دکتر احمد برجعلی:
معضل جامعه ما ندیدن هیچکس جز خودمان است!
فرصتی دست داد تا با دکتر احمد برجعلی روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی همکلام شوم و در مورد رفتارهای آرمانی، الگوهای رفتاری، آرامش و دستیابی به «احسن الحال» گفتگو کنم.
آنچه پیش روی شماست، ماحصل گفتگوی من و دکتر برجعلی است که آن را با آرزوی آرامش تقدیم حضورتان می کنم.
رفتار
مجموعه عملکردها، فرآیندها، کنش ها و واکنش های انسان ها و فرآیندهایی که هم بعد درونی دارد و هم بعد بیرونی، رفتار نامیده می شود. آنچه که برای ما قابل مشاهده است بعد بیرونی رفتارهاست که ملموس است. بیرونی ترین وجه تعاملی هر انسان که با محیط خود داشته و باعث تغییر نگرش، تغییر هیجان، تغییر عواطف و احساسات و تغییر شناخت می شود و در نهایت منجر به بعد بیرونی می شود، در تعاملات ما به عنوان رفتار نمود پیدا می کند. مهمترین ویژگی رفتار قابل مشاهده بودن آن است، هر چند رفتارهای درونی نیز مثل اعتقادات و باورها در بلند مدت نمود خارجی پیدا کرده و بروز پیدا می کنند. رفتار از همان بدو تولد با انسان همراه است و در مراحل مختلف با شرایط خاصی همراه می شود. تغییرات رفتاری، متناسب با سن و سال انسان ها به وجود می آید. در کودکی، نوجوانی، جوانی، میانسالی و پیری، رفتارهای انسان براساس مقتضیات تغییر پیدا می کند. این نوع تغییرات، اجتناب ناپذیر بوده و جزئی از دوران رشد انسان تلقی می شود. مثلاً یک فرد در دوران نوجوانی براساس شرایط سنی اش رفتارهایی دارد که قطعاً در دوران پیری نمی تواند آن رفتارها را ادامه دهد و باید به واسطه شرایطش تغییراتا رفتاری را در خودش به وجود بیاورد.
تغییرات زمانی و مکانی
یک نوع تغییرات رفتاری مبتنی بر زمان و مکان و مقتضیات وجود دارد؛ مثل کلاس. شما وقتی در کلاس درسی حاضر می شوید باید براساس قوانین آن کلاس رفتار کنید که این تغییر رفتار در مدت زمان کوتاهی اتفاق می افتد و بعد از مدت کوتاهی هم رفتارها به حالت اولیه خود باز می گردد. برای تطبیق با محیط و شرایط باید تغییر رفتار داد و گرنه نمی توان با محیط هماهنگ شد. در این صورت هم خودمان اذیت می شویم و هم به محیط آسیب می زنیم.
مدیریت تغییرات رفتاری
شما به هیچ عنوان نمی توانید رفتاری که در محل کار خود دارید را در منزل و فضای خانواده اعمال کنید. رفتارهای شما باید براساس مخاطبان تان تغییر کرده و متناسب با هر محیطی نسبت به متناسب ساختن رفتارهایتان با محیط اقدام کنید. در واقع نوعی مدیریت بر تغییرات رفتاری است. حتی رفتار در خانواده دارای جنبه های گوناگونی است و شما به عنوان پدر، مادر یا فرزند خانواده بسته به جایگاهی که دارید رفتارهای مختلفی نشان می دهید. با مدیریت بر تغییر رفتارها می توان تعامل مناسب با محیط و مخاطب برقرار کرد.
انگیزه ایجاد تغییرات در رفتار
انگیزه تغییر رفتار با توجه به فاصله آرمان های ما و واقعیت های موجود ایجاد می شود. دستیابی به اهداف و جستجوی چرایی دست نیافتن به اهداف مان، انگیزه ایجاد تغییرات رفتاری در ما را به وجود می آورد. اینکه ما چقدر به آرمان های خود رسیده ایم و به چه میزانی از خود و از اطرافیان انتظار داریم، دغدغه هر روز ماست که باید در طول سال و به بهانه های مختلف به کنکاش در مورد آن بپردازیم. بررسی عوامل درونی و محیطی باعث می شود برای نیل به هدف و قرار گرفتن در مسیر تحقق خواسته ها تغییر رفتار بدهیم.
