پدیده های ملی لرستان در معرض تخریب؛

تنگه ی شیرز به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری لرستان، با وجود ثبت ملی در فهرست آثار طبیعی کشور، در معرض تهدید و عدم ثبت جهانی قرار دارد.

به گزارش لرستان خبر، دره باستانی «شیرز»، در کیلومتر 55 جاده کوهدشت به روستای چم آسن در استان لرستان قرار دارد. شیرز، واژه ای ترکیبی از «شی» و «رِز» است و در باور عامیانه، به جایی که شیر، زاد ولد می کند و یا شیرزاد که نام پادشاهی است؛ گفته می شود.

 

بنابراین گزارش، دره ی شیرز، پدیده ای طبیعی و فرهنگی، تاریخی است و در جلسه شورای ثبت و تعیین حریم آثار تاریخی که در تاریخ ۲۶ آذرماه 93 و در سازمان میراث فرهنگی کشور برگزار شد؛ در فهرست آثار طبیعی کشور به ثبت ملی رسیده است.

 

صخره های وهم انگیر

 

اما در سال های اخیر، ساخت و سازها در این دره، موانعی را برای ثبت جهانی شیرز به وجود آورده و صخره های وهم انگیز شیرز، این پدیده را برای ثبت جهانی بی فتح کرده است.

 

شیرز کوهدشت

شیرز، پدیده ای ملی

 

مهرداد زرین‌ جویی، کارشناس حوزه ی میراث فرهنگی لرستان که خود با ارائه ی مستندات، شیرز را ثبت ملی کرده است؛ در این خصوص به خبرنگار آسوبان می گوید: درّه شی رز در جهت شرقی غربی در میان کوه وره زرد قرار گرفته و از سوی شرق و بلندی های کوه وره زرد و سرکوه هومیان و ضرون آغاز شده و به رود خانه سیمره منتهی می گردد.

 

وی با بیان اینکه در سال 89 و 90، مستندات ثبت ملی شیرز تهیه شد؛ اظهار کرد: با پیگیری های انجام شده، در سال 93، این مستندات مورد موافقت تمام اعضای شورای عالی ثبت کشور قرار گرفت و شیرز، به عنوان یک پدیده ی ملی ثبت شد.

 

شیرز کوهدشت

تخریبی برای پدیده ی ملی

 

این کارشناس حوزه ی میراث فرهنگی بیان داشت: محیط طبیعی «شیرز» با عواملی نامتجانس و تخریب کننده از جمله احداث استخرهای پرورش ماهی در ورودی دره شی رز، لوله های انتقال آب از بستر جویباری درّه به سمت استخر های پرورش ماهی و تا حدی خشکسالی های فراگیر که کل سرزمین ایران را تحت تاثیر قرار داده؛ روبرو است؛ اما با این وجود هنوز جویبار و چشمه سارهای منطقه از جریان نیفتاده است.

 

زرین جویی خاطرنشان کرد: با توجه به استقبال گردشگران بومی و غیر بومی این وضعیت بر آلودگی ظاهری منطقه تاثیر منفی گذاشته است.

 

شیرز کوهدشت

مدیریت جذب گردشگر

این کارشناس، ثبت جهانی شیرز را به عنوان یک ژئوپارک دانست و تصریح کرد: دره ی شیرز با توجه به ویژگی هایی چون وسعت، زیست گیاهی و جانوری، چشم اندازهای طبیعی قابلیت تبدیل به ژئوپارک را دارد.

 

وی با اشاره به وجود رودخانه ی سیمره در اطراف دره ی شیرز، گفت: با توجه به این قابلیت ها دره ی شیرز باید حفظ شده و نیز تداوم گردشگر در این منطقه باید مدیریت شود.

 

شیرز کوهدشت

این کارشناس، ادامه داد: با آموزش جامعه ی محلی، نصب تابلوهای راهنمای آموزشی با ظاهر متعارف با محیط طبیعی، ممانعت از برداشت های سطحی و زیر سطحی منابع آب منطقه، علامت گذاری عرصه و حریم قانونی محیط طبیعی منطقه مورد نظر، ایجاد محدودیت های قانونی برای حفاظت از منابع گیاهی و جانوری منطقه، تعیین عرصه و حریم آثار فرهنگی، تاریخی منطقه، تعیین عرصه و حریم مقبره و مکان های مقدس و متبرک و حفاظت فیزیکی و دوره ای از پول خدائیله،(پل خدا آفرین) که مهمترین نماد پیوستگی پدیده طبیعی و فرهنگی و تاریخی منطقه است؛ استقبال گردشگران بومی و غیر بومی از این پدیده طبیعی و فرهنگی را می توان مدیریت کرد.

 

شیرز کوهدشت

شیرز در راه ثبت جهانی

زرین جویی، دره ی شیرز، دریاچه ی گهر اشترانکوه و زمین لغزش سیمره را از اولویت های لرستان برای ثبت پدیده های جهانی دانست و یادآور شد: شهرستان کوهدشت، نسبت به شهرستان های دیگر استان به لحاظ فرهنگی و تاریخی و پدیده ای مانند شیرز و رودخانه سیمره منحصر به فرد است و از این نظر لازم است یک تفاهم بین بخشی بین مسئولان شهرستان و استان لرستان و هم چنین همکاری بین ادارات مرتبط برای ثبت جهانی شیرز فراهم شود.

