گفت و گوی تفصیلی با پیرغلام برگزیده لرستان؛
از دعای مادر تا بزم نوکری امام حسین(ع)؛ 54 سال خادمی با صدا و سیره در آستان اهل بیت
حاج رحم خدا شیران، پیرغلام لرستانی به لطف دعای مادر به وادی مداحی اهل بیت(ع) راه یافته و در مدت 54 سال نوکری در درگاه اهل بیت(ع) سعی کرده است که علاوه بر صدا، سیره و روش زندگیش نیز مطابق و خواست معصومان باشد
به گزارش لرستان خبر،حاج رحم خدا شیران، پیرغلام لرستانی به پاس سال ها نوکری و خادمی حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در سیزدهمین اجلاس بین‌المللی تجلیل از پیرغلامان و خادمان حسینی که 14تا16مهرماه امسال در حرم مطهراحمدبن موسی(ع) در شیراز برگزار شد مورد تجلیل قرار گفت. حال که در آستانه عاشورای حسینی قرار گرفته ایم با این پیرغلام برگزیده لرستانی مصاحبه ای گرفته ایم که شرح آن در ذیل می آید؛
حاج آقا لطف کنید خودتان را معرفی بفرمایید
السلام علیک یااباعبدالله الحسین(ع)، بنده خادم الحسین(ع) حاج رحم خداشیران فرزند محمدهادی هستم که ازسال 1326 خداوند توفیق عنایت کرده در برنامه نوکری حضرت اباعبدالله(ع) قدم گذاشته ام.
از زمان رژیم شاه تا الان مداح بوده ام الحمدالله چون وابسته به امام حسین(ع) بوده ام موفق هم شده ام واز نظر آبرو، خانواده، زندگی، مادیات مخصوصا به خاطر نوکری امام حسین(ع) مردم خیلی حرمت می گذارند.
در حال حاضر سرپرست هیئت زنجیرزنی باب الحوائج موسی بن جعفر(ع) ،سرپرست دارالقرآن مکتب الزهرا(س) و در مراسم دعای ندبه قائم، دعای سمات پشت بازار و دعای کمیل به عنوان مداح و دعاخوان انجام وظیفه می کنم.
در خصوص فعالیت هایی که در هیئت و دارالقرآن انجام می دهید بیشتر توضیح دهید؟
رهبرعزیزانقلاب تاکید ویژه بر امر ترویج قرآن در جامعه دارند برای تبعیت از دستورات ایشان با رهنمودهای حاج آقا دریکوند،سرپرست هیئات مذهبی کشور و حاج آقای ولی پور،معلم بازنشسته آموزش و پرورش از سال 90تا الان کلاس های قرآن را به صورت هدفمند دایر کردیم که بحمدلله حدود 60الی 70نفر مبتدی در دارالقرآن ما ثبت نام کرده اند و از نظر قواعد،تجوید،روخوانی وحفظ آموزش می بینند.
قرائت زیارت عاشورا در دوشنبه شب ها و دعای کمیل در پنجشنبه شب ها از در طول سال در هیئت برگزار می شود.
نوحه و شعرهایتان را چگونه انتخاب می کنید و به چه سبکی است؟
بیشتر شعرهایم را از حاج آقای سازگار از شاعران بسیار نامی در قم متخلص به میثم استفاده می کنم شعرهای خودم هم گه گاهی از سر ذوق باشدو خداوندعنایتی کند استفاده می کنم.
به نظر شما سبک مداحی های سنتی و امروزی چه تفاوتی دارند؟
مداحی های جدید برخی هایشان انسان را از اهل بیت(ع) دور می کند سبک های قدیمی به قول محلی خودمان سوز دارند در مداحی نبایستی نعوذبالله شأن اهل بیت(ع) را پایین آورد مثل بعضی ها که می گویند حضرت زینب (س) التماس کرد نه خدا نکند چرا که حضرت زینب(س) پرچمدار استقامت بعد از امام حسین(ع) بود چنان چه اگر حضرت زینب(س) نبود حتا الان شاید اسمی هم از کربلا و قیام عاشورا نبود.
جوانان امروز به دنبال سبک های جدید هستند و سبک های قدیمی و سنتی را قبول ندارند در صورتی که اگر به سبک های قدیمی رجوع کنند متوجه زیبایی های آن می شوند و مفهوم شعر را بهتر درک می کنند و بیشتر مجالس شان از نظر حزن و اندوه غم برای اهل بیت(ع) پیش می رود اگر جوانان به سمت امام حسین(ع) بیایند آرام آرام پخته می شوند.
دوهفته پیش که به عنوان پیرغلام امام حسین(ع) در شیراز انتخاب شدم همه نوع مداح قدیمی، جدید، پیر و جوان حضور داشتند ما آرزو داریم که جوانان در راه امام حسین قراربگیرند و موفق هم شوند تا پرچمی که دست ما بوده به دست جوانانی بدهیم که بهتر از ما ان شالله آن را در جامعه ارائه دهند.
