پدیده "تورم قوانین" مواجه هستیم.

در رابطه با اهمیت فرهنگ همانطور که رهبری فرمودند:" بالا بردن اقتصاد بدون فرهنگ نه ممکن است ونه مطلوب ."

بسیاری از اساتید اقتصاد هم به این امر واقفند که باید فرهنگ اقتصادی مردم رشد کند ولی با وجود اینکه مدام سخن از "فرهنگ سازی" می کنیم اما اقدام موثری برای تقویت فرهنگ اقتصادی صورت نگرفته است.

رهبری با یک رویکرد  فرهنگی به موضوع اقتصاد نگاه می‌کند ودر عمومی ترین سخنرانیهای خود مباحث اقتصادی را با عموم مردم مطرح میکند ودر تعیین شعار سال به مراتب مشاهده شده که فرهنگ اقتصادی جامعه مورد توجه معظم له قرار گرفته است. یعنی رهبری به جای اینکه صرفا مسائل اقتصادی را به مسئولان مربوطه ابلاغ کند، چندین سال با نامگذاری سال ها و نیز گفتمان سازی، تلاش می کنند تلاش می کنند توجهات را به فرهنگ اقتصادی مردم جلب نمایند.

دربند 20 رهبری، تقويت فرهنگ جهادي در ايجاد ارزش افزوده ، توليدثروت، بهره‌وري، كارآفريني، سرمايه گذاري واشتغال مولد مورد تاکید قرار داه اند لذا باید توجه داشت که ما به دنبال شکوفایی اقتصاد از طریق ترویج سودمحوری اقتصاد غربی نیستیم، بلکه در نگاه رهبری، امروز ورود درمیدان عمل، "مصداق عمل صالح" نامیده می شود و یا بیان می شود که امروز کارآفرینی، یک "عبادت" است...لذا این نگاه به اقتصاد، با نگاه اقتصاد غربی، تفاوت بسیاری دارد.

فرهنگ جهادی برخاسته ازفرهنگ اسلامی است و از اولین کارها این است که اخلاق واحکام کسب و کار راترویج دهیم که متاسفانه وجود بدقولی ها دربازار،حجم چکهای برگشتی از ضعف اخلاق دربازار حکایت دارد.

در بروجرد به صورت آزمایشی روی اخلاق کسب و کارشروع به فعالیت کردیم و هر هفته بروشوری تحت عنوان "بازار خوبان" توزیع میشد که در هر شماره به یکی ازفضایل یا رذایل اخلاقی پرداخته می شود. تحت عناوینی چون بخل وخساست،گرانفروشی،قسم، ربا، رزق وروزی و ...

این بروشورهادر 15 شماره، هزار نفر از کسبه بازار مرکزی بروجرد را مخاطب قرار داد که از این بروشورها بسیار استقبال می‌شد وبسیاری ازکسبه بروجرد تماس میگرفتند وسوالات خود رامطرح می‌کردند.

ما دراین بروشورها ازاخلاق شروع کرده و بنا داشتیم رفته رفته به فضای بایدونبایدها و احکام کسب و کار واردشویم چنانچه شاید بارها این حدیث ازامام علی (علیهالسلام) شنیده میشدکه میفرمودند: یامَعْشَرَالتُّجّارِ،اَلْفِقْهُ ثُمَّ الْمَتْجَرُ،اَلْفِقْهُ ثُمَّ الْمَتْجَرُ،اَلْفِقْهُ ثُمَّ الْمَتْجَرُ.

ای بازرگانان،اوّل فقاهت (شناخت دین واحکام معاملات)،سپس تجارت، اول فقاهت سپس تجارت،اول فقاهت سپس تجارت.

سعی داریم ازابتدای سال 1394 این بروشورها در دو شهر بروجرد وخرم‌آباد به صورت پایلوت پخش نماییم و با رایزنی با حوزه علمیه قم قرار شده درصورت موفقیت این طرح درکل کشوراجرا شود.

