اصالتی که به‌نام استان‌های دیگر سند زده شد

اصالتی که به نام استان‌های دیگر زده می‌شود حکایت گمنامی فرش لری است، فرشی که بدون نقشه و حامی بهار دیروزش به خزان نشسته و چشم به همت متولیان و دستِ طراحان و فرش‌بافان دارد

به گزارش لرستان خبر، روایت هنرمندی زنان لُر بر تاروپود قالی، حکایت قدمت فرش‌بافی در این دیار است، هنری که باوجود سابقه کهن همچنان برای احیا چشم به تهیه نقشه برای آن دوخته تا شاید بار دیگر در پهنه لرستان شاهد بافت فرش‌هایی متناسب با ویژگی‌های بومی این منطقه باشیم.

هنر فرش‌بافی در استان لرستان دارای قدمت زیادی است به‌طوری‌که از این هنر به‌عنوان یکی از صنایع‌دستی این دیار یاد می‌شود، هنری که درگذشته با نشانه‌ها و طرح‌های بومی لرستان بافته می‌شده است.

این در حالی است که طی سال‌های اخیر با تلفیق هنر فرش‌بافی مناطق مختلف کشورمان، هنرمندان فرش‌باف لرستانی نیز به سمت استفاده از طرح‌های فرش دیگر استان‌ها روی آورده‌اند به‌طوری‌که نقشه و طرح‌های فرش لری در این استان رو به فراموشی رفته است.

وقتی فرش‌های بافته‌شده برای فروش بر روی دوش در شهرها چرخیده می‌شود

خاطره لونی یکی از بافنده‌های لرستان ، به مشکلات پیش روی بافندگان استان اشاره کرد و گفت: نبود مرکز فروش فرش در استان باعث شده که بافندگان، فرش خود را به دوش گرفته و آن را از این شهر به شهر دیگر بچرخانند تا بتوانند برای فرش دست‌باف خود مشتری پیدا کنند.

وی با اشاره به اینکه لرستان بهترین بافندگان فرش را در اختیار دارد، افزود: نبود بازار فروش فرش در لرستان باعث شده بافندگان حال و حوصله بافت را نداشته و رغبتی برای ادامه کار ندارند لذا اگر همه بافندگان را در قالب کارگاه‌های متمرکز و نیمه‌متمرکز ساماندهی کرده و برای فروش محصولات آن‌ها مشتری پیدا کرد بسیاری از مشکلات آن‌ها رفع می‌شود.

این بافنده لرستانی با اشاره به اینکه بافندگان استان برای فروش فرش خود دستمزد کافی دریافت نمی‌کنند، ادامه داد: من به‌شخصه برای فروش فرش‌های خود به استان مرکزی می‌روم و به‌ناچار فرش خود را با دریافت چکی که تاریخ موعد آن بیش از شش ماه است به فروش می‌رسانم.

استفاده از طرح استان‌های دیگر برای فرش لرستان

لونی نبود مواد اولیه تولید فرش در لرستان را یکی دیگر از مشکلات بافندگان استان دانست و بیان داشت: بافندگان برای خرید مواد اولیه فرش مجبورند به شهرهای دیگر ازجمله کاشان مراجعه کنند زیرا در استان این مواد باقیمت بالایی به فروش می‌رسند لذا اگر تعاونی‌های تولید مواد اولیه در اختیار بافندگان لرستانی باشد بافنده سود بیشتری خواهد کرد.

وی بابیان اینکه از فرش‌های با طرح‌های ایلیاتی که برای مردم شناخته‌شده نیستند استقبال چندانی صورت نمی‌گیرد، عنوان کرد: این امر باعث می‌شود بافندگان لرستان از طرح شهرهای دیگر ازجمله طرح «ساروق» و «لچک ترنج» که شناخته‌شده هستند استفاده می‌کنند.

لونی بر ضرورت حمایت مسئولان از بافندگان تأکید کرد و گفت: انتظار داریم یک مرکز فروش محصولات بافندگان و تعاونی‌هایی برای تهیه مواد اولیه تولید فرش دستبافت در استان راه‌اندازی شود.