مداحی های امروز را چگونه می بینید؟
در گذشته کسی که می خواست وارد کار مداحی شود اول باید غم انگیز و ذکرمصیبت یاد می گرفت بعد به سمت نوحه خوانی می آمد مثلا در شروع برنامه چندشعر غم انگیز می خواندیم مجلس آرام می شد و حال امام حسینی پیدا می کرد بعد نوحه خوان شروع به خواندن می کرد پایان نوحه خواندن باز ذکرمصیبت بود اما سبک های امروز بیشتر به سمت سینه زنی رفته کم تر به سمت زنجیرزنی است ان شالله خدا به حق امام حسین(ع) هیچ کسی را از راه امام حسین(ع) دور نکند.
به نظر شما اخلاق و رفتار زندگی یک مداح تا چه حد در جذب جوانان به سمت فعالیت های مذهبی تاثیر گذار است؟
شخصی که می خواهد مداح و ذاکر امام حسین(ع) شود باید دارای اخلاق پسندیده ،امانت دار، صالح، راستگو و موردقبول مردم باشد مداح امام حسین باید کسی باشد که وقتی نوحه می خواند مردم بدانند که واقعا لیاقت نوکری امام حسین(ع) را دارد.
من وقتی که بالای منبر می روم و از امام حسین(ع) صحبت می کنم و یا وقتی در خیابان می روم نباید کاری غیر از منطق امام حسین(ع) انجام بدهم چون مداح امام حسینم در مسیری باید قدم بردارم که مورد تایید امام حسین باشد اگر آن نباشم مردم می دانند که نعوذبالله من دروغگو هستم وقتی هم بالای منبر حرفی بزنم اصلا توجهی به گفته من نمی کنند.
کسی که در خط امام حسین(ع) است باید رفتارش، کردارش، گفتارش، همبستگی با همسایه، دوست، رفیق و حتا معاملاتش هم مورد قبول امام حسین(ع) باشد تا مردم ببیند این که وابسته به امام حسین(ع) همه چیزش امام حسینی است نه این که خدایی نکرده دروغ بگوید، مال مردم بخورد و بعد ببالم و بگویم مداح امام حسینم.
* عزاداری مردم لرستان با دیگر مناطق کشور چه تفاوت هایی دارد؟
هیج جای دنیا برنامه عزاداری لرستان را ندارد شاید عزاداری ترک ها منظم باشد اما آیین گل مالی لرستان که ثبت جهانی هم شده است یک غم و اندوه والا به برنامه های عزاداری می دهد؛ گل مراسم عاشورای لرستان با مقداری گلاب و تربت امام حسین(ع) درست می شود که برای همه بیماران شفابخش است.
مرحوم آیت الله بروجردی چشم درد داشت، دکترها گفتند که باید بیاید تهران تا مورد معالجه قرار گیرد آیت الله بروجردی گفتند که چند روز مانده به محرم باید بمانم و در هیئت های عزاداری از نوکران امام حسین(ع) قدردانی کنم پایان مراسم پیگیر چشم دردم خواهم شد.
روایت هست که آخرین نفری که می خواست از هیئت برود یک مقدار از گل را داخل چشم می ریزد بعد از آن تا آخر عمرش کس ندید که این عزیز خدا عینک داشته باشد پس ما نباید این گل امام حسین(ع) را خدایی نخواسته دست کم بگیریم چراکه همه خاک ها به جز تربت امام حسین(ع)خوردنش حرام است.
* اولین باری که مداحی کردید را یادتان هست؟
در قدیم رسم بود که روزهای پنجشنبه خانواده ها روضه خوان دعوت می کردند در خانه ما هم چادر سیاهی می انداختند مادرم چایی درست می کرد حاج آقا می آمد روضه می خواند مادرم گریه می کرد به گریه مادرم من هم گریه می کردم تمام که می شد مادرم می گفت می خواهم بالای منبر بشینی و روضه بخوانی از حرف مادرم به این راه گرایش پیدا کردم و همین جمله مادرم من را مداح کرد و الان شاکر خدا و نوکر امام حسین (ع) هستم.
بعدها درسحرهای ماه مبارک رمضان مادرم بیدار می کرد و کتاب را به دست من می داد تا مناجات بخوانم و مردم را برای سحر بیدار کنم و برای روزه گرفتن فردا آماده شوند.
من هرچه دارم از دعای پدر و مادرم هست هیئت فاطمیون در بروجرد که موسس آن پدرم بوده و الان گردانندگان آن به این حرف اعتراف دارند؛ زمینی در کنار خانه مان بود که پدرم ساخت آن را برای مسجد به عهده گرفت و من تازمانی که بزرگ شدم موذن و مکبر این مسجد شدم و تابستان ها در آن مسجد به بچه ها درس قرآن می دادم.