در زمینه وابستگی شدید بودجه کشور به نفت چه نظری دارید؟

حضرت آقا کاهش وابستگی به نفت را از آرزوهای دیرینه خود عنوان نموده ومعظم‌له دراین رابطه طی سخنانی که در روز اول سال 92 و درحرم مطهر رضوی ایراد فرمودند، تأکیدکردند: «من هفده هجده سال قبل به دولتی که درآن زمان سرکار بود وبه مسئولان گفتم کاری کنید که ما هر وقت اراده کردیم، بتوانیم درچاه‌ های نفت را ببندیم. آقایان به قول خودشان "تکنوکرات" لبخند انکار زدند که مگر می‌شود»؟!

بنا بر برنامه 5 ساله پنجم قراربراین است که در پایان سال 1394 وابستگی هزینه‌های جاری دولت به نفت به صفر برسدکه قطعا چنین چیزی محقق نشده است وکه این دلایل فراوانی دارد که یکی ازآن برگزاری همایش‌های فراوان است که رهبری هم اخیرا واکنش نشان داد و یکی دیگر از دلایل حقوق کارمندانی است که درحال حاضر حدود 4 میلیون نفرهستند و 5/4 میلیون هم بازنشسته داریم که دولت بایدحقوق آنهارا پرداخت نمایدکه بارسنگینی است.

متاسفانه عده زیادی میل به استخدام دولت دارندکه این نگرش باید درجوانان تغییرکند که یکی ازبرنامه های ما گفتگو و بحث دراین زمینه است .

رهبری درتاریخ ۹۳/۰۷/۳۰ اصطلاح «بچه‌ پولدار ملى»رابه کار برده وفرمودند: دراقتصادى که متکى به منابع زیرزمینى است، وقتى قرار شد که این ذخیره‌ى تاریخى را مدام خام‌فروشى کنیم،به حالت «بچه ‌پولدارى ملى» - مثل بچه‌ پولدارها که قدر پول را نمی‌دانند، هر جور دستشان بیاید خرج میکنند – کشور را بخواهیم اداره کنیم، آنجا نه نخبه شناسایى می‌شود ، نه به نخبه احساس احتیاج می‌شود، نه نخبه می‌تواند نقش ایفا کند.

دراین صحبت‌ها رهبری به شدت وابستگی به نفت را تقبیح کردند.

ما بحث در این مورد را با محوریت کتاب نفخات نفت انجام می‌دهیم ودرحلقه های 10تا 15 نفره برای ترویج فرهنگ کارآفرینی بحث می‌کنیم که این کار را در دو مجموعه کانون تخصصی اقتصاد مقاومتی و کانون شهدای ثارالله و 3 کانون بسیج مهندسی عمران،کشاورزی وصنعتی اینکار را انجام می‌دهیم.

دربحث اقتصاد مقاومتی تاکید ما بر بیانات رهبری است چون عده‌ای میخواهند تعبیر و برداشت خود راجایگزین کنند و سعی کرد‌ه ایم بامحوریت بیانات 20 اسفند 1393 کتابی راتدوین کنیم که این کتاب کاملا برگرفته ازبیانات رهبری است  و همانندکتاب دغدغه های فرهنگی کتابی است که بنا بر شرح مکمل بیانات رهبری با سایر بیانات معظم له دارد.

ازدیگر کارهای ما که توسط کارگروه اقتصاد مقاومتی قرارگاه فرهنگی صاحب الامر(عج) لرستان درحال انجام است تهیه 50 جزوه ذیل 50 کلان موضوع درقالبهای مختلف ازجمله زبان طنز است که مخاطب آن هم شورای بسیج دانشجویی کل کشور است که به مسائل اقتصادی وآگاهی بخشی خواهیم پرداخت.

