نظم جهانی در پیچ تاریخ آبستن تحولات بسیاری شده که از همینک صدای نوزاد اعتراض به جبهه استکبار به لرزه درآمدن طاق کسری سرمایه داری از خیابان های نیویورک در آمریکا گرفته تا یونان و اسپانیا در اروپا، عربستان و بحرین و… بلند شده است.

به گزارش افکارنیوز ، برژینسکی مشاور اسبق امنیت ملی آمریکا به تازگی ضمن تأکید بر اینکه مفهوم هژمونی جهانی رنگ باخته، گفته است: دوران سلطه آمریکا بر جهان به پایان رسیده است.

البته این اولین باری نیست که آمریکایی ها به زوال و فروپاشی تمدن سلطه گرانه آمریکا اشاره می کنند. قبلا ریچارد نیکسون و هنری کیسینجر نیز آمریکایی ها را به واقع نگری در دوران افول امپراتوری آمریکا دعوت کرده بودند.

جیم نلسون بلک (۱) پژوهشگر مسائل اجتماعی آمریکا، کتابی دارد به نام «زمان مرگ ملت ها» ، در بخشی از این کتاب می گوید: «هنگامی که به تاریخ سه هزار سال گذشته نظر می کنیم؛ می بینیم که تمدن ها بر می خیزند ولی در نهایت برافتاده و می میرند. تاریخ جهان تاریخ ملت هایی است که توسط ملل دیگر مغلوب شده یا در اثر هرج و مرج واپاشیده اند. هم اکنون قراین این اتفاقات در کشور ما (آمریکا) نیز دیده می شود. هنگامی که به تباهی ها و وقایع برجسته تاریخی نظر می کنیم؛ شباهت های موجود بین آن جوامع و جامعه ما خیره کننده است. » فروپاشی تمدن ها بر بنایی از تباهی ها استوار است. تباهی فلسفی، تباهی سیاسی، تباهی اخلاقی، تباهی اقتصادی، تباهی مذهبی، تباهی نظامی و…

خداوند متعال در آیه ۱۳ سوره یونس می فرماید: «ما امت های قبل از شما را هنگامی که دست به ستمگری زدند و با این که پیامبران با دلائل و معجزات روشن برای هدایت آنان آمدند هرگز به آنها ایمان نیاوردند، هلاک و نابود ساختیم» (وَ لَقَدْ أَهْلَکْنَا الْقُرُونَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَمَّا ظَلَمُوا وَ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّناتِ وَ ما کانُوا لِیُؤْمِنُوا) و در پایان آیه نیز می‏ افزاید: این برنامه مخصوص جمعیت خاصی نیست «این چنین مجرمان را کیفر می‏ دهیم» (کَذلِکَ نَجْزِی الْقَوْمَ الْمُجْرِمِینَ) .

قرآن کریم در آیات دیگری نظیر آیه ۴۲ و ۴۴ سوره انعام و ۷۴ و ۹۸ سوره مریم به سنت الهی در نابودی امت ها و جوامع اشاره می کند و می فرماید که بسیاری از امت ها و جوامع پیشین را به سبب و علتی هلاک کرده و کیفر سختی داده است؛ زیرا در مسیری گام برداشتند که آنان را از کمال انسانی و کمالات هستی دور می ساخت. این سنت الهی است که اگر تمدنی ظلم و ستم پیشه کند بازتاب آن فروپاشی آن تمدن است. ”یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّما بَغْیُکُمْ عَلی‏ أَنْفُسِکُمْ» . امروز در هزاره سوم نوبت تمدن آمریکاست که رو به زوال رود چرا که این تمدن در همه عرصه ها دچار تباهی شده است. در این مجال و به فراخور اقتضای این وجیزه به حوزه های رو به تباهی در امپراتوری آمریکا پرداخته می شود.