آرمان گرایی
همان قدر که آرمان گرایی در زندگی خوب است به همان اندازه نیز آرمان گرایی مطلق چیز بدی است. نداشتن آرمان هم بد است و انگیزه تغییر رفتار را از ما می گیرد. در واقع انسان باید به دنبال کمال گرایی مثبت باشد چرا که باعث پیشرفت می شود. کمال گرایی منفی همراه با اوهام و خیالات است و بسیار هم مخرب است. باید پذیرفت توانمندی انسان محدود است و به همان اندازه نیز باید خواسته و آرزوهای خود را پرورش بدهد. آرزوهای بسیار بزرگ و اینکه تکلیفی بر خودمان تحمیل می کنیم که به اهداف بزرگتر از توان مان برسیم، عاملی بازدارند است. باید کمال گرایی قابل حصول باشد و تعریفی نزدیک به توانایی ما داشته باشد وگرنه باعث شکست و فروپاشی « من» می شود. باید هدف درست تعریف شود و پله پله بالا رفت. یک وزنه بردار با توجه به قدرتی که دارد، یک وزنه ایده آل برای خود تعریف می کند و تلاش می کند با تمرین به رکورد نهایی اش برسد. این نیست که از همان ابتدا با وزنه های سنگین کارش را آغاز کند. این وزنه بردار ابتدا سراغ وزنه های سبک رفته و پله پله و قدم به قدم به وزنه هایش می افزاید تا به رکورد مورد نظرش برسد. اگر قرار باشد وزنه بردار بدون تمرین وزنه سنگین را بالا ببرد، باعث صدمه دیدن و محو او از عرصه ورزش می شود.
مقاومت در برابر تغییرات رفتاری
همیشه آدم های اضطرابی و با اعتمادد به نفس پایین در برابر تغییرات مقاومت می کنند. آنها خیلی اهل ریسک نیستند و به داشته های خود قانع هستند. این آدم ها از شرایط موجود راضی هستند، از تغییر شرایط هراس دارند و می ترسند شرایط موجود را از دست داده و در شرایط جدید به آرامش نرسند. باید ترس از شکست را از بین برد و یاد گرفت که از شکست استفاده کرد و درس گرفت. هر چند شکست، تلخ است و سرخوردگی به همراه دارد ولی باید پذیرفت که جزئی از زندگی است. عبور از خیابان ترس دارد. ترس از اینکه مبادا ماشین به ما بزند ولی این ترس نباید موجب شود که هیچ وقت از خیابان عبور نکنیم. انسان نباید متوقف شود ولی باید قدم هایش را براساس توانایی هایش بردارد و از طرفی هم به شکست خوردن عادت نکند ولی باید همیشه آمادگی شکست را داشته باشد.
الگوی رفتاری
انسان همیشه به دنبال مدل های موفق ذهنی خود است تا آنها را لمس کرده و برای رسیدن به موفقیت از آنها تبعیت کند. الگوی موفق انسان ها با یکدیگر فرق می کند چون تعاریف موفقیت تفاوت دارد. اینکه ما به خودمان بپردازیم و ببینیم که همسر، پدر، مادر یا کارمند موفقی هستیم یا نه و تلاش کنیم برای اینکه به آرمان های خود برسیم، ما را بر آن می دارد تا در جستجوی مدلی باشیم که این مسیر را یک بار طی کرده و به نتیجه نیز رسیده است. این الگوبرداری یکی از راه های تغییر رفتاری است که از مهمترین ویژگی های آن قابل مشاهده بودن و حتی قابل لمس بودن مدل موفق ذهنی ماست. همیشه بین بودن ها و آرمان ها فاصله ای است، این فاصله می شود مبنای تغییر رفتار.
