مدرسه ناشنوایان باغچه بان که ۵۰ سال پیش توسط جبار باغچه بان تاسیس شد سال ها پس از مرگ او همچنان پذیرای دانش آموزان ناشنواست؛ ۴۶ دانش آموز دبستانی این روزها با زحمت معلمان خود حتی معلمان ناشنوا، تلاش می کنند تا از جرگه تحصیل بازنمانند.

به گزارش افکارنیوز ، به محدوده خیابان سید جمال الدین اسدآبادی که می رسیم از هر عابری که نشانی مدرسه باغچه بان را پرس وجو می کنیم مستقیم به مدرسه ویژه دانش آموزان ناشنوا هدایت می شویم؛ ساختمان سفید رنگی که بر روی دیوار آن با خط برجسته ای حک شده است" مدرسه کر و لال ها" .

ساختمان سفیدرنگی که بیشتر به یک منزل مسکونی شباهت دارد تا به فضای آموزشی؛ اینجا مدرسه باغچه بان شماره ۱ در قلب پایتخت است مدرسه ای ویژه آموزش دانش آموزان ناشنوا مدرسه ای که در سال ۱۳۴۲ به همت جبار باغچه بان تاسیس شد.

وارد ساختمان مدرسه که می شویم آنچه که در نخستین نگاه توجهمان را جلب می کند دانش آموزانی است که برخی سمعک به گوش داشته و علاوه بر ناشنوایی از معلولیت جسمی نیز رنج می برند. طبق گفته های مدیر؛ این مدرسه این روزها به آستانه ۵۰ سالگی رسیده است چرا که در سال ۱۳۴۲ با همت جبار باغچه بان برای آموزش دانش آموزان ناشنوا تاسیس شد.

جبار باغچه بان که نام او در تاریخ ایران با کودکان ناشنوا گره خورده است در دوران جوانی خود کودکستانی را در تبریز با نام باغچه اطفال تاسیس کرد و در آنجا بود که برای نخستین بار با یک کودک ناشنوا کار کرد و همین موضوع باعث شد تا باغچه بان نخستین مدرسه ویژه ناشنوایان را در تبریز راه اندازی کند و بعدها پس از اقامت در تهران مدرسه ویژه دانش آموزان ناشنوا به نام باغچه بان را تاسیس کند و اتاقی از آن را برای زندگی خود انتخاب و در کنار آن به کار آموزش دانش آموزان ناشنوا بپردازد.

۵۰ سال پس از مرگ باغچه بان مدرسه اش همچنان پذیرای دانش آموزان ناشنواست


این مدرسه سال ها پس از مرگ باغچه بان همچنان در حال ادامه فعالیت است و اتاق باغچه بان نیز در مدرسه به همان شکل سابق خود حفظ شده است، با راهنمایی خانم مدیر به اتاق زندگی مرحوم باغچه بان در مدرسه هدایت می شویم، اتاقی کوچک که یک تخت، کمد و میز کار با فرشی کوچک تمام دارایی آن است هنوز لباس های باغچه بان، کتاب هایش، قاشق و بشقاب غذاخوردنش و حتی قند داخل قندانش مربوط به دهه ۴۰ در این اتاق نگه داری می شود.

زمانی که از خانم صاحب جمعی، مدیر مدرسه می خواهیم که از فعالیت این روزهای مدرسه ای که ۵۰ سال گذشته توسط باغچه بان تاسیس شد توضیحاتی را برایمان بیان کند، این گونه آغاز می کند: مدرسه باغچه بان امسال پذیرای ۴۸ دانش آموز ناشنوای پسر در مقطع پیش دبستانی و ابتدایی است که از تمام نقاط تهران برای تحصیل به این مدرسه مراجعه می کنند این دانش آموزان به دلیل اینکه به لحاظ شنوایی مشکل دارند به همین دلیل برای سخن گفتن و درک مطلب نیز با مشکل مواجه هستند حتی دانش آموزان کلاس ششم که از سایرین بزرگ تر هستند به لحاظ درک مفاهیم مشکل دارند و بسیاری از معانی را نمی دانند.

اکثر دانش آموزانی که در مدرسه باغچه بان تحصیل می کنند از میان خانواده های بی بضاعت هستند که نیاز به دوره های توانبخشی خارج از مدرسه دارند البته در مدرسه دوره های گفتار درمانی و تربیت شنوایی برای آنها برگزار می شود اما زمان آن محدود است بنابراین برخی از دانش آموزان نیاز به دوره های توانبخشی خارج از مدرسه هستند اما هزینه آن برای بسیاری از خانواده ها سنگین است چرا که طبق گفته های برخی از آنها باید ساعتی ۳۰ هزارتومان برای کلاس های توانبخشی هزینه پرداخت کنند.

