کم نیستند مردمی که این روزها برای دریافت وام خرد چند میلیونی قرض الحسنه به بانک های مختلف مراجعه می کنند اما بدون اینکه به نتیجه ای برسند دست خالی و ناامید از شعب بیرون می آیند و به این فکر می کنند که آیا در دولت بعدی وضع فرق می کند؟

  چند ماه مانده بود به پایان سال ۹۱ که خبرهای مختلفی آمد مبنی بر اینکه بانک ها حساب و کتاب وامی خود را به کل تعطیل کرده اند و تا اطلاع ثانوی قصد ندارند به مردم وام دهند خصوصاً وام قرض الحسنه.

البته زمانی داستان حساب و کتاب وامی بانک ها جدی شد که پرونده وام قرض الحسنه ازدواج هم در همان چند ماه باقی مانده از سال ۹۱ بسته شد و با این کار عملاً بانک ها تیر خلاص را به رؤیاهای افرادی زدند که تا به آن روز فکر می کردند شاید موفق به دریافت وام از بانک ها شوند.

اینکه سال گذشته بانک ها عملاً در زمینه پرداخت وام کم آوردند، برمی گردد به سال ۹۰ و ماجرای تعیین نرخ سود بانکی؛ آن زمان که نرخ سود بانکی به خلاف نظر کارشناسان اقتصادی و بانکی ها هم راستای نرخ تورم تعیین نشد باعث شد تا بسیاری از سپرده گذاران تصمیم بگیرند که سپرده های خود را از سیستم بانکی خارج کنند و ماحصل آن شد که در بازار طلا و سکه در سال ۹۰ و ۹۱ شاهد بودیم و البته حساب بانک ها تقریباً خالی شد.

نباید از این نکته غافل شد که خالی شدن حساب بانک ها مورد تأیید بانکی ها قرار نگرفت و تعدادی از مدیران عامل بانک ها بعد از آنکه انتقادات به سیستم بانکی بالا گرفت رسماً اعلام کردند که حجم سپرده گذاری در بانک ها نه تنها کاهش پیدا نکرده بلکه با افزایش نیز همراه بوده است البته آمار بانک مرکزی هم مؤید این ادعای بانکی هاست؛ چراکه طبق آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی ماندگاری سپرده ها در نظام بانکی بیش از گذشته شده و به حدود ۲۸ درصد رسیده است.

اما با وجود این گزارش ها و اظهارنظرها در سال ۹۰ شاهد بودیم که نقدینگی از بانک ها خارج شده و به بازار طلا و ارز هجوم آورده است؛ هرچند این نقدینگی سرگردان در آن مقطع مدیریت نشد و نابسامانی های بازه مورد اشاره به سال ۹۱ هم کشیده شد و هم اکنون در سال ۹۲ همچنان بازار شاهد اثرات سیاست های نادرست پولی و بانکی آن زمان است.

بعد از آنکه نرخ سود بانکی در سال ۹۰ کاهش یافت و در سال های ۹۱ و ۹۲ بانک ها ملزم به اجرای مفاد بسته مصوب سال ۹۰ شدند به اعتقاد کارشناسان و فعالان بانکی، سفته بازی در بازار طلا و ارز تشدید شد و اکثریت کارشناسان ریشه این امر را در سیاست های نادرست پولی و بانکی به خصوص نرخ سود بانکی اعلام کردند.

طبق ماده نهم بسته سیاستی-نظارتی بانک مرکزی مصوب سال ۹۰؛ نرخ سود عقود غیرمشارکتی تا سررسید ٢ سال معادل ۱۴ درصد و برای سررسید بیشتر از دو سال معادل ۱۵ درصد تعیین می شود دامنه نرخ سود مورد انتظار عقود مشارکتی قابل درج در قرارداد بین مؤسسه اعتباری و مشتری، بین ١٨ تا ٢١ درصد تعیین می شود. بدیهی است نرخ سود قطعی عقود مشارکتی پس از اتمام پروژه و بر مبنای عملکرد واقعی پروژه تعیین می گردد. ضمناً استفاده از عقود مشارکتی تقسیطی ممنوع است.