چنانکه در بند 21 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، بر تبیین ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻣﻘﺎﻭﻣﺘﻲ ﻭ ﮔﻔﺘﻤﺎﻥﺳﺎﺯﻱ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻱﻋﻠﻤﻲ، ﺁﻣﻮﺯﺷﻲ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍﻱ تاکید شده است.

در شورای شهر بروجرد کمیسیون اقتصاد مقاومتی تشکیل شد که اعضای شورا، این کمیسیون را تشکیل می‌دهند که از مشاوران و صاحبنظران استفاده خواهد شد و مسئولان مختلف در جلسات کمیسیون حضور خواهند یافت.

محوری‌ترین کار عملی ما کارآفرینی است زیرا اولین بارکلید واژه اقتصاد مقاومتی درجمع کارآفرینان مطرح شد .

همچنین استان لرستان در ده سال گذشته همواره درنرخ بیکاری دربین 3 استان اول بوده وهیچ مسئولی دراستان نیست  که دراین باره سخن نگفته باشد. لذا شاهد آنیم که  در سفرهای استانی دولت، مردم همواره بحث اشتغال را در صدر خواسته های خود مطرح میکنند وجالب اینجاست که توسعه کارآفرینی درصدر سیاستهای اقتصاد  مقاومتی است ومحوری ترین کار دراستان باید توسعه کارآفرینی باشد. استان لرستان یک استان محروم است و 4/2 جمعیت کشور را به خود اختصاص داده‌ایم اما سهم ما از تولید ناخالص ملی تنها 1.2 است.یعنی سرانه درآمد مردم لرستان بسیار پایین است.

رهبرمعظم انقلاب اسلامی،سیاست‌های کلی اشتغال رادرتاریخ ۱۳۹۰/۰۴/۲۸ در 13 بند تعیین کردندکه دربند 12 آن آمده است: "توجه ویژه به کاهش نرخ بیکاری استان‌های بالاترازمتوسط کشور" که متاسفانه در لرستان به این مساله توجه مورد قبولی صورت نگرفته است ومجمع نمایندگان استان باید این بند را به وزارتخانه های مرتبط تذکردهند.

دربند 5 این سیاستهاهم آمده است: "بهبود محیط کسب وکار وارتقاء شاخص‌های آن (محیط سیاسی،فرهنگی وقضایی ومحیط اقتصادکلان، بازارکار، مالیات‌ها وزیرساخت‌ها) وحمایت ازبخش‌های خصوصی وتعاونی ورقابت از راه اصلاح قوانین، مقررات و رویه‌های ذیربط درچارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران."

درکشورچین این بحث بسیارخوب انجام شد وخصوصی سازی ازپایین بهبود می‌یابد دراین زمینه درکشور ما هم قوانین خوبی تصویب شده است و حتی در شعارهای انتخاباتی آقای روحانی هم بهبود فضای کسب و کار مطرح شده ولی متاسفانه تا زمان حاضر تحرک مناسبی دیده نشده است.

در لرستان مولفه های کسب وکار ضعیف است و باید این مولفه ها شناسایی و بومی باشند به عنوان مثال درزمینه مجوزهای کسب وکار درلرستان بسیار مشکل داریم و شرکتی که درتهران 24 ساعته ثبت می‌شود در لرستان تا 4 ماه هم طول میکشد.

در بحث خرد فضای کسب وکار باید بدانیم که افراد بایدجسارت ورود به فضای نوآورانه راداشته باشند که ماذیل فضای آموزشی با افراد این کار را انجام می‌دهیم و در استان یکی ازمشکلات این است که افراد کار را بلدند ولی در برخی ازمباحث مانند اندازه بازار، حسابداری، قوانین کار مهارتی ندارندکه باعث ورشکستگی افراد می‌شود.

یکی ازکارهای ما این است که وامهای خرد اشتغالی که توسط نهادهای مختلف پرداخت می‌شود باید بازنگری صورت گیرد که برخی عرصه های تازه بایدگشوده وبرخی فضاها هم مختص استان نیست.

انتهای پیام/