مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور مدیریت و تامین مالی معتقد است صندوق های پس انداز مسکن می توانند سقف های متعددی داشته باشد تا به درد افرادی که اولین مسکن خود را خریداری می کنند هم بخورد و با توجه به نرخ تورم بالا، بعید است صندوق را بتوان طوری طراحی کرد که وام های بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان اعطا کند.

به گزارش افکارنیوز ، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی بارها در مصاحبه های خود سرمایه گذاری متقاضیان در صندوق های پس انداز مسکن و دریافت تسهیلات چند برابر را سیاست مناسبی برای خانه دار شدن مردم عنوان کرد.

او معتقد است: سیاستی که افراد مبلغی را در صندوق های پس انداز مسکن سرمایه گذاری می کنند و سپس ۵ تا ۶ برابر آن مبلغ تسهیلات دریافت می کنند، در اکثر کشورهای دنیا تجربه شده و سیاست مناسبی است.

این موضوع از همان ابتدای رای اعتماد از مجلس توسط آخوندی مطرح شد و مشخص شد که وی نه تنها اعتقادی به مسکن مهر ندارد، بلکه آنرا برای اقتصاد کشور نامناسب می داند.

راه اندازی صندوق پس انداز مسکن از زبان وزیر راه و شهرسازی در ادامه یک بحث دیگری را نیز در برداشت و آن هم این بود که پرداخت تسهیلات مسکن باید از انحصار بانک مسکن خارج شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر از روش صندوق پس انداز مسکن در سایر بانک ها به سراغ حسین عبده تبریزی مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور مدیریت و تامین مالی که حدود دو ماه پیش از سوی وزیر راه و شهرسازی انتخاب شد رفتیم.

عبده تبریزی گفت: هدف آقای آخوندی در دور جدید وزارت ایشان آن است که صندوق پس انداز مسکن به بانک مسکن محدود نباشد و سایر بانک ها نیز بتوانند هرچه زودتر صندوق های پس انداز مسکن را راه اندازی کنند، تا امکان پس انداز مردم برای خرید مسکن جدید و یا بهبود مسکن قبلی آنان ممکن شود.

وی می افزاید: صندوق های پس انداز مسکنی که بانک های مختلف طراحی کنند می تواند سقف های متعددی داشته باشد.

وی در نهایت معتقد است: این بحث که هرجا برای خرید مسکن وام داده شود، قیمت مسکن بالا می رود بحث نادرستی است.

متن گفت وگو با حسین عبده تبریزی را با هم می خوانیم.

*صندوق پس انداز مسکن به بانک مسکن محدود نباشد

سوال: روش صندوق پس انداز مسکن چیست؟

عبده تبریزی: صندوق پس انداز مسکن در ایران سابقه ای طولانی دارد که به قبل از انقلاب اسلامی برمی گردد. بعد از انقلاب اسلامی ایران، برای مدتی صندوق پس انداز مسکن بانک مسکن متوقف ماند تا این که در سال ۱۳۷۲ و با حضور آقای آخوندی در وزارت مسکن و شهرسازی، فعالیت صندوق پس انداز مسکن مجدداً آغاز و به تدریج بزرگ شد. تا آن جا که این صندوق در بعضی از سال ها به ۱،۵ میلیون نفر تسهیلات خرید مسکن داده است.

روش صندوق آن است که پس انداز مردم را دریافت می کند و بعد از گذشتن چند دورة شش ماهه، متناسب با توقف پول افراد در صندوق پس انداز مسکن، و با احتساب ضریبی چند برابر، به آن ها تسهیلات بلندمدت خرید مسکن می دهد. اصطلاحاً به تسهیلات بلندمدت خرید مسکن درقبال توثیق مسکن، وام رهنی یا تسهیلات رهنی می گویند.

هدف آقای آخوندی در دور جدید وزارت ایشان آن است که صندوق پس انداز مسکن به بانک مسکن محدود نباشد و سایر بانک ها نیز بتوانند هرچه زودتر صندوق های پس انداز مسکن را راه اندازی کنند تا امکان پس انداز مردم برای خرید مسکن جدید و یا بهبود مسکن قبلی آنان ممکن شود. هر بانکی متناسب با مدلی که نهایتاً باید ورود و خروج پول آن صندوق با هم بخواند، اقدام به تشکیل صندوق پس انداز مسکن و اعطای تسهیلات بلندمدت (مثلاً ۱۵ ساله) برای خرید مسکن خواهد کرد.