به گزارش تسنیم، خروج سپرده ها از سیستم بانکی بعد از اعلام سیاست های پولی و بانکی جدید توسط بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار موجب شد که منابع بانک ها نسبت به گذشته کم شود و همین امر قفل شدن خزانه بانک ها در قبال پرداخت تسهیلات مختلف از جمله قرض الحسنه و ازدواج را به همراه داشت.

اواخر سال گذشته بانک ها پرونده وام ازدواج را هم به دلیل کمبود منابع بسته بودند اما از ماه قبل بانک مرکزی رسماً اعلام کرد که بار دیگر استارت پرداخت این تسهیلات در سیستم بانکی زده شده است.

* اگر دستور ویژه رئیس جمهور را داشته باشید، شاید بتوانید وام قرض الحسنه بگیرید

گرانی های سال ۹۱ و البته سال جاری طبعاً گذران زندگی را برای گروه های کم درآمد جامعه سخت تر از گذشته کرده است و همین امر گروهی از این افراد را بر آن می دارد که برای جبران یا تأمین نیازهای خود دست به دامن بانک ها شوند تا شاید با دریافت تسهیلات خرد چند میلیونی قرض الحسنه از سیستم بانکی بتوانند گره ای از مشکلات زندگی خود را در این ایام باز کنند.

خبرنگار تسنیم به منظور کسب اطلاع از وضعیت دریافت و پرداخت تسهیلات بانکی گفت وگویی با تعدادی از مردم و البته متصدیان بانک های خصوصی و دولتی انجام داده است که در ادامه می خوانید؛

کارمند یک بانک دولتی در جنوب شرق تهران درباره اینکه آیا در این شعبه تسهیلات قرض الحسنه به مردم پرداخت می شود به خبرنگار ما گفت: اگر دستور رئیس جمهور را داشته باشید شاید رئیس شعبه با درخواست وام قرض الحسنه شما موافقت کند.

خبرنگار تسنیم با تعجب از طرح این نکته توسط کارمند شعبه این بانک دولتی از وی پرسید: یعنی اگر درخواست رئیس جمهور هم بیاورم نمی توانم وام قرض الحسنه بگیریم که این کارمند دولت گفت: بانک ها راغب به پرداخت وام قرض الحسنه نیستند چرا که هیچ فعال اقتصادی راضی نیست سودهای بالا را بگذارد کنار و منابع خود را با سود ۴ درصد در اختیار مردم قرار دهد.

وی می گوید: بانک های فعلی اکثراً زیان ده هستند بنابراین نمی توانند منابع خود را با سود پایین از بانک خارج کنند.

این کارمند بانک دولتی در پاسخ به این سؤال که آیا قفل شدن خزانه بانک ها ارتباطی به انتخابات ریاست جمهوری و پایان دولت دهم دارد یا خیر، گفت: آخر الزمان که نیست آخر دولت است اما برای بانک ها فرقی نمی کند که کدام دولت روی کار می آید مهم این است که پول داشته باشند ولی الآن ندارند.

البته این کارمند بانک به خبرنگار ما توصیه کرد اگر قصد دریافت تسهیلات را دارد ابتدا در بانک حساب باز کند و بعد از صحبت با مسئول شعبه وام خرید کالا با سود ۱۵ درصد دریافت کند که دریافت این وام هم البته مستلزم طی کردن مراحل خاص خود از جمله اجاره نامه، فاکتور خرید و… است.

* این بار بانک ها فقط وام ازدواج می دهند؛ ولاغیر!

نکته جالبی که این روزها در بانک ها مشهود است پرداخت وام قرض الحسنه ازدواج است چرا که از ماه های پایانی سال قبل پرونده وام ازدواج تقریباً در تمام بانک ها بسته شده بود ولی امسال به دستور بانک مرکزی از ماه قبل بار دیگر متقاضیان این تسهیلات می توانند با مراجعه به شعب تسهیلات ازدواج دریافت کنند.

این نکته ای است که در تمام بانک ها به نقل از معاونان شعبه یا مسئول امور اعتباراتشان بازگو شد؛ اکثریت قریب به اتفاق کارمندان بانک های مختلف در پاسخ به پرسش خبرنگار تسنیم مبنی بر اینکه آیا در این شعبه تسهیلات قرض الحسنه پرداخت می شود، گفتند: فقط وام ازدواج می دهیم و هیچ وام دیگری تحت عنوان قرض الحسنه پرداخت نمی شود.

