لرستان خبر گزارش می دهد
نوبرانه‌های بهارانه بروجرد/میزبانی متفاوت با "خورشت کنگر" و "آش ورکوآز"
طبخ انواع خوراک‌ها و خورشت‌های نوبرانه توسط بانوان بروجردی از انواع گیاهان خوراکی خودرو در فصل بهار سلامت و نشاط را به جسم و جان آدمی می‌بخشد.
به گزارش لرستان خبر، با فرارسیدن فصل زیبای بهار و آغاز رویش مجدد طبیعت بازار گیاهان و سبزیجات خوراکی معطر و لذیذ در شهرستان بروجرد داغ شده و شهروندان و مسافران با هر طبع و ذائقه‌ای برای تهیه اقلام مختلف گیاهان خوراکی به بازارهای این شهرستان مراجعه می‌کنند.
این گیاهان خوراکی به صورت خودرو در دشت‌ها و کوه‌ها، لابه‌لای صخره‌ها و زمین‌های کشاورزی تنها در فصل بهار در منطقه زاگرس غربی رشد کرده و منبعی سرشار از ویتامین‌های مختلف است که اهالی منطقه از دیرباز برای چیدن این گونه‌های نادر و لذیذ گیاهی به کوهپایه‌ها رفته و عده‌ای فروش این گیاهان خوراکی را منبع درآمدی برای خود قرار داده‌اند.
خواص درمانی گیاهان خوراکی
خواص فراوان این گیاهان دارویی از کنگر، شنگ، بُن‌سور، تره، ورکوآز و پونه وحشی گرفته تا آویشن، زرشک، موسیر، قارچ، زالزالک وحشی و ریواس منبعی مغذی برای طبخ انواع خوراک‌ها و خورشت‌های مختلف و لذیذ است که بانوان لرستانی به طبخ آنها اشتهار دارند و آدمی را به یاد نصیحت بقراط به شاگردانش می‌اندازد که گفت: «بگذار غذای تو داروی تو باشد و داروی تو غذایت».
از سویی علاوه بر خواص خوراکی این گیاهان سرشار از خواص درمانی هستند که استان لرستان را از نظر رویش آنها به یکی از زیستگاه‌های منحصر به فرد کشور در زمینهٔ داروهای گیاهی تبدیل کرده که همه ساله با آغاز فصل بهار کارشناسان گیاهان دارویی به جمع‌آوری این گونه‌های کمیاب گیاهی و عرضه آن در بازارهای هدف می‌پردازند.
بسیاری از هموطنان ما از شهرهای دور و نزدیک با فرارسیدن فصل بهار و با داشتن آگاهی از رویش این گونه‌های گیاهی متنوع برای تهیه آنها به شهرستان بروجرد سفر کرده و آذوقه یک سال خود را از این گیاهان خوراکی که هر یک طعم و مزه‌ای خاص و منحصر به فرد را دارند تهیه می‌کنند.
بروجرد رویشگاه انواع قارچ وحشی
شهرستان بروجرد به دلیل آب‌وهوای متنوع خود در فصل بهار و وقوع رعد و برق‌های مساعد زمینه مطلوبی برای رشد انواع قارچ‌های خوراکی و سمی است که البته در خرید و استفاده از گونه‌های مختلف قارچ باید کاملاً احتیاط کرد چرا که تغذیه قارچ‌های سمی هر ساله پای عده‌ای را به بیمارستان‌ها باز می‌کند اما نباید نگران بود و به اهالی بومی منطقه که در کار چیدن قارچ تبحر ویژه‌ای دارند اعتماد کرد و کباب قارچ روی سیخ‌های چوبی در زیر باران نم‌نم بروجرد را نوش جان کرد.
