میزگرد بررسی عملکرد مراکز معاینه فنی خودروها
مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: معاینه فنی خودرو با مصوبه مجلس شورای اسلامی که باعث شد مدت زمان معاینه فنی برای خودروهای تازه تولید از ۲ سال به ۵ سال برسد، وجهه معاینه فنی را تنزل داد.
به گزارش افکارنیوز، مراکز معاینه فنی خودروها در سال های اخیر فراز و فرودهای بسیاری به همراه داشته و علی رغم فراز و نشیب های گذشته اوضاع رو به سامانی ندارد. از سوی دیگر هر ساله همزمان با سرد شدن هوا و ایجاد پدیده وارونگی و اینورژن و نقش پررنگ خودروها در آلودگی هوای پایتخت و دیگر کلان شهرها موجی از انتقادات نسبت به عملکرد این مراکز به راه می افتد.
متاسفانه شاید بتوان تصویب قانون افزایش اعتبار برگه های معاینه فنی از ۲ به ۵ سال را به عنوان بزرگترین عامل در پاشیده شدن شیرازه این مراکز دانست. همچنین عدم نظارت پلیس بر این مراکز، قانون گریزی، عدم وجود تجهیزات مناسب در این مراکز، سوءاستفاده برخی از مراکز صدور برگه تاییدیه معاینه فنی در فروش برگه های معاینه فنی، جعل برچسب معاینات فنی و ورشکستگی و تعطیلی بسیاری از مراکز معاینه فنی به دلیل عدم مراجعه از جمله مواردی است که این مراکز را در سراشیبی سقوط قرار داده است.
همچنین انتقاداتی که این روزها بر عملکرد این مراکز وارد است شاید بیش از همه متوجه مجلس شورای اسلامی و تصویب افزایش مدت زمان اعتبار برگه های معاینه فنی خودروها باشد که به گفته بسیاری از کارشناسان به عنوان مهم ترین عامل در به تعطیلی کشانده شدن مراکز معاینه فنی و افزایش آلودگی هوا موثر بودن است. از سویی عدم نظارت صحیح و عدم تجهیز مناسب این مراکز توسط شهرداری ها از دیگر انتقادات است که صدای بسیاری از مسئولین پلیس را نیز بلند کرده است.
از این رو برای روشن شدن موضوع معاینه فنی و نقش آن در افزایش میزان آلودگی هوا میزگردی با حضور دکتر یوسف رشیدی مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوا به نمایندگی از شهرداری شهر تهران، سرهنگ افشین سلطانیان معاون ترافیکی پلیس راهور تهران بزرگ و محمداسماعیل سعیدی نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در محل خبرگزاری تسنیم برگزار کردیم:
بسیاری از خودروهای «VIP» نمایندگان، عامل ایجاد تصادف هستند
اجازه بدهید بحث را از نقطه آغازین و میزان ضرورت یا لزوم پرداختن به بحث معاینه فنی شروع کنیم و اینکه در شرایط فعلی تا چه اندازه بحث معاینات فنی در پیشگیری از بروز تصادفات، آلودگی هوا، بار ترافیکی در شهرها و بسیاری از این قبیل اهمیت دارد؟
سعیدی: واقعیت آن است که متاسفانه خودروسازان در سال های اخیر رغبتی به تمکین از قانون و استانداردسازی در تولید محصولاتشان نداشته اند. از این رو مراکز معاینه فنی خودروها تنها برطرف کننده بخشی از مشکلات موجود است، نه تمامی مشکلات موجود! چراکه به قول معروف این خانه از پای بست ویران است و خودروهای تولید شده توسط برخی از خودروسازان ایرانی از همان روز تولید، دارای ایرادات فنی هستند. لذا گرچه آمار ارائه شده از سوی خودروسازان ممکن است امید بخش باشد ولی واقعیت امر آن است که در عمل محصولات تولیدی دو خودروساز بزرگ کشور دارای ایرادات فنی بسیاری هستند که حتی بسیاری از مصرف کنندگان این خودروها در روزهای اولیه پس از تولید به دلیل نقص اتومبیل های خود مجبورند و برای رفع نقص به مراکز خدمات پس از فروش این خودروسازان مراجعه کنند. حتی خودروهایی که به عنوان وی آی پی در اختیار نمایندگان مجلس گذاشته شد در بسیاری از موارد باعث بروز تصادف نمایندگان شد و من به یاد دارم در جلسه ای که سال گذشته با وزیر صنعت داشتم متذکر این مساله نیز شدم.