فرش لرستان بر روی دستان دلال‌ها

بتول میر بافنده دیگر لرستانی که بیش از ۲۰ سال در حوزه فرش فعالیت داشته نیز ، گران بودن مواد اولیه تولید فرش را مشکل اصلی بافندگان لرستانی خواند و گفت: امر پرداخت تسهیلات به بافندگان در استان بسیار دشوار بوده و برای تولید هر فرش دستبافت تنها سه میلیون تومان وام به آن‌ها پرداخت می‌شود که این مقدار نیز به‌سختی و با شرایط دشواری به آن‌ها پرداخت می‌شود.

وی حضور دلالان در بازار فروش فرش را مشکل جدی پیش روی بافندگان دانست و افزود: بافندگان لرستان به علت نبود بازار فروش فرش مجبورند محصولات خود را به دلالان بفروشند که این امر باعث می‌شود فرش آن‌ها باقیمت کمی به فروش برسد.

فرش لری اصالت مردم لرستان است

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان، بابیان اینکه فرش لری اصالت ما لرها بوده و فرهنگ مردم لر در تاروپود فرش لری طی نسل‌ها منتقل‌شده است اظهار داشت: فرش لری فرش اصیلی بوده که باید به آن اهمیت داده شود.

رضا صفی خانی احیای فرش لری را یکی از برنامه‌های جدی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان دانست و گفت: همچنین ایجاد زنجیره ارزش فرش از اولویت‌های کاری ما در این سازمان بوده و قصد داریم تشکل‌های تجاری برای فرش لرستان ایجاد کنیم.

وی بابیان اینکه با ایجاد تشکل‌های تجاری در حوزه فرش شاهد رونق خوبی در این بخش خواهیم بود افزود: با این اقدام فرش لری جایگاه خود را در عرصه اقتصادی استان به‌خوبی نشان خواهد داد.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان فرش لری را ظرفیتی مناسب برای ایجاد اشتغال و ایجاد ثروت دانست و بیان داشت: در لرستان بیش از ۲۳ هزار بافنده فرش وجود دارد که در قالب تشکل‌های مختلف و حتی به‌صورت فردی فعالیت می‌کنند.

نقشه‌های اصیل فرش لری ثبت‌نشده‌اند

صفی خانی بر لزوم ساماندهی بافندگان لرستانی تأکید کرد و گفت: بنا داریم با همفکری این بافندگان سیاست‌گذاری جدیدی را برای احیای فرش لری دنبال کنیم.

وی با اشاره به اینکه نقشه‌های اصیلی از فرش لری وجود داشته که تاکنون هیچ‌کدام از آن‌ها ثبت‌نشده‌اند ادامه داد: طرح و نقشه‌های فرش لری در دنیا بی‌نظیر بوده که متأسفانه ما نتوانستیم رسالت خود را در قبال فرش لری به‌خوبی انجام دهیم.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان بر لزوم احیای نقشه‌های فرش لری و ثبت آن‌ها به نام لرستان تأکید کرد و افزود: در این راستا انجمن طراحان فرش لرستان فعال و دفتر این انجمن در سازمان صنعت، معدن و تجارت استان راه‌اندازی شده است.

فرش لرستان به نام دیگر استان‌ها به فروش می‌رسد

صفی خانی تجاری‌سازی و برند سازی فرش لری را از دیگر اولویت‌های خود در حوزه فرش خواند و تصریح کرد: ایجاد کارگاه‌های رنگرزی گیاهی مناسب برای تولید خامه مرغوب فرش از دیگر اقداماتی است که باید برای احیای فرش لری انجام داد لذا در حال ساماندهی زنجیره ارزش تولید فرش در لرستان هستیم و تا یک سال آینده شاهد اتفاقات خوبی در حوزه فرش خواهیم بود.

وی بر لزوم همکاری و همراهی دستگاه‌های مرتبط برای احیای فرش لری تأکید کرد و گفت: بنا داریم کارگروهی به‌عنوان کارگروه مخصوص فرش به ریاست استاندار در لرستان ایجاد کنیم که مشکلات این حوزه در همین کارگروه رفع شوند.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان میزان تولید سالیانه فرش در لرستان را حدود ۱۰ هزار مترمربع برشمرد و بیان داشت: این در حالی است که بسیاری از بافندگان لرستان برای استان‌های دیگر کارکرده و بسیاری از تجار فرش کشور با در اختیار گذاشتن خامه به بافندگان استان فرش لری را از استان خارج کرده و باقیمت پایین‌تر به نام استان‌های دیگر به فروش می‌رسانند.

