خاتمی در پاسخ به درخواست ها:
باز هم می اندیشم و امیدوارم همه ما درست بیاندیشیم
یک کاندیدای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری گفت: سوزاندن سرمایه هنر نیست، اگر سرمایه ای هست باید آن را به نحوی به کار برد که مشکلات مان را اندک اندک حل کند.
حجت الاسلام و المسلمین سیدمحمد خاتمی در دیدار اعضای ستاد جوانان اصلاح طلب که از وی خواستند تا با در نظر گرفتن آینده ایران به عنوان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری آینده در صحنه حضور داشته باشد، اظهار کرد: خواست تاریخی ملت ما و انقلاب مان این بوده است که صاحب نظامی مردم سالار و پیشرو باشیم. از این رو نیز مردم ما به جمهوری اسلامی رأی داده اند و جمهوری مقتضای عصر ماست.
وی خاطرنشان کرد: ذهن بشر در دنیای پیشرفته امروز جز حاکمیت مردم بر سرنوشت خود را نمی پذیرد. جمهوری مستلزم این است که افراد اعم از حاکم و غیرحاکم در درجه اول شهروند باشند و شهروند بودن را بپذیرند و آن را در خود احساس کنند و فرهنگ متناسب با مردم سالاری و جمهوریت شکل بگیرد. و این کاری است اصیل و زمان گیر که نخبگان و روشنفکران باید انجام دهند.
وی ادامه داد: تحقق جمهوری مستلزم تبدیل رعیت به شهروند است. امیر المؤمنین علیه السلام در مقام حاکم نخستین کسی است که در مقابل حق والی از حق رعیت صحبت و مردمان را به مطالبه آن حق تشویق می کند. احساس این که تک تک افراد در مقابل والی و حاکم حق دارند و حاکم در مقابل مردم مسوولیت. مسأله ای بسیار حیاتی و مهم است اگر مردم به این نتیجه نرسند حاکمان خیلی زود می توانند بساط استبداد را بگسترانند و اگر حاکمان این حس را نداشته باشند جامعه با موانع متعددی برای استقرار جمهوری مواجه می شود و جمهوری اسلامی از این حکم مستثنی نیست.
این کاندیدای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری افزود: کانت فیلسوف نام آور قرن هجدهم میلادی مطلب مهمی دارد که به مطلب امیرالمؤمنین علیه السلام نزدیک است. ضابطه اخلاق چیست؟ آن چیزی که می خواهی و انجام می دهی، باید به گونه ای باشد که بپذیری به صورت قانون عام درآید. اگر می خواهی دروغ بگویی برو به وجدانت رجوع کن؛ آیا حاضری که دروغگویی قانون عام باشد؟ اگر می خواهی خیانت و نقض عهد کنی، حاضری همه نیز این کار را بکنند؟ قطعاً حاضر نیستی؟ باید به حاکمان مستبد گفت که استبداد اگر دائمی شود و عام شود طبعاً اگر شخص دیگری هم به جای آنان بیاید بتواند استبداد کند؛ آیا این را می پسندند؟ به کسی که شکنجه می کند اگر بگویند شهروند دیگری به جای تو بنشیند می پسندی که او هم شکنجه گر باشد؟ این حس اگر در میان مردم و حاکمیت جا افتاد گام اول جمهوری و دموکراسی را برداشته ایم.
وی گفت: من بر این باورم که امروز ما شاهد حضور دوگونه تفکر و رویکرد هستیم که از درون یکی استبداد در می آید و دیگری حاکمی را می پسندد که در درجه اول شهروند و مسوولیت پذیر باشد و بعد حاکم. کار بزرگ، رواج و ترویج تفکر درست در جامعه و تبدیل آن به گفتمان است. اگر جامعه به این رشد برسد دیگر دغدغه این که چه کسی حاکم باشد را نخواهیم داشت؟ می خواهم بگویم که به اصلاحات به این صورت می نگرم که باید در این زمینه و به این صورت کار کرد. اگر قانونی را نمی پسندیم تلاش کنیم به صورت مسالمت آمیز و در مسیر رسمی آن قانون به قانون بهتری تبدیل شود. اگر نابسامانی و ناهنجاری است بکوشیم به سازوکاری برسیم که به صورت مدنی قابل اصلاح باشد. این را محور کار قرار دهیم چشم انداز بهتری پیش رو خواهیم داشت. مهم این است که کاری کنیم که زمینه چنین کار و مسوولیتی فراهم شود.
