چرا بورس تهران رکوردشکنی می کند؟
باید این مفهوم را درک کرد که رشد شاخص به معنی متوسط بازار است و حتی در شرایط رکوردزنی بورس، باز هم ممکن است شرکت ها و بنگاه هایی در حال افول باشند. البته باید این نکته را هم اضافه که رشد شاخص هرچند رشد میانگین بازار را نمایان می کند اما جذابیت بازار بورس را نیز بالا می برد و پول تازه را به آن می افزاید.
به گزارش افکارنیوز ، این روزها خبرهای متعددی از بازار سرمایه به گوش می رسد. رکوردشکنی های پی در پی بازار بورس در شاخص کل و حجم معاملاتی که صورت می پذیرد گواه این تعدد اخبار است. جالب اینجاست که اخبار این چنینی بازار بورس در شرایطی به گوش می رسد که وضعیت اقتصادی کشور در ماه های اخیر با نوسانات مختلف و در جهت کاهش رونق مالی و معیشتی پیش رفته است. رشد اقتصادی منفی، تورم نزدیک به ۴۰ درصدی، فشار نقدینگی به اقتصاد کشور، رکود بازار مسکن و… از جمله مؤلفه هایی هستند که فضای فعلی اقتصادی کشور را پرابهام نشان می دهند.
بازار بورس نیز نمادی از این اقتصاد است و البته به نظر می رسد که این نماد قدری با سایر نمادها متفاوت است و البته این تفاوت شاید بیشتر ریشه در فضای حاکم بر بازار سرمایه و سایر بازارهای موازی داشته باشد. فتح شاخص های متوالی توسط بورس تهران در روزهای اخیر نشانی از این رخداد است.
چرا بورس تهران رکوردشکنی می کند؟
ریشه یابی رکوردشکنی های هفته های اخیر بورس تهران، مقوله قابل توجهی است. برای تحلیل مثبت با منفی بودن رکوردشکنی بورس تهران، ابتدا باید شاخص بورس را که معمولاً رکوردزنی های آن را مبنای اخبار قرار می دهند شناخت. این شاخص در بازار بورس، نمادی از میانگین بازار است. بنابراین با افزایش یافتن آن لزوماً همه سهام بازار با هم رشد نمی کنند بلکه متوسط بازار رو به افزایش می گذارد (نظیر شاخص تورم در اقتصاد کلان، که افزایش آن لزوماً نشان دهنده گران شدن همه کالاها و خدمات نیست) . این مسأله به ویژه در ایران که اخیراً سهام های عمده ای نظیر هلدینگ خلیج فارس، پتروشیمی جم، سرمایه گذاری تأمین به بورس آن افزوده شده است، نمود بیشتری دارد. بنابراین باید این مفهوم را درک کرد که رشد شاخص به معنی متوسط بازار است و حتی در شرایط رکوردزنی بورس، باز هم ممکن است شرکت ها و بنگاه هایی در حال افول باشند. البته باید این نکته را هم اضافه که رشد شاخص هرچند رشد میانگین بازار را نمایان می کند اما جذابیت بازار بورس را نیز بالا می برد و پول تازه (Fresh Money) را به آن می افزاید.
اما شاید یکی دیگر از مهم ترین دلایل این رکوردها را بتوان رکود یا افول بازارهای موازی دانست. سرمایه های مردم و اقشار مختلف باید در کانال هایی برنامه ریزی شده هدایت شود و زمانی که بانک، بازار ارز، بازار طلا، بازار خودرو و بازار مسکن دارای رکود قابل توجهی هستند، به تبع این سرمایه ها به سمت بورس می آید. نرخ بهره بانکی که البته شاید به زودی تغییر و تحولی در آن حاصل گردد توانایی تقابل با تورم را ندارد و بازارهای ارز و طلا نیز در هفته های اخیر یا نزولی بوده اند یا حداکثر در ثبات به سر برده اند. بازار مسکن نیز به شدت راکد بوده و خرید و فروش ها بسیار کمتر شده است. این مسأله گواه همان حرکت سرمایه ای هشیار به سمت بازارهای موازی نظیر بورس است.
از سوی دیگر با تغییر و تحولات سیاسی در کشور و تغییر راهبردی و عملیاتی تیم اقتصادی کشور در حوزه قوه مجریه، برخی امیدها و انتظارات شکل گرفته است. این امیدها به روزهای بهبود اقتصاد کشور عامل روانی دیگری در جهت بهبود فضای بورس و بازار سرمایه است.
