بالاخره توافق دو مرحله ای کار دست تیم ایرانی داد

به گزارش لرستان خبر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا صراحتا اعلام کرده است که در لوزان تیم ایرانی پذیرفته موضوع ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای یا همان PMD را مشخص کند و بر همین اساس باید دسترسی های لازم را در اختیار آژانس قرار بدهد.

در  حالی که برخی مقامات کشور و کارشناسان تیم مذاکره کننده هسته ای را از انعقاد توافق دو مرحله ای نهی می کردند ، با این حال در مذاکرات لوزان طرفین مذاکره بر روی یک سند کلی و دارای ابهام به توافق رسیدند.

هر چند تیم مذاکره کننده ایران تاکید داشت که در لوزن توافقی صورت نگرفته است با این جال کارشناسان با استناد به متن بیانیه مطبوعاتی و همچنین برگه توجیهی وزارت خارجه ایران  و امریکا از انعقاد توافق اولیه در لوزان خبر می دادند.

حال سخنگوی وزارت خارجه آمریکا صراحتا گفته است که بر اساس توافقات صورت گرفته در لوزان ایران باید سازوکارهای مورد نیاز آژانس برای روشن شدن موضوع PMD را در اختیار بازرسان این نهاد قرار بدهد.

جان کربی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا چهارشنبه گذشته در این باره گفت:  

رفع تحریمها تنها زمانی روی خواهد داد که ایران گام هایی را که بر روی آنها از جمله رفع نگرانیها درباره  بعد احتمالی نظامی  برنامه اتمی اش، توافق شده است، بردارد. ایران باید دسترسی لازم را به آژانس درباره بعد  احتمالی نظامی برنامه اتمی اش بدهد و این سیاست ما تغییر نیافته است. .... اگر دسترسی لازم برای آژانس به منظور رفع نگرانی هایش در رابطه با این موضوع نباشد آنگاه توافقی نخواهد بود. ما بارها گفته ایم که دسترسی موضوعی ضروری است. البته ما با آنها درباره ایجاد سازو کارهای لازم برای دسترسی و ساز و کاری  که آژانس به منظور رفع نگرانی هایش پیشنهاد داده است با آنها گفتگو کرده ایم و درباره این موضوع در ماه آوریل در لوزان توافق شده است. تیم ما در حال حاضر در حال مذاکره است و من نمی توانم تمامی جزئیات را بیان کنم.

این قسمت از اظهارات جان کربی به دو موضوع اشاره دارد :

اول ) رفع تحریم ها به اقدامات ایران برای روشن شدن موضوع PMD منوط شده است.

دوم) در مذاکرات لوزان درباره سازو کار دسترسی های آژانس در لوزان توافق شده است.

در کدام قسمت از بیانیه لوزان درباره PMD توافق شده است؟

اما در کدام بخش از بیانیه لوزان به این دو موضوع یعنی منوط شدن رفع تحریم های ایران به روشن شدن  PMD و توافق درباره نقش آژانس در حل موضوع ابعاد نظامی احتمالی ایران اشاره شده است؟

در پاسخ باید گفت در دو قسمت بیانیه لوزان به نقش آژانس در توافق نهایی اشاره شده است:

اول این قسمت از توافق لوزان:

یک مجموعه اقدامات برای نظارت بر اجرای مفاد برجما (JCPOA) شامل کد اصلاحی ۳.۱ و اجرای پروتکل الحاقی (تا هنگام تصویب در مجلس) مورد توافق واقع شده است. به آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه داده خواهد شد تا از فن آوری های مدرن استفاده کند و به منظور روشن کردن موضوعات گذشته و حال ، دسترسی های آژانس که روی رویه آن توافق شده تقویت خواهد شد.

دوم:

اتحادیه اروپا، اجرای تحریم های مالی و اقتصادی مرتبط با هسته ای خود را خاتمه خواهد داد و ایالات متحده اجرای تحریم های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته ای را، همزمان با راستی آزمایی آژانس بین المللی انرژی اتمی از اجرای تعهدات کلیدی هسته ای ایران ، موقتا متوقف خواهد کرد.

بنابر این

آژانس بر اساس توافق لوزان دو وظیفه بر عهده دارد: الف) راستی آزمایی از تعهدات ایران  ب) روشن کردن موضوع PMD

گفتنی است اعضای تیم مذاکره کننده به وظیفه دوم آژانس یعنی روشن کردن موضوع PMD اشاره نمی کنند و در مصاحبه ها فقط به موضوع اول یعنی راستی آزمایی از تعهدات اشاره دارند.

در لوزان توافق شده است برای روشن شدن موضوع PMD که در بیانیه لوزان با نام "موضوعات حال و گذشته" آمده باید بازرسی های بیشتر از پروتکل در اختیاز آژانس قرار بگیرد.

ویژگی اصلی بازرسی های فراتر از پروتکل "دسترسی به همه سایتها، اشخاص، مواد و تجهیزات، اسناد و اطلاعات می باشد" که در گزارش های فصلی مدیرکل آژانس به آن اشاره شده است.

علاوه بر ین در سایه سکوت مقامات ایرانی درباره توافق با کشورهای ۱+۵ درباره سازوکار دسترسی ها به منظور روشن شدن PMD، در فکت شیت آمریکا آمده است که در صورت پایبندی ایران به تعهداتش ، تخفیف های تحریمی اعمال میشود و همانگونه که در بالا گفته شد ، یکی از تعهدات ایران همکاری با آژانس درباره روشن شدن موضوع PMD‌است. در فکت شیت آمریکا آمده است:

- ایران در صورتی که به صورتی قابل راستی‌آزمایی به تعهدات خود پایبند باشد، تخفیف تحریمی دریافت خواهد کرد.

- آمریکا و اتحادیه اروپا زمانیکه آژانس تائید کند ایران تمام گام‌های کلیدی مرتبط با هسته‌ای را برداشته، تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای را تعلیق خواهند کرد. در هر زمان که ایران به تعهدات خود عمل نکند، این تحریم‌ها فورا به جای خود باز می‌گردند.

همانگونه که گفته شد در توافق لوزان ایران دو تعهد داده است:

۱) تعهداتی که در توافق نهایی قید می شود مانند کاهش تعداد سانترفیوزها که این تعهدات توسط آژانس مورد راستی آزمایی قرار می گیرد.

۲)تعهد ایران به روشن شدن موضوع PMD توسط آژانس . آژانس نیز اعلام کرده در صورتی موضوع PMD را می تواند به صورت کامل بررسی کند که ایران اجازه دسترسی به موضع به تماد اسناد و اطلاعات ، مواد و تجهیزات، سایت ها و پرسنل و اشخاص را صادر کند.

به همین دلیل است که وزیر انرژی آمریکا امروز شنبه، در مصاحبه با شبکه خبری پی‌بی‌اس اعلام کرده است:

دسترسی به اشخاص و اماکن، عوامل اساسی برای رسیدن به توافق هسته‌ای هستند.

منبع: رجانیوز