بزرگترین مسجد تاریخی غرب ایران را بشناسیم

به گزارش لرستان خبر، مسجد سلطانی که امروزه با نام مسجد امام شناخته می‌شود یکی از بناهای تاریخی دیدنی شهر بروجرد است که در مرکز شهر و در کنار راسته بازار بروجرد بنا نهاده شده است. این مسجد در زمان فتحعلی شاه قاجار بر روی ویرانه‌های یک مسجد بسیار قدیمی ساخته شد و یکی از بزرگ‌ترین مسجدهای تاریخی کشور است.

دو نمونه نسبتاً مشابه در همان زمان در شهرهای قزوین و تهران ساخته شدند که هر سه این مسجدها در دوره پهلوی تحت نام مسجد شاه شناخته می‌شدند. معماری مسجد سلطانی بروجرد برگرفته از معماری مسجد شاه تهران است. مسجد سلطانی بروجرد به لحاظ فرم معماری از نوع مساجد چهار ایوانی است و پلان آن همانند مسجد امام تهران و مسجد النبی قزوین است اما از آنها بزرگتر و قدیمی تر است. مسجد سلطانی بروجرد با بیش از ۷۰۰۰ متر مربع وسعت، بزرگترین مسجد تاریخی غرب ایران است.

بروجرد بر اساس کتاب های تاریخی دارای دو مسجد جامع عتیق و حدیث بوده است. یکی از آنها (جامع عتیق) مسجد جامع فعلی است که تاریخی طولانی دارد و پیش از اسلام آتشکده بوده است. مسجد جامع حدیث نیز به احتمال زیاد در محل مسجد سلطانی قرار داشته است. در دوره زندیه بنای مسجد جامع حدیث تخریب و مسجد جدیدی بر روی آن پایه گذاری شد که نهایتاً این مسجد در زمان فتحعلی شاه قاجار به پایان رسید و به همین دلیل نام سلطانی بر آن نهاده شد. بنابر کتیبه ایوان غربی، دو ایوان غربی و شرقی مسجد در سال ۱۲۰۹ قمری تکمیل شده‌اند .

مسجد سلطانی بروجرد متشکل از بخش های متعددی است که مهمترین آنها عبارتند از: گنبدخانه، شبستان جنوب غربی، شبستان جنوب شرقی، شبستان شمال غربی، شبستان شمال شرقی، شبستان زمستانی در زیر شبستان جنوب غربی، حجره‌های فوقانی محل اسکان و تحصیل طلاب علوم دینی، برف‌انداز، قاضی شرف و شبستان جدید غربی که با عنوان مصلای بروجرد ساخته شده است و دارای دو طبقه است. مسجد سلطانی دارای چهار طاق و ایوان بزرگ در چهارگوشه است. صحن بزرگ مسجد دارای ابعاد ۶۱ در ۴۷ متر است و حوض بزرگی در وسط آن صحن قرار دارد.

مسجد دارای سه در است که در غربی به خیابان صفا، در شمالی به خیابان جعفری و در شرقی به بازار دواتگرها باز می‌شود. در اطراف صحن، حجره‌هایی برای طلاب علوم دینی ساخته شده است که تعداد آنها به ۶۱ حجره می‌رسد. مسجد سلطانی از مدرسه‌های و حوزه‌های معتبر دینی است و بویژه در زمان سکونت آیت‌الله بروجردی در این شهر از رونق بسیاری برخوردار بوده است .

در ایوان غربی این مسجد کتیبه‌ای قرار دارد که بیان می‌دارد فتحعلی شاه مالیات خبازان این شهر را بخشیده است. شبستان و ایوان های آن مزین به کاشی های خشتی و کتیبه‌های فراوان است.

مسجد سلطانی در زمین لرزه فروردین ۱۳۸۵ خسارت زیادی دید و بخش‌های زیادی از ایوانهای جنوبی و شمالی آن فرو ریخت.