اولویت رسانه ملی کدام است؛ تجمل گرایی یا حمایت از تولید داخل؟

امروزه رسانه‌های مجازی همچون اینترنت و سایت‌ها محل خوبی برای تبلیغ، عرضه و حتی فروش محصولات و به خصوص کالاهای مصرفی هستند. رسانه‌های صوتی و تصویری و حتی سینما نیز به نوبه خود بستر خوبی را برای تبلیغ کالاها و محصولات را به وجود آورده اند.

در کشورهای غربی بعضی از کانال‌های تلویزیون – که با فناوری‌های پیشرفته و گوناگون به مخاطبان عرضه می‌شوند - با پول و حق عضویت و چه بسا پشتیبانی کارخانه‌ها و کارتل‌ها‌ فعالیت می‌کنند و بر آنها حرجی نیست هر کالا یا محصولی را تبلیغ کنند چراکه خصوصی هستند و متکی به درآمد حاصل از مخاطبان و مشتریان آن کالاهای مصرفی؛ اما در کشور ما داستان شکل و قالب دیگری دارد که محدودیت‌های زیادی بر آن مترتب است.

*اول اینکه به بیان امام راحل(ره) صدا و سیما یک دانشگاه عمومی است و باید اعتماد عمومی را با خود همراه کند.

*دوم آنکه این رسانه متعلق به یک حکومت دینی است و باید در چارچوب فرهنگ و دین و ارزش‌های جامعه کار تبلیغ را انجام دهد.

*سوم آنکه محصولات تبلیغی نباید مغایر با سبک زندگی اسلامی ایرانی جامعه باشد و نبایستی با تبلیغ کالاهای مصرفی، خود به سلامت جامعه آسیب وارد کند.

*چهارم حمایت از تولید داخلی که اولویت مهم رسانه است و باید در تبلیغات پخش شده، اصل حمایت از کالاهای ایرانی مدنظر باشد.

*پنجم رعایت فرهنگ جامعه باید مد نظر مدیران رسانه ملی قرار گیرد، همان سرمایه و ثروتی که نباید در خلال تبلیغات تلویزیونی آسیب ببیند.

و اما اصل ماجرا؛

در اواسط دوران ریاست آقای دکتر لاریجانی با کاهش یافتن بودجه اختصاصی صدا و سیما، مشکلاتی در راه تولید آثار نمایشی و دخل و خرج صدا و سیما پیش آمد. به خصوص زمانی که در دولت اصلاحات قیمت نفت کاهش یافت و درآمد دولت به حداقل رسید. در این حال مدیریت بازرگانی صدا و سیما آغاز به پذیرش تبلیغات کالاهای تجاری و مصرفی نمود.

مشکل وقتی حادتر شد که دولت با نظرات خود از رسانه انتظار داشت بعضی اصول را نادیده بگیرد. به عنوان مثال کالاهای مضری چون پفک و چیپس که شورای بهداشت و سلامت سازمان آنها را مضر می‌دانست به لیست آگهی‌های شبکه های مختلف سیما اضافه شد! تبلیغات عجیب و غریب بانک‌ها در رقابت برای جلب مشتریان هر چه بیشتر و دعوت مردم به شرکت در قرعه کشی‌ها نمونه دیگری بود.

کالاهای لوکس و گران قیمت، ماشین های گران قیمت خارجی و امکانات و تسهیلات مختلف بانکی به طور ناخواسته مردم را به شرکت در مسابقه ی حرص و مادیات و مصرف گرایی سوق می‌داد و به این شکل لوکس‌گرایی و تبلیغ سبک زندگی گران و مرفه اقشار پردرآمد در میان طبقات متوسط هم رواج یافت و سبک زندگی جامعه دارای دگرگونی فرهنگی و مشکلات دیگر شد.

در مقطعی برای سی ثانیه تیزر یک فیلم سینمایی رقم سه میلیون تومانی درخواست می‌شد که بعدا این رقم بیشتر شد. در صورتی که نباید قیمت تبلیغات انواع مختلف فیلم ها یکی باشد و درباره فیلم‌های ارزشی دفاع مقدس و فیلم‌های راهبردی بایستی تخفیف جدی لحاظ شود که متاسفانه این توجه کمتر وجود داشت.

 

تبلیغاتی مانند کرم حلزون، کفش تن تاک، پروژه تعطیل شده پدیده شاندیز و امثال آن از مواردی است که نشان از کم دقتی در رعایت مصالح جامعه دارد.

در حالیکه اولویت اصلی سازمان باید حمایت از تولید داخل باشد و با توجه به تولید علم و نهضت نرم افزاری که باعث شد رتبه ایران در دنیا به هفدهم برسد، رسانه ملی می‌تواند در قسمت بازرگانی خود با محصولات این شرکت ها و تولیدات آنها کار بازاریابی را برای آنان تسهیل کند چراکه درامد اصلی کشور در آینده می تواند از تولید محصولات فناورانه و ابداعی این شرکت‌ها باشد.

متاسفانه مدتی است این اولویت مهم در سیاست گذاری رسانه ملی نادیده گرفته شده است. به اعتقاد آن دسته از مخاطبانی که چندان غریب و نا آشنا با شبکه های ماهواره ای نیستند، بین برخی از اجناس و کالاهای تبلیغ شده در رسانه ملی و سایر تلویزیون‌های فارسی زبان خارجی تفاوت چندانی نمی‌توان یافت، بلکه همان کالای خارجی تبلیغ شده در ماهواره تنها با تغییر نام کالا و این بار به صورت رسمی و حتی با قیمتی گزاف تر در صدا و سیمای ملی تبلیغ می‌شوند.

این در حالی است که یکی از مهمترین ویژگی‌های رسانه تراز انقلاب اسلامی این است که به کار گرفتن هر وسیله ای را برای رسیدن به هدف مجاز نمی‌داند. بر همین اساس کسب درآمد نیز از هر طریقی پذیرفته نیست.

در مجموع می‌توان گفت علی رغم تغییرات امیدوار کننده ای که در طول چند سال اخیر _ چه در دوران مدیریت مهندس ضرغامی و چه از آغاز کار رییس جدید رسانه ملی – تاکنون در سازمان صدا و سیما شاهد آن بوده ایم اما در موارد زیادی نتوانسته انتظارات جامعه را پاسخ دهد، لذا انتظار می‌رود با تغییر ریاست سازمان در این عرصه یک بازنگری جدی شود و با بهره گیری از نظرات کارشناسان متعهد یک سیاستگذاری دقیق در زمینه تبلیغات صورت بگیرد. چه بسا سال ها طول بکشد تا بتوان یک خدشه فرهنگی و تبلیغاتی را برطرف کرد. منبع: ایران اسلامی