شهر پیراهن‌های عزا را بر تن کرد؛
لرستان غرق در ماتم عزای حسین(ع)/ آوای «چمرونه» تو را فرامی‌خواند
سراسر لرستان غرق در ماتم عزای حسین(ع) است و با سردادن نوای«چمرونه» اوج حزن و اندوه خود را در رثای این امام ویاران باوفایش ابراز می‌کنند.
به گزارش لرستان خبر، عزاداری ماه محرم سنتی است نشات گرفته از آموزه‌های دینی و اعتقادات محکم مسلمانان و این سنت دیرینه از نیاکان و گذشتگان به ما رسیده است اما برای شیعیان دیگر فراتر از سنت، دین و اعتقاد بوده و عشق و علاقه‌ای است که مردم به‌ویژه ایرانیان به اهل‌بیت(ع) و سرور و سالار شهیدان امام حسین(ع) دارند.
در شهرستان پلدختر نیز این عشق به‌مانند مردم جای‌جای ایران اسلامی در سینه‌ها موج می‌زند و هم‌زمان با فرارسیدن ماه محرم همراه با سایر مردمان شیفته امام حسین(ع)، دل‌ها ناخودآگاه به یاد سرزمین نینوا قصه، اشک، خون ، شهادت و آه می‌افتد و مرد و زن، پیر و جوان در کوچه و خیابان هر کس و به هر طریقی خود را برای عزای اباعبدالله الحسین(ع) مهیا می‌کند.
شهر پیراهن‌های عزا را بر تن می‌کند
مردم پلدختر با آغاز ماه محرم، پیراهن‌های سیاه عزا را که نشانه‌ای از ارادت به سیدالشهدا(ع) است بر تن کرده و بیرق‌ها و پرچم‌های سیاه، سبز و قرمز که هرکدام به شکلی حکاکی شده از جملات زیبای یا حسین(ع) یا ابوالفضل(ع) و ... بر سر درب منازل نقش می‌بندد و معابر همه رنگ حسینی به خود گرفته و غبار و غم و اندوه جان‌سوز شهدای دشت کربلا کوچه و خیابان‌های شهر را فرامی‌گیرد.
مردم این شهرستان نیز همه‌ساله همانند سراسر ایران اسلامی باعلاقه‌ای وافر منتظر فرارسیدن ماه عزای سید و سالار شهیدان هستند و با آغاز محرم مردم شهرستان در قالب دسته‌های مختلف سینه‌زنی و زنجیرزنی در شهر و روستا در خیابان‌ها و حسینیه‌ها و حتی با برگزاری روضه در منازل به استقبال عزاداری خالصانه برای حضرت اباعبدالله الحسین(ع) می‌روند.
جوانان و نوجوانان شهرستان پلدختر همه با کمک هم و در کنار هم به‌صورت خودجوش هرکدام از نقطه و محلی از شهر هرساله برای ۱۰ روز اول محرم با برپایی جایگاه‌هایی به‌وسیله داربست‌های پوشیده از پرچم‌های سیاه خود را آماده می‌کنند تا هر شب در آن جایگاه دورهم گرد آیند و با مدیحه و مرثیه‌سرایی، نوحه‌خوانی، سینه‌زنی و زنجیرزنی عشق و ارادت خود را به خاندان عصمت و طهارت(ع) نشان دهند.
جوان‌هایی که خودجوش پای‌کار آمده‌اند
جوانان و نوجوانان در این جایگاه‌ها در هر ساعتی از روزبه هنگام غروب و در شب موسم عزاداری نذورات مختلف خود ازجمله آش رشته، حلیم، شربت، خرما و حلوا بین عزاداران حسینی(ع) پخش می‌کنند.
در شهرستان پلدختر طبق روال هرساله مردم عزادار در دهه اول محرم هر شب از ابتدای شب تا پاسی از آن در هیئت‌های مختلف با خواندن نوحه به‌ویژه به گویش محلی لری توسط مداحان همراه با طبل و سنج و سایر آلات عزاداری با حزن و اندوه در عزای حسین(ع) به سوگ می‌نشینند.
مردم این شهرستان در این شب‌ها علاوه بر عزاداری، حزن و اندوه پای صحبت‌های روحانیون و منبرها می‌نشینند و قیام اباعبدالله الحسین(ع) و هدف از آن و احادیث مختلف را می‌شنوند.
بعضی از جایگاه‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی که به‌وسیله جوانان و نوجوانان در خیابان‌ها علم می‌شوند علاوه بر نصب و تزیین پرچم‌ها و شعارنوشته‌های مختلف با خیمه‌های نینوا هم‌نوا شده و نمادی از این خیمه‌ها به‌صورت در و پنجره‌هایی از کاه و گل ساخته می‌شود و تا پایان این دهه جلوه خاصی به مراسم می‌بخشند.