فرمول تغییر رفتار
فرمول غالبی برای تغییر رفتار وجود ندارد، همیشه انگیزه رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب یعنی موفقیت در تغییر رفتار، ولی باید در نظر داشت جهش از وضع موجود به شرایط مطلوب صفر و صد است. یعنی تاکید می کنیم که برای پیمودن مسیر موفقیت باید قدم به قدم پیش رفت. نمی توانید برای بالا رفتن از نردبان، پنج پله را همزمان بپرید. شما اگر به پله پنجم نرسید، جایگاه فعلی تان را نیز از دست داده و سقوط می کنید. انسان قانع رشد نمی کند چون نیاز به تغییر را احساس نمی کند. قانع بودن دامنه ای دارد. اگر قانع بودن زیاد شود، می شود گندآب! البته توان و پشتکار خودمان در تعداد قدم های ما موثر است. مثلاً اگر قرار است برای بالا بردن میزان مطالعه، روزی ۱۰ ساعت مطالعه برای خودمان در نظر بگیریم در حالی که عملاً توانایی ما برای مطالعه در شبانه روز ۱۰ دقیقه است، یعنی اینکه توانایی خودمان را در نظر نگرفتیم و این طور می شود که از مطالعه بیزار می شویم. این همان جهش ناموفق است که در نهایت هم منجر به سقوط می شود.
احساس رضایت
همیشه در تغییرات رفتاری و حفظ رویه تغییرات مثبت باید به عامل های درونی و بیرونی اهمیت ویژه ای بدهیم. عامل های بیرون همان بازخورد رفتارهای ما است که اثرات مثبت خودش را همیشه در پی داشته و باعث انگیزه مضاف می شود. در کنار این باید خودمان نیز از تغییراتی که داشته ایم احساس رضایتمندی کنیم. باید بعد از یک روز فعالیت، شب هنگام که می خوابیم، از فعالیت های خودمان احساس رضایت کنیم. باید تایید درونی داشته باشیم تا انگیزه مان را برای تغییر رفتار حفظ کنیم.
معضلات رفتاری
مهمترین معضل رفتاری موجود در جامعه ما ندیدن هیچ کس جز خودمان است. دیگران را جدا از خودمان می بینیم در حالی که آرامش دیگری آرامش من است و اضطراب او باعث اضطراب من می شود. انسان، زندگی سیستمی دارد و در این سیستم یا چرخه همه اجزا در ارتباط مستقیم با یکدیگر هستند. باید یاد بگیریم که جز خودمان دیگران را هم ببینیم. اگر نوع نگاه مان را تغییر دهیم، قطعاً در تغییرات رفتاری نیز موفق خواهیم بود. چرا که شرط اول تغییر، خوب دیدن است. دوم دیدن عیب، سوم شناسایی عیب و چهارم هم حرکت به سمت اصلاح عیب که همان تغییر رفتاری است.
احسن الحال
در شرایط کنونی احسن الحال چیزی نیست جز اینکه دیگران را آزار ندهیم، چه با زبان و چه با عمل. باید بتوانیم به آدم ها آرامش دهیم و اضطراب را بزداییم. به دیگران ایمنی بدهیم و ایمنی هم بگیریم، به کمال برسیم، احساس لذت کنیم و آرامش و لذت را تسری بدهیم. تندخویی، بداخلاقی، تند قضاوت کردن و نگاه از بالا به پایین از مهمترین معضلات رفتاری جامعه امروزی است که باید همه آنها را از بین ببریم. باید قبول کنیم هر انسانی برای خودش کسی است و هر کسی یکسری ویژگی های اخلاقی دارد. انسان ها با هم متفاوت هستند. نباید انتظارهای واهی داشته باشیم. باید به خودمان و دیگران آرامش دهیم. رضایت خداوند متعال نیز در اینها نهفته است. در واقع راه رسیدن به خدا از بین خلق خدا می گذرد. قرب الهی میسر نمی شود مگر با آرامش، آرامشی که حاصل رفتار خوب با خلق خداست.
