"میرملاس" میراثِ از دست رفته/ تاریخ جهان در قلب کوهدشت به خواب ابدی فرو رفته است

به گزارش لرستان خبر،  12 هزار و پانصد سال از آن روزگار می‌گذرد؛ تصویر نقاشیهای قرمز رنگ اینجا، در دیواره های «میرملاس» در هم ریخته. کمتر نشانی از سنگ نگاره ها باقی مانده است؛ سنگ نگاره هایی که آنها را در ردیف نقوش غارهای کرکس و لاسکو فرانسه قلمداد کرده اند.

حرکت پاها کندتر می شود. 3 کیلومتر صخره نوردی برای رسیدن به میرملاس. 3 کیلومتر صخره نوردی برای رسیدن به تاریخ. تاریخ لرستان و کوهدشت در سنگ نگاره های میرملاس روایت شده است. این تاریخ کهن، بدون هیچ نشانی ای برای پیداکردن راه مسافران غریب، سردرگم بوده و مانده است.

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای حفظ سنگ نگاره ها و در امان نگه داشتن این هویت چندین هزار ساله و ملی، اقدامی انجام نداده و حتا از نصب یک تابلوی راهنما برای سنگ نگاره ها دریغ کرده است.

اقدام سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را تنها در نصب حصارهایی فلزی برای میرملاس می توان خلاصه کرد؛ آن هم حصارهایی که از وزش برف و باران و سایر حوادث طبیعی در امان نیست. انجمن خوشنویسان شهرستان کوهدشت پای کار می آید. تابلوی راهنمایی را با خط نستعلیق بر سرراهِ میرملاس قرار می دهد.

صدای رفت و آمد گردشگران و مسافران نوروزی در صخره ها پیچیده است. از تاریخ کهن تا به اینجا تنها نشانه ای کمرنگ باقی مانده. گویی هیچ تمدن و تاریخی اینجا نبوده است.

بنابراین گزارش، سنگ نگاره های میرملاس در فاصله ی 30 کیلومتری کوهدشت و بر فراز کوه سرسرخین قرار دارد. این سنگ نگاره ها بیشتر صحنه‌هایی از رزم و شکار با تیر وکمان و حیواناتی چون اسب، بز کوهی و با ترکیبات مواد رنگی قرمز اخرایی، سیاه و اندکی زرد را روی صخره ها ترسیم کرده که توسط انسان‌های غارنشین نقاشی و خلق شده است.

یادگاری نوشتن با زغال، افشانه و رنگهای اسپری حالا بر روی این نقوش 12 هزار و پانصد ساله خط نابودی کشیده و این پرسش را به ذهن هر بازدید کننده ای تداعی می کند که چرا برای حفظ و یا مرمت این تاریخ کهن، اقدامی صورت نپذیرفته تا این گونه از این هویت و تاریخ بی همتا، جز سایه های کمرنگ اثری بر جای نمانده باشد؟

میرملاس، نام و آوازه اش جهانی است؛ اما به همان اندازه بی توجهی دیده است. میرملاس، این روزها حال و روز مناسبی ندارد. معلوم نیست برای حفظ آن آیا اعتباری ملی در نظر گرفته شده یا نه و اگر گرفته شده؛ با چه کارکردی صرف شده که امروز این سنگ نگاره هایی که ریشه در تاریخ دارد؛ شاهد چنین وضعیت ناگواری است؟

حجم صدای گردشگران و مسافران نوروزی، در هوای میرملاس چرخی می زند. اندک رضایتی بر تن آثار تاریخی میرملاس می نشاند. یگان حفاظت موزه ی مردم شناسی کوهدشت با توزیع نقشه، بروشور و کتابچه هایی از تاریخ و طبیعت این سرزمین به استقبال گردشگران میرملاس می روند. راهنمایشان می شوند. با آنها قدمت سنگ نگاره ها و تاریخ و طبیعت کوهدشت را در میان می گذارند.

از بالای سنگ نگاره ها به سمت پایین، تا چشم کار می‌کند، بلوطهایی است که سنگ نگاره ها را تنگ در آغوش گرفته اند. بلوطهایی که بر سایه ی میرملاس سایبان شده است.

گردشگران نوروزبه‌نوروز و در طول سال به میرملاس می‌آیند. چه بسیار سیاحان کشورهای دوری که آوازه ی میرملاس را شنیده و قدم به این تاریخ کهن گذاشته اند تا نام لرستان و کوهدشت سوغات و یادگار سفرشان باشد؛ حتا اگر به تماشای این سنگ نگاره ها بنشینند؛ آن هم با آهی از سر حسرت.

پرفسور مک بورنی استاد باستان شناس دانشگاه کمبریج که در تیرماه 1348 برای کاوش و بررسی نقاشی های غار هُمیان و میرملاس به کوهدشت سفر کرده در گزارش خود به سنگ نگاره های تازه کشف شده می پردازد:«نقوش روی صخره های کوهدشت شبیه نقش های مکشوفه در شرق اسپانیا در دوره اخیر، مربوط به دوره ماقبل تاریخ است و تمامی نقوش صخره ای کوهدشت روی بلندی هایی متراکم و در چند کیلومتری جنوب غربی کوهدشت در یک ردیف دایره شکل قرار گرفته اند.

در محل غار تیغه های فلینت و خرده سفال پیدا شد که دلالت بر سکونت در جوار این برجستگی ها دارد، این نقوش نخستین تجلیات ذوق هنری مردمان غارنشین منطقه کوهدشت لرستان به شمار می رود. اندازه صورتها در نگاره های سنگی میرملاس بین 10 تا 30 سانتی متر و بیشتر به شکل حیوانات و به گونه نیم رخ هستند. رسم کردن حیوانات به گونه نیم رخ، روشی است که در دوره های گوناگون شکارگری ایران حفظ شده و حتی تا به حال نیز متداول مانده است و سابقه نگارگری در ایران را حداقل به دوره نئولتیکِ حجرِ جدید یعنی حدود 6500 سال می رساند.

من تصور می کنم که این نقاشی ها به وسیله ساکنان لرستان در دورانی که بشر به حالت جوینده خوراک می زیسته است ترسیم شده اند؛ دورانی چندین هزار سال پیش از آن که دره ها خشک شوند و انسان بتواند از کوهسار پایین آمده و بیرون از کوهستان زندگی نماید.»

سنگ نگاره های میرملاس از کم نظیرترین نقوشی در ایران و جهان است که با رنگ خلق شده و از تخریب مصون نمانده؛ اما امروز میرملاس و این باقیمانده ی تاریخ را با مراقبتهای ویژه و مرمت می توان نجات داد تا قبل از اینکه برای همیشه به خواب ابدی و میرایی فرو برود.

منبع:آسوبان

انتهای پیام/