سرگردانی گاز سه فاز پارس جنوبی بعد از ۵ سال
بعد از گذشت پنج سال از تولیدی شدن فاز ۶،۷ و ۸ میدان مشترک گازی پارس جنوبی، نه تنها اهداف بهره بردای از این فازها تا کنون محقق نشده است بلکه گاز این سه فاز سرگردان میان پالایشگاه های گازفازهای در حال افتتاح است.
به گزارش افکارنیوز ، نخستین مرحله توسعه فازهای ۶، ٧ و ٨ پارس جنوبی سی ام مهر ماه سال ٨٧ با هدف تزریق گاز به میدان های نفتی به طور رسمی به بهره برداری رسید. با بهره برداری کامل از این فازها روزانه ١٠۴ میلیون متر مکعب گاز به تولید کشور افزوده شد.
براساس برنامه شرکت ملی نفت ایران باید گاز فازهای ۶،۷ و ۸ میدان گازی پارس جنوبی با هدف افزایش تولید نفت خام کشور از طریق خط لوله پنجم سراسری به میدان نفتی آغاجاری تزریق می شد.
میدان آغاجاری یکی از قدیمی ترین میدان های نفتی است که تولید روزانه نفت خام آن از یک میلیون بشکه در سال ۱۳۵۳ به دلیل افت فشار مخزن به حدود ۱۳۰ هزار بشکه در حال حاضر رسیده است و چنانچه طرح تزریق گاز اجرا نشود، تولید آن تا سال ۱۴۰۰ به حدود ۵۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید.
این درحالیست که با تزریق روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز، تولید از این میدان به ۳۰۰ هزار بشکه در روز افزایش می یافت اما عملا تاکنون این کار به صورت کامل و پیوسته صورت نگرفته است و احتمالا با توجه تصمیم های گرفته شده، برنامه تزریق گاز به میدان نفتی آغاجاری به این زودی ها عملی نخواهد شد؛ چرا که با تصمیم برخی از مدیران نفتی برای گاز مورد نیاز این طرح اولویت های دیگری تعیین شده است.
در واقع عدم افزایش تولید گاز در سال های اخیر موجب شد برای تامین گاز مورد نیاز گاز ترش فازهای ۶ تا ۸ پارس جنوبی به جاز تزریق به میدان های نفتی در پالایشگاهها شیرین سازی و به خط سراسری منتقل شود.
در این شرایط با وجود تولید ۱۰۴ میلیون متر مکعب گاز در روز از فازهای ۶،۷ و ۸ پارس جنوبی به دلیل بالا بودن مصرف داخلی کشور به ویژه در فصل زمستان، قسمتی- بیش از ۳۰ میلیون متر مکعب در روز- از گاز فازهای ۶ تا ۸ با شیرین سازی در پالایشگاه هایی مانند فجرجم و پارسیان به مصارف خانگی، نیروگاه ها و صنایع اخصاص می یابد. هم چنین حدود ۱۰ میلیون متر مکعب از این گاز به عنوان خوراک به مجتمع های پتروشیمی داده می شود.
این در حالیست که خط لوله پنجم سراسری ظرفیت انتقال روزانه ۱۱۰ میلیون متر مکعب گاز برای تزریق به مخازن نفتی آغاجاری را دارد، ضمن این که ظرفیت ایستگاه تزریق گاز آغاجاری ۵۶ میلیون متر مکعب در روز است.
اما در شرایط فعلی روزانه تنها ۳۵ میلیون متر مکعب گاز از این خط انتقال داده می شود که تنها ۲۰ تا ۲۵ میلیون متر مکعب گاز سه فاز ۶ تا ۸ به میدان آغاجاری تزریق می شود و ۱۰ میلیون متر مکعب گاز باقی مانده نیز به پالایشگاه گاز بید بلند ارسال می شود. همین اندک تزریق گاز به میدان آغاجاری نیز در فصل سرد باز هم کاهش می یابد و در برخی زمانها متوقف می شود.