لذا به نظر من اولین عامل در بروز بسیاری از مشکلات امروز از قبیل بروز تصادفات، افزایش آلودگی هوا، بالا رفتن بار ترافیکی و بسیاری از این مشکلات اینچنینی، خودروسازان و ضعف در کیفیت خودروهای تولیدی آن ها دارد و از نظر رتبه بندی در عوامل بروز معضلات امروز، مساله معاینه در درجه دوم قرار دارد.
سلطانیان: البته در ضرورت و اهمیت معاینه فنی هیچ شک و شبهه ای وجود ندارد چراکه افزایش ضریب ایمنی ترافیکی و تردد خودروها، کاهش تصادفات شهری و بین شهری، پایین آوردن آلودگی های زیست محیطی، صرفه جویی در مصرف سوخت، جلوگیری از اتلاف وقت شهروندان، کاستن از بار ترافیکی خودروها، کاهش زمان سفر و همچنین ارتقاء سلامت شهروندان بخشی از مزایای این گونه معاینات فنی در خودروهاست که در مباحث کارشناسی بر این موارد می توان تاکید کرد.
همچنین در آیین نامه ابلاغ شده عدم وجود نقص در سیستم روشنایی، جلوبندی و سیستم تعلیق، سامانه های فنی همچون سیستم ترمز و حتی بحث ظاهری خودروها از مواردی است که هرگونه نقص در آن ها از جمله مصادیق نقص فنی خودروها به شمار می رود که می بایست در مراکز معاینه فنی به آن ها توجه شود.
لذا از آغاز سال جاری پلیس راهور تهران بزرگ در راستای اجرای تدابیر رئیس پلیس تهران بزرگ برخورد با خودروهای دارای نقص فنی، آلاینده و دودزا را در دستور کار خود قرار داده است. لذا در طول مدت ۷ ماهه ابتدایی سال جاری تعداد ۴۲۱۹ مورد برخورد با خودروهای دودزا داشته ایم و همچنین پلیس راهور تهران بزرگ در کنترل تخلفات توجه ویژه ای را به این موضوع داشته و در همین مدت ۷ ماهه شاهد رشد ۱۷۰ درصدی کنترل تخلفات خودروها در نقص سیستم روشنایی، فنی و غیره نسبت به مدت مشابه سال قبل بودیم.
اما نکته قابل توجه آنست که کنترل و برخورد پلیس با تخلفات موجود از طریق همان سیستم سنتی و از طریق عامل انسانی انجام می شود که نظارت و کنترل پلیس از طریق عوامل انسانی با وجود آلودگی هوا و حجم بسیار زیاد خودروها در کلان شهری همچون تهران بزرگ جوابگو نیست.
لذا ما بارها در جلسات متعددی که با مسئولان شهرداری تهران بزرگ و مراکز معاینه فنی داشتیم این موضوع را مطرح کردیم که امروز کنترل و نظارت پلیس نمی تواند از همان روش سنتی جوابگوی نیاز نظارتی بر تمامی خودروهای شهر تهران باشد و باید از طریق فراهم ساختن زیرساخت های موجود، کنترل و نظارت بر معاینه فنی خودروها را از طریق ابزارهای پیشرفته و تجهیزات الکترونیکی پیگیری کرد. چراکه در صورت فراهم شدن زیرساخت های این مساله و بدون دخالت عامل انسانی و با بهره گیری از بانک های اطلاعاتی مراکز معاینه فنی و شهرداری و مقایسه اطلاعات خودروها با داده های بانک اطلاعاتی بخش شماره گذاری پلیس، می توان دارندگان خودروها را از رو به اتمام بودن مهلت برگه های معاینه فنی اتومبیلشان مطلع کرد که پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ در حال حاضر به صورت پایلوت این طرح را در شهر تهران با وجود بانک اطلاعاتی ضعیف شهرداری و معاینه فنی به اجرا درآورده است. از این رو یکی از مشکلات فعلی، عدم ارتباط بانک اطلاعاتی مراکز معاینه فنی شهر تهران با دیگر شهرها و استان های کشور است.