نقش رسانه
رسانه ها نقش بسزایی در تغییرات رفتاری ما دارند و می توانند برای جامعه الگوسازی هم کنند. برای مثال پخش برنامه هایی که همراه با خشونت هستند، تاثیر مستقیمی در روحیه مردم دارد تماشای سریال های ماهواره ایا که در اکثر آنها خیانت سوژه اصلی داستان هاست، هم قبح خیانت را نزد خانواده ها از بین می برد و هم اینکه به صورت زیرپوستی در رفتار اعضای خانواده تاثیر می گذارد. مشکلات و معضلات جدید در دادگاه های خانواده موید این مطلب است که خانواده ها متاثر از این سریال ها هستند و دردناکتر از این موضوع تماشای این برنامه ها بدون در نظر گرفتن گروه سنی است. وقتی پدر، مادر و فرزندان خانواده ای در کنار هم چنین سریالی را تماشا می کنند، قاعدتاً رفتارهای همه آنها به مرور زمان رو به تباهی خواهد رفت. چرا که رسانه ها تاثیرات خود را به مرور زمان بر مردم می گذارند و این مسئله در بلند مدت مخرب خواهد بود.
صله رحم
ارتباط چهره به چهره و ارتباطات انسانی همیشه باعث آرامش بوده و براساس آموزه های دینی ما باعث خشنودی و ایجاد رضایتمندی می شود. این روزها شاید خیلی ها به واسطه وجود تکنولوژی از ارتباطات چهره به چهره دوری می کنند ولی قطعاً تاثیر مهم و حیاتی صله رحم را نمی توان منکر شد. ایام نوروز یکی از فرصت های مناسب برای تجدید دیدارهاست. البته نه اینکه این دیدارها را به عنوان وظیفه در نظر بگیریم. باید از مصاحبت با اطرافیان نتیجه ای حاصل شود و به رضایتمندی و آرامش نیز برسیم. دید و بازدیدها تمرینی است برای ندیدن خود و بیشتر دیدن دیگران. چه بسا در بیشتر دیدن دیگران بتوانیم به الگوهای رفتاری مناسب نیز دست یافته و قدم در مسیر آرامش برداریم.
منبع: آرامش/ اکبر کریمی
رفتار
مجموعه عملکردها، فرآیندها، کنش ها و واکنش های انسان ها و فرآیندهایی که هم بعد درونی دارد و هم بعد بیرونی، رفتار نامیده می شود. آنچه که برای ما قابل مشاهده است بعد بیرونی رفتارهاست که ملموس است. بیرونی ترین وجه تعاملی هر انسان که با محیط خود داشته و باعث تغییر نگرش، تغییر هیجان، تغییر عواطف و احساسات و تغییر شناخت می شود و در نهایت منجر به بعد بیرونی می شود، در تعاملات ما به عنوان رفتار نمود پیدا می کند. مهمترین ویژگی رفتار قابل مشاهده بودن آن است، هر چند رفتارهای درونی نیز مثل اعتقادات و باورها در بلند مدت نمود خارجی پیدا کرده و بروز پیدا می کنند. رفتار از همان بدو تولد با انسان همراه است و در مراحل مختلف با شرایط خاصی همراه می شود. تغییرات رفتاری، متناسب با سن و سال انسان ها به وجود می آید. در کودکی، نوجوانی، جوانی، میانسالی و پیری، رفتارهای انسان براساس مقتضیات تغییر پیدا می کند. این نوع تغییرات، اجتناب ناپذیر بوده و جزئی از دوران رشد انسان تلقی می شود. مثلاً یک فرد در دوران نوجوانی براساس شرایط سنی اش رفتارهایی دارد که قطعاً در دوران پیری نمی تواند آن رفتارها را ادامه دهد و باید به واسطه شرایطش تغییراتا رفتاری را در خودش به وجود بیاورد.