از میان گونه‌های گیاهی خوراکی عرضه شده در بازار این روزهای بروجرد گیاه خوراکی «کنگر» از اقبال بیشتری نزد ساکنان این منطقه و نیز استان‌های دیگر کشور برخوردار است. این گیاه سخت و خاردار بیشتر بر روی صخره‌ها و لا بلای سنگ‌ها روییده می‌شود و طرفداران خاص خود را دارد که با طبخ خورشت لذیذ آن با چاشنی غوره غوره(غوره شور) آشنایی دیرینه دارند.
در ادامه به منظور آشنایی با خواص برخی گونه‌های گیاهان خوراکی رایج در این شهرستان پای صحبت‌های راضیه تقوازاده کارشناس گیاهان دارویی می‌نشینیم.
کنگر منبع غنی پتاسیم
کارشناس گیاهان دارویی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در بروجرد در خصوص خواص کنگر گفت: کنگر طبیعتی گرم و خشک دارد و به همین علت آن را با ماست نیز می‌خورند و در ضمن برای آن دسته از افرادی که گرم‌مزاج هستند خوردن آن توصیه می‌شود. علاوه بر این کنگر منبع غنی پتاسیم است.
وی با بیان اینکه کنگر ضدعفونی‌کننده، اشتهاآور، تب‌بر و هضم‌کننده غذا است عنوان کرد: مصرف کنگر باعث تقویت دستگاه گوارش می‌شود و قلب را نیز تقویت می‌کند.
تقوازاده با اشاره به خواص درمانی این گیاه خوراکی بیان کرد: کنگر در درمان یرقان، نارسایی کبد و کم‌خونی مؤثر بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت می‌کند.
وی با بیان اینکه ورکوآز از گیاهان خانواده سنبل وحشی است افزود: وجود ماده‌ای به نام سینارین در عصاره برگ کنگر باعث کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید خون شده و در ضمن همین ماده به همراه ماده دیگری به نام اسید کافئیک موجود در کنگر کبد را در برابر عفونت‌ها حفظ می‌کند.
این کارشناس گیاهان دارویی در خصوص خواص گیاه خوراکی ورکوآز گفت: ورکوآز یک سبزی خودرو و طبیعی است که در دشت‌ها و کوه‌های اطراف بروجرد رشد می‌کند و مقوی و سالم و پرخاصیت است.
درمان دردهای مفصلی با طبخ آش ورکوآز
وی خاطرنشان کرد: طبخ ورکوآز در ابتدا بوی بسیار بدی می‌دهد اما پس از پخت طعم خوشایند و مطلوبی دارد و یکی از غذاهای سنتی و قدیمی بروجرد است که برای تقویت روده‌ها بسیار مناسب است.
تقوازاده عنوان کرد: این گیاه بسیار تند و نفوذکننده است و در اصطلاح طب سنتی از گیاهان داروئی و دارای طبیعتی گرم و مرطوب است که بیشتر برای دردهای مفصلی از آن استفاده می‌شود و به صورت آش پخته شده که بوی نامطبوع آن بسیار کم و خوش‌خوراک است از آن استفاده می‌شود.
وی بیان کرد: ورکوآز برادری دارد به نام «بُن‌سور» که از نظر ظاهر بسیار شبیه آن بوده اما بوی تند ورکوآز را ندارد و بیخ گیاه که قسمت پائین آن است به رنگ قرمز و کم بو است و بهترین دارو برای خرد کردن و ریختن سنگ‌های مثانه و به ویژه سنگ کلیه است.
این کارشناس گیاهان دارویی افزود: طبیعت بُن‌سور گرم و خشک است و برای دردهای رماتیسمی بسیار مفید است.
طبخ غذاهای لذیذ فصلی در شهرستان بروجرد از دیرباز مورد توجه ساکنان این منطقه بوده به‌گونه‌ای که خوردن این غذاها رخوت و سنگینی حاکم بر این فصل را از تن و جان آدمی می‌رباید و به جسم انسان طراوت، تازگی و نیروی مضاعف می‌بخشد.
منبع تسنیم