سوال: دولت باید از انبوه سازی و تولید حمایت کند یا از صندوق؟

عبده تبریزی: در طرح پاک که از آغاز دهة ۱۳۷۰ دنبال شده است، در عرصة مسکن، دولت از سیاست پس انداز، انبوه سازی و کوچک سازی حمایت کرده است. هر سة این کلمات پرمفهوم است پس انداز می گوید که مسکن به عنوان بزرگ ترین سرمایه گذاری هر فرد در طول عمر خود از محل پس اندازهای گذشته و آینده افراد خریداری می شود. بنابراین، مردم باید برای خرید مسکن پس انداز کنند و این پس انداز را دست مایه اخذ تسهیلات بلندمدتی برای خرید مسکن کنند که در طول حداقل ۱۵ سال (در شرایطی که تورم یک رقمی باشد، حتی در طول ۳۰ سال) از محل پس اندازهای آتی آنان، اقساط پرداخت می شود.

دولت از این نظر از تشکیل صندوق های پس انداز مسکن حمایت می کند که بازار رهن را توسعه می دهد. یعنی منابع بلندمدت در دسترس قرار می گیرد تا مردم بتوانند با اقساط طولانی مدت مسکن خود را خریداری کنند. انبوه ساز وقتی مطمئن شود خریداری برای مسکن وی وجود دارد و پول بلندمدتی وجود دارد که ۱۵ ساله مسکن را خریداری کند، آن گاه می تواند منابع کوتاه مدت ساخت یک ساله یا دو سالة مسکن را فراهم کند. همة بانک ها آماده اند پول دو ساله برای ساخت وساز به انبوه سازان بدهند، منوط بر آن که مطمئن شوند خریداری برای مسکن تولیدی آن ها وجود دارد. بنابراین، تقویت بازار رهن به معنی تقویت انبوه ساز هم هست، چرا که انبوه ساز مطمئن خواهد بود خریداری برای محصولات تولیدی او در دسترس است.

*صندوق های پس انداز مسکنی که بانک های مختلف طراحی کنند می تواند سقف های متعددی داشته باشد

سوال: این صندوق قرار است به مردم چه میزان وام بدهد؟ یعنی سقف وام در این صندوق چقدر است؟

عبده تبریزی: صندوق های پس انداز مسکنی که بانک های مختلف طراحی کنند می تواند سقف های متعددی داشته باشد. صندوق هایی که سقف آن ها کم تر است، به درد افرادی می خورد که اولین مسکن خود را خریداری می کنند. صندوق ها را می توان طوری طراحی کرد که ارقام تسهیلات بالاتری نیز اعطا کنند. در شرایط امروز ایران و با توجه به نرخ تورم بالا، بعید است صندوق را بتوان طوری طراحی کرد که وام های بزرگ تر از ۱۰۰ میلیون تومان اعطا کند. البته، هدف گذاری دولت برای صندوق هایی است که مشکل مسکن اقشار کم درآمدتر جامعه را حل می کند.

به علاوه، اگر دولت منابعی داشته باشد، به عنوان تفاوت سود به صندوق هایی پرداخت می کند که اقساط بلندمدت تر به خانوارهای کم درآمدتر پرداخت می کنند. بنابراین دولت در حمایت از صندوق ها محدود به صندوق هایی خواهد شد که به زوج های جوانی که اولین مسکن خود را خریداری می کنند و یا به اقشار کم درآمدی که مسکن خود را بعد از سال ها اجاره نشینی خریداری می کنند، تسهیلات می دهند. یعنی، اگر دولت پولی در بساط داشته باشد، به جای این که برود و با آن پول مسکن بسازد و به مردم بدهد، بهتر است آن پول را اهرم کند و تفاوت سود پرداخت کند تا بانک ها چندین برابر پول دولت، به مردم تسهیلات بدهند.

فرض کنید اگر دولت ۱۰۰ میلیارد تومان دارد، یک راه آن است که با آن ۱۰۰ میلیارد تومان چند ده خانه بسازد و به مردم تحویل دهد، اما راه مناسب تر آن است که ۱۰۰ میلیارد تومان را اهرم کند و از نظام بانکی هم ۱۰۰۰ میلیارد تومان تسهیلات در اختیار مردم قرار دهد تا تعداد بیش تری خانه خریداری شود.

* مبلغ وام با طولانی شدن دورة سپرده گذاری افزایش می یابد

سوال: مردم چند سال باید صبر کنند و چه میزان حداقل باید سپرده گذاری کنند؟

عبده تبریزی: این بستگی به صندوق پس انداز مسکن هر بانک خواهد داشت. طبیعی است مبلغ وام با طولانی شدن دوره سپرده گذاری افزایش می یابد. صندوق های جدید چیزی چندان متفاوت با صندوق های پس انداز مسکن بانک مسکن نخواهند بود.

