جهان پیر می شود!
مطالعه جریان های جمعیت جهان نشان می دهد که چالشی مشخص با پیامدهایی مهم برای زندگی اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پیش روی ما قرار دارد که شامل افزایش پایدار جمعیت پیر جهان چه از نظر ارقام نسبی و چه ارقام کلی است.
مطالعه جریان های جمعیت جهان نشان می دهد که چالشی مشخص با پیامدهایی مهم برای زندگی اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی پیش روی ما قرار دارد که شامل افزایش پایدار جمعیت پیر جهان چه از نظر ارقام نسبی و چه ارقام کلی است.
بنابر ارزیابی های صورت گرفته و تا سال ۲۰۵۰،۸۰۰ میلیون نفر با سن بالای ۶۵ سال در جهان حضور خواهند داشت. حدود ۵۵۶ میلیون نفر از آنها در کشورهای در حال توسعه و ۲۵۴ میلیون نفر در کشورهای توسعه یافته زندگی خواهند کرد. در مقیاس جهانی، آسیا بخش اعظم افراد پیر را به خود اختصاص داده و به نظر می رسد در آمریکای لاتین تنها حدود ۷۰ میلیون نفر حضور خواهند داشت. اگرچه، این پیش بینی های جمعیتی دقیق نیستند، اما به بزرگی چالش پیش رو اشاره دارند.
بنابر برآورد اخیر سازمان ملل، درصد زنانی که انتظار می رود بیش از ۸۰ سال عمر کنند در تمامی مناطق جهان بیشتر از درصد مردان است. این مساله نیز می تواند چالش های بی سابقه ای را رقم بزنند. آفریقا پایین ترین درصدها را ثبت کرده و آمریکای شمالی (آمریکا و کانادا) بیشترین درصدها را به خود اختصاص داده است. این مساله نشان می دهد که رابطه نزدیکی بین طول عمر و شرایط اجتماعی اقتصادی وجود دارد. افزون بر این، جمعیت کنونی جهان ۷ میلیارد نفر است که نسبت به آمار ۲ میلیارد نفری سال ۱۹۲۰ افزایش یافته است. محاسبات جمعیتی اخیر بیان می کنند که جمعیت جهان به میزان یک میلیارد نفر در هر ۱۲ سال رشد داشته که خیر خوبی محسوب نمی شود.
هر جامعه دارای گروه های آسیب پذیر منحصر به خود است که البته بزرگی و تنوع آنها در یک کشور نسبت به کشوری دیگر و یا از یک دوره زمانی تا دوره زمانی دیگر متغیر است. در حقیقت، آسیب پذیری اجتماعی همواره در حال تغییر است. در این میان، موقعیت نسبی افراد و خانواده ها در نردبان اجتماعی و اقتصادی توسط مسیر اقتصادی هر کشور تعیین می شود.
به نظر می رسد اجماعی در این زمینه وجود دارد که مرحله آخر زندگی - دوره پیری - اکثر انسان ها به شدت آسیب پذیر و وابسته می شوند. اما درجه شکنندگی در این بخش از جمعیت متغیر است. میلیون ها نفر آخرین مرحله از زندگی خود را در شرایطی سخت - فقر، بیماری، تنهایی - می گذرانند، در حالی که برخی در رفاه کامل به سر می برند.
سه رشته پیرپزشکی، پیری شناسی و جمعیت شناسی به درک بهتر از شرایط ویژه دوران پیری کمک کرده اند. همچنین باید کار مراقبان و پرستارانی که از سالمندان نگهداری می کنند در نظر گرفته شود زیرا این مشاغل در آینده نقش پررنگ تری خواهند داشت. حتی شاید تقاضا برای این مشاغل در آینده بیشتر از مهندسان و طراحان باشد.
پیرپزشکی به عنوان یک رشته پزشکی به دلایل روشنی در حال رشد است. با توجه به این که وخامت شرایط جسمی و روحی در دوران پیری اجتناب ناپذیر است، از طریق پیرپزشکی درک علمی از میزان دشواری رسیدن به این دوران و حتی تجربه شرایطی دشوارتر برای باقی ماندن در این مرحله به مدت طولانی را کسب می کنیم. پیرپزشکی در مسیر مطالعه پیشگیری، تشخیص، درمان و بازتوانی بیماری ها حرکت می کند.
پیری شناسی نیز به شدت در حال رشد است. امروزه، این حوزه در شرایطی به مطالعه پیری و سنین بالا می پردازد که جنبه های روانی، بیولوژیکی و اجتماعی را در نظر می گیرد و این موارد مستقیما بر چگونگی تجربه پیری تاثیرگذار هستند.
جمعیت شناسی تصویری از جمعیت انسانی ارائه می کند. این حوزه به ما اجازه می دهد تا میزان رشد پیری در حال حاضر و آینده را مشخص کنیم. این مساله در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها ضروری بوده و بر اساس آن می توانیم اقداماتی را برای برطرف کردن مشکلات مختلف از طریق سیاست های عمومی پیش بینی کنیم.
در آینده ای نه چندان دور امید به زندگی روند افزایشی خود را ادامه خواهد داد. با در نظر گرفتن نابرابری های اجتماعی و فقر که در نقاط مختلف جهان شایع هستند، این مساله ممکن است خبر خوبی نباشد. عوامل مختلفی در افزایش سن جمعیت جهان نقش دارند که شامل نرخ پایین زاد و ولد (برنامه ریزی شده یا خود خواسته) ، کاهش پایدار نرخ مرگ و میر نوزادان، نوجوانان و بزرگسالان، پیشرفت چشمگیر در پزشکی و پیشگیری و اصلاح بیماری ها می شود.