صفی خوانی اضافه کرد: باید شرایطی فراهم شود که فرش بافته‌شده توسط بافنده‌های استان به قیمت واقعی به فروش برسد.

فرش لرستان به بازارچه‌ها نرفت

رئیس مرکز فرش لرستان نیز ، نبود صنایع پایین‌دستی و جانبی فرش را از مشکلات این حوزه دانست و اظهار داشت: به‌عنوان‌مثال پشم فرش در استان باقیمت بین چهارتا هشت هزار تومان خریداری‌شده و پس از فرآوری و رنگرزی در استان‌های دیگر با کیلویی ۸۰ هزار تومان به لرستان برگشت می‌خورد.

کاویانی افزود: اگر صنایع پایین‌دستی فرش در استان راه‌اندازی شوند می‌توان مواد اولیه تولید فرش را باقیمت پایین تهیه کرد و این امر باعث پایین آمدن قیمت تمام‌شده فرش می‌شود.

وی نبود بازارچه‌های عرضه فرش در استان را از دیگر مشکلات حوزه فرش خواند و گفت: استاندار لرستان و رئیس سازمان صنعت و معدن لرستان به دنبال ایجاد بازارچه‌هایی تحت عنوان بازارچه عرضه تولیدات لرستان هستند که این امر باعث فروش مناسب فرش لری خواهد شد.

۹۰ درصد فرش تولیدشده در لرستان به نام دیگر استان‌ها به فروش می‌رسد

رئیس مرکز فرش لرستان اضافه کرد: همچنین به دنبال راه‌اندازی سامانه سفارش پذیری فرش لرستان هستیم تا از این طریق بتوان به مشتریان و متقاضیان هر نوع فرش اطلاع‌رسانی و خدمات‌رسانی کرد.

کاویانی با یادآوری اینکه فرش لری فاقد نقشه ثبت‌شده کشوری است ادامه داد: فقدان نقشه ثبت‌شده فرش باعث می‌شود ۹۰ درصد تولیدات فرش لرستان به اسم تولیدات استان‌های دیگر به فروش می‌رسد که این امر باعث از رونق افتادن این کالا می‌شود.

وی خواسته اصلی بافندگان لرستان را ساماندهی مواد اولیه تولید فرش و راه‌اندازی بازارچه‌های فروش فرش دانست و گفت: احیای نقوش فرش لری مطالبه دیگر بافندگان استان است.

طرح‌هایی که به فراموشی سپرده شد

مجری دوره آموزش کارگاه‌های فرش دستباف لرستان ، به سابقه تاریخی فرش لری اشاره کرد و گفت: با توجه به موقعیت جغرافیایی لرستان و کوچ رو بودن مردمان آن زنان لر معمولاً دست بافته‌هایی داشته‌اند و این بافت‌ها بازندگی کوچ‌نشینی مردم عجین بوده است ولی متأسفانه به دلیل مطالعه و کاوش نادرست به‌طور حتم نمی‌توان در مورد قدمت تاریخ فرش لری صحبت کرد.

عارف حسنوند به وجود ۱۰ نقشه فرش لری در لرستان اشاره کرد و افزود: این نقشه‌ها شامل طرح‌هایی به نام نجفوند، طایی، چاربره، دو پوهه، کله گلی، علمدار و ... هستند که بافندگان لرستان از محیط اطراف خود الهام گرفته و آن‌ها را به‌عنوان نماد و نقوشی در بافت فرش بکار برده‌اند و این‌گونه هنر فرش‌بافی سینه‌به‌سینه به نسل‌های بعدی انتقال‌یافته است.

وی بابیان اینکه به علت حمایت نکردن از نقوش فرش لری درگذشته این طرح‌ها به فراموشی سپرده‌شده‌اند، ادامه داد: این امر باعث شده بافندگان ما اکنون وام‌دار نقوش و طرح‌های استان‌های دیگر باشند.