تباهی فلسفی
لیبرال دموکراسی به عنوان مظهر تفلسف غربی که آمریکا داعیه دار آن است در هزاره سوم بیش از هر زمان دیگری در بن بست قرار گرفته است. غرب چند سده است که با معنا بیگانه گشته و به صورت روی آورده است. این روی گردانی از معنا در غرب دوره های مختلفی را پس از نقطه ی عزیمت خود یعنی رنسانس پشت سر گذاشته و امروز دوباره همانند دوره ی پیش از شروع جنگ جهانی اول یعنی اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به اوج خود رسیده است. امتزاج دموکراسی و لیبرالیسم برای تحدید آثار سوء و غیر انسانی لیبرالیسم کلاسیک بود. در واقع دموکراسی آمد تا لیبرالیسم فایده محور را مهار کند اما در هزاره سوم نئولیبرالیسم تمامیت خواه و سود انگار حداقل های دموکراسی را به باد داد. پس از انقلاب صنعتی در اروپا، مذهب گریزی و حریم شکنی بین توده های مردم به شدت رواج یافت. نمود این فرار از معنویت را می توان در شیوع روابط جنسی نامشروع بین زنان و مردان از هم بیگانه دید.

در اواخر قرن نوزدهم دیگر برای اکثریت مردم، پارتی های مخفیانه و مجالس رقص در کارخانه ها با شرکت کارگران زن شوهر دار و مردان زن دار امری عادی شده بود. این بی خدایی غرب فرجام و یا به تعبیر بهتر عذاب جنگ های جهانی خانمان سوز و خون بار اول و دوم را به دنبال داشت. میلیون ها انسان در این دو جنگ کشته و زخمی شدند. این فاجعه جراحت عمیقی را بر پیکر دنیای غرب گذاشت که تا چندین سال بعد این تمدن از درد به خود می پیچید. غرب سر در گریبان برده بود و با حیرت به گذشته خود می نگریست. این حیرت سرآغاز مکتب فرانکفورت و تشکیک در گذشته بود. دهه های ۵۰ و ۶۰ یعنی درست پس از پایان جنگ جهانی دوم به دوره طلایی اروپا معروف است. در این دوره مدرنیته به شدت زیر سوال رفت و عقل جایگاه بلند مرتبه ی خود را از دست داد. در تشبیهات فیلسوفان پست مدرن عقل به سان افلیجی بود که سوار بر هیولای کور شهوت و غریزه، او را به سمت امیال و خواسته هایش هدایت می کرد لذا چندان نمی توانست قابل اعتماد باشد اما این روند پسا مدرن نیز نتوانست غرب را به خود مشغول دارد.

بسیاری از منتقدین، پست مدرنیسم را در واقع همان اضافات و متعلقات مدرنیته می دانستند که حرف جدیدی برای گفتن نداشت. غرب منحرف بار دیگر رو به سوی گذشته ی پیش از جنگ آورد اما این بار باشدت و حدتی دو چندان. در عرصه سیاسی و اقتصادی با فراموشی ایده های اولیه لیبرال دموکراسی و دولت رفاه به سمت نئولیبرالیسم و بازار آزاد مطلق که یادآور لیبرالیسم کلاسیک است، حرکت کرد. در این دوره جدید دیگر هیچ قید و بندی در مسائل فرهنگی قابل پذیرش نیست. آمریکایی ها بر مبنای همین فلسفه در بن بست بسیاری از جنایات خود را در اقصی نقاط جهان توجیه می کنند. جنایات آمریکایی ها بر علیه سرخ پوستان ساکن قاره آمریکا، به بردگی گرفتن سیاه پوستان آفریقایی، نظام برده داری مدرن با استثمار مهاجرین و پناهندگان به خاک آمریکا و در خارج از خاک این کشور خود برتربینی و نژادپرستی با دامن زدن به ده ها جنگ خانمان سوز، استعمار و غارت کشورهای عقب مانده، انجام کودتا و عملیات براندازی بر علیه نظام های ناهمسو با ایالات متحده جملگی بر بنای همین فلسفه نئولیبرالیستی خطرناک که هیچ مهاری ندارد و آنها نام لیبرال دموکراسی بر آن نهاده اند، صورت می پذیرد. این تفلسف منفعت محور امروز به پایان راه خود رسیده است. آمارها بیانگر افول شدید تولیدات علوم انسانی در غرب هستند و تجدید چاپ کتاب های قدیمی به طرز عجیبی رواج یافته است. بی فرجامی تباهی فلسفی آمریکا یک واقعیت غیر قابل انکار است.