همچنین عدم وجود طراحی آرم معاینه فنی یکسان در تمامی کشور و عدم کیفیت یکسان نظارت بر بخش فنی خودروها در مراکز مختلف معاینه فنی در سطح کشور از مشکلات دیگر موجود در بحث صدور و کنترل برگه های معاینه فنی است. چراکه به عنوان مثال در بسیاری از شهرهای کشور مراکز معاینه فنی حتی تجهیزات اولیه معاینه فنی خودروها را در اختیار ندارند و این مساله باعث افت کیفیت معاینه فنی خودرو در شهرستان ها شده که امروز شاهدیم کیفیت مراکز معاینه فنی در شهرستان ها به هیچ وجه قابل قیاس با شهر تهران نیست.
همچنین موضوع جعل برگه های معاینه فنی خودرو و فروش آن به مبالغ ناچیز کمتر از ۱۰ هزار تومان در اطراف شهر تهران از جمله دیگر مشکلات معاینه فنی خودروهاست که باعث بی اعتبار شدن برگه های معاینه فنی شده است.
لزوم بازنگری در قوانین مربوط به معاینه فنی خودروها
لذا پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ این درخواست را از شهرداری تهران و وزارت کشور دارد که بحث معاینه فنی خودروها نیز همچون بحث شماره گذاری خودرو با یک نگاه کلان و ملی مورد بازنگری قرار گیرد و با طراحی لوگو یا برچسبی یکسان در تمامی کشور و تهیه بانک اطلاعاتی جامع و کشوری از خودروهای دارای معاینه فنی هم جلوی بسیاری از سوءاستفاده های موجود را بگیرند و هم پلیس را در انجام وظیفه نظارتی خود یاری دهند تا از این به بعد حتی برای اعمال قانون و صدور جریمه نیز نیازی به عامل انسانی در این زمینه نباشد و اعمال قانون به صورت سیستماتیک با بهره گیری از سامانه ها و بانک های اطلاعاتی شهرداری، مراکز معاینه فنی و پلیس برای خودروهایی که فاقد معینه فنی هستند صورت گیرد.
همچنین در صورت وجود سامانه ها و بانک های اطلاعاتی فراگیر می توان برای الزام دارندگان خودروهای فاقد معاینه فنی محدودیت های بیمه ای و محدودیت هایی در انتقال خودرو در نظر گرفت که امیدواریم با کمک نمایندگان مجلس و وزارت کشور هرچه سریعتر این مساله به نتیجه برسد چراکه در حال حاضر و با وجود حجم ترافیکی سنگین تهران بزرگ و دیگر شهرهای کشور، شناسایی و اعمال قانون خودروهای فاقد معاینه فنی از طریق عامل انسانی و کنترل آن ها به صورت انسانی در خیابان ها نه تنها امکان پذیر نیست بلکه باعث تشدید ترافیک و بالتبع افزایش آلودگی هوا می شود.
جناب سرهنگ برخوردهای صورت گرفته با متخلفین و خودروهای فاقد معاینه فنی به چه نحوی است؟ آیا این شائبه که قانون در برخورد با خودروهای فاقد معاینه فنی از صراحت کافی برخوردار نیست صحت دارد؟
سلطانیان: برخورد ما با خودروهای فاقد معاینه فنی منطبق بر قانون است و قانون مجوز اعمال قانون خودروهای فاقد معاینه فنی را برای ما صادر کرده است. لذا حتی کد تخلف برای اعمال قانون و جریمه این موارد درنظر گرفته شده است و این خودروها با کد تخلف ۲۱۶۳، به مبلغ ۲۰۰ هزار ریال جریمه و اعمال قانون می شوند.
البته در بحث معاینه فنی ما دارای ۳ نوع متفاوت برخورد با خودروهای دارای مشکلات فنی هستیم: یک سری از این موارد و ایرادات همچون نقص سیستم روشنایی خودرو در محل قابل رفع است که در این موارد پس از رفع نقص در محل تنها برگ جریمه برای این خودرو صادر می شود، بخش از دیگری از معایب خودرو مثل دودزا بودن قابلیت رفع نقص در محل را ندارند از این رو ما ضمن اعمال قانون خودرو را نیز متوقف کرده و با پلاک «اعزام به تعمیرگاه» آن ها را به تعمیرگاه های مجاز اعزام کرده تا پس از اخذ برگه معاینه فنی و رفع نقص و تایید توسط کارشناسان پلیس مجددا پلاک خودرو در اختیار صاحب اتومبیل قرار بگیرد، اما آخرین قسمت از خودروهای دارای معایب فنی مربوط به آن دسته از اتومبیل هاست که معایب آن ها قابلیت رفع شدن ندارند، که در این موارد خودرو توسط جرثقیل به پارکینگ منتقل می شود.