هرمز قلاوند - مدیرعامل سابق شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب- در زمان حضور در مناطق نفت خیر این موضوع را تایید کرده و گفته بود: " در مسیر خط لوله پنجم سراسری، انشعاباتی کشیده شده است که منجر به انتقال گازهای ترش پارس جنوبی به جای مخازن نفتی به پالایشگاها می شود.
بر همین اساس به دلیل نبود تاسیسات شیرین سازی در پالایشگاه چهارم با تولیدی نشدن چاه های فازهای ۹ و ۱۰ میدان گازی پارس جنوبی گاز این سه فاز به پالایشگاه پنجم پارس جنوبی منتقل شد.
اکنون نیز مدیران نفتی اعلام کرده اند که به دلیل تولید نشدن چاههای فاز ۱۵ و ۱۶ و آماده نبودن سکوهای تولیدی این دو فاز، گاز سه فاز ۶،۷ و ۸ به پالایشگاه فازهای ۱۵ و ۱۶ برای شیرین سازی منتقل می شود.
البته این پایان سرگردانی نیست و این داستان تکراری همچنان ادامه خواهد یافت؛ چراکه با تکمیل پالایشگاه گازی فاز ۱۲ به دلیل آماده نبودن چاه های تولید آن باز هم قسمتی از گاز فاز ۶ تا ۸ به پالایشگاه این فاز داده می شود.
از سوی دیگر با وجود این که علی طاهری- مدیر عامل شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی- اعلام کرده است تولید گاز از فاز ۱۷ و ۱۸ زود تر از تکمیل پالایشگاه آن محقق می شود اما با تکمیل پالایشگاه مربوطه به علت آماده نبودن واحدهای جانبی و کاهش خطرات راه اندازی پالایشگاه، باز هم گاز سه فاز مورد بحث است که بعد از لخت گیری به مورد استفاده قرار می گیرد.
البته در مهرماه ۸۸ قرارداد طرح شیرین سازی گاز فازهای ۶، ٧ و ٨ میدان پارس جنوبی به ارزش ۱.۲ میلیارد یورو در قالب EPC بین شرکت نفت و گاز پارس و شرکت های بین المللی پیمانکاری عمومی ایران و جی اس کره جنوبی به امضا رسید و قرار بود این طرح در مدت ۴۲ ماه اجرا شود.
این طرح به منظور شیرین سازی گاز ترش تولیدهای فازهای ۶،۷ و ۸ پارس جنوبی با حجم ۳ هزار و ۹۰۰ میلیون فوت مکعب در روز برای تزریق گاز به میادین نفتی و در صورت لزوم انتقال به شبکه سراسری طراحی شده است. همچنین با اجرای این طرح امکان استحصال کامل اتان از گاز شیرین تولیدی در تاسیسات پتروشیمی مجاور به همراه انتقال ایمن تر گاز در خط پنجم سراسری فراهم می شود.
اما کره ای ها با تشدید تحریم ها از طرح شیرین سازی گاز فازهای ۶، ٧ و ٨ میدان پارس جنوبی کنار رفتند و بعد از آن نیز این طرح از اولویت های شرکت ملی نفت ایران خارج شد.
بعد از گذشت پنج سال برنامه ای که قرار بود به طور موقت مشکل کمبود گاز مورد نیاز کشور را برطرف کند به دلیل محقق نشدن افزایش تولید گازی که وعده داده شده بود اکنون به یک برنامه دائمی تبدیل شده است و بر این اساس ۹ فاز (۱۲،۱۳،۱۵و ۱۶،۱۷ و ۱۸،۲۲،۲۳ و ۲۴) در حال توسعه این میدان گازی چشم انتظار دریافت گاز سرگردان فازهای ۶،۷ و ۸ هستند
علاوه بر این که نمی توان عدم النفع گاز تولید نشده از یک میدان مشترک را نادیده گرفت، کاهش تولید نفت خام کشور آن هم از میدان هایی که در نیمه دوم عمر خود هستند و ضریب بازیافت آنها در طول زمان کاهش یافته یکی دیگر از زیان های محقق نشدن اهداف تولید گاز از فازهای ۶،۷ و۸ است.
