زن و شوهری که به مدت یک سال به صورت مداوم و بی وقفه بدون بهره مندی از هیچ نوع ابزار و وسیله پیشگیری برای بچه دار شدن تلاش می کنند اما با وجود تلاش های آنها بارداری انجام نمی شود، باید هوشیار باشند و برای بررسی موقعیت خود نزد متخصص ناباروری بروند.

به گزارش افکارنیوز ، امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، برای تمام محققان عرصه ناباروری معلوم شده که نازایی تنها یک مشکل زنانه نیست، بلکه فاکتورهای مردانه نیز در این امر دخالت دارند و با وجود آنکه در گذشته عنوان می شده که بخش عمده ای از علل ناباروری را باید در زنان جست وجو کرد، پزشکان امروز اذعان دارند که نقش زوجین در این امر یکسان است و زن و مرد هر دو حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد از علل ناباروری را شامل می شوند.

چه زمان زوج را نابارور می دانیم؟

دکتر محمدمهدی آخوندی، رئیس پژوهشگاه و مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری ابن سینا با اشاره به تعریف سازمان بهداشت جهانی درباره ناباروری به «سیب سبز» می گوید: «زن و شوهری که به مدت یک سال به صورت مداوم و بی وقفه بدون بهره مندی از هیچ نوع ابزار و وسیله پیشگیری برای بچه دار شدن تلاش می کنند اما با وجود تلاش های آنها بارداری انجام نمی شود، باید هوشیار باشند و برای بررسی موقعیت خود نزد متخصص ناباروری بروند. این در حالی است که زوج در طول یک سال بعد از سیکل قاعدگی خونریزی زن و همزمان با مکانیسم آماده شدن تخمک برای بچه دار شدن اقدام کنند. به این ترتیب در هر سیکل قاعدگی که ۱۲ دفعه در سال اتفاق می افتد، ۱۰ تا ۲۰ تخمک با لغ می شود و در نهایت یک تا ۲ عدد از آنها آزاد می شود. در این حالت یک روز بعد از رابطه زناشویی اسپرم به سمت لوله های رحمی که تخمک در آنها مستقر است حرکت می کند و بارداری شکل می گیرد. »

وی اضافه می کند: «در شرایطی که این روند ۱۲ بار بعد از سیکل قاعدگی زن و تخمک گذاری او انجام شود و بارداری اتفاق نیفتد در این حالت باید احتمال نازایی این زوج مورد بررسی قرار گیرد که چه دلیلی برای آن وجود دارد. اینگونه نیست که به همین سادگی به زوج بگوییم نابارور است. »

عوامل ناباروری در مردان


دلایل مختلفی احتمال ناباروری را در مردان به وجود می آورد که بروز هر یک از این احتمال ها می تواند بارداری را در زوج دچار اختلال کند. دکتر آخوندی با اشاره به این مطلب می گوید: «در این شرایط متخصصان پس از ۱۲ بار تکرار تلاش برای بچه دار شدن، در صورت به دست نیامدن نتیجه و مشخص شدن این موضوع که دلیل ناباروری در مرد نهفته است برای بررسی های بیشتر، کسب نتیجه و شناسایی و درمان علت ناباروری اقدام می کنند. در این شرایط گاهی ممکن است اسپرم سالم وجود نداشته باشد یا اسپرم شکل و فرم مناسبی برای باروری نداشته باشد. علاوه بر این گاهی ممکن است اسپرم به اندازه کافی فعال و محرک نباشد. »

دکتر آخوندی اضافه کرد: «احتمال های دیگری نیز وجود دارد که ناباروری در مردان را سبب می شود و آن این است که اسپرم در مسیر رسیدن به رحم و پیش از لقاح از بین برود یا امکان رسیدن اسپرم به تخمک به دلایلی وجود نداشته باشد یا عوامل مناسب برای لقاح وجود نداشته باشد که در این۲ مورد اخیر باید فاکتورهای مناسب برای بارداری اسپرم و تخمک را مورد بررسی قرار داد. همه اینها موجب می شود تا با وجود تلاش های زوج بارداری اتفاق نیفتد. »

۱۰ درصد از مردانی که نابارور هستند به دلیل آنکه در گروه افراد آزواسپرمی قرار می گیرند ناباروری را تجربه می کنند. این گروه در بافت بیضه خود هیچ اسپرمی ندارند. دکتر صادقی در این باره می گوید: «آزواسپرمی ۲ عامل دارد؛ گاهی ممکن است مجاری ای که اسپرم را از بیضه تخلیه می کند مسدود شده باشد که یکی از مهم ترین علت های این انسداد می تواند ابتلا به عفونت های جنسی و حتی عفونت های ادراری باشد که فرد در سال های دور یا نزدیک تجربه کرده است. »

در این شرایط باید فورا برای درمان اقدام کرد


در بعضی موقعیت ها مردان باید خیلی سریع برای درمان ناباروری اقدام کنند و نیازی نیست برای ۱۲ ماه روند درمانی را ادامه دهند. دکتر آخوندی در این باره می گوید: «وقتی بیضه مرد به علت بیماری دچار عفونت شده باشد یا بر اثر حادثه یا تصادف، ضربه در گذشته یا در حال حاضر ضربه خورده باشد باید برای بررسی بیشتر سریع تر به متخصص ناباروری مراجعه کند. علاوه بر این در شرایطی که رویش موها در بدن مرد طبیعی نباشد یا مرد دچار کوتاهی یا بلندقامتی مفرط باشد، در این شرایط نیز بهتر است هر چه سریع تر برای درمان ناباروی اقدام کند و در نهایت افرادی که در خانواده آنها سابقه ناباروری وجود دارد به ویژه در میان بستگان درجه یک آنها، بهتر است برای درمان زودتر به متخصص مراجعه کنند و نیازی نیست برای مشخص شدن اختلال در روند ناباروری شان ۱۲ ماه صبوری به خرج دهند. »