مراجعه خبرنگار تسنیم به یک شعبه دیگر این بانک دولتی در خیابان ولی عصر (عج) حکایت از آن دارد که این بانک نه تنها تسهیلات قرض الحسنه به مردم پرداخت نمی کند بلکه تسهیلات مبادله ای یا مشارکتی هم ندارد و فقط پاسخگوی نیاز زوجهای جوان از طریق پرداخت وام ازدواج است.

کارمند این بانک به خبرنگار ما گفت: این بانک دولتی فقط وام قرض الحسنه ازدواج پرداخت می کند و دیگر مانند سابق وامهای قرض الحسنه به منظور پرداخت های ضروری و یا درمان و غیره وجود ندارد.

وی با عذرخواهی از خبرنگار ما در خصوص اینکه نمی تواند وام دیگری پیشنهاد کند، گفت: ما تنها وامی که پرداخت می کنیم وام ازدواج است و به دلیل کمبود منابع هیچ وام دیگری نمی توانیم به مراجعه کنندگان بدهیم.

* پول نداریم به مردم وام دهیم/ بانک مرکزی دستور پرداخت وام قرض الحسنه را نداده است

شعبه یک بانک دیگر در میدان بهارستان در پاسخ به چرایی عدم پرداخت تسهیلات قرض الحسنه به خبرنگار ما گفت: متأسفانه بودجه نداریم؛ شعبه ما درجه اش پایین است و به همین خاطر از سازمان مرکزی بودجه ای به این شعبه تعلق نمی گیرد که ما بخواهیم براساس آن به مردم وام بدهیم.

شعبه یک بانک نیمه دولتی که در میدان پونک قرار دارد، نیز از قافله بانک های همکار خود عقب نماند و به دستور رئیس این شعبه پرداخت هرگونه تسهیلاتی غیر از تسهیلات ازدواج ممنوع اعلام شده است.

متصدی امور اعتباری این شعبه درباره چرایی این دستور می گوید: بانک مرکزی هنوز هیچ بخشنامه ای بابت پرداخت وامهای جدید در سال جدید به شعب بانکی ابلاغ نکرده است. از همین رو ما فقط بعد از دریافت بخشنامه می توانیم وام قرض الحسنه و یا سایر وامهای مبادله ای و مشارکتی را بدهیم.

" نه اجازه داریم نه بودجه، به همین خاطر نمی توانیم به مردم وام بدهیم" این جمله ای است که رئیس یکی از شعب دیگر بانکهای سیستم بانکی در پاسخ به این که چرا بعد از گذشت سه ماه از سال ۹۲ بانک ها پرداخت تسهیلات را آغاز نمی کنند به خبرنگار تسنیم گفت.

* لطف یک بانک نیمه دولتی به مردم؛ ۳ میلیون تومان وام با سود ۲۵ درصدی!

متصدی یکی دیگر از شعب یک بانک اصل ۴۴ که در فلکه دوم تهران پارس فعالیت می کند درباره اینکه آیا این شعبه وام می دهد یا خیر به خبرنگار ما گفت: فقط می توانیم ۳ میلیون تومان وام با سود ۲۵ درصدی به شما بدهیم.

وی با اعتماد به نفس خاصی در توجیه نرخ سود بالا برای رقم اندک تسهیلات مورد اشاره می گوید: هیچ بانک دیگری هم اکنون با این شرایط به مردم وام نمی دهد؛ شما می توانید ۳ میلیون تومان دریافت کنید اما با سود ۲۵ درصدی!

یک بانک خصوصی که یکی از شعب آن در خیابان فلسطین واقع است هیچ نوع تسهیلاتی به مردم نمی دهد و دلیل آن را عدم ابلاغ دستور العمل جدید از سوی سازمان مرکزی اعلام می کند.

متصدی این بانک به خبرنگار ما می گوید: اول باید دستور العمل بیاید بعد از آنکه آمد رئیس شعبه باید پرونده تسهیلات را ارزیابی کند و تشخیص دهد که آیا پول داریم به شما وام بدهیم یا خیر.

وی ادامه داد: اما در کل شعب بانک ها در وضعیت خوبی نیستند که بخواهند به مردم وام بدهند. از همین رو به شما توصیه می کنیم بی خیال وام گرفتن شوید!