بهتر است دانش آموز ناشنوا در مدرسه خاص ناشنوایان تحصیل کنند


از مدیر مدرسه در رابطه با امکان ادامه تحصیل دانش آموزان ناشنوا در مدارس عادی جویا می شویم که می گوید: برخی از دانش آموزان ناشنوا که با استفاده از سمعک مشکل خاصی ندارند و دارای معلولیت های دیگری نیز نیستند می توانند در مدارس عادی تحصیل کنند اما به نظر من که سال ها سابقه تدریس در مدارس استثنایی را دارم بهتر است تا دانش آموزان ناشنوا در مدارس خاص خود تحصیل کنند چرا که اگر قرار است یک دانش آموز ناشنوا به مدرسه عادی برود باید همکاری زیادی میان والدین دانش آموز و معلمش صورت بگیرد اما این موضوع کمتر محقق می شود از سوی دیگر در مدارس ویژه ناشنوایان تعداد دانش آموزان کمتر است به گونه ای که در یک کلاس ۴ تا ۹ دانش آموز حضور دارند بنابراین معلم زمان بیشتری را نسبت به مدارس عادی صرف آموزش دانش آموز می کند.

به کلاس درس دانش آموزان که مراجعه می کنیم در هر کلاس ۶ تا ۹ دانش آموز حضور دارند البته کلاس های خاصی تحت عنوان کلاس های ویژه برای دانش آموزانی وجود دارد که علاوه بر ناشنوایی از معلولیت های جسمی و ذهنی نیز رنج می برند، در این کلاس ها معلم با دانش آموزان چند پایه سروکار دارد به عنوان مثال یک دانش آموز پایه چهارم و دو دانش آموز کلاس اول و تعدادی از دانش اموزان سایر پایه ها، که کار کردن با این دانش آموزان انرژی بیشتری را از معلم می گیرد.

پای صحبت های معلمان مدارس ناشنوایان


فاطمه بخشیان معلم کلاس پنجم که برای ۵ دانش آموز گروه ویژه تدریس دارد، می گوید: دانش آموزان کلاسم به غیر از مشکل شنوایی مشکلات دیگری همچون نیمه بینا بودن و معلولیت جسمی را نیز دارند مشکل دیگری که با آن مواجه هستیم در ارتباط با خانواده این دانش آموزان است به گونه ای که این خانواده ها هنوز فرزندان خود را نپذیرفته اند یعنی زمانی که من به عنوان معلم درسی را سر کلاس آموزش می دهم نیاز است تا در خانه این درس توسط والدین با دانش آموز تمرین شود اما خانواده هایی که فرزند ناشنوا دارند در این زمینه همکاری نمی کنند و مادر و پدر حاضر نیستند تا مطالب درسی را در خانه با فرزندشان تمرین کنند به همین دلیل است که دانش آموز صبح در کلاس مطلب را دریافت می کند به خانه می رود و بازهم روز بعد به مدرسه می آید بدون اینکه هیچ گونه تمرینی را کرده باشد.

کتبی که حجم آن برای دانش آموزان ناشنوا سنگین است


وی می افزاید: موضوع دیگری که به عنوان مشکل در بحث دانش آموزان ناشنوا مطرح است این است که کتب دانش آموزان عادی به آنها تدریس می شود البته کتبی مانند فارسی را مناسب سازی کرده و حجم آن را کاهش داده ایم البته در گذشته کتاب دانش آموزان ناشنوا با دانش آموزان عادی فرق داشت اما هم اکنون چندسالی است که کتب دانش آموزان عادی را مطالعه می کنند؛ کتاب های قدیمی مطالبش بسیار سبک و سطحی بود و اطلاعات آن برای دانش آموزان مناسب و به روز نبود در کتاب های جدید که همانند کتاب دانش آموزان عادی است اطلاعات به روز شده است اما حجم کتب زیاد بوده و مناسب دانش آموز ناشنوا نیست؛ به عنوان مثال اگر یک درس را دانش آموز عادی در طول ۱۰ دقیقه فرابگیرد آموزش آن به دانش آموز ناشنوا چندین برابر زمان می برد به همین دلیل است که می گویم حجم این کتاب ها برای دانش آموزان ناشنوا زیاد است.

تاکید بر آموزش از طریق لب خوانی به جای استفاده از زبان اشاره این روزها در مدارس ناشنوایان مورد تاکید است چرا که علاوه بر سوادآموزی دانش آموزان، آماده ساختن آنها برای ورود به اجتماع، کسب مهارت های زندگی و توانایی برقراری ارتباط با سایر افراد اجتماع از جمله مباحث دیگری است که در مدارس ناشنوایان به عنوان هدف مدنظر است.