آقای رشیدی معاینه فنی تا چه اندازه بر بحث آلودگی هوا موثر است؟ آیا شرایط فعلی معاینه فنی تامین کننده نیزان مطلوب آلایندگی هوا توسط خودروهاست؟
رشیدی: معاینه فنی یکی از ابزارهای تست خودرو برای دارا بودن شرایط استاندارد است تا با استفاده از این ابزار بتوانیم کیفیت فنی خودروهای عبوری در شهرها و معابر کشور را ارتقا داده و همواره از استاندارد بودن تردد خودروها در راه های شهری و بین شهری اطمینان حاصل کنیم. لذا سطح استاندارد در این ابزار نیز در اغلب کشورهای دنیا برای کنترل آلودگی محیط زیست، بهبود وضعیت ترافیکی و همچنین بحث ایمنی و امنیت خودروها با توجه به شرایط مختلف و نیاز روز هر جامعه ای تغییر می کند.
ایجاد سیستم جامع برای ثبت اطلاعات کامل خودروها
از این رو به نظر می رسد با توجه به اهمیت ویژه این مساله می بایست سیستم جامعی برای اطلاعات خودرو طراحی و برای هر اتومبیل شناسنامه و بارکدی الکترونیکی درنظر گرفته شود و تمامی اطلاعات فنی، بیمه ای و حقوقی خودرو در آن ثبت و ضبط شود. لذا همانطور که جناب سرهنگ نیز اشاره کردند باید سیستم جامع کشوری را برای ثبت کارنامه فنی خودروها طراحی کرد چراکه در صورت وجود اطلاعات دقیق و بانک های اطلاعاتی جامع و فراگیر در هر لحظه این امکان را داریم که علاوه بر جریمه خودروهای فاقد معاینه فنی به صورت اتوماتیک، میزان خودروهای فاقد معاینه فنی را شناسایی و نسبت به این اطلاعات تحلیل درستی را انجام دهیم.
از سوی دیگر واقعیت امر آن است که معاینه فنی خودرو با مصوبه مجلس شورای اسلامی که باعث شد مدت زمان معاینه فنی برای خودروهای تازه تولید از ۲ سال به ۵ سال برسد، وجهه معاینه فنی را تنزل داد و این مصوبه در مجلس در حالی تصویب شد که خودروهای پر تردد همچون تاکسی ها حداقل سالی یکبار از نظر فنی معاینه می شوند و تجهیزات کنترلی آن ها مورد پایش قرار می گیرد. لذا به نظر می رسید اولین گام در بهبود وضعیت موجود فنی خودروها در معابر عمومی، بازنگری نسبت به این مصوبه است. البته مساله ای نیز که هیچ گاه به روشنی بیان نشد این نکته بود که مجلس شورای اسلامی و کمیسیون اجتماعی مجلس به چه منظور این مصوبه را به تصویب رساند؟ ! !
همچنین یکی از اهداف بحث معاینه فنی در گذشته با وجود کاربراتوری بودن خودروها، تنظیم موتور و سیستم احتراق در اتومبیل بود ولی در حال حاضر که تمامی خودروهای تولیدی مجهز به سیستم انژکتور شده اند بحث تنظیم خودرو به دلیل برنامه ریزی قبلی ECUها در این اتومبیل ها، محلی از اعراب ندارد و معاینه فنی تنها به دلیل کنترل میزان آلایندگی خودروها و کنترل سیستم های واکنش شیمیایی یا کاتالیست کانورتورها در خودروها است که در تصویبنامه هیئت وزیران مورخ ۱۵ اسفندماه سال ۹۰ این مساله ذکر شده و در بند دوم آن آزمون کربن کنیستر را بخشی از معاینه فنی خودروها معرفی کرده است. همچنین این مصوبه وزارت صنعت را مکلف کرده است که از سال ۹۱ قطعات کاتایست را در نمایندگی های فروش خودروها تامین کند.
