فرهنگیان وزیر بزرگ می خواهند
مرتضی نظری، کارشناس آموزش و توسعه می گوید: اینجا بزرگترین وزارتخانه دولت است و مدیران بزرگ می خواهد. تجربه تمام کشورهای توسعه یافته نشان می دهد آموزش و پرورش جای آدم های کوچک نیست.
این کارشناس در گفت و گو با شهرخبر می گوید: از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و نخبگان و فعالان فرهنگی و اجتماعی تقاضا دارم در خصوص انتخاب وزیر برای ملی ترین، مردمی ترین و بزرگ ترین دستگاه دولتی کشور و به تعبیر یکی از صاحبنظران" فصل مشترک دولت و ملت" تأمل کنند. آموزش و پرورش وزارتخانه ای است که دپارتمان توسعه سازمان ملل متحد، جایگاه جهانی کشورها را تا حد بالایی بر اساس میزان اهتمامشان به آن می سنجد و بر این اساس سی و هشت کشور در رده" بسیار بالا" از نظر شاخص های توسعه انسانی قرار دارند، که وقتی این کشورها را بررسی کنیم در می یابیمتوسعه یافتگی این کشورها به دلیل جدی گرفتن آموزش و پرورش است.
نظری می افزاید: آموزش و پرورش، همان وزارتخانه ایست که ایالات متحده آمریکا در جریان بحران اقتصادی خود وقتی تصمیم به کاهش بودجه برخی نهادها می گیرد، به آموزش و پرورش که می رسد با احتیاط برخورد می کند تا حتی الامکان آسیبی متوجه نهادهای آموزشی نشود. اگر براساس سند چشم انداز می خواهیم ایران را تا دو دهه آینده به کشور اول در منطقه برسانیم، باید با نگاهی ویژه به نظام تعلیم و تربیت و انتخاب وزیر آن بنگریم.
وی در پاسخ به این اینکه چه ویژگی هایی باعث تمایز این وزارتخانه با سایر وزارتخانه ها می شود، می گوید: آموزش و پرورش بیشترین سطح تعامل و ارتباط را با جامعه دارد. حدود سیزده میلیون دانش آموز، بیش از یک میلیون معلم، کارمند و دانشجوی تربیت معلم و دارا بودن صدوشانزده هزار مدرسه در پهنه کشور و ارتباط مستقیم با اکثر خانواده های شهری و روستایی از طریق مجامع و انجمن های متعدد و همچنین دغدغه ای که برای تمام اولیا در خصوص تحصیل فرزندان وجود دارد، گویای این گستردگی و اهمیت است و همه این ویژگی ها گویای قدوقواره وزیرومدیران آینده اوست.
مرتضی نظری در ادامه می افزاید: وزیر آموزش و پرورش در تمام کشورهای توسعه یافته و پیشرفته جهان غالباً فرهیخته ترین و درخشان ترین چهره کابینه است. چون به خوبی می دانند که اعتبار آینده کشورشان در چشم انداز جهانی بسته به نگرشی است که بتواند به شکوفایی استعدادها کمک کند لذاوزیر در این جوامع تمام انرژی خود، همکاران و کشور را صرف این می کند که چگونه می توان راههای جدیدتر و بهترییافت تا بچه ها بهتر فکر کنند، شخصیت مستقل و متعادلی در آنها شکل بگیرد و جایگاه کشورشان را در دنیا ارتقا دهند. بگذریم که در ایران علیرغم تلاش هایی که در این مدت صورت گرفته اما متأسفانه سالهاست معلمان وزیری با این ویژگی ها به خود ندیده اند. سالهاست جامعه فرهنگیان کشور یک شخصیت برجسته، مقتدر و مقبول به خود ندیده و عموم وزرای این سالهای آموزش و پرورش یا از میان لابی های سیاسی برآمده اند و از جنس تعلیم و تربیت نبوده اند و یا اگر هم سوابق فرهنگی و معلمی در کارنامه شان بوده پس از صدرنشینی، آموزش و پرورش را به موج های زودگذر سیاسی و حاشیه ای متصل کرده اند و یا منافع فامیلی و قبیله ای را محور تلاشهای خود قرار داده و اصل موضوع را به باد فراموشی سپرده اند.