براساس برنامه شرکت ملی نفت ایران باید گاز فازهای ۶،۷ و ۸ میدان گازی پارس جنوبی با هدف افزایش تولید نفت خام کشور از طریق خط لوله پنجم سراسری به میدان نفتی آغاجاری تزریق می شد.
میدان آغاجاری یکی از قدیمی ترین میدان های نفتی است که تولید روزانه نفت خام آن از یک میلیون بشکه در سال ۱۳۵۳ به دلیل افت فشار مخزن به حدود ۱۳۰ هزار بشکه در حال حاضر رسیده است و چنانچه طرح تزریق گاز اجرا نشود، تولید آن تا سال ۱۴۰۰ به حدود ۵۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید.
این درحالیست که با تزریق روزانه ۵۰ میلیون متر مکعب گاز، تولید از این میدان به ۳۰۰ هزار بشکه در روز افزایش می یافت اما عملا تاکنون این کار به صورت کامل و پیوسته صورت نگرفته است و احتمالا با توجه تصمیم های گرفته شده، برنامه تزریق گاز به میدان نفتی آغاجاری به این زودی ها عملی نخواهد شد؛ چرا که با تصمیم برخی از مدیران نفتی برای گاز مورد نیاز این طرح اولویت های دیگری تعیین شده است.
در واقع عدم افزایش تولید گاز در سال های اخیر موجب شد برای تامین گاز مورد نیاز گاز ترش فازهای ۶ تا ۸ پارس جنوبی به جاز تزریق به میدان های نفتی در پالایشگاهها شیرین سازی و به خط سراسری منتقل شود.
در این شرایط با وجود تولید ۱۰۴ میلیون متر مکعب گاز در روز از فازهای ۶،۷ و ۸ پارس جنوبی به دلیل بالا بودن مصرف داخلی کشور به ویژه در فصل زمستان، قسمتی- بیش از ۳۰ میلیون متر مکعب در روز- از گاز فازهای ۶ تا ۸ با شیرین سازی در پالایشگاه هایی مانند فجرجم و پارسیان به مصارف خانگی، نیروگاه ها و صنایع اخصاص می یابد. هم چنین حدود ۱۰ میلیون متر مکعب از این گاز به عنوان خوراک به مجتمع های پتروشیمی داده می شود.
این در حالیست که خط لوله پنجم سراسری ظرفیت انتقال روزانه ۱۱۰ میلیون متر مکعب گاز برای تزریق به مخازن نفتی آغاجاری را دارد، ضمن این که ظرفیت ایستگاه تزریق گاز آغاجاری ۵۶ میلیون متر مکعب در روز است.
اما در شرایط فعلی روزانه تنها ۳۵ میلیون متر مکعب گاز از این خط انتقال داده می شود که تنها ۲۰ تا ۲۵ میلیون متر مکعب گاز سه فاز ۶ تا ۸ به میدان آغاجاری تزریق می شود و ۱۰ میلیون متر مکعب گاز باقی مانده نیز به پالایشگاه گاز بید بلند ارسال می شود. همین اندک تزریق گاز به میدان آغاجاری نیز در فصل سرد باز هم کاهش می یابد و در برخی زمانها متوقف می شود.
هرمز قلاوند - مدیرعامل سابق شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب- در زمان حضور در مناطق نفت خیر این موضوع را تایید کرده و گفته بود: " در مسیر خط لوله پنجم سراسری، انشعاباتی کشیده شده است که منجر به انتقال گازهای ترش پارس جنوبی به جای مخازن نفتی به پالایشگاها می شود.