البته یک ایراد اساسی که در این میان وجود دارد سطح بسیار پایین معاینات فنی برای کنترل میزان آلایندگی خودروهاست به صورتی که حتی اگر خودرویی این قطعه کاتالیست را دارا نباشد قادر است این تست های معاینات فنی را پاس کند.
ادامه دارد…
متاسفانه شاید بتوان تصویب قانون افزایش اعتبار برگه های معاینه فنی از ۲ به ۵ سال را به عنوان بزرگترین عامل در پاشیده شدن شیرازه این مراکز دانست. همچنین عدم نظارت پلیس بر این مراکز، قانون گریزی، عدم وجود تجهیزات مناسب در این مراکز، سوءاستفاده برخی از مراکز صدور برگه تاییدیه معاینه فنی در فروش برگه های معاینه فنی، جعل برچسب معاینات فنی و ورشکستگی و تعطیلی بسیاری از مراکز معاینه فنی به دلیل عدم مراجعه از جمله مواردی است که این مراکز را در سراشیبی سقوط قرار داده است.
همچنین انتقاداتی که این روزها بر عملکرد این مراکز وارد است شاید بیش از همه متوجه مجلس شورای اسلامی و تصویب افزایش مدت زمان اعتبار برگه های معاینه فنی خودروها باشد که به گفته بسیاری از کارشناسان به عنوان مهم ترین عامل در به تعطیلی کشانده شدن مراکز معاینه فنی و افزایش آلودگی هوا موثر بودن است. از سویی عدم نظارت صحیح و عدم تجهیز مناسب این مراکز توسط شهرداری ها از دیگر انتقادات است که صدای بسیاری از مسئولین پلیس را نیز بلند کرده است.
از این رو برای روشن شدن موضوع معاینه فنی و نقش آن در افزایش میزان آلودگی هوا میزگردی با حضور دکتر یوسف رشیدی مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوا به نمایندگی از شهرداری شهر تهران، سرهنگ افشین سلطانیان معاون ترافیکی پلیس راهور تهران بزرگ و محمداسماعیل سعیدی نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در محل خبرگزاری تسنیم برگزار کردیم:
بسیاری از خودروهای «VIP» نمایندگان، عامل ایجاد تصادف هستند
اجازه بدهید بحث را از نقطه آغازین و میزان ضرورت یا لزوم پرداختن به بحث معاینه فنی شروع کنیم و اینکه در شرایط فعلی تا چه اندازه بحث معاینات فنی در پیشگیری از بروز تصادفات، آلودگی هوا، بار ترافیکی در شهرها و بسیاری از این قبیل اهمیت دارد؟
سعیدی: واقعیت آن است که متاسفانه خودروسازان در سال های اخیر رغبتی به تمکین از قانون و استانداردسازی در تولید محصولاتشان نداشته اند. از این رو مراکز معاینه فنی خودروها تنها برطرف کننده بخشی از مشکلات موجود است، نه تمامی مشکلات موجود! چراکه به قول معروف این خانه از پای بست ویران است و خودروهای تولید شده توسط برخی از خودروسازان ایرانی از همان روز تولید، دارای ایرادات فنی هستند. لذا گرچه آمار ارائه شده از سوی خودروسازان ممکن است امید بخش باشد ولی واقعیت امر آن است که در عمل محصولات تولیدی دو خودروساز بزرگ کشور دارای ایرادات فنی بسیاری هستند که حتی بسیاری از مصرف کنندگان این خودروها در روزهای اولیه پس از تولید به دلیل نقص اتومبیل های خود مجبورند و برای رفع نقص به مراکز خدمات پس از فروش این خودروسازان مراجعه کنند. حتی خودروهایی که به عنوان وی آی پی در اختیار نمایندگان مجلس گذاشته شد در بسیاری از موارد باعث بروز تصادف نمایندگان شد و من به یاد دارم در جلسه ای که سال گذشته با وزیر صنعت داشتم متذکر این مساله نیز شدم.