گمنامی فرش لری

مدیر انجمن طراحان و نقاشان فرش لرستان با اشاره به اینکه بعد از تحریم‌ها و در صورت رونق گرفتن بازار داخلی فرش لری حرف‌های زیادی برای گفتن دارد، افزود: رقبای قدیمی ایران در حوزه فرش طی سال‌های اخیر بازار را در دست گرفته بودند لذا در دوران پسا برجام باید بتوانیم جای پایی محکم برای فرش ایرانی به‌ویژه فرش لری در بازار جهانی بازکرده و خود را به دنیا معرفی کنیم.

حسنوند بیان کرد: تولیدکنندگان فرش باید سلیقه بازار را مدنظر قرار داده و نقشه‌هایی پیاده کنند که مصرف‌کننده به آن علاقه داشته باشد درصورتی‌که تاکنون بافندگان لرستان به این موارد توجه نداشته و بازار را به‌خوبی شناسایی نکرده‌اند که این امر باعث شد از رقابت در این حوزه جا بمانند.

وی تأکید کرد: لازم است طرح‌های جدیدی با حفظ اصالت و سابقه تاریخی طرح‌های قدیمی فرش لری تهیه شود و با تغییراتی در رنگ فرش زمینه رقابت فرش لرستان با دیگر فرش‌ها را فراهم کرد.

مجری دوره آموزش کارگاه‌های فرش دستباف لرستان گمنامی فرش لری را یکی از علت‌های بی‌توجهی به فرش لری دانست و گفت: هر محصولی ولو اینکه بهترین محصول دنیا باشد اگر گمنام بوده و تبلیغات نداشته باشد برای فروش متقاضی ندارد و این امر به این دلیل است که گمرک لرستان در بحث صادرات فعال نیست.

حسنوند بر ضرورت تبلیغات درست برای معرفی فرش لرستان به دنیا تأکید کرد و افزود: برای صادرات فرش لرستان از طریق تهران یا دیگر استان‌ها اقدام می‌شود که این امر باعث گمنامی فرش لری شده است و درواقع ما در این زمینه وام‌دار استان‌های دیگر شده‌ایم.

وی بابیان اینکه بافندگان لرستانی باکیفیت‌ترین فرش‌ها را تولید می‌کنند عنوان کرد: برای بافت فرش‌های بزرگ پارچه و سفارش‌ها بزرگ می‌توان از ظرفیت خوب بافندگان لرستان استفاده کرد و این‌یک امتیاز خوب برای استان محسوب می‌شود.

پیش‌نویس نقشه فرش لری تهیه شد

معاون بازرگانی سازمان صنعت معدن و تجارت لرستان از تهیه یک برنامه جامع تحت عنوان نقشه راه فرش لری خبر داد و گفت: مسائل و مشکلات حوزه فرش لرستان بسیار زیاد بوده که یکی از آن‌ها نبود محل عرضه دائمی فرش است.

بهزاد منصوری به اعلام آمادگی یک سرمایه‌گذار بخش خصوصی برای ایجاد محل عرضه فرش لرستان اشاره کرد و افزود: به دنبال زمینی مناسب به‌عنوان محل دائمی عرضه فرش لرستان در شهرستان خرم‌آباد هستیم و این موضوع طی دو ماه اخیر به‌طورجدی در دستور کار قرارگرفته است.

وی به تهیه پیش‌نویس نقشه فرش لرستان و برآورد ارزیابی مالی آن اشاره کرد و اظهار داشت: برای تهیه این پیش‌نویس مبلغی حدود ۳۵۰ میلیون تومان برآورد شده است که بخش عمده‌ای از آن مربوط به دوره‌های آموزشی بعد از اجرای طرح نقشه فرش لری است.

منصوری بابیان اینکه نقشه‌های زنجیره‌ای ارزش فرش لرستان در حال تهیه است اضافه کرد: برنامه‌ریزی اصلی ما در حوزه فرش ورود به بخش صادرات است و به دنبال این هستیم بتوانیم همه ظرفیت‌های استان در این حوزه را برای ورود به سمت بازارهای هدف جمع‌آوری کنیم.


منبع: مهر

انتهای پیام/

در کانال تلگرام لرستان خبر عضو شوید

نظرات