روستاهای بروجرد تشنه؛ مزارع غرق در آب

به گزارش لرستان خبر، عوامل زیادی ازجمله تغییر اقلیم، وقوع خشک‌سالی، بی‌توجهی به الگوی کشت متناسب با ظرفیت آب و اقلیم مناطق مختلف و برداشت بی‌رویه آب‌دست به دست هم داده و بحران آب را برای استان لرستان رقم‌زده است.

در پی وقوع  خشک‌سالی و کاهش منابع آبی، مشکلات زیادی در حوزه کشاورزی، صنعت و آب شرب در بیش تر شهرستان‌های استان ایجادشده به‌طوری‌که بحران آب در شهرستان بروجرد گویای این امر است.

بحران آب در 60 روستای شمال بروجرد

بحران آب در بیش از 60 روستای شمال بروجرد مسئله‌ای است که بارها بیان‌شده ولی تاکنون نتیجه‌ای برای جبران از طرف دستگاه‌های متولی انجام‌نشده و در حال حاضر  بیشتر این روستاها با تانکر آب‌رسانی می‌شود.

از طرفی اجاره چاه‌ها و منابع آبی شهرستان به کشاورزان غیربومی و برداشت بیش‌ازحد مجاز از این چاه‌ها جان منابع آبی را تهدید می‌کند و به‌واسطه اتصال سفره‌های زیرزمین آب به یکدیگر خشکیدگی چاه‌ها طی سال‌های اخیر را در پی داشته است.

حفر بیش از 30 حلقه چاه غیرمجاز در نقاط مختلف این شهرستان و برداشت بی‌رویه از آن‌ها به تهدیدی بزرگ برای منابع آبی این شهرستان تبدیل‌شده است.

افزایش روزافزون روی آوردن کشاورزان غیربومی به کاشت هندوانه و محصولات آب‌دوستی ازاین‌دست از دیگر دلایل کم‌آبی‌های اخیر شهرستان بروجرد است که این روزها خسارات جدی به منابع آبی وارد آورده است.

هدر رفت منابع آبی بروجرد در پی کشت‌های غیراستراتژیک

کشت محصولات آب‌دوست که در صنعت کشاورزی از آن‌ها به‌عنوان محصولات غیراستراتژیک یاد می‌شود، سالانه سبب هدر رفت بسیاری از منابع آبی در این شهرستان می‌شود به‌گونه‌ای که هم‌اینک می‌توان اعتراف کرد کشت محصولات غیراستراتژیک در این شهرستان گوی سبقت را از دیگر محصولات زراعی و باغی ربوده است.

به نظر می‌رسد بی‌توجهی به الگوی کشت متناسب با ظرفیت آب از سوی کشاورزانِ عمدتاً غیربومی این شهرستان و نیز سودجویی‌های افرادی که به هر طریق ممکن قصد برداشت خارج از توان و ظرفیت زمین‌های کشاورزی رادارند از سویی دیگر مزید بر علت شده تا بی‌توجهی به عرصه‌های کشت محصولات غیراستراتژیک بارها از سوی متولیان امر موردانتقاد قرارگرفته و در سایه کم توجهی و عدم نظارت جدی متولیان امر شاهد از بین رفتن سرمایه‌های ارزشمند منابع آبی و  روانه شدن سود آن به جیب سودجویان باشیم.

به‌جرئت می‌توان گفت کاشت گسترده محصولات آب‌دوستی همچون هندوانه در مزارع شهرستان بروجرد می‌تواند دلیلی محکم در کاهش منابع آبی این شهرستان باشد به‌گونه‌ای که هم‌اینک بسیاری از روستاهای بروجرد با کمبود شدید آب و به‌نوعی بحران کم‌آبی مواجه هستند.

بر اساس بررسی‌های انجام‌شده کشت هر هکتار هندوانه حدود 16 هزار مترمکعب آب در طول سال احتیاج دارد اما باید پرسید آیا این محصول می‌تواند در بازارهای هدف هزینه آب مصرفی خود را به جیب کشاورزان برگرداند یا نرخ ارزان عرضه این محصول نشان‌دهنده هدر رفت آب در کشت آن است؟

وجود 21 چاه غیرمجاز در حوزه کشاورزی بروجرد

غلامحسین بنادری رئیس منابع آب بروجرد در گفت‌و گو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: برداشت مازاد آب از چاه‌های کشاورزی در قالب افزایش زمین‌های بهره‌بردار از هر چاه آب، تهدید جدی در این زمینه است که توسط کشاورزان بومی و عمدتاً غیربومی رخ می‌دهد.