* پرداخت وام نداریم/ علت: وصول مطالبات معوق

جالب است شعبه یکی دیگر از بانک های خصوصی که در شیخ بهایی فعالیت می کند به خلاف سایر بانکی ها، عدم پرداخت تسهیلات را به خاطر ابلاغ نشدن دستور العمل از سوی سازمان مرکزی اعلام نکرده گفت: پرداخت وام نداریم به علت وصول مطالبات معوق.

مسئول این بانک می گوید: برنامه سازمان مرکزی بانک ما این است که مطالبات معوق سالهای قبل را وصول کنیم به همین دلیل نمی توانیم تسهیلات جدیدی پرداخت کنیم؛ دو- سه سال است که پرداخت وام نداریم حتی وام ازدواج.

بنابر مشاهدات خبرنگار تسنیم در خصوص پرداخت وام قرض الحسنه در سیستم بانکی، وضعیت در بانک های تازه تأسیس یا بهتر بگوییم مؤسسات اعتباری و مالی قدیمی بهتر از بانک های استخوان خردکرده فعلی است.

* بانک های تازه تأسیس چند گام جلوتر از بانک های استخوان خُردکرده!

مسئول یکی از بانک های تازه تأسیسی درباره اینکه آیا در این شعبه وام پرداخت می شود یا خیر، ابتدا چند سؤال مطرح کرد مبنی بر اینکه: آیا شاغل هستید؟ فیش حقوقی دارید؟ خالص دریافتی تان در هر ماه چقدر است؟ و بعد از اینکه پاسخ این سؤال ها را دریافت کرد به خبرنگار ما گفت: شما می توانید ۱۰ تومان وام بگیرید با سود ۲۶.۵ درصد!

این مسئول بانکی با تأکید بر اینکه این نوع تسهیلات نیازی به سپرده وام خواه ندارد، ادامه داد: مردم عادی و یا کارمندان برایشان به صرفه نیست که تسهیلات با سود ۲۶.۵ درصد دریافت کنند به همین دلیل بیشتر افرادی که در بازار آزاد فعالیت می کنند طالب این نوع تسهیلات هستند.

یک بانک قرض الحسنه که به تازگی به جرگه بانکی ها اضافه شده است، شرایطش با سایر بانک هایی که در این گزارش خوانده اید تفاوت دارد؛ در این بانک شما می توانید تسهیلات قرض الحسنه دریافت کنید آن هم با سود ۲ درصد.

آن طور که مسئول یکی از شعب این بانک در خیابان پیروزی به خبرنگارمان می گوید: هر فرد می تواند هر مقداری که سرمایه دارد برای مدت ۴ ماه در این بانک سپرده گذاری کند بعد از اتمام این دوره افراد می توانند ۲ برابر رقم سپرده گذاری از بانک ما تسهیلات دریافت کنند با سود ۲ درصد و اقساط ۱۰ماهه.

آنچه در این گزارش خواندید بخشی از دغدغه مردم در خصوص دریافت تسهیلات از بانک های سیستم بانکی است؛ اما دغدغه مردم هم شنیدنی است وقتی به بانک های مختلف مراجعه می کنند ولی نمی توانند نیاز مالی خود را تأمین کنند.

*سخت گیری های بیجای بانکی ها مانع از دریافت وام می شود

یک خانم ۳۰ساله که برای دریافت وام قرض الحسنه ۳ میلیون تومانی به شعبه یکی از بانک های نیمه دولتی مراجعه کرده ولی قادر به دریافت این تسهیلات نشده است به خبرنگار ما می گوید: بانک ها یا وام نمی دهند یا اگر هم بخواهند بدهند این قدر شرایط را برای مردم سخت می کنند که به طور کل از دریافت وام منصرف شوند.

وی اضافه کرد: سختگیری های بیجای برخی از بانک ها باعث شد تا بنده نتوانم وام ۳ میلیون تومانی را که تمام مراحل اداری اش را طی کرده بودم دریافت کنم؛ به خاطر اینکه ضامن غیررسمی بنده چند ماه مانده بود که سابقه بیمه اش ۵ سال باشد نتوانستم وام را دریافت کنم. ظاهراً بانکی ها بخشنامه ای دارند که براساس آن باید ضامن غیررسمی حداقل ۵ سال سابقه کار داشته باشند.