تغییرات زمانی و مکانی
یک نوع تغییرات رفتاری مبتنی بر زمان و مکان و مقتضیات وجود دارد؛ مثل کلاس. شما وقتی در کلاس درسی حاضر می شوید باید براساس قوانین آن کلاس رفتار کنید که این تغییر رفتار در مدت زمان کوتاهی اتفاق می افتد و بعد از مدت کوتاهی هم رفتارها به حالت اولیه خود باز می گردد. برای تطبیق با محیط و شرایط باید تغییر رفتار داد و گرنه نمی توان با محیط هماهنگ شد. در این صورت هم خودمان اذیت می شویم و هم به محیط آسیب می زنیم.
مدیریت تغییرات رفتاری
شما به هیچ عنوان نمی توانید رفتاری که در محل کار خود دارید را در منزل و فضای خانواده اعمال کنید. رفتارهای شما باید براساس مخاطبان تان تغییر کرده و متناسب با هر محیطی نسبت به متناسب ساختن رفتارهایتان با محیط اقدام کنید. در واقع نوعی مدیریت بر تغییرات رفتاری است. حتی رفتار در خانواده دارای جنبه های گوناگونی است و شما به عنوان پدر، مادر یا فرزند خانواده بسته به جایگاهی که دارید رفتارهای مختلفی نشان می دهید. با مدیریت بر تغییر رفتارها می توان تعامل مناسب با محیط و مخاطب برقرار کرد.
انگیزه ایجاد تغییرات در رفتار
انگیزه تغییر رفتار با توجه به فاصله آرمان های ما و واقعیت های موجود ایجاد می شود. دستیابی به اهداف و جستجوی چرایی دست نیافتن به اهداف مان، انگیزه ایجاد تغییرات رفتاری در ما را به وجود می آورد. اینکه ما چقدر به آرمان های خود رسیده ایم و به چه میزانی از خود و از اطرافیان انتظار داریم، دغدغه هر روز ماست که باید در طول سال و به بهانه های مختلف به کنکاش در مورد آن بپردازیم. بررسی عوامل درونی و محیطی باعث می شود برای نیل به هدف و قرار گرفتن در مسیر تحقق خواسته ها تغییر رفتار بدهیم.
آرمان گرایی
همان قدر که آرمان گرایی در زندگی خوب است به همان اندازه نیز آرمان گرایی مطلق چیز بدی است. نداشتن آرمان هم بد است و انگیزه تغییر رفتار را از ما می گیرد. در واقع انسان باید به دنبال کمال گرایی مثبت باشد چرا که باعث پیشرفت می شود. کمال گرایی منفی همراه با اوهام و خیالات است و بسیار هم مخرب است. باید پذیرفت توانمندی انسان محدود است و به همان اندازه نیز باید خواسته و آرزوهای خود را پرورش بدهد. آرزوهای بسیار بزرگ و اینکه تکلیفی بر خودمان تحمیل می کنیم که به اهداف بزرگتر از توان مان برسیم، عاملی بازدارند است. باید کمال گرایی قابل حصول باشد و تعریفی نزدیک به توانایی ما داشته باشد وگرنه باعث شکست و فروپاشی « من» می شود. باید هدف درست تعریف شود و پله پله بالا رفت. یک وزنه بردار با توجه به قدرتی که دارد، یک وزنه ایده آل برای خود تعریف می کند و تلاش می کند با تمرین به رکورد نهایی اش برسد. این نیست که از همان ابتدا با وزنه های سنگین کارش را آغاز کند. این وزنه بردار ابتدا سراغ وزنه های سبک رفته و پله پله و قدم به قدم به وزنه هایش می افزاید تا به رکورد مورد نظرش برسد. اگر قرار باشد وزنه بردار بدون تمرین وزنه سنگین را بالا ببرد، باعث صدمه دیدن و محو او از عرصه ورزش می شود.