وی به وجود 21 چاه غیرمجاز شاخص در حوزه کشاورزی در بروجرد اشاره و بیان کرد: حفر چاه‌های غیرمجاز از یک‌سو و اضافه برداشت از چاه‌های مجاز از سوی دیگر به‌واسطه نبود کنتورهای هوشمند راه سود جویان را درزمینهٔ برداشت بی‌رویه از منابع آبی سفره‌های زیرزمینی باز گذاشته است.

رئیس منابع آب بروجرد از هدر رفت 72 میلیون مترمکعبی آب در سال گذشته در این شهرستان خبر داد و افزود: در سال گذشته 72 میلیون مترمکعب آب معادل با حجم مخزن سد آبسرده از منابع آبی این شهرستان به دلیل نبود برنامه برداشت صحیح از منابع آبی به هدررفته است.

بنادری به تخصیص بودجه هفت میلیارد تومانی برای استان لرستان به‌منظور برخورد با اضافه برداشت‌ها در استان اشاره و خاطرنشان کرد: باوجود تخصیص این اعتبار تاکنونی مبلغی از آن جذب نشده درصورتی‌که جذب این بودجه می‌توانست بخش حداکثری از مشکلات این حوزه را مرتفع کند.

ورود کشاورزان غیربومی تهدیدی برای منابع آبی

وی با اشاره به راهکارهای موجود به‌منظور مقابله با این مشکلات، عنوان کرد: تشکیل کمیته شورای حفاظت از منابع آب شهرستان یکی از گام‌های اساسی و انسجام‌بخشی است که در این راستا برداشته‌شده چراکه ماهیت این شورا سبب تقویت و انسجام‌بخشی به آن می‌شود کما اینکه تقویت هم‌افزایی و همکاری ادارات مرتبط و مسئولان درزمینهٔ جلوگیری از فعالیت کشاورزان غیربومی و اضافه برداشت از منابع آب چاه‌ها است.

رئیس منابع آب بروجرد بیان کرد: از دیگر مشکلاتی که کم‌آبی‌های اخیر در حوزه کشاورزی این شهرستان را تشدید کرده است، هجوم کشاورزان غیربومی به بروجرد و کاشت محصولات عمدتاً غیراستراتژیک و آب‌دوست توسط آن‌ها است که این معضل به‌خودی‌خود علاوه بر آسیب رساندن به اراضی کشاورزی، به‌شدت منابع آبی موجود را تهدید می‌کند.

بنادری اقدامات بازدارنده در خصوص ممانعت از حضور کشاورزان غیربومی در این شهرستان را راهکاری اساسی در راستای حفظ منابع آبی باقیمانده دانست و تصریح کرد: روند ناخوشایند بهره‌برداری سوء از منابع آبی اینک به مرحله‌ای رسیده که شهرستان بروجرد به حیات خلوتی برای کشاورزان غیربومی تبدیل‌شده که علاوه بر بی‌توجهی به آسیب رساندن به منابع آب‌وخاک تنها به فکر درآمدزایی خود هستند.

توجه به الگوی کشت با دریافت مجوز از جهاد کشاورزی

وی توجه به الگوی کشت با دریافت مجوز از جهاد کشاورزی را راهکاری اساسی در این راستا دانست و بیان کرد: از مصوبات اخیر شورای حفاظت از منابع آب، ممانعت از کشت محصول آب‌دوست و البته غیرضروری همچون هندوانه در حجم زیاد طی سال زراعی آینده در شهرستان بروجرد است.

مسلم پور قاسمیان، فرماندار ویژه بروجرد نیز با اشاره به بحران کم‌آبی برخی روستاهای شمال بروجرد گفت: به دلیل کاهش نزولات جوی و بارش باران نسبت به سال گذشته، سال آینده همچنان مشکل کم‌آبی را پیش روداریم بنابراین با مدیریت بهینه منابع آبی می‌توان فرصت بهره‌برداری از آن‌ها را افزایش داد.

