«لاستیک، مقصر بروز سانحه جاده تهران- قم اعلام شد» .

به گزارش افکارنیوز ، بالاخره بعد از چندین روز بررسی های کارشناسی در مورد حادثه تصادف جاده  تهران- قم مسئولان عامل اصلی این سانحه را ترکیدن لاستیک اعلام کردند که منجر به کشته شدن ۴۴ تن از هموطنانمان شد. هنوز چند روزی از این حادثه نگذشته بود که لاستیک فرسوده در آن سوی مرزها حادثه آفرید و باعث واژگونی اتوبوس حامل گردشگران ایرانی در ترکیه شد و مرگ ۲ تن از هموطنانمان را رقم زد.

حادثه محور آزادشهر- شاهرود را هنوز به یاد داریم که در روزهای پایانی شهریور ماه جاری اتفاق افتاد و برخی از کارشناسان علت واژگونی این اتوبوس را هم ترکیدن لاستیک اعلام کردند.

اگر به آمار تصادفات و سوانح جاده ای نگاه کنیم، لاستیک در خودروهای سبک و سنگین یکی از عوامل بروز سوانح رانندگی در جاده های کشورمان است که باعث کشته و مصدوم شدن مردم می شود.

با آن که لاستیک یکی از قطعات اصلی خودرو است، چه عواملی باعث می شود که این قطعه از خودرو در برخی از تصادفات مقصر حادثه شناخته شود؟

لاستیک های حادثه آفرین

سرهنگ پرویز سیاح البرزی جانشین پلیس راهور ناجا نیز یکی از مهم ترین علل بروز حوادث رانندگی را بی توجهی به کیفیت قطعات موجود در خودرو می داند و می گوید: ما بیش از این که به کیفیت توجه کنیم به کمیت آن می اندیشیم.

به گفته این کارشناس عالی تصادفات و امور فنی، کیفیت واستاندارد قطعات خودرو به ویژه لاستیک برای ایمنی سرنشینان بسیار با اهمیت است و باید هنگام خرید آن مصرف کننده و شرکت ها بسیار دقت کنند.

یک کارشناس عالی تصادفات هم به ماده ای از آیین نامه راهنمایی و رانندگی در این باره استناد می کند و می گوید: برابر ماده ۱۸۹ آیین نامه راهنمایی و رانندگی استفاده از لاستیک های فرسوده وغیر استاندارد در وسایل نقلیه ممنوع است.

وی می افزاید: بی کیفیتی لاستیک در خودروها به ویژه اتوبوس ها حادثه ساز شده و در واقع باید گفت لاستیک های وارداتی بی کیفیت چینی بلای جان مردم شده است.

این کارشناس تصادفات تاکید می کند: لاستیک های چینی بسیار ارزان تر از لاستیک های ایرانی، کره ای، آلمانی و حتی دیگر نشان های تجاری معتبر است و مردم به دلیل مشکلات اقتصادی مجبور به استفاده از آن ها هستند.

وی یادآور می شود: عمر این لاستیک ها نسبت به لاستیک های مرغوب بسیار پایین است و حتی مشاهده شد، که بعد از ۶ ماه آثار ساییدگی و فرسایش روی آن نمایان می شود.

او معتقد است: میزان ترکیدگی در این لاستیک ها نیز بسیار بالاست به ویژه در خودروهای سنگین مانند اتوبوس و کامیون در سرپیچ ها که خودرو سرعت بالایی دارد و لاستیک وزن زیادی را تحمل می کند، کیفیت لاستیک مشخص می شود.

مدیر بهره برداری مراکز معاینه فنی تهران درباره فرسودگی لاستیک ها می گوید: ۴ درصد از خودروهایی که سال گذشته برای کنترل معاینه فنی مراجعه کرده اند، از سلامت لاستیک مردود شدند که با تعمیم این رقم به کل خودروها می توان پیش بینی کرد که حدود ۱۰۰ هزار خودرو لاستیک معیوب داشته باشند و قابلیت ایجاد فاجعه و تصادف پرخطر فراهم باشد.

احتکار لاستیک

به گفته کارشناسان حمل ونقل طی چند سال اخیر قیمت لاستیک اتوبوس ها ۱۰ برابر افزایش داشته، به طوری که از ۵۰۰ هزارتومان به ۵ میلیون تومان رسیده که همین افزایش قیمت احتکار لاستیک را به دنبال داشته است.