وی یادآور شد: در انتخابات دوره قبل گفتم که دل مان می خواهد جمع کثیری، به خصوص از جوانان که گرد هم آمده اند آزادانه دور هم جمع باشند و بحث و گفت وگو کنیم و سازوکار فعالیت های مسوولانه اجتماعی و سیاسی را پیدا کنیم، ولی نتیجه کار این شد که بسیاری از همین بچه ها الان گرفتار مشکلات متعددند. آقایان کروبی و موسوی و خانم رهنورد همچنان در حصر به سر می برند؟ باید همه تلاش ما این باشد که شرایط مزبور ادامه پیدا نکند و دوباره تکرار نشود.
خاتمی با بیان این که « الان قصد ندارم در باب نامزدی خود برای ریاست جمهوری اعلام نظر کنم» سوال کرد که اگر به هر دلیل شرط حضورش فراهم نباشد، آن روز آنان که امیدوار بودند چه حالی پیدا می کنند؟ و ادامه داد: بعضی می گویند بیایید، همه چیز روشن می شود، ما پشت شما می ایستیم. من به فکر اصلاحات و به فکر جماعتی هستم که به هر حال به من لطف دارند.
وی با بیان این که « موقعیت حساسی است و کار دشوار و در عین حال مردم طبعاً مطالباتی دارند» ابراز عقیده کرد: اگر تمام ارکان نظام و نهادهای مسوول یا غیرمسوول و قدرتمند همه همراهی کنند سال ها طول می کشد که به نقطه صفر برنامه چهارم برگردیم، یعنی شرایط سال ۸۴. مردم می خواهند تورم، بیکاری، تحریم ها رفع شود، ولی چه کسی می تواند قول بدهد که اگر کارشکنی ها و موانع باشد می تواند چنین کاری را بکند. اگر منصفانه برخورد کنند، می توان کاری کرد، اما اگر همه در مقابل هم قرار بگیرند، به کشور لطمه جدی وارد می شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش نیز اظهار کرد: آیا می توان این انتخابات را تبدیل به فضایی کرد که دشمنی ها بیشتر نشود و زمینه ایجاد دیالوگ فراهم آید؟ باید رویه ها عوض شود.
این کاندیدای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری گفت: من خودم را کسی یا سرمایه ای نمی دانم، ولی از نظر اجتماعی و بین المللی وجهه و پتانسیل هایی ایجاد شده است. سوزاندن سرمایه هنر نیست، اگر سرمایه ای هست باید آن را به نحوی به کار برد که مشکلات مان را اندک اندک حل کند و این امر نه راحت طلبی است، نه شانه از زیر بار مسوولیت خالی کردن، ولی در هر حال باز هم می اندیشم و امیدوارم همه ما درست بیاندیشیم.
وی خاطرنشان کرد: ذهن بشر در دنیای پیشرفته امروز جز حاکمیت مردم بر سرنوشت خود را نمی پذیرد. جمهوری مستلزم این است که افراد اعم از حاکم و غیرحاکم در درجه اول شهروند باشند و شهروند بودن را بپذیرند و آن را در خود احساس کنند و فرهنگ متناسب با مردم سالاری و جمهوریت شکل بگیرد. و این کاری است اصیل و زمان گیر که نخبگان و روشنفکران باید انجام دهند.
وی ادامه داد: تحقق جمهوری مستلزم تبدیل رعیت به شهروند است. امیر المؤمنین علیه السلام در مقام حاکم نخستین کسی است که در مقابل حق والی از حق رعیت صحبت و مردمان را به مطالبه آن حق تشویق می کند. احساس این که تک تک افراد در مقابل والی و حاکم حق دارند و حاکم در مقابل مردم مسوولیت. مسأله ای بسیار حیاتی و مهم است اگر مردم به این نتیجه نرسند حاکمان خیلی زود می توانند بساط استبداد را بگسترانند و اگر حاکمان این حس را نداشته باشند جامعه با موانع متعددی برای استقرار جمهوری مواجه می شود و جمهوری اسلامی از این حکم مستثنی نیست.