لذا به نظر من اولین عامل در بروز بسیاری از مشکلات امروز از قبیل بروز تصادفات، افزایش آلودگی هوا، بالا رفتن بار ترافیکی و بسیاری از این مشکلات اینچنینی، خودروسازان و ضعف در کیفیت خودروهای تولیدی آن ها دارد و از نظر رتبه بندی در عوامل بروز معضلات امروز، مساله معاینه در درجه دوم قرار دارد.
سلطانیان: البته در ضرورت و اهمیت معاینه فنی هیچ شک و شبهه ای وجود ندارد چراکه افزایش ضریب ایمنی ترافیکی و تردد خودروها، کاهش تصادفات شهری و بین شهری، پایین آوردن آلودگی های زیست محیطی، صرفه جویی در مصرف سوخت، جلوگیری از اتلاف وقت شهروندان، کاستن از بار ترافیکی خودروها، کاهش زمان سفر و همچنین ارتقاء سلامت شهروندان بخشی از مزایای این گونه معاینات فنی در خودروهاست که در مباحث کارشناسی بر این موارد می توان تاکید کرد.
همچنین در آیین نامه ابلاغ شده عدم وجود نقص در سیستم روشنایی، جلوبندی و سیستم تعلیق، سامانه های فنی همچون سیستم ترمز و حتی بحث ظاهری خودروها از مواردی است که هرگونه نقص در آن ها از جمله مصادیق نقص فنی خودروها به شمار می رود که می بایست در مراکز معاینه فنی به آن ها توجه شود.
لذا از آغاز سال جاری پلیس راهور تهران بزرگ در راستای اجرای تدابیر رئیس پلیس تهران بزرگ برخورد با خودروهای دارای نقص فنی، آلاینده و دودزا را در دستور کار خود قرار داده است. لذا در طول مدت ۷ ماهه ابتدایی سال جاری تعداد ۴۲۱۹ مورد برخورد با خودروهای دودزا داشته ایم و همچنین پلیس راهور تهران بزرگ در کنترل تخلفات توجه ویژه ای را به این موضوع داشته و در همین مدت ۷ ماهه شاهد رشد ۱۷۰ درصدی کنترل تخلفات خودروها در نقص سیستم روشنایی، فنی و غیره نسبت به مدت مشابه سال قبل بودیم.
اما نکته قابل توجه آنست که کنترل و برخورد پلیس با تخلفات موجود از طریق همان سیستم سنتی و از طریق عامل انسانی انجام می شود که نظارت و کنترل پلیس از طریق عوامل انسانی با وجود آلودگی هوا و حجم بسیار زیاد خودروها در کلان شهری همچون تهران بزرگ جوابگو نیست.
لذا ما بارها در جلسات متعددی که با مسئولان شهرداری تهران بزرگ و مراکز معاینه فنی داشتیم این موضوع را مطرح کردیم که امروز کنترل و نظارت پلیس نمی تواند از همان روش سنتی جوابگوی نیاز نظارتی بر تمامی خودروهای شهر تهران باشد و باید از طریق فراهم ساختن زیرساخت های موجود، کنترل و نظارت بر معاینه فنی خودروها را از طریق ابزارهای پیشرفته و تجهیزات الکترونیکی پیگیری کرد. چراکه در صورت فراهم شدن زیرساخت های این مساله و بدون دخالت عامل انسانی و با بهره گیری از بانک های اطلاعاتی مراکز معاینه فنی و شهرداری و مقایسه اطلاعات خودروها با داده های بانک اطلاعاتی بخش شماره گذاری پلیس، می توان دارندگان خودروها را از رو به اتمام بودن مهلت برگه های معاینه فنی اتومبیلشان مطلع کرد که پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ در حال حاضر به صورت پایلوت این طرح را در شهر تهران با وجود بانک اطلاعاتی ضعیف شهرداری و معاینه فنی به اجرا درآورده است. از این رو یکی از مشکلات فعلی، عدم ارتباط بانک اطلاعاتی مراکز معاینه فنی شهر تهران با دیگر شهرها و استان های کشور است.
همچنین عدم وجود طراحی آرم معاینه فنی یکسان در تمامی کشور و عدم کیفیت یکسان نظارت بر بخش فنی خودروها در مراکز مختلف معاینه فنی در سطح کشور از مشکلات دیگر موجود در بحث صدور و کنترل برگه های معاینه فنی است. چراکه به عنوان مثال در بسیاری از شهرهای کشور مراکز معاینه فنی حتی تجهیزات اولیه معاینه فنی خودروها را در اختیار ندارند و این مساله باعث افت کیفیت معاینه فنی خودرو در شهرستان ها شده که امروز شاهدیم کیفیت مراکز معاینه فنی در شهرستان ها به هیچ وجه قابل قیاس با شهر تهران نیست.