بر همین اساس به دلیل نبود تاسیسات شیرین سازی در پالایشگاه چهارم با تولیدی نشدن چاه های فازهای ۹ و ۱۰ میدان گازی پارس جنوبی گاز این سه فاز به پالایشگاه پنجم پارس جنوبی منتقل شد.
اکنون نیز مدیران نفتی اعلام کرده اند که به دلیل تولید نشدن چاههای فاز ۱۵ و ۱۶ و آماده نبودن سکوهای تولیدی این دو فاز، گاز سه فاز ۶،۷ و ۸ به پالایشگاه فازهای ۱۵ و ۱۶ برای شیرین سازی منتقل می شود.
البته این پایان سرگردانی نیست و این داستان تکراری همچنان ادامه خواهد یافت؛ چراکه با تکمیل پالایشگاه گازی فاز ۱۲ به دلیل آماده نبودن چاه های تولید آن باز هم قسمتی از گاز فاز ۶ تا ۸ به پالایشگاه این فاز داده می شود.
از سوی دیگر با وجود این که علی طاهری- مدیر عامل شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی- اعلام کرده است تولید گاز از فاز ۱۷ و ۱۸ زود تر از تکمیل پالایشگاه آن محقق می شود اما با تکمیل پالایشگاه مربوطه به علت آماده نبودن واحدهای جانبی و کاهش خطرات راه اندازی پالایشگاه، باز هم گاز سه فاز مورد بحث است که بعد از لخت گیری به مورد استفاده قرار می گیرد.
البته در مهرماه ۸۸ قرارداد طرح شیرین سازی گاز فازهای ۶، ٧ و ٨ میدان پارس جنوبی به ارزش ۱.۲ میلیارد یورو در قالب EPC بین شرکت نفت و گاز پارس و شرکت های بین المللی پیمانکاری عمومی ایران و جی اس کره جنوبی به امضا رسید و قرار بود این طرح در مدت ۴۲ ماه اجرا شود.
این طرح به منظور شیرین سازی گاز ترش تولیدهای فازهای ۶،۷ و ۸ پارس جنوبی با حجم ۳ هزار و ۹۰۰ میلیون فوت مکعب در روز برای تزریق گاز به میادین نفتی و در صورت لزوم انتقال به شبکه سراسری طراحی شده است. همچنین با اجرای این طرح امکان استحصال کامل اتان از گاز شیرین تولیدی در تاسیسات پتروشیمی مجاور به همراه انتقال ایمن تر گاز در خط پنجم سراسری فراهم می شود.
اما کره ای ها با تشدید تحریم ها از طرح شیرین سازی گاز فازهای ۶، ٧ و ٨ میدان پارس جنوبی کنار رفتند و بعد از آن نیز این طرح از اولویت های شرکت ملی نفت ایران خارج شد.
بعد از گذشت پنج سال برنامه ای که قرار بود به طور موقت مشکل کمبود گاز مورد نیاز کشور را برطرف کند به دلیل محقق نشدن افزایش تولید گازی که وعده داده شده بود اکنون به یک برنامه دائمی تبدیل شده است و بر این اساس ۹ فاز (۱۲،۱۳،۱۵و ۱۶،۱۷ و ۱۸،۲۲،۲۳ و ۲۴) در حال توسعه این میدان گازی چشم انتظار دریافت گاز سرگردان فازهای ۶،۷ و ۸ هستند
علاوه بر این که نمی توان عدم النفع گاز تولید نشده از یک میدان مشترک را نادیده گرفت، کاهش تولید نفت خام کشور آن هم از میدان هایی که در نیمه دوم عمر خود هستند و ضریب بازیافت آنها در طول زمان کاهش یافته یکی دیگر از زیان های محقق نشدن اهداف تولید گاز از فازهای ۶،۷ و۸ است.