نظری ادامه افزود: در این هشت سال اعتبار وزارت آموزش و پرورش لطمه خورد. من واقعا در شگفتم چطور می شود یک کارشناس مقطع راهنمایی را از یک منطقه از مناطق شهر تهران بیاورند و ظرف چند دقیقه برای او حکم معاون وزیر صادر کنند؟ امروز اکثر کارشناسان دلسوز ستادی از این همه انتصاب قبیله ای احساس توهین و سرشکستگی می کنند. باید آقای حاجی بابایی در پیشگاه معلمان دلسوز کشور توضیح دهند که علت این همه انتصاب ها از استان همدان با چه انگیزه ای صورت گرفت؟ ایشان چه پاسخی در برابر خانواده ها دارند که برای تأمین معلم پایه اول سرایدارها را دو ماه آموزش دادند و به کلاس فرستادند؟
نظری در ادامه افزود: سخن بسیار است و من قصد بازگشت به گذشته ندارم اما قصدم اینست که وزیری که از مجلس رأی اعتماد می گیرد نباید محلی و طایفه ای عمل کند. خدا می داند آسیبی که از تصمیمات عجولانه و خلق الساعه به نظام تعلیم و تربیت وارد شد چگونه قابل جبران خواهد بود.
این کارشناس توسعه در ادامه افزود: عصر امروز عصر آینده پژوهی و ترسیم آینده در زمان حال است. ما بایدبه ایران بیست، پنجاه و صد سال آینده بیاندیشیم! اگر می خواهیم در آینده" وجود" داشته باشیم و ما را به حساب بیاورند، راهی نداریم جز پرورش نگرشهای بزرگ در بچه ها. البته معلوم است معلمی که می خواهد نگرش های بزرگ را در بچه ها شکل دهد، خود باید بتواند که بزرگ باشد، این وزارتخانه، وزیر بزرگ می خواهد با نگرش هایی که شکلی از شکوه ایران آینده پیش روی ما قرار دهد. وزیری که در پیشگاه مخاطبان میلیونی خود، شخصیتی بالا و بسیار قابل احترام باشد.
وی می افزاید: وزیر آموزش و پرورش تنها وزیریست که بعد از شخص رییس جمهور بیشترین حضور را میان خانواده ها دارد، و من متواضعانه از نمایندگان معزز مجلس می خواهم از منظر ترویج گفتمان توسعه و پیشرفت ایرانی_اسلامی این وزارتخانه را به طور ویژه و در مقیاس واقعی اش ببینند. تأکید می کنم این وزارتخانه نیاز به همراهی مجلس دارد و اداره کردنش جز با حمایت همه عناصر و نهادهای تأثیر گذار نظام میسر نیست.
وی در گزارشی از روند انتخاب و معرفی وزیر به مجلس گفت: بنده سخنگوی کمیته فرهنگیان ستاد آقای روحانی نیستم و تنها در جلسات کارشناسان عالی و مستقل ستادی و تشکلهای معلمان شرکت داشتم که طی یک ونیم ماه گذشته نشستهای فشرده و مستمری با چهره های مطرح برای وزارت آموزش و پرورش داشتند و نهایت امر محمد علی نجفی به عنوان وزیر کابینه جهت رأی اعتماد به مجلس محترم معرفی شدند. البته طبیعی بود که نظرات مخالف و موافق روی هر یک از گزینه ها وجود داشته باشد اما آنچه برای من جذاب بود اینکه بعد از سالها گوشه نشینی فرهنگیان وقتی شاهد این همه مباحث کارشناسی و ورود تخصصی به مسائل آموزش و پرورش از سوی شرکت کنندگان بودم به وجد می آمدم. لذا از باب احترام به خرد جمعی، ایشان مورد حمایت طیف گسترده ای از فعالان و کارشناسان تعلیم و تربیت هستند و بارقه های امید به تحول و نشانه های خروج فرهنگیان و کارشناسان عالی از گوشه نشینی و نقش آفرینی بیشتر در عرصه های آموزشی را می توان مشاهده کرد.