این کاندیدای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری افزود: کانت فیلسوف نام آور قرن هجدهم میلادی مطلب مهمی دارد که به مطلب امیرالمؤمنین علیه السلام نزدیک است. ضابطه اخلاق چیست؟ آن چیزی که می خواهی و انجام می دهی، باید به گونه ای باشد که بپذیری به صورت قانون عام درآید. اگر می خواهی دروغ بگویی برو به وجدانت رجوع کن؛ آیا حاضری که دروغگویی قانون عام باشد؟ اگر می خواهی خیانت و نقض عهد کنی، حاضری همه نیز این کار را بکنند؟ قطعاً حاضر نیستی؟ باید به حاکمان مستبد گفت که استبداد اگر دائمی شود و عام شود طبعاً اگر شخص دیگری هم به جای آنان بیاید بتواند استبداد کند؛ آیا این را می پسندند؟ به کسی که شکنجه می کند اگر بگویند شهروند دیگری به جای تو بنشیند می پسندی که او هم شکنجه گر باشد؟ این حس اگر در میان مردم و حاکمیت جا افتاد گام اول جمهوری و دموکراسی را برداشته ایم.
وی گفت: من بر این باورم که امروز ما شاهد حضور دوگونه تفکر و رویکرد هستیم که از درون یکی استبداد در می آید و دیگری حاکمی را می پسندد که در درجه اول شهروند و مسوولیت پذیر باشد و بعد حاکم. کار بزرگ، رواج و ترویج تفکر درست در جامعه و تبدیل آن به گفتمان است. اگر جامعه به این رشد برسد دیگر دغدغه این که چه کسی حاکم باشد را نخواهیم داشت؟ می خواهم بگویم که به اصلاحات به این صورت می نگرم که باید در این زمینه و به این صورت کار کرد. اگر قانونی را نمی پسندیم تلاش کنیم به صورت مسالمت آمیز و در مسیر رسمی آن قانون به قانون بهتری تبدیل شود. اگر نابسامانی و ناهنجاری است بکوشیم به سازوکاری برسیم که به صورت مدنی قابل اصلاح باشد. این را محور کار قرار دهیم چشم انداز بهتری پیش رو خواهیم داشت. مهم این است که کاری کنیم که زمینه چنین کار و مسوولیتی فراهم شود.
وی یادآور شد: در انتخابات دوره قبل گفتم که دل مان می خواهد جمع کثیری، به خصوص از جوانان که گرد هم آمده اند آزادانه دور هم جمع باشند و بحث و گفت وگو کنیم و سازوکار فعالیت های مسوولانه اجتماعی و سیاسی را پیدا کنیم، ولی نتیجه کار این شد که بسیاری از همین بچه ها الان گرفتار مشکلات متعددند. آقایان کروبی و موسوی و خانم رهنورد همچنان در حصر به سر می برند؟ باید همه تلاش ما این باشد که شرایط مزبور ادامه پیدا نکند و دوباره تکرار نشود.
خاتمی با بیان این که « الان قصد ندارم در باب نامزدی خود برای ریاست جمهوری اعلام نظر کنم» سوال کرد که اگر به هر دلیل شرط حضورش فراهم نباشد، آن روز آنان که امیدوار بودند چه حالی پیدا می کنند؟ و ادامه داد: بعضی می گویند بیایید، همه چیز روشن می شود، ما پشت شما می ایستیم. من به فکر اصلاحات و به فکر جماعتی هستم که به هر حال به من لطف دارند.
وی با بیان این که « موقعیت حساسی است و کار دشوار و در عین حال مردم طبعاً مطالباتی دارند» ابراز عقیده کرد: اگر تمام ارکان نظام و نهادهای مسوول یا غیرمسوول و قدرتمند همه همراهی کنند سال ها طول می کشد که به نقطه صفر برنامه چهارم برگردیم، یعنی شرایط سال ۸۴. مردم می خواهند تورم، بیکاری، تحریم ها رفع شود، ولی چه کسی می تواند قول بدهد که اگر کارشکنی ها و موانع باشد می تواند چنین کاری را بکند. اگر منصفانه برخورد کنند، می توان کاری کرد، اما اگر همه در مقابل هم قرار بگیرند، به کشور لطمه جدی وارد می شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش نیز اظهار کرد: آیا می توان این انتخابات را تبدیل به فضایی کرد که دشمنی ها بیشتر نشود و زمینه ایجاد دیالوگ فراهم آید؟ باید رویه ها عوض شود.
این کاندیدای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری گفت: من خودم را کسی یا سرمایه ای نمی دانم، ولی از نظر اجتماعی و بین المللی وجهه و پتانسیل هایی ایجاد شده است. سوزاندن سرمایه هنر نیست، اگر سرمایه ای هست باید آن را به نحوی به کار برد که مشکلات مان را اندک اندک حل کند و این امر نه راحت طلبی است، نه شانه از زیر بار مسوولیت خالی کردن، ولی در هر حال باز هم می اندیشم و امیدوارم همه ما درست بیاندیشیم.
