نبود امنیت شغلی، قراردادهای موقت و بیکاری پاشنه آشیل جامعه کارگری بروجرد

به گزارش لرستان خبر، بسیاری از کارگران شهرستان بروجرد همچون دیگر کارگران کشور به دلیل نبود سازوکارهای قانونی که حمایت از آن‌ها را بر عهده بگیرد در سایه کارهای موقت و نبود امنیت شغلی با بیکاری خود دست‌وپنجه نرم می‌کنند درحالی‌که بسیاری از این کارگران دارای مهارت‌های فنی و تجربی هستند که هریک می‌تواند در بخش‌های مختلف کاری مثمر ثمر باشد.

صحنه اول؛ تجمع اول صبح کارگران برای یافتن کار

صبح خیلی زود وسایلش را در کیسه‌ای کوچک در دست گرفته و به امید کسب روزی حلال بانام خدا از خانه خارج‌شده و به راسته کارگران ساختمانی دریکی از خیابان‌های بروجرد می‌پیوندد. جمع انبوهی از کارگران در این خیابان به امید یافتن کار روزانه خود به انتظار ایستاده‌اند و به‌محض آمدن فردی که کارگری را طلب می‌کند هرکسی به نحوی تلاش می‌کند خود را به بهترین شکل معرفی کند تا اینکه در آن روز کاری را نصیب خود کند.

کارگرانی که هریک بنا به داشتن تجارب کاری خود در رشته‌های کارگر ساختمانی، خدماتی و اموری مشابه در انتظار یافتن کاری برای آن روز خود بوده و هیچ چشم‌اندازی برای آینده خود متصور نیستند چراکه هیچ‌یک از قوانین حمایتی جامعه کارگران آن‌ها را تحت پوشش قرار نمی‌دهد.

صحنه دوم؛ کارگرانی که برای فرار از بیکاری به مشاغل کاذب روی می‌آورند

برای شغل کاذب تعاریف بسیاری گفته‌اند اما ساده‌ترین  تعریف این است که بگوییم شغل کاذب شغلی است که نبودن آن ضرری به جامعه نزده و در صورت بودن آن ممکن است زحماتی برای بخش‌های مختلف مدیریت شهری ایجاد کند.

گاری به دست با کمری از کهولت سن خمیده در کوچه‌پس‌کوچه‌های شهر با صدایی آرام و نحیف فریاد می‌زند: « نان خشکی...»، کمی آن‌طرف‌تر یک وانت‌بار همچون مغازه‌ای سیار مشغول به فروش انواع میوه و سیفی جات است که فریادهای او در پشت بلندگوی گوش‌خراش صدای اعتراض شهروندان را گاه و بی گاه بلند می‌کند.

در بازار شهر هم کم نیستند افرادی که برای کسب روزی آن روز خود با هر مرارتی که شده بساط دست‌فروشی را پهن کرده و مشغول عرضه کالا و خدمات خود هستند از البسه گرفته تا اغذیه و انواع لوازم‌خانگی که باقیمت‌هایی نازل‌تر از مغازه‌داران عرضه می‌شود. فرار از دست مأموران سد معبر تراژدی غمناک این‌گونه مشاغل است و در کنار آن استفاده سودجویانی که در عین بی‌نیازی دست به عرضه کالا و خدمات خارج از مغازه‌های خود می‌زنند بر مصائب کارگران مشاغل کاذب می‌افزاید.

صحنه سوم؛ فرجام کارگران بیکار شده از صنایع و کارخانجات مختلف بروجرد

در حال پهن کردن بساط دست‌فروشی است، یک گونی پیاز و چند کیلو سیب‌زمینی که معلوم است از فروش روز گذشته‌اش باقی‌مانده است. نزدیک‌تر که می‌شوم غصه را در چهره‌اش می‌بینم سربه‌زیر و خجلت‌زده به‌ناچار بساط دست‌فروشی کنار خیابان پهن کرده است. با این کار آشنایی زیادی ندارد، می‌گوید پیش‌ازاین کارگر فصلی شهرداری بروجرد بوده است که با تعدیل نیرو از کار بیکار شده و به دلیل نداشتن هیچ رابطه‌ای برای گذران زندگی‌اش به‌ناچار در کنار خیابان بساط  می‌کند.

کمی آن‌طرف‌تر بساط مردی میان‌سال مشغول به فریاد زدن را می‌بینم که وقتی نزدیکش می‌شوم لب به شکوه می‌گشاید و خود را کارگری از کارگران اخراج شده نساجی بروجرد با 10 سال سابقه کاری معرفی می‌کند تازه می‌فهمم اوج مشکلات جامعه کارگری بیش‌ازحد تصور است. نداشتن بیمه و سرپناه زندگی، خرج تحصیل فرزندان، کرایه‌خانه‌های سنگین، مخارج درمانی و هزار آرزویی که تنها در حد آرزو باقی‌مانده است.

این سه صحنه گوشه‌ای از تراژدی جامعه کارگری کشور و به‌تبع آن شهرستان کوچک بروجرد است که به دلیل تعطیلی و یا نیمه تعطیلی بیش از 70 درصد صنایع و بیکاری مضاعف در بازار کارگری آن به چالشی جدی برای بیش از نیمی از جمعیت کارگری این شهرستان تبدیل‌شده است چراکه اغلب شهروندان بروجردی از قدیم‌الایام در مشاغل مختلف کارگری مشغول به ارتزاق بوده‌اند و امروز به دلیل نبود سرمایه و گردش مالی در شهر نیازمند حمایت نهادهای حمایتی مختلف هستند. اما نه این حمایت‌های شعارگونه از کارگران نان شب آن‌ها را تأمین می‌کند و نه قرار است کسی به معنای درست واقعی فکری به حال صنایع بیمار این شهرستان که معضل بیکاری را تشدید کرده است، بکند.