رضوی مدیرعامل ستاد مرکز معاینه فنی خودروهای تهران ضمن این که افزایش چندین برابری قیمت لاستیک را تایید می کند می گوید: افراد سودجو با افزایش قیمت لاستیک این محصول را طی چند سال اخیر احتکار کردند و عملاً لاستیک های نو در انبارها فرسوده شده است.

این مقام مسئول به مهر گفته است: احتکار لاستیک ها در انبارها به مدت ۳ تا ۴ سال باعث شده که لاستیک ها عمر مفیدشان به پایان برسد و عملاً لاستیک های نو فرسوده شوند.

رضوی متذکر می شود: در واقع عمر مفید لاستیک بسیاری از اتوبوس های بین شهری به پایان رسیده است و مسئولان نباید اجازه دهند، هیچ اتوبوسی بدون این که وضعیتش از نظر ایمنی مورد تایید باشد از پایانه های مسافربری خارج شود تا جان و سلامت مردم به خطر نیفتد.

اما مهندس مصطفی تنها عضو کمیته اجرایی و سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران به مورد قابل توجهی درباره احتکار لاستیک اشاره می کند و به ما می گوید: لاستیک و تایر مانند قالی و قالیچه نیست که هرچه آن را احتکار کنیم به ارزشش افزوده شود.

وی می افزاید: وقتی لاستیک احتکار می شود به مرور زمان برخی خواص خود را از دست می دهد، با آن که هنگام تولید لاستیک های خودرو مواد ضدکهنگی افزوده می شود اما این مواد هم به مرور زمان خاصیت خود را از دست می دهد.

مهندس تنها معتقد است: لاستیک هایی که در انبارها زیاد می مانند قدرت چنگ زنی آن ها بر روی سطح جاده کم می شود و آن کیفیت لازم را ندارند.

از سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران درباره عمر مفید لاستیک های خودرو می پرسیم او این موضوع را چنین بیان می کند: حداکثر عمر مفید را برای لاستیک های جدید ۱۰ سال اعلام می کنند، اما عملاً هیچ کارخانه ای در دنیا عمر بیش از ۵ سال را برای لاستیک تضمین نمی کند.

وی می گوید: زیرا بعد از ۵ سال سطح ریسک لاستیک افزایش می یابد و در واقع حادثه آفرین می شود از این رو بسیاری از خودروسازان بزرگ دنیا مانند تویوتا، مرسدس بنز و… در دفترچه راهنمای خودرو به مصرف کنندگان توصیه کرده اند که لاستیک را بعد از تولید، بیش از ۶ سال مصرف نکنند. این مدت زمان فرق نمی کند که لاستیک کجا قرار گرفته، زیر خودرو باشد یا در انبار احتکار شود و یا حتی به عنوان زاپاس در صندوق عقب قرارگرفته باشد.

عباس سماواتی رئیس اتحادیه لاستیک فروشان ایران هم از انبارهای پر از لاستیک های تاریخ مصرف گذشته خبر می دهد و می گوید: یکی از مشکلات موجود در بازار لاستیک وجود لاستیک های تاریخ مصرف گذشته است که به امید گران شدن درانبارها نگه داری شده است.

سماواتی متذکر می شود: سودجویان و محتکران برای رسیدن به سود بیشتر لاستیک هایی را که با دلار ۱۲۰۰ تومان خریده اند درانبارها نگهداری می کنند تا با افزایش قیمت بیشتر آن ها را بفروشند در حالی که این امر موجب فساد لاستیک و کاهش ایمنی آن می شود و قابلیت استفاده ندارد.

سماواتی به کائوچوهای فاسد شده در ساخت لاستیک اشاره می کند و یادآور می شود: کائوچو یکی از موادی است که در تولید لاستیک استفاده می شود که متاسفانه این ماده به سرعت فاسد می شود. از این رو ماندن کائوچو در انبارها یا لاستیک ها موجب فساد آن ها می شود و کیفیت خود را از دست می دهد.