مقاومت در برابر تغییرات رفتاری
همیشه آدم های اضطرابی و با اعتمادد به نفس پایین در برابر تغییرات مقاومت می کنند. آنها خیلی اهل ریسک نیستند و به داشته های خود قانع هستند. این آدم ها از شرایط موجود راضی هستند، از تغییر شرایط هراس دارند و می ترسند شرایط موجود را از دست داده و در شرایط جدید به آرامش نرسند. باید ترس از شکست را از بین برد و یاد گرفت که از شکست استفاده کرد و درس گرفت. هر چند شکست، تلخ است و سرخوردگی به همراه دارد ولی باید پذیرفت که جزئی از زندگی است. عبور از خیابان ترس دارد. ترس از اینکه مبادا ماشین به ما بزند ولی این ترس نباید موجب شود که هیچ وقت از خیابان عبور نکنیم. انسان نباید متوقف شود ولی باید قدم هایش را براساس توانایی هایش بردارد و از طرفی هم به شکست خوردن عادت نکند ولی باید همیشه آمادگی شکست را داشته باشد.
الگوی رفتاری
انسان همیشه به دنبال مدل های موفق ذهنی خود است تا آنها را لمس کرده و برای رسیدن به موفقیت از آنها تبعیت کند. الگوی موفق انسان ها با یکدیگر فرق می کند چون تعاریف موفقیت تفاوت دارد. اینکه ما به خودمان بپردازیم و ببینیم که همسر، پدر، مادر یا کارمند موفقی هستیم یا نه و تلاش کنیم برای اینکه به آرمان های خود برسیم، ما را بر آن می دارد تا در جستجوی مدلی باشیم که این مسیر را یک بار طی کرده و به نتیجه نیز رسیده است. این الگوبرداری یکی از راه های تغییر رفتاری است که از مهمترین ویژگی های آن قابل مشاهده بودن و حتی قابل لمس بودن مدل موفق ذهنی ماست. همیشه بین بودن ها و آرمان ها فاصله ای است، این فاصله می شود مبنای تغییر رفتار.
فرمول تغییر رفتار
فرمول غالبی برای تغییر رفتار وجود ندارد، همیشه انگیزه رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب یعنی موفقیت در تغییر رفتار، ولی باید در نظر داشت جهش از وضع موجود به شرایط مطلوب صفر و صد است. یعنی تاکید می کنیم که برای پیمودن مسیر موفقیت باید قدم به قدم پیش رفت. نمی توانید برای بالا رفتن از نردبان، پنج پله را همزمان بپرید. شما اگر به پله پنجم نرسید، جایگاه فعلی تان را نیز از دست داده و سقوط می کنید. انسان قانع رشد نمی کند چون نیاز به تغییر را احساس نمی کند. قانع بودن دامنه ای دارد. اگر قانع بودن زیاد شود، می شود گندآب! البته توان و پشتکار خودمان در تعداد قدم های ما موثر است. مثلاً اگر قرار است برای بالا بردن میزان مطالعه، روزی ۱۰ ساعت مطالعه برای خودمان در نظر بگیریم در حالی که عملاً توانایی ما برای مطالعه در شبانه روز ۱۰ دقیقه است، یعنی اینکه توانایی خودمان را در نظر نگرفتیم و این طور می شود که از مطالعه بیزار می شویم. این همان جهش ناموفق است که در نهایت هم منجر به سقوط می شود.
احساس رضایت
همیشه در تغییرات رفتاری و حفظ رویه تغییرات مثبت باید به عامل های درونی و بیرونی اهمیت ویژه ای بدهیم. عامل های بیرون همان بازخورد رفتارهای ما است که اثرات مثبت خودش را همیشه در پی داشته و باعث انگیزه مضاف می شود. در کنار این باید خودمان نیز از تغییراتی که داشته ایم احساس رضایتمندی کنیم. باید بعد از یک روز فعالیت، شب هنگام که می خوابیم، از فعالیت های خودمان احساس رضایت کنیم. باید تایید درونی داشته باشیم تا انگیزه مان را برای تغییر رفتار حفظ کنیم.