همچنین موضوع جعل برگه های معاینه فنی خودرو و فروش آن به مبالغ ناچیز کمتر از ۱۰ هزار تومان در اطراف شهر تهران از جمله دیگر مشکلات معاینه فنی خودروهاست که باعث بی اعتبار شدن برگه های معاینه فنی شده است.
لزوم بازنگری در قوانین مربوط به معاینه فنی خودروها
لذا پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ این درخواست را از شهرداری تهران و وزارت کشور دارد که بحث معاینه فنی خودروها نیز همچون بحث شماره گذاری خودرو با یک نگاه کلان و ملی مورد بازنگری قرار گیرد و با طراحی لوگو یا برچسبی یکسان در تمامی کشور و تهیه بانک اطلاعاتی جامع و کشوری از خودروهای دارای معاینه فنی هم جلوی بسیاری از سوءاستفاده های موجود را بگیرند و هم پلیس را در انجام وظیفه نظارتی خود یاری دهند تا از این به بعد حتی برای اعمال قانون و صدور جریمه نیز نیازی به عامل انسانی در این زمینه نباشد و اعمال قانون به صورت سیستماتیک با بهره گیری از سامانه ها و بانک های اطلاعاتی شهرداری، مراکز معاینه فنی و پلیس برای خودروهایی که فاقد معینه فنی هستند صورت گیرد.
همچنین در صورت وجود سامانه ها و بانک های اطلاعاتی فراگیر می توان برای الزام دارندگان خودروهای فاقد معاینه فنی محدودیت های بیمه ای و محدودیت هایی در انتقال خودرو در نظر گرفت که امیدواریم با کمک نمایندگان مجلس و وزارت کشور هرچه سریعتر این مساله به نتیجه برسد چراکه در حال حاضر و با وجود حجم ترافیکی سنگین تهران بزرگ و دیگر شهرهای کشور، شناسایی و اعمال قانون خودروهای فاقد معاینه فنی از طریق عامل انسانی و کنترل آن ها به صورت انسانی در خیابان ها نه تنها امکان پذیر نیست بلکه باعث تشدید ترافیک و بالتبع افزایش آلودگی هوا می شود.
جناب سرهنگ برخوردهای صورت گرفته با متخلفین و خودروهای فاقد معاینه فنی به چه نحوی است؟ آیا این شائبه که قانون در برخورد با خودروهای فاقد معاینه فنی از صراحت کافی برخوردار نیست صحت دارد؟
سلطانیان: برخورد ما با خودروهای فاقد معاینه فنی منطبق بر قانون است و قانون مجوز اعمال قانون خودروهای فاقد معاینه فنی را برای ما صادر کرده است. لذا حتی کد تخلف برای اعمال قانون و جریمه این موارد درنظر گرفته شده است و این خودروها با کد تخلف ۲۱۶۳، به مبلغ ۲۰۰ هزار ریال جریمه و اعمال قانون می شوند.
البته در بحث معاینه فنی ما دارای ۳ نوع متفاوت برخورد با خودروهای دارای مشکلات فنی هستیم: یک سری از این موارد و ایرادات همچون نقص سیستم روشنایی خودرو در محل قابل رفع است که در این موارد پس از رفع نقص در محل تنها برگ جریمه برای این خودرو صادر می شود، بخش از دیگری از معایب خودرو مثل دودزا بودن قابلیت رفع نقص در محل را ندارند از این رو ما ضمن اعمال قانون خودرو را نیز متوقف کرده و با پلاک «اعزام به تعمیرگاه» آن ها را به تعمیرگاه های مجاز اعزام کرده تا پس از اخذ برگه معاینه فنی و رفع نقص و تایید توسط کارشناسان پلیس مجددا پلاک خودرو در اختیار صاحب اتومبیل قرار بگیرد، اما آخرین قسمت از خودروهای دارای معایب فنی مربوط به آن دسته از اتومبیل هاست که معایب آن ها قابلیت رفع شدن ندارند، که در این موارد خودرو توسط جرثقیل به پارکینگ منتقل می شود.