لاستیک های وارداتی

کارشناسان ترافیک عامل درصد قابل توجهی از سوانح جاده ای که در سال های اخیر رخ داده را لاستیک های وارداتی می دانند و بیشتر براین باورند که لاستیک های چینی این حوادث را رقم می زند. مهندس تنها عضو کمیته اجرایی انجمن صنعت تایر ایران نیز سلامت لاستیک های وارداتی را حتی اگر از نشان های مشهور باشد تایید نمی کند و می گوید:  در بین لاستیک های وارداتی مارک «گودیر» آمریکا هم وجود دارد و این لاستیک مورد تایید همه کارشناسان است اما زمانی که این لاستیک به دست مصرف کننده ایرانی می رسد از چندین کشور عبور می کند و چون لاستیک قطعه حساسی در خودرو است دچار مشکل می شود.

وی می افزاید: بیشتر واردکنندگان لاستیک، محصول تجاری خود را از امارات خریداری می کنند و در این بازار هم مارک ها و نشان ها با کیفیت های متفاوتی وجود دارد و مهم تر این که در بین لاستیک ها با نشان های تجاری مشهور، لاستیک های استوکی که اغلب تاریخ مصرف آن ها گذشته وجود دارد و برخی از تجار این محصول از نام چنین برندهایی استفاده کرده و آن را وارد کشور می کنند.

این کارشناس صنعت تایر به شرایط نگهداری این محصول اشاره می کند و می گوید: لاستیک را نمی توان در هر شرایطی نگهداری کرد مثلاً در مقابل نور خورشید کارایی مثبت خود را از دست می دهد و برای لاستیک نور خورشید مضر است و از طرفی لاستیک را به لحاظ شکل هندسی نمی توان تا زمان طولانی مدت نگه داری کرد زیرا نگه داری وانبار کردن لاستیک دستورالعمل فنی دارد در حالی که شبکه نگه داری در کشورما اعم از مبادی ورودی و دیگر امکان به شکل سنتی عمل می کنند.

وی اظهار می دارد: دلیل اصلی این امر به نبود کنترل بر شرایط نگهداری آن برمی گردد، اگر به فهرست واردکنندگان این محصول نگاهی داشته باشیم اسامی در بین آن ها دیده می شود که هیچ تخصصی از لاستیک حتی اطلاعات اولیه اعم از شرایط خرید، حمل و نگه داری را هم ندارند.

مهندس تنها معتقد است: لاستیک  یک قطعه فنی است و تنها وسیله ارتباطی خودرو با سطح جاده لاستیک است و هر فرمان که خودرو و راننده می دهد توسط لاستیک به سطح جاده منتقل می شود.

مسعود بهرامی نوید عضو هیئت مدیره انجمن صنعت تایر ایران به ایسنا گفته است شنیده شده که بخشی از روکش تایر اتوبوس آتش گرفته اسکانیا درحادثه تهران- قم نیز از نشان تجاری مشهور آمریکایی «گودیر» بوده است.

وی می افزاید: در حالی که طبق شنیده ها تاریخ ساخت این تایرها مربوط به سال ۲۰۰۵ بوده وهم اکنون از نظر استانداردها تاریخ مصرف گذشته محسوب می شود. اما عامری مدیرعامل شرکت های تعاونی مسافربری کشوری به نکته ای دیگر در مورد لاستیک های وارداتی اشاره می کند و می گوید: لاستیک هایی که استفاده می کنیم همه دارای استانداردهای روز اروپا هستند اما به این نکته اصلاً توجه نمی کنیم که این لاستیک ها برای هوای سرد اروپا ساخته می شود نه هوای گرم ایران.

وی می افزاید: ۱۵ نوع لاستیک در دنیا وجود دارد پس باید دید کدام یک از این لاستیک ها مطابق با آب وهوای کشور است و می توان از آن ها در مسیرهای سردسیر و یا گرمسیر استفاده کرد.

عامری تاکید می کند: اگر بحث در مورد لاستیک های مورد استفاده در اتوبوس ها است باید گفت برخی از این لاستیک ها به هیچ عنوان با آب و هوای ایران تناسب ندارند.