*نرخ سود صندوق پس انداز اگر کنترل نرخ سود نباشد، طبعاً می تواند از یک بانک به بانک دیگر و با توجه به سقف وام متفاوت باشد

سوال: نرخ سود این وام ها در صندوق آیا یکسان است، یا این که بانک به بانک متفاوت خواهد بود؟

عبده تبریزی: اگر کنترل نرخ سود نباشد، طبعاً می تواند از یک بانک به بانک دیگر و با توجه به سقف وام متفاوت باشد. اما مهم این است که باید برای صندوق هایی که به اقشار ضعیف تر و کم درآمدتر (اقشار هدف دولت) تسهیلات می دهند، کمک شود تا با نرخ سود پایینی تسهیلات بدهند. این بدان معنا نیست که وزارت راه و شهرسازی از بانک ها می خواهد بروند و ۲۰ درصد سپرده بگیرند و ۱۵ درصد تسهیلات بدهند. بدیهی است این با منطق اقتصاد نمی خواند، بلکه اگر وزارت راه و شهرسازی به بانک ها گفت، به گروه هدف خود وام هایی با سود پایین اعطا کنند، مجبور است از محل یارانه، تفاوت زیان آن نهادها را تأمین کند.

سوال: به هرحال آیا بحث افزایش وام خرید مسکن را قبول دارید یا خیر؟

عبده تبریزی: بله قبول دارم.

*این بحث که هرجا برای خرید مسکن وام داده شود، قیمت مسکن بالا می رود بحث نادرستی است

سوال: در چه صورتی افزایش سقف وام مسکن قیمت مسکن را افزایش نمی دهد؟

عبده تبریزی: این بحث که هرجا برای خرید مسکن وام داده شود، قیمت مسکن بالا می رود بحث نادرستی است. به هرحال در ۸ سال گذشته که برای خرید مسکن تسهیلاتی داده نشد، قیمت های مسکن تا ۴ و ۵ برابر هم رسید. بنابراین، افرادی که عنوان می کنند بالارفتن سقف خرید مسکن طرف تقاضا را تحریک می کند، البته داستان را به طور کامل تعریف نکرده اند. در حال حاضر، به نظر نمی رسد، طرف عرضه ضعف جدی داشته باشد. اگر مسکن را بخرند، طرف عرضه امکان و منابع کافی برای تولید مسکن دارد. به علاوه، بانک های بسیاری آماده اند همان طور که عرض کردم دو یا سه ساله به آن ها تسهیلات ساخت بدهند.

*وام های رهنی باعث شده نه تنها در امریکا، بلکه در اروپا و آسیا، میلیون ها نفر صاحب خانه شوند

سوال: آیا وام های رهنی در بانک های امریکا شکست نخورده است؟

عبده تبریزی: به هیچ وجه؛ وام های رهنی باعث شده نه تنها در امریکا، بلکه در اروپا و آسیا، میلیون ها نفر صاحب خانه شوند. همان طور که عرض کردم، وام رهنی یعنی تسهیلات بلندمدت خرید مسکن در قبال وثیقة مسکن. بنابراین، چگونه ممکن است اعطای تسهیلات بلندمدت خرید مسکن درقبال توثیق مسکن شکست بخورد. این روشی بوده که میلیاردها نفر را صاحب خانه کرده است. میلیون ها نفر در دنیا از محل پس اندازهای آینده خود مسکن را می خرند. این درست نیست که مردم اول پول جمع کنند و مثلاً در سنی بالاتر از ۶۰ سال به خرید خانه اقدام کنند. همان طور که گفتم، مسکن باید از محل پس اندازهای آتی مردم خریداری شود. بنابراین، طراحی تسهیلات رهنی بدین منظور است. شاید شما منظورتان بازار ثانویه وام های رهنی است که آن موضوعی دیگر است.

*بسته به نوع صندوق و میزان وام مسکونی هر فرد، درصد میزان وام متغیر است

سوال: این صندوق ها قرار است تا چه میزان و چند درصد یک واحد مسکونی را وام بدهند؟

عبده تبریزی: بسته به نوع صندوق و میزان وام مسکونی هر فرد، رقم متغیر است. همان طور که عرض کردم، بعید است صندوقی بتواند خرید مسکن طبقاتی را تأمین مالی کند که می خواهند واحدهای گران قیمت در شمال شهر تهران خریداری کنند. آن افراد می توانند از محل منابع خودشان مسکن خریداری کنند. هدف صندو ق های پس انداز مسکن تأمین منابع مالی برای خرید بلندمدت مسکن اقشار میانه و طبقات ضعیف تر جامعه است. مثلاً، می توانیم صندوق پس انداز مسکن را برای مناطق ضعیف شهری طراحی کنیم و آن صندوق فقط در آن مناطق شهری مجاز خواهد بود اعطای تسهیلات کند. البته، هیچ مخالفتی نیست که صندوقی بتواند تا سقف بالایی تأمین مالی کند و مثلاً خرید افرادی را که می خواهند مسکن خود را بهبود بخشند، تأمین مالی کند. اما، طبعاً گروه های هدف دولت طبقات ضعیف تر جامعه و طبقات متوسط جامعه هستند.
در کانال تلگرام لرستان خبر عضو شوید

نظرات