تباهی اقتصادی
هزاره سوم هزاره دامنگیری بحران اقتصادی در آمریکاست. آمریکا به طور بی سابقه ای با کسری بودجه یک تریلیارد دلاری دست و پنجه نرم می کند و حتی ناگزیر می شود چند هفته دولت خود را تعطیل کند. بحران اقتصادی سال های اخیر در جهان رویای درهم تنیدگی محتوم بازارهای پولی و مالی را بر آشفت. به تعبیر مقام معظم رهبری: «امروز حباب کاذب حاکمیت پول در دنیای غرب شکسته شده و فریادهای آنان به آسمان بلند شده است. » در شرایط فعلی کشورهایی بیشترین خسران را تجربه می کنند که وابستگی بیشتری به اقتصاد آمریکا دارند. بورس آمریکا در چهار سال گذشته حدود نیمی از ارزش خود را بر اثر آشکار شدن بحران املاک و ورشکستگی ده ها بانک آمریکایی و سقوط قیمت منازل و املاک در این کشور که از سال ۱۹۲۹ بی سابقه بود، از دست داده است. امروز در جامعه آمریکا بیش از ۴۲ درصد از ثروت آمریکا تحت کنترل حدود یک درصد از جمعیت سرمایه دار این کشور است. چهارصد ثروتمند آمریکایی بیش از یک تریلیون دلار ثروت دارند و متوسط درآمد هر یک از آنها حدود سه و نیم میلیارد دلار است. از هر ۶ نفر آمریکایی یک نفر در فقر زندگی می کند. قبل از رکود اقتصادی ۳۰ میلیون فقیر در آمریکا وجود داشت که اکنون این رقم به بیش از ۴۶ میلیون نفر گذشته و به رکورد تازه ای زده است. نرخ فقر در میان خانواده های سیاه پوست بیش از دو برابر نرخ فقر در میان خانواده های سفیدپوست است. بخش بزرگی از افراد فقیر آمریکا را اسپانیایی تبارها و سیاهان تشکیل می دهند. بیش از یک چهارم سیاه پوستان زیر خط فقر آمریکا زندگی می کنند. این آمار برای آسیایی تبار ها حدود ۱۲ درصد و برای سفید پوست ها کمتر از ۱۰ درصد گزارش شده است. این تباهی اقتصادی بدون تردید محصول گرایش های نئولیبرالیستی برای کسب سود بیشتر و تعمیق نظام سرمایه داری افسار گسیخته است.

تباهی سیاسی
بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی آمریکا تمام تلاش خود را به کار گرفت تا به عنوان قدرت هژمون سلطه خود را بر جهان بگستراند. یک جانبه گرایی و کدخدا منشی با زور سلاح های هسته ای، ابزارهای نوین جاسوسی، فشارهای اقتصادی به کشورهای مختلف دنیا، طراحی برای انجام انقلاب های مخملی و… تنها بخشی از تلاش آمریکا برای تثبیت هژمونی خود است. اما امروز در سال های آغازین هزاره سوم، جهان در یک پیچ تاریخی قرار گرفته است. نظم جهانی در این پیچ تاریخ آبستن تحولات بسیاری شده است که از همینک صدای نوزاد اعتراض به جبهه کفر و استکبار و به لرزه درآمدن طاق کسری سرمایه داری از خیابان های نیویورک در آمریکا گرفته تا یونان و اسپانیا در اروپا و مصر، عربستان و بحرین در خاورمیانه و شمال آفریقا بلند شده است. آهنگ رحیل بشریت از اقامتگاه کنونی به صدا درآمده است و هژمونی های جدیدی در حال شکل گیری است. آمریکا بیش از هر دوره ای در مقابل ملت های جهان رسوا شده و حتی حداقل اعتبار خود را در میان هم پیمانانش از دست داده است. افشاگری اخیر" ادوارد اسنودن" در خصوص جاسوسی و شنود مکالمات تلفنی و ایمیل های شهروندان و مقامات ارشد اروپایی نمونه کوچکی از تباهی سیاسی آمریکاست. سیاست ها و تصمیمات دولت بوش پسر در سال های آغازین هزاره سوم میلادی آخرین میخ ها را بر تابوت لیبرال دموکراسی کوبید و فرجامی زودهنگام برای ماه عسل دموکراسی لیبرال که با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی شروع شده بود، مهیا کرد. وی با حمله نظامی به عراق و افغانستان نزدیک به دو میلیون انسان را کشت تا چند صباحی احتضار این امپراتوری را به تعویق بیندازد اما آفتاب تموز بیداری ملت ها به یخ امپراتوری آمریکا امان نخواهد داد. همپیمانان ایالات متحده دیگر به این کشور باج نمی دهند. رسانه ها مرتب علیه سیاست های آمریکا افشاگری می کنند و روز به روز پایه های این امپراتوری را متزلزل تر از گذشته می کنند.