رکوردزنی بورس از زاویه ای دیگر
در اینجا ذکر یک نکته ضروری است. بازار بورس در شرایطی رکورد می زند که بسیاری از شرکت های صنعتی و تولیدکنندگان فعال در این بازار آرزوی بازگشت قدرت پول ملی را دارند. یعنی عملاً ارزش تورمی دلار و کاهش قدرت ریال رکوردهای بازار بورس را تحت الشعاع قرار می دهد. درست است که شاخص کل صعودی است اما ارزش سودآوری تعداد قابل توجهی از شرکت ها نزولی شده و در واقع شاید بتوان گفت تعدیل بازار نیز تا حدودی در صعود بورس تأثیر گذاشته است که البته تأثیر چندان مبارکی نیست. چراکه به غیر واقعی تر شدن شاخص و فاصله گرفتن آن با واقعیت های اقتصاد کلان جامعه کمک می کند.
بورس، جای مناسبی برای سرمایه گذاری ماست؟
با این اوصاف، مناسب بودن یا نبودن بورس برای سرمایه گذاری، همیشه در ذهن افراد مختلف وجود دارد؛ به ویژه در شرایط کنونی که نرخ بهره بانکی نا امید کننده و بازارهایی نظیر مسکن و ارز در رکود به سر می برند. در چنین شرایطی سؤال فوق اهمیت مضاعفی می یابد. به صورت کلی و در یک قالب معمول می توان در برابر چنین پرسشی دو نکته را یاد آور شد.
نخست اینکه بورس ریسک قابل توجه خود را دارد. شاید بتوان با راهکارهای مختلفی این ریسک را کاهش داد یا مدیریت کرد اما این بازار سرمایه به هیچ عنوان نباید با یک سپرده بلندمدت بانکی قیاس نمود. چراکه بورس در بهترین حالت ها نیز ریسک متناسب رفتارکننده و رفتارشونده را در خود جای می دهد. نکته دیگری در سرمایه گذاری بورسی موجود است، صبر، انتظار و عدم شتاب زدگی است. این عدم شتاب زدگی هم در نقدشوندگی سرمایه رخ می نمایاند و هم در رفتارهایی برای افزایش سرمایه. سرمایه گذاران تازه وارد بورس باید بدانند که هیجانات بازار و بالا و پایین شدن قیمت ها نباید بر روند مستمر و دایمی حضور آنها در بروز تأثیر بگذارد و حضور در این بازار نیاز به حوصله و مدارا با سرمایه دارد.
سرمایه گذاران باید دریابند که تحرکات کوتاه مدت بازار بورس و هیجانات ناشی از آن، دوام چندانی ندارد و باید در مسیری بلندمدت سرمایه گذاری نمایند. یکی از نمودهای مسأله به ویژه در سرمایه گذاری چند سبدی و با محور چندین شرکت تبلور می یابد. برخی سرمایه گذاران به دلیل هیجانات و اخبار ضد و نقیض به سمت یک سهم گرایش می یابند و به شدت بر آن متمرکز می شوند، در حالی که این کار عملاً ریسک آنان را بالا می برد.
در نهایت باید عنوان کرد که بازار سرمایه و به ویژه بورس و فرابورس باید در تفکر اقتصادی دولت جدید جایگاهی تازه یابد. این جایگاه از آن رو اهمیت می یابد که این دولت به دنبال اصلاح سایر ساختارهای سرمایه ای کشور است و به همین دلیل بازتعریفی از جایگاه بورس و شفافیت آن در کنار بازارهای موازی ضروری می نماید.
بازار بورس نیز نمادی از این اقتصاد است و البته به نظر می رسد که این نماد قدری با سایر نمادها متفاوت است و البته این تفاوت شاید بیشتر ریشه در فضای حاکم بر بازار سرمایه و سایر بازارهای موازی داشته باشد. فتح شاخص های متوالی توسط بورس تهران در روزهای اخیر نشانی از این رخداد است.
چرا بورس تهران رکوردشکنی می کند؟
ریشه یابی رکوردشکنی های هفته های اخیر بورس تهران، مقوله قابل توجهی است. برای تحلیل مثبت با منفی بودن رکوردشکنی بورس تهران، ابتدا باید شاخص بورس را که معمولاً رکوردزنی های آن را مبنای اخبار قرار می دهند شناخت. این شاخص در بازار بورس، نمادی از میانگین بازار است. بنابراین با افزایش یافتن آن لزوماً همه سهام بازار با هم رشد نمی کنند بلکه متوسط بازار رو به افزایش می گذارد (نظیر شاخص تورم در اقتصاد کلان، که افزایش آن لزوماً نشان دهنده گران شدن همه کالاها و خدمات نیست) . این مسأله به ویژه در ایران که اخیراً سهام های عمده ای نظیر هلدینگ خلیج فارس، پتروشیمی جم، سرمایه گذاری تأمین به بورس آن افزوده شده است، نمود بیشتری دارد. بنابراین باید این مفهوم را درک کرد که رشد شاخص به معنی متوسط بازار است و حتی در شرایط رکوردزنی بورس، باز هم ممکن است شرکت ها و بنگاه هایی در حال افول باشند. البته باید این نکته را هم اضافه که رشد شاخص هرچند رشد میانگین بازار را نمایان می کند اما جذابیت بازار بورس را نیز بالا می برد و پول تازه (Fresh Money) را به آن می افزاید.