هزینه های درمان چقدر است؟


از آنجا که بسیاری از تجهیزات و داروهایی که برای درمان ناباروری در کشور مورد استفاده قرار می گیرد، وارداتی است، تحریم های اخیر تاثیر زیادی بر هزینه های تامین دارو و تجهیزات گذاشته و این مسئله موجب شده تا هزینه های درمان ناباروری دو برابر شود. در حال حاضر هزینه هر دوره درمان ناباروری اعم از دارو، خدمات پاراکلینیکی و اتاق عمل بسته به میزان مشکلات زوج ها بین ۵/۲ تا ۵ میلیون تومان هزینه به دنبال دارد و هر زوج برای درمان باید ۳ تا ۴ دوره درمانی را پشت سر بگذارد که بخشی از این هزینه ها مربوط به بخش تشخیص دلایل نازایی برای برخی زوج هاست. در این شرایط جراحی های تشخیصی به زوج ها توصیه می شود که در کنار سونوگرافی و آزمایش های مختلف حدود ۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومان هزینه دارد و مابقی هزینه ها در بخش درمان مربوط به داروهایی است که باید توسط زوج مصرف شود، مثل نسخه ها و داروهایی که گاهی باید سه تا چهار بار برای درمان قطعی تجویز شود.

شایع ترین علت ناباروری در مردان


۸۰ تا ۹۰ درصد مردان به دلیل الیگواسپرمی ناباروری را تجربه می کنند. دکتر صادقی، معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه ابن سینا در این باره می گوید: «این گروه از مردان اسپرم تولید می کنند اما اسپرم آنها مشکلاتی دارد. مثلا گروهی از این مردان تعداد اسپرم کمی دارند و تعداد اسپرم آنها زیر ۲۰ میلیون در میلی لیتر است. این مسئله دلایل مختلفی دارد و گاهی موقتی و قابل درمان است. باید توجه داشت در این شرایط اسپرم توانایی رسیدن به تخمک را ندارد و نمی تواند فرد را بارور کند که خوشبختانه برای درمان این مورد راه حلی وجود دارد و می توان با خارج کردن تخمک از بدن زن و تزریق کردن اسپرم مرد به داخل تخمک زن برای باروری اقدام کرد. »

وی اضافه کرد: «در مواردی که اسپرم وجود دارد اما توانایی رساندن خود به تخمک را ندارد یعنی تحرک لازم را ندارد یا در جای خود تحرک نشان می دهد و نمی تواند از مسیر لوله های رحمی به تخمک برسد، می توان با راهکارهایی برای غلبه بر این اختلال اقدام کرد و درمان را انجام داد. »

کدام مرکز را انتخاب کنید


زوج ها برای درمان ناباروری باید به مراکز سرشناس و معتبر در زمینه درمان ناباروری مراجعه کنند. رئیس پژوهشگاه و مرکز فوق تخصصی درمان ناباروری ابن سینا در این باره به «سیب سبز» می گوید: «زوج ها بهتر است مراکزی را برای درمان انتخاب کنند که در آنجا متخصص ناباروری مردان، متخصص ناباروری زنان و جنین شناس وجود داشته باشد چراکه درمان ناباروری نیاز به کار گروهی دارد و باید همزمان علت ناباروری در مرد و زن مورد بررسی قرار بگیرد و مشکلات و احتمالاتی که باعث ناباروری در مردان و زنان می شود به طور کامل بررسی شود. »

دکتر آخوندی اضافه می کند: «مراکزی که در وهله اول تشخیص درستی از ناباروری و دلایل ناباروری مراجعان خود داشته باشند و با کار گروهی عوامل مختلف ناباروری در زن و مرد را بررسی کنند بهترین انتخاب برای درمان زوج های نابارور هستند. پیدا کردن این مراکز کار چندان دشواری نیست؛ کافی است با انجمن ناباروری تماس بگیرید یا از پزشک تان درباره چنین مراکزی پرس وجو کنید. »

تراتواسپرمی و ناباروری مردان


یکی دیگر از عواملی که باعث ناباروری در مردان می شود و در بسیاری از مردان نابارور دیده می شود تراتواسپرمی است که به شکل ظاهری و وضعیت اسپرم ها مربوط می شود. معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه ابن سینا در این باره می گوید: «در شرایطی که بیش از ۴ درصد اسپرم های مرد شکل طبیعی و نرمال نداشته باشد، در این شرایط قادر به ایجاد جنین طبیعی نیستند. بروز این اختلال دلایل مختلفی دارد که یکی از مهم ترین آنها آسیب به بافت بیضه و عوامل بیرونی و محیط است که به طور مستقیم بر اسپرم و ظاهر آن نیز تاثیر می گذارد. »
در کانال تلگرام لرستان خبر عضو شوید

نظرات