تباهی نظامی
مزیت نسبی قدرت نظامی دولت آمریکا تکیه بر سلاح هسته ای است که در بسیاری از موارد قابل استفاده نیست. اگر چه آمریکایی ها یک بار ناجوانمردانه از بمب هسته ای در برابر مردم بی دفاع شهرهای هیروشیما و ناکازاکی استفاده کردند اما خود بهتر می دانند که اقدام مجدد در استفاده از این سلاح غیرمتعارف هزینه های زیادی را بر این کشور متحمل می کند. امروز تمام نقاط قوت آمریکا در عرصه نظامی به نقطه ای برای تهدید این کشور تبدیل شده است. ناوگان آمریکا در آب های آزاد در تیررس کشورهای مخالف آمریکا قرار دارد. پایگاه های نظامی آمریکا در کشورهای مختلف که روزگاری ابزار تسلط و اشراف این کشور بر مناطق جغرافیایی مختلف بود به خودی خود تبدیل به نقاط ضربه پذیر آمریکا تبدیل شده است. امروز اگر آمریکا به کشوری حمله کند آن کشور می تواند در چند صد نقطه دنیا که ضرورتا داخل خاک آمریکا نیست به منافع و تاسیسات نظامی این کشور ضربه وارد کند.

رابرت گیتس وزیر دفاع اسبق آمریکا در همین باره معتقد است: سلاح های آمریکا در منطقه کاربردی ندارند، چراکه دشمنان ما (روسیه، چین، ایران و… ) دارای تجهیزات پیشرفته تری هستند و آمریکا هر چه سریعتر باید در خصوص نوسازی تجهیزات نظامی خود اقدام کند. از سویی ارتش آمریکا در درون خود از مشکلات بسیاری رنج می برد. آمارهای دولتی حاکیست کسانی که در ارتش آمریکا قربانی تعرض و آزار جنسی می شوند، تا سالها مجبورند تحت درمان باشند. سال گذشته بیش از هشتاد و پنج هزار نظامی سابق در آمریکا برای جراحات یا مشکلات روحی و روانی ناشی از تعرض و آزار جنسی تحت درمان قرار گرفتند. کاهش هنگفت بودجه در ایالات متحده نیز موجب شده است ارتش این کشور از بودجه آموزش خود کاسته و تنها دو تیپ آماده جنگ داشته باشد. فرماندهان جنگی هشدار داده اند، در صورتی که کاخ سفید همچنان به کاهش بودجه خود ادامه دهد، به آن واکنش شدیدی نشان خواهند داد. رهبران نظامی در کنفرانس سالانه انجمن ارتش ایالات متحده به انتقاد از کاهش هزینه ها که اثر مخربی بر نیروهای مسلح دارد، پرداختند.

پی نوشت: ۱- Jim Nelson Black

* مسئول ستاد نماز جمعه تهران
در کانال تلگرام لرستان خبر عضو شوید

نظرات