آقای رشیدی معاینه فنی تا چه اندازه بر بحث آلودگی هوا موثر است؟ آیا شرایط فعلی معاینه فنی تامین کننده نیزان مطلوب آلایندگی هوا توسط خودروهاست؟
رشیدی: معاینه فنی یکی از ابزارهای تست خودرو برای دارا بودن شرایط استاندارد است تا با استفاده از این ابزار بتوانیم کیفیت فنی خودروهای عبوری در شهرها و معابر کشور را ارتقا داده و همواره از استاندارد بودن تردد خودروها در راه های شهری و بین شهری اطمینان حاصل کنیم. لذا سطح استاندارد در این ابزار نیز در اغلب کشورهای دنیا برای کنترل آلودگی محیط زیست، بهبود وضعیت ترافیکی و همچنین بحث ایمنی و امنیت خودروها با توجه به شرایط مختلف و نیاز روز هر جامعه ای تغییر می کند.
ایجاد سیستم جامع برای ثبت اطلاعات کامل خودروها
از این رو به نظر می رسد با توجه به اهمیت ویژه این مساله می بایست سیستم جامعی برای اطلاعات خودرو طراحی و برای هر اتومبیل شناسنامه و بارکدی الکترونیکی درنظر گرفته شود و تمامی اطلاعات فنی، بیمه ای و حقوقی خودرو در آن ثبت و ضبط شود. لذا همانطور که جناب سرهنگ نیز اشاره کردند باید سیستم جامع کشوری را برای ثبت کارنامه فنی خودروها طراحی کرد چراکه در صورت وجود اطلاعات دقیق و بانک های اطلاعاتی جامع و فراگیر در هر لحظه این امکان را داریم که علاوه بر جریمه خودروهای فاقد معاینه فنی به صورت اتوماتیک، میزان خودروهای فاقد معاینه فنی را شناسایی و نسبت به این اطلاعات تحلیل درستی را انجام دهیم.
از سوی دیگر واقعیت امر آن است که معاینه فنی خودرو با مصوبه مجلس شورای اسلامی که باعث شد مدت زمان معاینه فنی برای خودروهای تازه تولید از ۲ سال به ۵ سال برسد، وجهه معاینه فنی را تنزل داد و این مصوبه در مجلس در حالی تصویب شد که خودروهای پر تردد همچون تاکسی ها حداقل سالی یکبار از نظر فنی معاینه می شوند و تجهیزات کنترلی آن ها مورد پایش قرار می گیرد. لذا به نظر می رسید اولین گام در بهبود وضعیت موجود فنی خودروها در معابر عمومی، بازنگری نسبت به این مصوبه است. البته مساله ای نیز که هیچ گاه به روشنی بیان نشد این نکته بود که مجلس شورای اسلامی و کمیسیون اجتماعی مجلس به چه منظور این مصوبه را به تصویب رساند؟ ! !
همچنین یکی از اهداف بحث معاینه فنی در گذشته با وجود کاربراتوری بودن خودروها، تنظیم موتور و سیستم احتراق در اتومبیل بود ولی در حال حاضر که تمامی خودروهای تولیدی مجهز به سیستم انژکتور شده اند بحث تنظیم خودرو به دلیل برنامه ریزی قبلی ECUها در این اتومبیل ها، محلی از اعراب ندارد و معاینه فنی تنها به دلیل کنترل میزان آلایندگی خودروها و کنترل سیستم های واکنش شیمیایی یا کاتالیست کانورتورها در خودروها است که در تصویبنامه هیئت وزیران مورخ ۱۵ اسفندماه سال ۹۰ این مساله ذکر شده و در بند دوم آن آزمون کربن کنیستر را بخشی از معاینه فنی خودروها معرفی کرده است. همچنین این مصوبه وزارت صنعت را مکلف کرده است که از سال ۹۱ قطعات کاتایست را در نمایندگی های فروش خودروها تامین کند.
البته یک ایراد اساسی که در این میان وجود دارد سطح بسیار پایین معاینات فنی برای کنترل میزان آلایندگی خودروهاست به صورتی که حتی اگر خودرویی این قطعه کاتالیست را دارا نباشد قادر است این تست های معاینات فنی را پاس کند.
ادامه دارد…