فرد دیگری که ۷۰ میلیون سپرده در یکی از مؤسسات مالی و اعتباری دارد نیز با گلایه از وضعیت دریافت تسهیلات از سیستم بانکی می گوید: علاوه بر اینکه بانک ها وام نمی دهند هر روز بخشنامه های شان را هم تغییر می دهند و این مسئله مشکلی است که باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد به عنوان نمونه بنده ۷۰ میلیون سپرده گذاری کرده ام تا بتوانم ۵۰ میلیون تومان وام دریافت کنم اما بعد از اینکه تمام مراحل را طی کردم رئیس شعبه به من گفت: شما نمی توانید وام بگیرید به خاطر اینکه سند خانه تان بالای ۲۰ سال است.

وی افزود: این ایرادات بانک در حالی مطرح شد که منزل بنده واقع در سعادت آباد است و بیش از ۵۰۰ میلیون ارزش دارد اما رئیس شعبه با ادعای" بخشنامه جدید آمده سند بالای ۲۰ سال را نباید قبول کنید" به بنده وام نداد.

* برای دریافت وام یک میلیونی باید هفت خوان رستم را طی کنیم!

جوان ۲۵ساله دیگری نیز با تأکید بر اینکه وضعیت تسهیلات دهی در بانک ها مایه خجالت است می گوید: در کشور ما اختلاس ۳ هزار میلیارد تومانی اتفاق افتاد و آخرش هم مشخص نشد که این پولها به بانک ها برگشت یا نه اما مسئولان محترم بانکی شرایطی را برای دریافت تسهیلات مهیا کرده اند که آدم برای یک وام ۳ میلیون تومانی باید هفت خوان رستم را طی کند و در نهایت هم نتواند تسهیلات مورد نظر خود را دریافت کند.

یک کارمند دولتی نیز از منتقدان وضعیت فعلی دریافت و پرداخت تسهیلات در سیستم بانکی است و با گلایه از پیچ و خمهای بانکی ها برای پرداخت تسهیلات می گوید: بنده یک میلیون تومان وام می خواستم از یک بانک نیمه دولتی دریافت کنم اما بعد از کلی رفت و آمد رئیس شعبه با ایراد پی درپی در خصوص وضعیت ضامن دولتی ام وام یک میلیون تومان را به بنده نداد.

* سپرده وام خواه همچنان برای مردم دردسرساز است

در گیرودار کمبود منابع و امتناع بانکی ها از پرداخت تسهیلات به مردم تعدادی از بانک ها هستند که وام می دهند اما نه از نوع قرض الحسنه!

تعدادی از بانک ها تسهیلات مبادله ای را با سودهای بالا به مردم پرداخت می کنند اما با شروط؛ این بانک ها علاوه بر ضامن کارمند رسمی و… از مردم می خواهند که در بانک ابتدا مدت چند ماه سپرده گذاری کنند و بعد از طی این مدت به آنها تسهیلات پرداخت خواهد شد.

این درحالی است که محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی به دفعات در مصاحبه های خود دریافت سپرده وام خواه را ممنوع اعلام کرده و به بانکی ها هشدار داده است که این رویّه را کنار بگذارند و طبق قانون روال پرداخت وام را طی کنند.

اما بااین حال، بانک ها ساز خود را می زنند و ظاهراً در تلاش هستند تا به بهانه های مختلف از پرداخت تسهیلات به مردم امتناع کنند و سپرده وام خواه هم یکی از این راه هاست.

آنچه مسلم است" عدم پرداخت تسهیلات قرض الحسنه" در سیستم بانکی بوده و اینکه مردم مجبورند برای تأمین نیازهای ضروری خود به بانک های مختلف مراجعه کنند و در آخر هم دست خالی و ناامید از شعب بیرون بیایند.

گروهی از کارشناسان و فعالان بانکی دلیل ضعف پرداخت تسهیلات در بانک ها را به خاطر سیاست های پولی و بانکی می دانند و معتقدند با پایان دولت و روی کار آمدن دولت یازدهم این وضعیت و روال احتمالاً تغییر خواهد کرد.
در کانال تلگرام لرستان خبر عضو شوید

نظرات