معضلات رفتاری
مهمترین معضل رفتاری موجود در جامعه ما ندیدن هیچ کس جز خودمان است. دیگران را جدا از خودمان می بینیم در حالی که آرامش دیگری آرامش من است و اضطراب او باعث اضطراب من می شود. انسان، زندگی سیستمی دارد و در این سیستم یا چرخه همه اجزا در ارتباط مستقیم با یکدیگر هستند. باید یاد بگیریم که جز خودمان دیگران را هم ببینیم. اگر نوع نگاه مان را تغییر دهیم، قطعاً در تغییرات رفتاری نیز موفق خواهیم بود. چرا که شرط اول تغییر، خوب دیدن است. دوم دیدن عیب، سوم شناسایی عیب و چهارم هم حرکت به سمت اصلاح عیب که همان تغییر رفتاری است.
احسن الحال
در شرایط کنونی احسن الحال چیزی نیست جز اینکه دیگران را آزار ندهیم، چه با زبان و چه با عمل. باید بتوانیم به آدم ها آرامش دهیم و اضطراب را بزداییم. به دیگران ایمنی بدهیم و ایمنی هم بگیریم، به کمال برسیم، احساس لذت کنیم و آرامش و لذت را تسری بدهیم. تندخویی، بداخلاقی، تند قضاوت کردن و نگاه از بالا به پایین از مهمترین معضلات رفتاری جامعه امروزی است که باید همه آنها را از بین ببریم. باید قبول کنیم هر انسانی برای خودش کسی است و هر کسی یکسری ویژگی های اخلاقی دارد. انسان ها با هم متفاوت هستند. نباید انتظارهای واهی داشته باشیم. باید به خودمان و دیگران آرامش دهیم. رضایت خداوند متعال نیز در اینها نهفته است. در واقع راه رسیدن به خدا از بین خلق خدا می گذرد. قرب الهی میسر نمی شود مگر با آرامش، آرامشی که حاصل رفتار خوب با خلق خداست.
نقش رسانه
رسانه ها نقش بسزایی در تغییرات رفتاری ما دارند و می توانند برای جامعه الگوسازی هم کنند. برای مثال پخش برنامه هایی که همراه با خشونت هستند، تاثیر مستقیمی در روحیه مردم دارد تماشای سریال های ماهواره ایا که در اکثر آنها خیانت سوژه اصلی داستان هاست، هم قبح خیانت را نزد خانواده ها از بین می برد و هم اینکه به صورت زیرپوستی در رفتار اعضای خانواده تاثیر می گذارد. مشکلات و معضلات جدید در دادگاه های خانواده موید این مطلب است که خانواده ها متاثر از این سریال ها هستند و دردناکتر از این موضوع تماشای این برنامه ها بدون در نظر گرفتن گروه سنی است. وقتی پدر، مادر و فرزندان خانواده ای در کنار هم چنین سریالی را تماشا می کنند، قاعدتاً رفتارهای همه آنها به مرور زمان رو به تباهی خواهد رفت. چرا که رسانه ها تاثیرات خود را به مرور زمان بر مردم می گذارند و این مسئله در بلند مدت مخرب خواهد بود.
صله رحم
ارتباط چهره به چهره و ارتباطات انسانی همیشه باعث آرامش بوده و براساس آموزه های دینی ما باعث خشنودی و ایجاد رضایتمندی می شود. این روزها شاید خیلی ها به واسطه وجود تکنولوژی از ارتباطات چهره به چهره دوری می کنند ولی قطعاً تاثیر مهم و حیاتی صله رحم را نمی توان منکر شد. ایام نوروز یکی از فرصت های مناسب برای تجدید دیدارهاست. البته نه اینکه این دیدارها را به عنوان وظیفه در نظر بگیریم. باید از مصاحبت با اطرافیان نتیجه ای حاصل شود و به رضایتمندی و آرامش نیز برسیم. دید و بازدیدها تمرینی است برای ندیدن خود و بیشتر دیدن دیگران. چه بسا در بیشتر دیدن دیگران بتوانیم به الگوهای رفتاری مناسب نیز دست یافته و قدم در مسیر آرامش برداریم.
منبع: آرامش/ اکبر کریمی