اجرای آئین «تراش» در شهر
برپا کردن خیمه‌های کوچک که نمادی از خیمه‌های سیدالشهدا(ع) ویارانش در دشت کربلا است در مقابل درب برخی از منازل توجه مردم عزادار را به خود جلب کرده که هر دل‌سوخته‌ای با تماشای این خیمه‌ها به یاد خیمه‌های سوخته اهل‌بیت(ع) در روز عاشورا حزن و اندوهش دوچندان می‌شود.
در این شهرستان نه‌تنها در شهر کوچه‌ها و خیابان‌ها سیاه‌پوش شده بلکه در روستاها نیز به همین منوال با نصب پرچم و بیرق و جایگاه‌های مخصوص رنگ و بوی حزن و اندوه پیداکرده و به روش‌های مختلف سینه‌زنی، زنجیرزنی و پخش نذری به عزاداری می‌پردازند.
در این منطقه در شهر و روستا علاوه بر هیئت‌های زنجیرزنی، دسته‌های مختلف سینه‌زنی در مساجد، حسینیه‌ها، تکایا و بعضی منازل برپا است و شور حال خاص خود را دارد.
در شهرستان پلدختر زنان در منازل نیز با برپایی روضه دورهم جمع شده و با مداحی و سینه‌زنی، گریه، ناله و عزا با بانوان دشت کربلا به‌ویژه حضرت زینب(س) ام‌المصائب هم‌نوا و هم ناله شده و ارادت خود را به خاندان عصمت و طهارت(ع) نشان می‌دهند.
عزاداری‌ها و نوای حسینی(ع) در این شهرستان از روز هفتم ماه محرم شور بیشتر به خود گرفته و در این روز مردم با به‌جا آوردن آیینی به نام «تراش» به یاد غسل شهادت امام حسین(ع) ویارانش در دشت کربلا، غسل کرده و با طهارت بدن‌های خود با خلوص هر چه بیشتر به سوگ سالار شهیدان می‌نشینند.
پیچیده شدن نوای «چمرونه» در شهر
ازجمله آئین و مراسم دیگری که به این مناسبت و در این ماه عزیز در شهرستان پلدختر برگزار می‌شود اجرای ساز و نوای«چمرونه» است که روز عاشورا به‌وسیله یکسری از عزاداران با نواختن ساز و دهل و نوای چمرونه در خیابان با سوزوگداز نواخته می‌شود.
بعضی از مردم عزادار پلدختر در شهر و روستا روز تاسوعا و عاشورا با ذبح گاو و گوسفند و پختن و آماده کردن غذاها از هیئت‌های مذهبی پذیرایی می‌کنند و بعضی نیز این غذاها را به‌وسیله ظروف یک‌بارمصرف بسته‌بندی کرده به درب منازل برده و پخش می‌کنند.
عزاداری دهه محرم در شهرستان پلدختر به‌ویژه در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی(ع) شور و حال ویژه‌ای به خود گرفته و همه‌جا بوی عزا، شیون و گریه می‌گیرد.
در روز عاشورا هیئت‌ها و دسته‌های مختلف هرکدام در محلات خود با طلوع صبح با اجرای آیین «گل مالی» بدن‌های خود را به‌وسیله گلی که با خاک الک شده و گلاب آماده کرده‌اند گل مالی می‌کنند وزنان نیز مقداری از این گل را به سر، شانه‌ها و چادرهای خود می‌مالند تا این عزا رنگ بهتری به خود بگیرد و بعدازآن با آتشی که به‌وسیله هیزم‌های خشکی که شب قبل آماده و فراهم کرده بودند خود را گرم کرده و راهی هم‌نوا شدن با عاشورای حسینی(ع) شده و به یاد شهدای دشت کربلا به سرو سینه خود می‌زنند.
اجرای آئین «گل مالی»
همه هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری در شهر و روستا پس از آئین «گل مالی» تا شکستن آئین «طوق اشکس» که تا هنگام ظهر و پایان مراسم عزاداری روز عاشورا است همه باهم سینه‌زنان و زنجیرزنان راهی یک مکان شده و بعد از خواندن زیارت عاشورا نماز ظهر را به یاد نماز ظهر عاشورای امام حسین(ع) به‌صورت جماعت اقامه می‌کنند.
شب یازدهم ماه محرم، مردم همراه با هیئت‌های عزاداری حسینی(ع) در شهر و روستا از خانه بیرون آمده و تا پاسی از شب را به یاد یتیمان امام حسین (ع) ویارانش با روشن کردن شمع و در بعضی جاها با پخش غذای عدسی به نوحه‌سرایی، روضه‌خوانی و مرثیه‌خوانی پرداخته و این آئین را که «شام غریبان» نام دارد برگزار می‌کنند.
علاوه بر عزاداری فشرده در این دهه ماه محرم و تاسوعا و عاشورا اما تا پایان ماه محرم و صفر هنوز بوی عزاداری به‌صورت کامل از چهره شهر و روستا برداشته نشده و بعضی مردم هنوز در مراسم‌های مختلفی مانند اربعین حسینی(ع) و دهه آخر ماه صفر به روزه خوانی و پخش نذورات می‌پردازند.
منبع: مهر