بیکاری و عقد قراردادهای شغلی کوتاه‌مدت پاشنه آشیل کارگران

اما حقیقت این است که بیکاری پاشنه آشیل کارگران است. با بریده شدن دست کارگر از شغل، همه هستی او زیر سؤال می‌رود. از لحظه خروج از کارگزینی یک هیولا به جان او می‌افتد و تمام ابعاد زندگی‌اش را تحت تأثیر قرار می‌دهد و برای یافتن شغلی مناسب با درآمدی ناچیز او را سرگردان اشتغال به مشاغل کاذب و روزمزد می‌کند که هیچ آینده‌ای برای خود و خانواده‌اش ندارد.

محمد گودرزی رئیس خانه کارگر بروجرد در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم تورم و عقد قراردادهای شغلی کوتاه‌مدت را به‌عنوان چالشی بزرگ برای ادامه فعالیت جامعه کارگری کل کشور مطرح کرده و می‌گوید: این دو موضوع امنیت شغلی کارگران را به مخاطره جدی انداخته و سبب شده بسیاری از کارفرمایان از زیر بار تعهدات خود به کارگران‌ همچون پرداخت حقوق و بیمه شانه خالی کنند.

وی نادیده گرفتن حقوق کارگران از سوی جامعه کارفرمایان را به دلیل سودجویی آن‌ها می‌داند و می‌افزاید: بسیاری از کارفرمایان با تسهیلات و حمایت‌های دولتی شغلی را ایجاد و یا کارخانه‌ای را احداث کرده‌اند و کارگرانی را برای کار در مشاغل خود به کار گرفته‌اند و پس از مدتی کوتاهی که سودهای میلیاردی و نقدینگی از این کار نصیب آن‌ها شده با بهانه‌های واهی همچون عدم سوددهی و برای شانه خالی کردن از پرداخت حق‌وحقوق کارگر و عوارض مختلف اعلام ورشکستی کارگاه و یا کارخانه را خودکرده و علاوه بر بیکاری کارگران صنعت شهرستان بروجرد را با افت شدید مواجه می‌کنند.

رئیس خانه کارگر بروجرد تصریح می‌کند: عقد قراردادهای کوتاه‌مدت از یک‌روزه تا یک‌ماهه آن‌هم خلاف قانون کار مشکلات جدی برای کارگران این شهرستان ایجاد کرده است از سوی دیگر نبود کار و سرمایه در شهر کارگران بیکار شده از واحدهای کاری را به اشتغال در مشاغلی که موقت بوده و سودی برای آن‌ها ندارد وادار می‌کند.

وی تصویب قاطعانه قانون کار توسط مجلس شورای اسلامی و ابلاغ دستور اجرای آن به سراسر کشور را ضروری دانسته و بیان می‌کند: در صورت تصویب قانون کار به‌صورت صحیح و ایجاد سه‌جانبه گرایی بین کارگر، کارفرما و دولت و نیز ایجاد اصلاحات به نفع تمامی اضلاع این مثلث مشکلات معیشتی کارگران به‌سرعت حل‌وفصل می‌شود.

عبور از هفت‌خان رستم سرمایه‌گذاری در بروجرد

گودرزی نبود سرمایه در شهرستان بروجرد را عامل تشدیدکننده بیکاری کارگران بخش‌های مختلف برشمرده و عنوان می‌کند: مادامی‌که سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری در این شهرستان باید از هفت‌خان رستم و بروکراسی‌های رایج اداری عبور کند میل و رغبت به سرمایه‌گذاری در این شهرستان را از دست می‌دهد بنابراین راهکار سریع رفع موانع بیکاری تسهیل در امر سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران و ایجاد رونق اقتصادی با تشویق ورود سرمایه‌گذاران به شهرستان بروجرد است.

وی قانون‌گریزی از سوی کارفرمایان و عدم نظارت دستگاه‌های ناظر بر عملکرد آن‌ها را از دیگر مصائب حاکم بر جامعه کارگری این شهرستان خوانده و خاطرنشان می‌کند: نظارت مستقیم دستگاه‌های ناظر بر عملکرد کارخانجات و واحدهای کاری و حفظ امنیت جامعه کارگری از طریق عقد قراردادهای رسمی بلندمدت می‌تواند دغدغه‌های پیش روی کارگران را تا حدود زیادی مرتفع کند.

البته تشویق سرمایه‌گذار برای ورود به بازار سرمایه‌گذاری این شهرستان تنها به شعارهای جلسه‌ای و پهن کردن فرش قرمز پیش پای آن‌ها ختم نمی‌شود بلکه عمده مسئله حمایت از سرمایه‌گذار برای ورود به بازار ایجاد اشتغال، به تسهیل در اموری همچون واگذاری امکانات و خدمات موردنیاز و تسهیل در امر سرمایه‌گذاری به معنای حقیقی است که در اقدام و عمل مسئولان متجلی می‌شود.

منبع: تسنیم-گزارش از الهام شاهدپور