لاریجانی: علوم انسانی بخشی از علوم طبیعی
رئیس مجلس شورای اسلامی بر ضرورت توجه به بحث عدالت در علوم انسانی اسلامی تاکید کرد و گفت: در آثار قدمای فلاسفه علوم، علوم اجتماعی و انسانی بخشی از علوم طبیعی قلمداد می شود.
به گزارش افکارنیوز ، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در مراسم افتتاحیه دومین همایش بین المللی علوم انسانی اسلامی که صبح امروز در محل سالن همایش های بین المللی صدا و سیما برگزار شد، با تشکر از برپاکنندگان این همایش درباره این مبحث مهم گفت: امروز مسئله تحولات در حوزه علوم انسانی یک موضوع شعاری و زمانی نیست بلکه باید به صورت مداوم با آن مواجه شد و به آن کمک کرد تا مسئله شکافته شود و با کمک افراد فاضل موضوع دنبال شود.
وی با اشاره به اینکه در خصوص تقسیم بندی علوم انسانی بحث های زیادی بین صاحبنظران انجام شده است و ذهن های زیادی در این باره به تولید اندیشه پرداخته است، گفت: علوم انسانی به دلیل اینکه موضوعات مورد مطالعه آن دارای اراده و اختیار هستند دارای تفاوت های بسیاری با سایر علوم هستند به عنوان مثال در علوم تربیتی زمانی که ما انسان را مورد مطالعه قرار می دهیم با یک موضوع ایستا و ثابت مواجه نیستیم بلکه با یک مسئله در حال تغییر روبروییم.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: در بعد اجتماعی و حوزه علوم انسانی همچون جامعه شناسی، سیاست و علوم اجتماعی نظریه پردازی بسیار مشکل تر است و ساماندهی مبانی کار زمان زیادی را می برد.
لاریجانی گفت: از جهات مختلف داشتن نگاه عمیق به مسائل انسانی تأثیرات عمیقی در جامعه و علوم اجتماعی می گذارد.
وی افزود: ذات علوم به دلیل ارتباط با انسان در حوزه هایی همچون جهان بینی و ارزش ها می تواند زندگی انسان را متأثر کند بالاخره فرق می کند اینکه شما انسان را یک موجود الهی بدانید و بر اساس آن سیاست و اقتصاد آن را ساماندهی کنید و یا انسان را موجودی وحشی بدانید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: این موضوع در علوم اجتماعی حساسیت بسیاری از متفکرین را برانگیخته است و ما در آثار قدمای فلاسفه علوم این مسئله را می بینیم که علوم اجتماعی و انسانی بخشی از علوم طبیعی قلمداد می شود.
لاریجانی گفت: در قرن های ۱۷ و ۱۸ ما شاهد به کار بردن تعبیر علوم انسانی در آثار برخی از متفکرین هستیم که علوم انسانی و جامعه شناسی را به عنوان یک موضوع جداگانه مورد بحث قرار دادند.
وی در ادامه با مروری کوتاه بر آثار فیلسوفان و دانشمندان غربی در دوره های مختلف تصریح کرد: البته برداشت های گوناگونی نسبت به تأثیر علوم اجتماعی بر انسان ها وجود دارد در برخی از آثار این تلقی وجود دارد که تکنولوژی امری محض است اما ما در آثار فلاسفه معاصر هایدیگر را داریم که معتقد است تکنولوژی در ذات خود فرهنگ را نیز دارد. البته این به معنای این نیست که ما باید به طور کامل از تکنولوژی دوری کنیم چرا که ما در یک خلأ نمی توانیم زندگی کنیم و باید بتوانیم تکنولوژی را گرفته و آن را در داخل هضم کنیم که این کار هر کسی نیست.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت دقت در خصوص بحث اسلامی کردن علوم مختلف گفت: ما باید به بحث اسلامی کردن علوم انسانی توجه ویژه ای داشته باشیم و آن را با احتیاط به کار ببریم البته ما شاهد هستیم که به عنوان مثال فلسفه ابن سینا به شدت تحت تأثیر افکار یونانیان قرار داشت اما ابن سینا توانست آن را در قالب یک نظام فکری جدید ساماندهی کند و البته این کار نیز از همه بر نمی آید.
وی افزود: انسان هایی که به این کار دست می زنند باید انسان هایی باشند که شایستگی این کار را داشته باشند. بنابراین این مسئله در مورد اسلامی کردن علوم انسانی باید مورد توجه قرار بگیرد.
لاریجانی در ادامه با اشاره به اینکه ما باید در بحث اسلامی کردن علوم به دنبال علوم نافع بگردیم، گفت: البته این مسئله درباره تمام علوم مطرح است اما در زمینه علوم انسانی نیز باید نافع بودن را مدنظر قرار دهیم.
همچنین لاریجانی با اشاره به اینکه امروز بر اساس برهان های مختلف ثابت شده است که امکان ایجاد یک نظام جامع برای تمام حقایق در جامعه بشری وجود ندارد، گفت: اینکه ما انتظار داشته باشیم بتوانیم تمام علوم انسانی را در قالب یک برهان جمع آوری کنیم دور از انتظار است و ما باید در این باره به دنبال نظام های آستیوماتیک گوناگون باشیم.
وی افزود: نکته بعدی در این باره مورد توجه قرار دادن مسئله عدالت در این نظام های معنایی است. عدالت در نظام های معنایی غربی جایی ندارد و تنها در دهه های اخیر با توجه به برخی نابسامانی هاست که این مسئله مطرح شده است. اما عدالت در مبانی علوم اسلامی انسانی جایگاه ویژه ای دارد و باید به آن توجه کرد.
لاریجانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ضرورت ساماندهی مطالعات تطبیقی گفت: ما باید بتوانیم مطالعات خود را در این باره به دنیا عرضه کنیم تا به صورت دقیق مورد ارزیابی و نقادی از سوی دیگر متفکرین قرار بگیرد.
در پایان لاریجانی از دست اندرکاران این همایش تشکر کرد و ابراز امیدواری کرد که این همایش بتواند نقش مهمی در توسعه علوم انسانی اسلامی ایفا کند.
وی با اشاره به اینکه در خصوص تقسیم بندی علوم انسانی بحث های زیادی بین صاحبنظران انجام شده است و ذهن های زیادی در این باره به تولید اندیشه پرداخته است، گفت: علوم انسانی به دلیل اینکه موضوعات مورد مطالعه آن دارای اراده و اختیار هستند دارای تفاوت های بسیاری با سایر علوم هستند به عنوان مثال در علوم تربیتی زمانی که ما انسان را مورد مطالعه قرار می دهیم با یک موضوع ایستا و ثابت مواجه نیستیم بلکه با یک مسئله در حال تغییر روبروییم.
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: در بعد اجتماعی و حوزه علوم انسانی همچون جامعه شناسی، سیاست و علوم اجتماعی نظریه پردازی بسیار مشکل تر است و ساماندهی مبانی کار زمان زیادی را می برد.
لاریجانی گفت: از جهات مختلف داشتن نگاه عمیق به مسائل انسانی تأثیرات عمیقی در جامعه و علوم اجتماعی می گذارد.
وی افزود: ذات علوم به دلیل ارتباط با انسان در حوزه هایی همچون جهان بینی و ارزش ها می تواند زندگی انسان را متأثر کند بالاخره فرق می کند اینکه شما انسان را یک موجود الهی بدانید و بر اساس آن سیاست و اقتصاد آن را ساماندهی کنید و یا انسان را موجودی وحشی بدانید.
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: این موضوع در علوم اجتماعی حساسیت بسیاری از متفکرین را برانگیخته است و ما در آثار قدمای فلاسفه علوم این مسئله را می بینیم که علوم اجتماعی و انسانی بخشی از علوم طبیعی قلمداد می شود.
لاریجانی گفت: در قرن های ۱۷ و ۱۸ ما شاهد به کار بردن تعبیر علوم انسانی در آثار برخی از متفکرین هستیم که علوم انسانی و جامعه شناسی را به عنوان یک موضوع جداگانه مورد بحث قرار دادند.
وی در ادامه با مروری کوتاه بر آثار فیلسوفان و دانشمندان غربی در دوره های مختلف تصریح کرد: البته برداشت های گوناگونی نسبت به تأثیر علوم اجتماعی بر انسان ها وجود دارد در برخی از آثار این تلقی وجود دارد که تکنولوژی امری محض است اما ما در آثار فلاسفه معاصر هایدیگر را داریم که معتقد است تکنولوژی در ذات خود فرهنگ را نیز دارد. البته این به معنای این نیست که ما باید به طور کامل از تکنولوژی دوری کنیم چرا که ما در یک خلأ نمی توانیم زندگی کنیم و باید بتوانیم تکنولوژی را گرفته و آن را در داخل هضم کنیم که این کار هر کسی نیست.
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت دقت در خصوص بحث اسلامی کردن علوم مختلف گفت: ما باید به بحث اسلامی کردن علوم انسانی توجه ویژه ای داشته باشیم و آن را با احتیاط به کار ببریم البته ما شاهد هستیم که به عنوان مثال فلسفه ابن سینا به شدت تحت تأثیر افکار یونانیان قرار داشت اما ابن سینا توانست آن را در قالب یک نظام فکری جدید ساماندهی کند و البته این کار نیز از همه بر نمی آید.
وی افزود: انسان هایی که به این کار دست می زنند باید انسان هایی باشند که شایستگی این کار را داشته باشند. بنابراین این مسئله در مورد اسلامی کردن علوم انسانی باید مورد توجه قرار بگیرد.
لاریجانی در ادامه با اشاره به اینکه ما باید در بحث اسلامی کردن علوم به دنبال علوم نافع بگردیم، گفت: البته این مسئله درباره تمام علوم مطرح است اما در زمینه علوم انسانی نیز باید نافع بودن را مدنظر قرار دهیم.
همچنین لاریجانی با اشاره به اینکه امروز بر اساس برهان های مختلف ثابت شده است که امکان ایجاد یک نظام جامع برای تمام حقایق در جامعه بشری وجود ندارد، گفت: اینکه ما انتظار داشته باشیم بتوانیم تمام علوم انسانی را در قالب یک برهان جمع آوری کنیم دور از انتظار است و ما باید در این باره به دنبال نظام های آستیوماتیک گوناگون باشیم.
وی افزود: نکته بعدی در این باره مورد توجه قرار دادن مسئله عدالت در این نظام های معنایی است. عدالت در نظام های معنایی غربی جایی ندارد و تنها در دهه های اخیر با توجه به برخی نابسامانی هاست که این مسئله مطرح شده است. اما عدالت در مبانی علوم اسلامی انسانی جایگاه ویژه ای دارد و باید به آن توجه کرد.
لاریجانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ضرورت ساماندهی مطالعات تطبیقی گفت: ما باید بتوانیم مطالعات خود را در این باره به دنیا عرضه کنیم تا به صورت دقیق مورد ارزیابی و نقادی از سوی دیگر متفکرین قرار بگیرد.
در پایان لاریجانی از دست اندرکاران این همایش تشکر کرد و ابراز امیدواری کرد که این همایش بتواند نقش مهمی در توسعه علوم انسانی اسلامی ایفا کند.