وی کشت محصولات آب‌دوست در شهرستان بروجرد را از عمده‌ترین دلیل کم‌آبی سال‌های اخیر در روستاهای این شهرستان دانست و افزود: به‌رغم اینکه بسیاری از روستاهای بروجرد از کم‌آبی رنج می‌برند اما کشت این‌گونه محصولات همچنان در شهرستان بروجرد با استقبال خوب کشاورزانِ عمدتاً غیربومی مواجه است که با ممانعت از این کار می‌توان حیات منابع آبی را برگرداند.

فرماندار  ویژه بروجرد از عدم ارائه مجوز کشت محصولات آب‌دوست در سال زراعی آینده خبر داد و عنوان کرد: با همکاری دستگاه‌های مرتبط مجوز کشت محصولات آب‌دوست به کشاورزان در سال زراعی امسال داده نمی‌شود.

ممنوعیت برداشت منابع آبی در بروجرد

وی به برخورد جدی با برداشت کنندگان غیرمجاز و بیش‌ازحد آب چاه‌های این شهرستان به‌منظور حفاظت از منابع آبی اشاره و بیان کرد: خشک شدن چاه‌های این شهرستان درنتیجه سوءبرداشت از آن‌ها است چراکه قنوات و سفره‌های زیرزمینی به هم متصل هستند و برداشت بی‌رویه از یکی به خشکی دیگر منابع آبی می‌انجامد بنابراین به‌منظور برداشت غیراصولی و خارج از حد مجاز برخی کشاورزان غیربومی از منابع آبی این شهرستان با داشتن مجوز یا حتی بدون مجوز با همکاری دستگاه‌های مرتبط متوقف می‌شود.

بهرام بیرانوند، نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس نیز در گفت‌و‌گو با تسنیم با اشاره به اینکه برداشت غیرمجاز از منابع آبی در بروجرد خشک‌سالی‌های اخیر را دامن زده است، گفت: استفاده بی‌رویه از منابع آبی در مزارع و باغات این شهرستان طی سال‌های اخیر رو به فزونی است و این برداشت‌های سوء خود در سایه بی‌توجهی مسئولان در حال گسترش است.

وی خواستار برخورد قاطع و جدی با این معضل شده و افزود: اجاره چاه‌های آب توسط کشاورزان منطقه به برخی افراد سودجو به تجارتی پرسود در منطقه تبدیل‌شده که بابت آن هزینه‌های هنگفتی از مستأجران دریافت کرده و به این صورت آب را به منبعی درآمدزا برای خود تبدیل کرده‌اند.

تشکیل شورای اسلامی رعایت الگوی کشت مناسب

نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس انتقال منابع آبی با استفاده از لوله‌کشی آب از حوزه‌ای به حوزه دیگر را از دیگر تخلفات شایع در بحث کشاورزی دانست و عنوان کرد: برداشت غیرمجاز از منابع آبی درزمینهٔ ای زراعی این شهرستان توسط کشاورزان غیربومی از دیگر دلایل کاهش محسوس منابع آبی در سال‌های اخیر است که ممانعت از آن نیازمند توجه جدی مسئولان امر است.

وی تشکیل شورای اسلامی رعایت الگوی کشت مناسب و صحیح توسط کشاورزان منطقه را راهی در راستای مقابله با افزایش کم‌آبی‌های منطقه دانست و بیان کرد: برداشت سوء و غیرمجاز از منابع آبی این شهرستان به‌گونه‌ای است که برخی کشاورزان غیربومی به‌منظور انتقال آب از چاه موردنظر خود تا روستایی دیگر کیلومترها لوله‌کشی می‌کنند و این خود به وجود کم‌آبی‌ها دامن می‌زند.

بیرانوند با تأکید بر به‌کارگیری تمامی امکانات و نیروها به‌منظور مقابله با این معضل در شهرستان بروجرد، تصریح کرد: نگرانی‌ها در تشدید این معضل در سال‌های آینده است، بنابراین به‌منظور رفع این مشکل دستگاه‌های مرتبط و در رأس آن‌ها دستگاه قضایی با فراهم آوردن زمینه رسیدگی به شکایات در این زمینه می‌تواند با متخلفان برخورد جدی داشته باشد.

منبع: تسنیم