 

شیرز کوهدشت

 

پوشش گیاهی متفاوت

 

بنابراین گزارش، اکبر امرایی، رئیس هیئت مدیره انجمن آوای اردیبهشت و رئیس هیئت کوهنوردی شهرستان کوهدشت نیز در این خصوص می گوید: دره و تنگه ی شگفت انگیز شیرز، از لحاظ زیست محیطی، بخشی از زیستگاه هومیان و هنجس محسوب شده و دارای تنوع زیستی قابل ملاحظه ای از انواع خزندگان، پرندگان بومی و مهاجر، پستانداران، دوزیستان، ماهیان و حشرات از گونه های مختلف می باشد.

 

وی اظهار کرد: تنگه شیرز از پوشش گیاهی و جنگلی متفاوتی نسبت به زیستگاه های مجاور برخوردار است.

 

شیرز کوهدشت

شیرز، طبیعتی منحصر به فرد

 

رئیس هیئت مدیره انجمن آوای اردیبهشت خاطرنشان کرد: به نظر کارشناسان محیط زیست، انواع درختان بومی از جمله بلوط، مو وحشی، چنار، زبان گنجشک، پسته وحشی، آلبالوی وحشی، درختچه های ارژن، بادامک و چند نوع گون در این دره ی زیبا  وجود دارد.

 

رئیس هیئت کوهنوردی شهرستان کوهدشت با بیان اینکه وجود همین پوشش گیاهی و جنگلی زیستگاه مناسبی برای حیات وحش ایجاد کرده؛ خاطرنشان کرد: طول دره ی شیرز حدود 10 کیلومتر با صخره ها و دیواره های دیدنی و سر به فلک کشیده است که خود نشان از زیستگاه گونه ی کل و بز دارد.

 

امرایی ادامه داد: دره شیرز از نظر چشم انداز و جاذبه های توریستی و گردشگری بسیار حائز اهمیت بوده و «مناره» شیرز و «پل خدا» در دنیا منحصر به فرد می باشند.

 

شیرز کوهدشت

مرثیه ی شیرز

وی با بیان اینکه شیرز با همه ی این ویژگی ها خاص الهی متاسفانه مظلوم واقع شده، تصریح کرد: این پدیده، همچون دریاچه گهر و اشترانکوه منطقه حفاظت شده محیط زیست محسوب نشده و زیر نظر میراث فرهنگی و منابع طبیعی نیست.

 

رئیس هیئت مدیره انجمن آوای اردیبهشت، ضمن تقدیر از زحمات زرین جویی، کارشناس میراث فرهنگی استان لرستان در ثبت ملی شیرز، گفت: یکی از معضلات و موانع موجود در ثبت جهانی شیرز وجود استخر پرورش ماهی در ورودی وگلوگاه تنگه بوده و از اسناد و مدارک موجود در احداث این پروژه کاملاً مشهود است که زمین خواری و رودخانه خواری صورت گرفته است.

 

 رئیس هیئت کوهنوردی شهرستان کوهدشت اظهار کرد: از آنجا که آب رودخانه شیرز از نوع سردابی نیست؛ فقط یک مرحله در فصل زمستان به دلیل برودت هوا پرورش ماهی قزل آلا  در این استخر انجام می گیرد؛ در حالی که در واگذاری 700 متر مربع در سنوات گذشته از سوی جهاد سازندگی و منابع طبیعی به سرمایه گذار قرار بر این بوده که با رعایت تعهدات و ضوابط شیلات با ظرفیت 15 تن فعالیت نماید.

 

شیرز کوهدشت

دره ی ملی شیرز، بدون حاشیه ای امن

 

امرایی، اظهار کرد: از دوستداران و فعالان محیط زیست انتظار می‌رود مطالبات مردم، در ارتباط با جلوگیری از تخریب گیاهی و جانوری شیرز را به سمع و نظر مسئولان ذیربط برسانند و نیز از متولیان مربوط به ویژه جهاد کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، میراث فرهنگی، مدیریت شهرستان و استان استدعا داریم به فریاد شیرز برسند.

 

وی بیان داشت: باید به هر نحو ممکن رضایت کارفرمای استخر پرورش ماهی جلب شده و با تسهیل دیگر موانع از جمله ادعای مالکیت روستای گدارگه نسبت به زیستگاه ملی شیرز که جز منابع ملی و مالکیت دولت جمهوری اسلامی ایران می باشد، زمینه ثبت جهانی شیرز را فراهم شود.

 

بنابراین گزارش، با وجود ثبت ملی، اثر تاریخی و طبیعی دره ی شیرز، هم چنان این هویت ملی ایران به خطر افتاده و بیانیه‌های اعتراضی انجمن های محیط زیست شهرستان کوهدشت، یارای مقاومت در برابر ساخت و سازها را ندارد تا فرهنگ و تاریخ یک سرزمین این گونه بدون حاشیه ای امن برای ثبت جهانی در انتظار تخریب باشد.

 

انتهای پیام/

منبع: آسوبان

در کانال تلگرام لرستان خبر عضو شوید

نظرات