حوضچه هایی که خاک ماتم بر سر می گیرند+تصاویر

آیین " خره گیری" یا به گل افتادن در روز عاشورا از مراسم های خاص عزداری مردم لرستان است.

محرم در لرستان حال و هوای دیگری دارد، یکی از آیین های ویژه ماه محرم در این استان، در گل افتادن عزاداران در روز عاشوراست.

روز عاشورای خرم آباد روزی درآمیخته به خاک و آتش است. آیین " خره گیری" آیینی است که در گذر زمان تقریبا هیچ تغییر کیفی در شکل و محتوای آن صورت نگرفته است.

این آیین عاشورایی در لرستان توسط همه اقشار از هر فکر و سلیقه، فقیر و غنی وپیر و جوان انجام می شود و در روز عاشورا همه مردم شهر از زن و مرد به یک رنگ تبدیل می شوند.

در گذشته های دور در مناطق لر نشین به ویژه استان لرستان رسم بوده در عزای سرداران و بزرگان، مردم بر روی شانه های خود گل می مالیدند که پس از وقوع حادثه کربلا وگسترش تشیع در لرستان، مردم با توجه به ارادتی که به خاندان پیامبر(ص) دارند در عزای سید الشهدا (ع) تمام بدن خود را به گِل آغشته می کنند. کیفیت اجرای مناسک این مراسم صرفاً در صبح عاشورا انجام می شود و در سایر عزاداری های مذهبی یا شخصی مصداق ندارد. گل اندود کردن در بین عشایر هنگام  فوت فردی از اعضاء طایفه انجام می شد اما از لحاظ گستردگی ، ابعاد و صورت ظاهری با مراسم خره گیری روز عاشورا کاملاً متفاوت بود.

این آیین به یادگار مانده از پیشینیان قوم لر است، این آیین پیش از اسلام در استان لرستان و بسیاری از مناطق کشور در مراسم سوگ بزرگان، قهرمانان و جوانان و عزیزترین درگذشتگان انجام می شده است.

در این مراسم از روزهای قبل ابتدا خاک تمیز را از دشت و روستاهای اطراف شهر  و از مکان هایی که عاری از هرگونه آلودگی باشد، تهیه می کنند در هنگام تهیه خاک سعی می شود از خاک رسی که هیچ گونه سنگ، گچ و آهکی نداشته باشد استفاده شود.

روز تاسوعا حوضچه هایی که معمولا به دو شکل مربع و دایره است با آجر ساخته می شود، سپس خاک های از پیش آماده شده را به خوبی الک می کنند به گونه ای که این خاک بسیار نرم شود و آن را درون حوضچه هایی که از قبل آماده شده می ریزند.

بعد از مهياشدن مقدمات آخرهاي شب تاسوعا يا خروس خوان روز عاشورا قبل از اذان صبح عاشقان حضرتش مقداري گلاب با آب (درزمستان و پاييز باآب گرم ) وخاک‌هاي غربال شده رامخلوط مي‌کردند تا گلي نرم و خوشبو را براي عزادراران هر گوشه از ديارشان آماده کنند در کنار هر حوضچه گل آتشي با توجه به فصل براي گرمي و خشک شدن تن ولباس عزاداران آماده واز مشتاقان با شربت‌هاي نذري پذيرايي مي‌کردند. آري در اين روز است که لرها زن و مرد، پير و جوان، کوچک و بزرگ و چه آناني که نذر به گل افتادن داشتند وچه آناني که نذري نداشتند همه وهمه در نهايت اخلاص با اين کار نهايت عزاداري خود را نشان داده و بر شهادت مولا يشان وياران با وفايش به سوگ مي‌نشينند.

در کنار حوضچه های گل مقدار زیادی هیزم که روزهای قبل از عاشورا تهیه شده روی هم انباشته می شود ، این هیزم ها در روز عاشورا برای خشک کردن افرادی که به گل افتاده اند استفاده می شود.

صبح روز عاشورا قبل از طلوع آفتاب ناله جانگذاز ساز ودهل که نوای حزن انگیز چمریونه نواخته می شود اغلب مردم نماز صبح را در کنار  حوضچه های گل به جا می آورند عزاداران وارد حوضچه های گل شده و بعضی تمام سر و صورت و حتی چشمان خود را آغشته به گل می کنند و به اصطلاح به گل می افتند. برخی دیگر از عزاداران تنها سر و صورت و دوکتف و شانه خود را گل می زنند و درکنار شعله های آتش که به همین منظور تهیه شده خود را خشک می کنند، فرد به گل افتاده این وضعیت را تا ظهر عاشورا حفظ می کند.

سپس عزاداران در دسته های سینه زنی و زنجیر زنی منظم در سطح شهر به راه می افتند و و هر محله در قالب دستجات عزا به سوی جایگاه اصلی مراسم عزاداری روانه می شوند و تا اذان ظهر به عزاداری می پردازند.

عزدارای مردم عزادار در روز عاشورا تا اقامه نماز ظهر عاشورا ادامه پیدا می کند و مردم عزادار در خیابان های شهر و با همان لباس های گلی که نشانه اوج عزای آنهاست به یاد آخرین نماز حضزت اباعبدالله الحسین به نماز می ایستند.

نگارنده معتقد است که به گل افتادن آحاد مردم در روز عاشورا حامل اين پيام است که مردم لر در عزاي مولايشان آقا امام حسين(ع) آن چنان ‌اندوهناکند که علاوه بر حزن واندوه درون حتي ظاهرشان نيز عزادار است وبراي هميشه به گل افتادن‌ها در عزاي امام مظلوم شان به خود مي‌بالند و خواهند باليد .