دقت در خرید لاستیک

اما مهندس تنها عضو کمیته اجرایی انجمن صنعت تایر ایران نیز توصیه هایی به مصرف کنندگان در هنگام خرید لاستیک دارد و می گوید: در هنگام خرید این محصول باید به چنین مواردی توجه کنند، در حاشیه لاستیک شماره ای درج شده و قبل از آن ۳ حرف DOT ثبت شده و شماره چند رقمی در کنار آن درج شده که نشان از استاندارد بین المللی دارد که این نشان باید در همه لاستیک ها درج شود.

وی می افزاید: در این شماره ۴ رقمی از سمت راست مبین سال و هفته تولید است که از روی آن ۴ شماره مشخص می کند که از چه هفته و از چه سالی این لاستیک تولید شده است که ضرورت دارد هنگام خرید به این نشانه ها دقت شود.

از وی سوال می کنیم آیا آماری از لاستیک های احتکار شده در کشور وجود دارد؟ مهندس تنها نیز در پاسخ می گوید: هم اکنون بیش از سه چهارم لاستیک مصرفی کشور در داخل تولید می شود و ما فقط چنین آماری را داریم و من تصور نمی کنم که اصلاً آماری از لاستیک های احتکار شده در کشور وجود داشته باشد.

وی می افزاید: اغلب محتکران در انبارهای مخفی خود لاستیک ها را انباشته می کنند تا در شرایط مناسب محصول خود را به بازار با قیمت بالا عرضه کنند.

نقش استاندارد

یکی از مهم ترین عواملی که می تواند جلوی سوء استفاده ها را بگیرد، استاندارد است این سازمان حاکمیتی در خصوص کنترل ورود لاستیک های خودرو به کشور چگونه عمل می کند؟

سرهنگ پرویز البرزی جانشین پلیس راهور نیز به نقش استاندارد چنین اشاره می کند و می گوید: لاستیک یک قطعه حساس و خطرآفرین در خودرو است لذا باید مورد آزمایش و تست قرار گیرد و بعد از این که مورد تایید استاندارد واقع شد به مرحله توزیع و مصرف برسد.

اما یک کارشناس استاندارد که از ذکر نامش خودداری می کند نیز در این باره می گوید: برخی افراد سودجو در کشورهای حاشیه خلیج فارس حجم زیادی لاستیک با برندهای معروف را که استوکی شدند و تاریخ مصرف آن ها گذشته خریداری می کنند و در کنار آن تعداد کمی از همان محصول و با مشخصات و تولید روز که تاریخ مصرف آن ها اعتبار دارد وارد کشور می کنند.

وی می افزاید: این افراد گواهی نامه بازرسی کالاهای جدید را به عنوان گواهی نامه کل محموله به موسسه استاندارد اظهار می کنند و به کشور می آورند و چون این محصولات از مراکز معتبر تاییدیه دارند، تاییدیه استاندارد ایران را هم می گیرند این کارشناس تایید می کند، در حالی که باید جلوی چنین سوءاستفاده هایی گرفته شود و به محض ورود این محصولات به کشور در آزمایشگاه استاندارد تست شوند و نباید صرفاً به پذیرش تاییدیه استاندارد آن ها و گواهی بازرسی از مبدا اکتفا شود.

مهندس تنها سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران نیز در این باره می گوید:  یک چهارم لاستیک های مورد مصرف داخلی وارداتی است و اکثر تایرهایی هستند که به دلایلی در داخل تولید نمی شوند.

وی می افزاید: بنابراین این میزان لاستیک که وارد کشور می شود، قطعاً باید تحت نظارت استاندارد وارد و توزیع شود که متاسفانه این شبکه نظارت کافی بر این امر ندارد.

یک مقام مسئول هم در این باره می گوید: تست لاستیک در کشور نداریم و همین مسئله باعث شده است که بسیاری از لاستیک هایی که وارد کشور می شود تاریخ گذشته باشند.

لاستیک یکی از قطعات اصلی و حساس خودرو اعم از سنگین و سبک است که به گفته کارشناسان هدایت خودرو به عهده این قطعه است، پس باید مسئولان صنعت کشور به کیفیت این محصول دقت و حساسیت بیشتری نشان دهند و اجازه ندهند، سودجویان  جان و سلامت مردم را با ورود لاستیک های نامرغوب و تاریخ گذشته فدای منافع خود کنند.

در کانال تلگرام لرستان خبر عضو شوید

نظرات