وی در پاسخ به این سؤال قانون که آیا نجفی در صورت کسب رأی اعتماد با الگوی شانزده سال قبل وزارتخانه را اداره خواهد کرد؟ می گوید:
مسلم است که همه چیز از جمله سطح دانش معلمان، سواد عمومی جامعه ارتقا پیدا کرده و نمی توان به تغییرات اجتماعی دو دهه گذشته بی تفاوت بود. شما به دانش آموز بیست سال پیش وقتی می گفتی از اینجا بپر! فوراً اجابت می کرد اما به نسل جوان امروز بگویی بپر می پرسد چرا بپرم؟ این نسل تا اقناع نشود پذیرشی از هیچ دستوری ندارد. معلمان ما هم همینطور هستند و قطعا جناب آقای نجفی واقف به این امر هستند. ما معلمانی داریم که توان مدیریت یک اداره کل را دارند. سطح تحصیلی فرهنگیان درکشور بسیار بالاتر از سایر دستگاههاست و اینها سرمایه های در اختیار وزیر محترم هستند که می توان با احترام و
بهادادن به آنان تأثیر گذاری فوق العاده ای در جامعه داشت. من در این سالها شاهد خروج خیلی از معلمینی بودم که حائز درجه دکتری و ارشد بودند. مثلا دبیری را می شناختم که دارای مدرک دکترای برنامه ریزی درسی از دانشگاه علامه بود و از چند کشور برای تدریس دعوت داشت اما به جای اینکه به او بها دهند و از دانش او استفاده کنند، در اسلامشهر حرفه و فن تدریس می کرد!
نظری درخصوص مهمترین انتظاراتی که فرهنگیان از وزیر آینده دارند، می گوید:
امروز جامعه فرهنگی کشور امیدوار است اولاًعقلانیت به تصمیم گیری های آموزش و پرورش بازگردد، بی تفاوتی ها به تغییرات پرشتاب عصر اطلاعات پایان پذیرد، بدنه کارشناسی حوزه ستادی تقویت شد تا معلمان مجبور نباشند هزینه اشتباهات و ندانم کاریهای آنها را بپردازند. معلمان می خواهند از کار و فعالیت خلاقانه، آزادانه و غیر متمرکز در مدرسه حمایت شود. همچنین بعد از هشت سال عزل و نصب های پی در پی و نامهربانی های بسیار با معلمان و کارشناسان امید آن می رود رفتار غیرتعاملی، بخشنامه ای و عموماً آمرانه وزارت آموزش و پرورش با مدارس پایان پذیرفته و ضمن دوری جستن از الگوی تحکمی و
یکسویه، فضای مفاهمه و تعامل سازنده با رسانه ها فراهم گردد.
از وزیر محترم آموزش و پرورش انتظار داریم در دوران وزارتشان به مشورت پذیری و تحمل نقدها توجه نموده و فضای باز نقد و تبادل نظر با فرهنگیان را که از وفادارترین و معتمدترین اقشار اجتماعی هستند، به رسمیت بشناسند. البته برای اولین بار ایشان بنا دارند مجمع مشاوران مجازی را راه اندازی کنند و آنطور که در برنامه شان آورده اند می خواهند شبکه ای تحت عنوان" تعالی و تدبیر تعلیم و تربیت" راه اندازی کنند تا از دانش و تجربه کارشناسان و استادان تعلیم و تربیت در رشته های مرتبط بهره ببرند که این اتفاق بزرگیست.
و مسلما از انتظارات معلمان اینست که حقوق ماهانه آنها تا آخر ماه آنها را همراهی کند چون ماه از نظر تقویمی سی روز است اما در این سالها حقوق معلمان فقط هفته اول توی جیب آنها می ماند! شما خوب می دانید ما با این شرایط نمی توانیم به توسعه انسانی برسیم.
مرتضی نظری در رابطه با جایگاه امور پرورشی و مبانی تربیت دینی در برنامه های نجفی و نگرانی های برخی در این ارتباط می گوید:
من در حد خودم پنج بار با فرض بدبینانه برنامه ایشان را مطالعه کردم. از برنامه های ارائه شده ایشان چنین بر میآید که توجه ویژه ای به امور پرورشی و تربیت دینی دارند و تعمیق خداباوری و تربیت قرآنی در دانش آموزان نیزبه عنوان یک محور مهم توسط وزارت آقای نجفی پی گرفته می شود. لذا از این باب نیز عزیزانی که احتمالا نگرانی هایی از جنس دغدغه های ارزشی دارند، قابل رفع است و جای هیچ گونه نگرانی نیست.
البته تحقق همه اینها البته بدون حمایتهای نمایندگان شریف و فرهنگ دوست مجلس شورای اسلامی و همراهی کمیسیون آموزش و تحقیقات میسر نخواهد بود و قطعا جامعه فرهنگیان کشور حضور نمایندگان محترم را نه فقط در بحث رأی اعتماد بلکه در تمام مراحل دوران وزارت خواهانند چرا که رسیدن به نظام آموزشی شایسته شکوه فرهنگ و تمدن ایران اسلامی بدون همراهی و پشتیبانی نمایندگان محترم مردم و فرزانگان جامعه شدنی نیست.