اما شاید یکی دیگر از مهم ترین دلایل این رکوردها را بتوان رکود یا افول بازارهای موازی دانست. سرمایه های مردم و اقشار مختلف باید در کانال هایی برنامه ریزی شده هدایت شود و زمانی که بانک، بازار ارز، بازار طلا، بازار خودرو و بازار مسکن دارای رکود قابل توجهی هستند، به تبع این سرمایه ها به سمت بورس می آید. نرخ بهره بانکی که البته شاید به زودی تغییر و تحولی در آن حاصل گردد توانایی تقابل با تورم را ندارد و بازارهای ارز و طلا نیز در هفته های اخیر یا نزولی بوده اند یا حداکثر در ثبات به سر برده اند. بازار مسکن نیز به شدت راکد بوده و خرید و فروش ها بسیار کمتر شده است. این مسأله گواه همان حرکت سرمایه ای هشیار به سمت بازارهای موازی نظیر بورس است.
از سوی دیگر با تغییر و تحولات سیاسی در کشور و تغییر راهبردی و عملیاتی تیم اقتصادی کشور در حوزه قوه مجریه، برخی امیدها و انتظارات شکل گرفته است. این امیدها به روزهای بهبود اقتصاد کشور عامل روانی دیگری در جهت بهبود فضای بورس و بازار سرمایه است.
رکوردزنی بورس از زاویه ای دیگر
در اینجا ذکر یک نکته ضروری است. بازار بورس در شرایطی رکورد می زند که بسیاری از شرکت های صنعتی و تولیدکنندگان فعال در این بازار آرزوی بازگشت قدرت پول ملی را دارند. یعنی عملاً ارزش تورمی دلار و کاهش قدرت ریال رکوردهای بازار بورس را تحت الشعاع قرار می دهد. درست است که شاخص کل صعودی است اما ارزش سودآوری تعداد قابل توجهی از شرکت ها نزولی شده و در واقع شاید بتوان گفت تعدیل بازار نیز تا حدودی در صعود بورس تأثیر گذاشته است که البته تأثیر چندان مبارکی نیست. چراکه به غیر واقعی تر شدن شاخص و فاصله گرفتن آن با واقعیت های اقتصاد کلان جامعه کمک می کند.
بورس، جای مناسبی برای سرمایه گذاری ماست؟
با این اوصاف، مناسب بودن یا نبودن بورس برای سرمایه گذاری، همیشه در ذهن افراد مختلف وجود دارد؛ به ویژه در شرایط کنونی که نرخ بهره بانکی نا امید کننده و بازارهایی نظیر مسکن و ارز در رکود به سر می برند. در چنین شرایطی سؤال فوق اهمیت مضاعفی می یابد. به صورت کلی و در یک قالب معمول می توان در برابر چنین پرسشی دو نکته را یاد آور شد.
نخست اینکه بورس ریسک قابل توجه خود را دارد. شاید بتوان با راهکارهای مختلفی این ریسک را کاهش داد یا مدیریت کرد اما این بازار سرمایه به هیچ عنوان نباید با یک سپرده بلندمدت بانکی قیاس نمود. چراکه بورس در بهترین حالت ها نیز ریسک متناسب رفتارکننده و رفتارشونده را در خود جای می دهد. نکته دیگری در سرمایه گذاری بورسی موجود است، صبر، انتظار و عدم شتاب زدگی است. این عدم شتاب زدگی هم در نقدشوندگی سرمایه رخ می نمایاند و هم در رفتارهایی برای افزایش سرمایه. سرمایه گذاران تازه وارد بورس باید بدانند که هیجانات بازار و بالا و پایین شدن قیمت ها نباید بر روند مستمر و دایمی حضور آنها در بروز تأثیر بگذارد و حضور در این بازار نیاز به حوصله و مدارا با سرمایه دارد.
سرمایه گذاران باید دریابند که تحرکات کوتاه مدت بازار بورس و هیجانات ناشی از آن، دوام چندانی ندارد و باید در مسیری بلندمدت سرمایه گذاری نمایند. یکی از نمودهای مسأله به ویژه در سرمایه گذاری چند سبدی و با محور چندین شرکت تبلور می یابد. برخی سرمایه گذاران به دلیل هیجانات و اخبار ضد و نقیض به سمت یک سهم گرایش می یابند و به شدت بر آن متمرکز می شوند، در حالی که این کار عملاً ریسک آنان را بالا می برد.
در نهایت باید عنوان کرد که بازار سرمایه و به ویژه بورس و فرابورس باید در تفکر اقتصادی دولت جدید جایگاهی تازه یابد. این جایگاه از آن رو اهمیت می یابد که این دولت به دنبال اصلاح سایر ساختارهای سرمایه ای کشور است و به همین دلیل بازتعریفی از جایگاه بورس و شفافیت آن در کنار بازارهای موازی ضروری می نماید.
