بروجرد پایتخت ورشوسازی کشور / مواد اولیه مهمترین مشکل ورشوسازی لرستان

به گزارش لرستان خبر ، استان لرستان در زمینه صنایع دستی از جمله استان‌های برتر کشور محسوب می شود که این صنایع به نوعی با فرهنگ مردم لر آمیختگی دارد و با ماشینی شدن زندگی مردم امروز برخی از این صنایع دستی رو به زوال و فراموشی است.

ورشوسازی از جمله صنایع دستی قدیمی استان لرستان و به ویژه شهرستان بروجرد به شمار می رود که متاسفانه در سال‌های اخیر این هنر ارزشمند رو به فراموشی می رود.

شاید در بین صنایع دستی فراوانی که در شهرستان بروجرد وجود داشته و دارد ورشوسازی شاخص‌ترین  صنعت دستی این شهر محسوب شود و نام این صنعت با بروجرد شناخته می شود و به علت زیبایی خاص این صنعت علاقمندان زیادی در داخل و خارج کشور دارد.

قلمزنی ورشو، هنری بسیار زیباست که طی آن هنرمندان نقوش و نوشته های بسیار اصیل و هنرمندانه ای را با زحمت بسیار بر روی آثار مختلف حکاکی می کنند.

فلز ورشو

ورشو آلیاژی است سفید رنگ با جلایی نقره ای از مس و نیکل و روی که در برابر زنگ‌زدگی مقاوم است و در اروپا به «نقره نیکلی» یا «نقره آلمانی» GERMAN SILVER معروف است و چنین به نظر می رسد چون ورشو اولین بار از کشور لهستان به ایران آمد، در ایران بنام پایتخت لهستان ورشو نام گرفت.

ویژگی خاص این فلز این است که به خوبی ذوب و به آسانی قالبگیری می‌شود و به همین علت در تهیه ظروف و وسایل استفاده شده است.

بروجرد پایتخت ورشوسازی ایران

هنر ورشوسازی در ایران از اواخر دوران قاجار و اوایل دوران پهلوی به اوج خود رسید و مهمترین مراکز  هنر ورشوسازی در ایران شهرستان‌های دزفول و بروجرد به شمار می‌رود .

هنرمندان ورشوساز بروجردی با استفاده از فن چکش کاری و خم کاری که با دستگاههای ساده و نیروی بازوی هنرمند میسر بود آثار بسیاری نظیر سینی، دیس، بشقاب، قاشق و چنگال، سماور زغالی، قوری، زیرسماوری، چای دان، قندان، استکان، گلاب پاش، آفتابه لگن، سرمه دان و ... می‌ساختند.

در تاریخ ورشو سازی بروجرد استادانی از جمله محمد رحیم میناگر، رضا رئوفیان ، رضا گلدوز و محمد بادآور پا به عرصه وجود نهاده و با تحمل مشکلات فراوان صنعت ورشو سازی را با دستان خود به اوج و تکامل رساندند .

هنر ورشوسازی از هنرهای دستی است كه با ماندگاری بیشتر اجناس ورشویی، ارزش و اعتبار  آن نیز بالاتر رفته به طوری كه جنس ورشویی هیچ خسارت و زیانی نمی بیند که این در بین سایر فلزات ویژگی منحصر به فردی به شمار می رود که در کتر فلزی دیده می شود.

سماورهای ورشویی بروجرد

نخستین سماور ورشویی ایران نیز در بروجرد توسط استاد «علی میناگر» ساخته شد و پس از ساخت این اثر تولید سماورهای زیبای ورشویی در بروجرد ادامه یافت و به نوعی سماورهای ورشویی بروجرد نماد این صنعت به شمار می روند.

در حال حاضر سماورهای ورشویی در همه نقاط ایران مختص استادان ورشو سازی بروجرد است.

مشکلات هنرمندان ورشو ساز

در حال حاضر حدود۲۰ كارگاه فعال قلم زنی ورشو در استان لرستان وجود دارد که در این کارگاه‌ها ۴۵ استادكار در حال فعالیت هستند.

مهم‌ترین مشکل هنرمندان ورشوساز در کشورمان نبود فلز ورشو یعنی مواد اولیه کار است و  نزديک به 30 سال است که توليد ورق‌هاي ورشو در کشور متوقف شده است و معدود توليدات ورشویی که اکنون ساخته می شود  از سماور‌ها، قندان‌ها و سيني‌هاي بازمانده از گذشته ساخته مي‌شود که توسط هنرمندان ذوب شده و دوباره به آثار دیگری تبدیل می شود.

از دیگر مشکلات این صنعت کمبود استادکاران ماهر در حرفه ورشوسازي است که همین عده معدود به دلیل مشکلات فراوان و دشواري کار در اين حوزه موجب شده که بعد از مرگ استادکاران قديمي ورشوسازي بامشکل کمبود استادکار ماهر در اين حوزه روبه‌رو باشيم.

به علت مشکلات گوناگون هنرمندان این صنعت صنعت های مشابه در استان همچون ماشته ، گلیم و جاجیم‌های صنعتی به شغل‌های دیگر روی آورده‌اند.

نیاز است مسئولان امر نسبت به حمایت هرچه بیشتر از این هنرمندان از طریق مختلف از جمله رفع مشکل بیمه آنها در زنده نگهداشتن این هنر زیبا اقدام نمایند که حتی این اقدام و احیای این صنعت دستی می تواند در زمینه اشتغال‌زایی برای استان مفید باشد.

راه اندازی خانه ورشو در بروجرد

یکی ازکارهای مثبت برای حمایت و احیای ورشوسازی طرح راه اندازی ورشوی بروجرد در خانه تاریخی بیرجندی این شهر است که البته هنوز این امر محقق نشده و چشم به عزم و همت مدیران استان دارد که انتخاب خانه تاریخی بیرجندی  می تواند علاوه بر احیای این هنر در توجه به این اثر باستانی بروجرد کمک کند.

نخستین بار از اوایل سال 1391 مسئولان امر از اختصاص خانه تاریخی بیرجندی بروجرد به منظور احداث نخستین موزه ورشو بروجرد و کشور خبر دادند اما متاسفانه هنوز تحقق نیافته است.

انتهای پیام/