خانم بخشیان که معتقد است عشق و علاقه به کار و دانش آموز انگیزه اصلی معلمان استثنایی برای فعالیت است، با اشاره به اینکه تولید یک صدای جدید توسط دانش آموزانش و بیان هر کلمه جدید شیرین تری حسی است که در کلاس درس آن را تجربه می کند، عنوان می کند: برای تدریس به دانش آموزانش از روش های مختلفی استفاده می کند چون هر دانش آموز با یک روش خاص مطلب را فرا می گیرد؛ بیشتر دانش آموزانم در دروس حفظی مشکل دارند چون در این دروس مجبور به بیان هستند و از آنجایی که دایره لغات آنها محدود است برای تلفظ دچار مشکل می شوند.

فوت دانش آموز چگونه تلخ ترین خاطره دوران تدریس خانم معلم را رقم زد



فوت یکی از دانش آموزان نیز تلخ ترین خاطره خانم معلم است، خانم بخشیان که از این خاطره به عنوان تلخ ترین حادثه دوران تدریس یاد می کند، در تشریح آن این گونه سخن می گوید: این دانش آموز بر اثر یک حادثه در ۴ سالگی شنوایی خود را از دست داد و پس از آن با گذشت چند سال دچار بیماری مشکوکی شد که به تدریج اعضای مختلف بدنش از کار افتاد، بیماری تا جایی پیش رفت که این دانش آموز که به لحاظ سطح هوشی عالی بود دیگر نتوانست راه برود و مادرش وی را در آغوش می گرفت و به مدرسه می آورد اما بعد از بزرگ شدن و سنگین تر شدنش، از مادرش خواست که دیگر او را به مدرسه نبرد و یک سال پس از آن بود که از دنیا رفت.

مشکلات و دغدغه معلمان مدارس استثنایی


وقتی از خانم معلم می پرسم که برای تدریس در مدارس استثنایی با چه مشکلاتی مواجه است، بیان می کند: حقوق ما در مقایسه با معلمان مدارس عادی تفاوت چندانی ندارد در حالیکه ما چند برابر آنها برای آموزش دانش آموز انرژی صرف می کنیم اما سختی کاری که به ما تعلق می گیرد به قدری کم است که صرفا ۳۰ هزار تومان حقوقمان از معلمان مدارس عادی بیشتر می شود البته آنچه که برای من به عنوان معلم بیشترین اهمیت را دارد این است که دانش آموزان برای آمدن به مدرسه مشکلی نداشته باشند چون اکثر آنها از میان خانواده های نیازمند بوده و برای تهیه سرویس و اقدامات توانبخشی نیازمند حمایت مالی هستند.

معلمان ناشنوا در کنار دانش آموزان ناشنوا


شاید جالبترین موضوعی که در مدرسه ناشنوایان باغچه بان با آن مواجه شدیم حضور معلمان ناشنوا در کنار دانش آموزان ناشنوا بود، معلمان ناشنوایی که در کلاس درس با عشق و ایثار مشغول تدریس به دانش آموزان ناشنوایشان بودند.

خانم جعفری یکی از معلمان ناشنوای مدرسه باغچه بان است که در کلاس های ویژه برای دانش آموزان پایه اول، دوم و پنجم تدریس می کند، دانش آموزان این معلم علاوه بر مشکل ناشنوایی از معلولیت ذهنی نیز رنج می برند.

این معلم ناشنوا که دوران دانش آموزی خود را در مدارس عادی و در کنار سایر دانش آموزان تحصیل کرده است و این روزها با عشق و علاقه به دانش آموزان ناشنوایش درس می دهد، معتقد است: برای تدریس موفق تر به دانش آموزان ناشنوا به وسایل کمک آموزشی بیشتری نیاز دارد از سوی دیگر محتوای برخی از کتب مانند علوم و مطالعات اجتماعی برای دانش آموزان سنگین است و بسیاری از آنها دروس را متوجه نمی شوند.

این معلم ناشنوا که از صبح تا ظهر مشغول تدریس به دانش آموزانش است گاه برای تدریس به دانش آموزانش و تشویق آنها به بیان کلمات آنقدر در کلاس درس صحبت می کند که هنگام رفتن به خانه صدایش می گیرد اما بیان یک واژه توسط دانش آموزان شیرین ترین لحظات آن روز را برایش می سازد.

حدود ۹ هزار دانش آموز ناشنوا در مدارس ویژه ناشنوایان مشغول تدریس هستند که در این میان معلمان آنها در مقایسه با معلمان مدارس عادی با سختی کار بیشتری مواجه هستند؛ معلمان مدارس استثنایی این روزها چشم انتظار حمایت های ویژه مسئولان به ویژه در فصل جدید فعالیت وزارتخانه هستند.
در کانال تلگرام لرستان خبر عضو شوید

نظرات