تغییر هرم سنی جهان می تواند به شکل گیری یک جامعه جهانی جدید منجر شود. در این میان، نکته هشدار دهنده این است که نهادها و موسسات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی موجود از ظرفیت های لازم برای رسیدگی به چالش های پیش رو که به واسطه این تغییر حاصل می شوند، برخوردار نیستند.
بنابر ارزیابی های صورت گرفته و تا سال ۲۰۵۰،۸۰۰ میلیون نفر با سن بالای ۶۵ سال در جهان حضور خواهند داشت. حدود ۵۵۶ میلیون نفر از آنها در کشورهای در حال توسعه و ۲۵۴ میلیون نفر در کشورهای توسعه یافته زندگی خواهند کرد. در مقیاس جهانی، آسیا بخش اعظم افراد پیر را به خود اختصاص داده و به نظر می رسد در آمریکای لاتین تنها حدود ۷۰ میلیون نفر حضور خواهند داشت. اگرچه، این پیش بینی های جمعیتی دقیق نیستند، اما به بزرگی چالش پیش رو اشاره دارند.
بنابر برآورد اخیر سازمان ملل، درصد زنانی که انتظار می رود بیش از ۸۰ سال عمر کنند در تمامی مناطق جهان بیشتر از درصد مردان است. این مساله نیز می تواند چالش های بی سابقه ای را رقم بزنند. آفریقا پایین ترین درصدها را ثبت کرده و آمریکای شمالی (آمریکا و کانادا) بیشترین درصدها را به خود اختصاص داده است. این مساله نشان می دهد که رابطه نزدیکی بین طول عمر و شرایط اجتماعی اقتصادی وجود دارد. افزون بر این، جمعیت کنونی جهان ۷ میلیارد نفر است که نسبت به آمار ۲ میلیارد نفری سال ۱۹۲۰ افزایش یافته است. محاسبات جمعیتی اخیر بیان می کنند که جمعیت جهان به میزان یک میلیارد نفر در هر ۱۲ سال رشد داشته که خیر خوبی محسوب نمی شود.
هر جامعه دارای گروه های آسیب پذیر منحصر به خود است که البته بزرگی و تنوع آنها در یک کشور نسبت به کشوری دیگر و یا از یک دوره زمانی تا دوره زمانی دیگر متغیر است. در حقیقت، آسیب پذیری اجتماعی همواره در حال تغییر است. در این میان، موقعیت نسبی افراد و خانواده ها در نردبان اجتماعی و اقتصادی توسط مسیر اقتصادی هر کشور تعیین می شود.
به نظر می رسد اجماعی در این زمینه وجود دارد که مرحله آخر زندگی - دوره پیری - اکثر انسان ها به شدت آسیب پذیر و وابسته می شوند. اما درجه شکنندگی در این بخش از جمعیت متغیر است. میلیون ها نفر آخرین مرحله از زندگی خود را در شرایطی سخت - فقر، بیماری، تنهایی - می گذرانند، در حالی که برخی در رفاه کامل به سر می برند.
سه رشته پیرپزشکی، پیری شناسی و جمعیت شناسی به درک بهتر از شرایط ویژه دوران پیری کمک کرده اند. همچنین باید کار مراقبان و پرستارانی که از سالمندان نگهداری می کنند در نظر گرفته شود زیرا این مشاغل در آینده نقش پررنگ تری خواهند داشت. حتی شاید تقاضا برای این مشاغل در آینده بیشتر از مهندسان و طراحان باشد.
پیرپزشکی به عنوان یک رشته پزشکی به دلایل روشنی در حال رشد است. با توجه به این که وخامت شرایط جسمی و روحی در دوران پیری اجتناب ناپذیر است، از طریق پیرپزشکی درک علمی از میزان دشواری رسیدن به این دوران و حتی تجربه شرایطی دشوارتر برای باقی ماندن در این مرحله به مدت طولانی را کسب می کنیم. پیرپزشکی در مسیر مطالعه پیشگیری، تشخیص، درمان و بازتوانی بیماری ها حرکت می کند.
پیری شناسی نیز به شدت در حال رشد است. امروزه، این حوزه در شرایطی به مطالعه پیری و سنین بالا می پردازد که جنبه های روانی، بیولوژیکی و اجتماعی را در نظر می گیرد و این موارد مستقیما بر چگونگی تجربه پیری تاثیرگذار هستند.
جمعیت شناسی تصویری از جمعیت انسانی ارائه می کند. این حوزه به ما اجازه می دهد تا میزان رشد پیری در حال حاضر و آینده را مشخص کنیم. این مساله در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها ضروری بوده و بر اساس آن می توانیم اقداماتی را برای برطرف کردن مشکلات مختلف از طریق سیاست های عمومی پیش بینی کنیم.
در آینده ای نه چندان دور امید به زندگی روند افزایشی خود را ادامه خواهد داد. با در نظر گرفتن نابرابری های اجتماعی و فقر که در نقاط مختلف جهان شایع هستند، این مساله ممکن است خبر خوبی نباشد. عوامل مختلفی در افزایش سن جمعیت جهان نقش دارند که شامل نرخ پایین زاد و ولد (برنامه ریزی شده یا خود خواسته) ، کاهش پایدار نرخ مرگ و میر نوزادان، نوجوانان و بزرگسالان، پیشرفت چشمگیر در پزشکی و پیشگیری و اصلاح بیماری ها می شود.
تغییر هرم سنی جهان می تواند به شکل گیری یک جامعه جهانی جدید منجر شود. در این میان، نکته هشدار دهنده این است که نهادها و موسسات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی موجود از ظرفیت های لازم برای رسیدگی به چالش های پیش رو که به واسطه این تغییر حاصل می شوند، برخوردار نیستند.