اولین نوحه ای که خواندم "اکبر جوان من اکبر جوان من " بود که این را می خواندم و مادرم به این شعر من گریه می کرد که بعد از آن آرام آرام شعرهای دیگری خواندم.
*کدام یک از نوحه هایتان را بیشتر از همه دوست دارید؟
من تا نوحه ای را دوست نداشته باشم نمی توانم بخوانم و یکی از بزرگترین الطافی که امام حسین(ع) در حقم کرده این بوده که از سال 1340 که در خرم آباد نوحه می خوام تا الان هنوز کسی ندیده که کاغذ دست بگیرم و همه نوحه هایم را از حفظ می خوانم؛ همیشه قبل از جلسه یک دور شعر را از روی دفترم مرور می کنم تا مجلسی که می روم آمادگی داشته باشم.
شعری برای حضرت علی اصغر(ع) ساختم که می گفت "اصغرم اصغرم ای آخرین سربازم ای کودک جانبازم" که در آخر این شعر می گفت" آورم والله روز محشر قنداقه ات خون آلود در پیش داور"
شعرهای زیادی ازائمه معصوم(ع)،امیرالمونین(ع)،حضرت فاطمه الزهرا(س) و امام رضا(ع) دارم یک شعری که خیلی دوستش دارم از حاج آقای مویدی از خادمان حرم رضوی شاعر بسیار بزگوار اهل مشهدالرضاست که این شعر همیشه ورد زبانم هست و در بیشتر مجالسم گاهی اسم علی را حسین می کنم گاهی به اسم علی می خوانم ان شالله ایشان من را ببخشند چون شعر را به نام حضرت علی (ع)سروده اند من به نام امام حسین (ع) می خوانم چون حضرت علی،حسنین(ع) و پیغمبر(ص) نور واحد هستند.
دل شکسته عشق با علی دارد امید از همه بگسسته تا علی دارد
ماییم و زشهر ولایت ز کوی سوختگان شناسنامه ما مُهر یا علی دارد
به روز حشر برای شفاعت امت علی،حسین و رسول خدا،علی دارد
خدا مدال علی دوستی به ما داده است به جز کشور ایران کجا علی دارد
شعردیگری درباره 10شب محرم است، شب اول شب خادم(یعنی خادمان امام حسین بایستی برای عزاداری تکیه ها را آماده کنند)
شب کوفه، شب مسلم/ شب دوم، دلا خونه/ صدا زنگ کارونه/شب سوم چه باحاله/ شب روضه ی سه ساله/ شب چهارم مثل دُره/ چهارمین شب، شب حُره/ شب پنجم شده مرسوم، شب عبداله معصوم/ شب ششم، شب قاسم /نمانی یک دلی سالم/ شب هفتم، شب آبه/ شب اصغر ربابه / شب نهم، شب سقا/ یک علم، یک مشک،یک دریا /شب دهم، شب عشقه /شبِ مولایم حسینه که وجودش همه عشق است/ شب یازده ، شب اسارت /خیمه ها میره به غارت.
*یکی از خاطرات مداحی تان را تعریف کنید؟
در سال 47 اولین باری که به مکه مشرف شدم وقتی از مکه به جده برگشتیم اعلام کردند حجاجی که تمایل دارند می توانند به کربلا بروند، آیت الله حکیم با شاه ایران صحبت کرده بودند و اجازه حجاج برای کربلا را گرفته بود در کربلا یکی از رفقا گفت بریم شام(سوریه فعلی) رفتیم زمانی که دوباره به کربلا برگشتیم شهر را چراغانی و آذین بندی کرده بودندتعجب کردم از مغازه داری علت آذین بندی را پرسیدم گفت: داریم به خاطر این که امام حسین(ع) به کربلا می آید شهر را آذین بندی می کنیم اما کوفیان این کار را نکردند وامام حسین (ع) را با لب تشنه شهید کردند.
*چه توصیه ای برای مردم دارید؟
مردم هرچه از خیر و خوبی ،عزت، آقایی مقام و ارزش همه این ها درخانه امام حسین است، انقلاب ما را امام حسین(ع) پیروز کرد حضرت امام(ره) نه توپ داشت و نه تانک.ماهرچه خوبی بخواهیم باید خودمان را به امام حسین(ع)متصل کنیم. اگر می خواهند در دنیا و آخرت حرف اول را داشته باشند باید کردار، رفتار و گفتارشان حسینی باشد.
*حرف پایانی؟
با تشکراز شما ان شالله هرچه می خواهید صدقه سر حضرت اباعبدالله (ع) خداوند به شما عنایت کند.حضرت زینب(س) روز اربعین بالای سر برادرش برای شرمندگی نیاوردن رقیه یه جمله گفت: گرتو با خون، قانون آزادی نوشتی برجهان/ من همو را با اسیری رفتنم امضا نمودم. السلام علیک یا اباعبدالله(ع) السلام علیکم و رحمة اله و برکاته.
