شجریان؛ مارمولک و مسأله فرهنگ در دولت روحانی

لرستان خبر، - در روزهای ابتدایی سال 95 بود که محمدرضا شجریان با موهای تراشیده، پیامی نوروزی منتشر کرد. آقای شجریان از یک بیماری رنج می‌برد که به تعبیر او 15 سال است همراه یا مهمانش است. انتشار این ویدئو واکنش‌های مختلفی به همراه داشت. یکی از جدی‌ترین واکنش‌ها متعلق به حسین دهباشی بود.

عده زیادی کلیپ‌های ویدئویی دهباشی را در به قدرت رسیدن حجت الاسلام حسن روحانی به شدت مؤثر می‌دانند. به پیشنهاد او، حجت الاسلام روحانی در فیلم انتخاباتی‌اش در یک اتومبیل صدای ترانه‌ای از شجریان را بلند کرد و به او ابراز علاقه کرد. نام آقای شجریان بعد از مصادره اسم و اسکار «اصغر فرهادی»، گزینه مطلوبی برای تبلیغات انتخاباتی سال 92 بود. در خدمتی دیگر، دهباشی با ساخت کلیپ «نو سفر»، باعث افزایش محبوبیت کاندیدایی شد که با رأی لب مرز، رئیس دولت یازدهم شد. اما حالا دهباشی بعد از گذشت چند سال از روی کار آمدن دولت «تدبیر و امید»، دولت را به «سوء استفاده ابزاری» از شهرت و محبوبیت هنرمندان متهم می‌کند.

دهباشی در بخشی از یک مطلب که در کانال تلگرامی‌اش منتشر کرد، نوشته بود: «تقریبا 11 ماه قبل بود، که صاحبِ این قلم از سوء استفاده ابزاری و انتخاباتیِ دوستِ اگرچه کماکان عزیز امّا فراموشکار و بدعهدم، جنابِ آقایِ دکتر حسنِ روحانی از حُسنِ شُهرت و محبوبیّتِ استاد «محمدرضاشجریان»، چیزکی نوشت و... مطابقِ معمول نزدیکانِ ریاستِ جُمهور مُحترم خیلی زود تماس گرفته و وعدهء پیگیری دادند، گرچه دیگر چون روز عیان بود، که سیاستِ «تدبیر و اُمید» دستِ کم در عرصه فرهنگ یعنی: «وعدهء سرِ خرمن» و سرِکارگذاشتنِ خلایق تا «اُفتادن آب از آسیاب» و با نهایتِ رندی و زرنگی انداختنِ همه تقصیر‌ها بر گردنِ دلواپسان و دیگران! .... حالا باز حضرات بیایند و به کذب، همهء کاسه و کوزه‌ها را بر سرِ مُخالفانِ ساده لوحِ جناحِ مقابل بشکنند، یا تیتر‌ها بزنند و عکس‌ها منتشر کُنند، در رسانه‌هایِ دولتی یا نان خورِ دولت از مثلا عیادتِ احتمالی و نمایشی برادرِ محترمِ آقایِ رئیس جُمهور و کسانی چون او از جنابِ استاد تاریخ که عوض نمی‌شود! می‌شود؟...»

2- تصویری از اظهار مخالفت حجت الاسلام روحانی با فیلم «مارمولک» با این مضمون که «در رژیم شاه هم کسی جرأت ساخت فیلم موهنی مثل مارمولک را نداشت» در روزهایی منتشر شد که کمال تبریزی در گفت‌وگو با «نقد سینما» گفته بود که «رهبر انقلاب فرمودند که فیلم مارمولک فهمیده نشد وگرنه به جای مخالفت، تأیید می‌شد.» تبریزی ادامه داده بود که «آقا فیلم را دیدند و خوششان آمد. اتفاقاً هم زمان با اکران، از دفتر آقا تماس گرفتند که چه فیلم خوبی ساختی. من اعتقاد دارم که کسی به گرد پای فهم هنری حضرت آقا نمی‌رسد. ایشان بسیار اهل مطالعه است و جدا از تسلط فقهی و علوم مربوطه، در حوزه فرهنگی و هنری، سواد بیش از اندازه دارد و هنر و مخاطب را خوب می‌شناسد.»

هر چند فیلم مارمولک با اعتراضاتی مواجه شد اما این فیلم در بدنه روحانیونی که طرفدار بازخوانی «منشور روحانیت امام» در حوزه‌های علمیه بودند، با استقبال مواجه شد. منوچهر محمدی تهیه‌کننده این فیلم که بهمن ماه سال گذشته نیز با فیلم «امکان مینا» صاحب رکورد بیشترین کاندیداتوری برای دریافت سیمرغ فیلم فجر بود، درست یک روز قبل از اعلام نهایی جوایز در یک مصاحبه گفت: «به صراحت می‌خواهم بگویم که فرهنگ از اولویت‌های این دولت نیست.»

محمدی اعلام کرد که از شورای عالی سینما استعفا می‌دهد و با انتقاد از رویه دولت گفت که «گویا حضور ما در این شورا، بیشتر جنبه  تشریفاتی داشت.»

3- رضامیرکریمی، مدیرعامل خانه سینما، چند ماه پیش و قبل از انتخاب شدن به عنوان دبیر بخش جهانی جشنواره فیلم فجر، گفته بود «امیدوارم بازگشایی خانه سینما تنها دستاورد دولت روحانی در حوزه فرهنگ باقی نماند.» او گفته بود «بی‌اعتنایی به هنر موضوع مشترک همه دولت‌هاست.»

حجت‌الاسلام روحانی که پیش از پیروزی در انتخابات به محبوبیت اصحاب فرهنگ و هنر در افکار عمومی تکیه کرده بود، تا به اینجای ریاست جمهوری خود تنها در یک جلسه در ابتدای دولت خود حاضر شد سخنان آنان را بشنود. در جلسه سال بعد، هیچ هنرمندی اجازه سخنرانی پیدا نکرد و به ارائه گزارش کار از زبان علی مرادخانی، معاون هنری وزیر ارشاد در برابر رئیس جمهور بسنده شد.

***

به نظر می‌رسد دو گونه فهم در مواجهه با فرهنگ و هنر وجود دارد که یکی از آن‌ها فهم ابزاری، تبعی و منفعت محور است. این نوع از مواجهه غیر اصیل با فرهنگ به گرفتن عکس یادگاری با هنرمند بسنده می‌کند و برای او به سختی، شأنی فراتر از یک سلبریتیِ تکمیل‌کننده بازی‌های پوپولیستی برای تصرف قدرت قائل می‌شود. حالا چپ و راست در ارزیابی اصالت فرهنگ در نظرگاه دولت یازدهم به یک نقطه مشترک رسیده‌اند. احتمالاً چند وقت دیگر بازار توجه به هنرمندان دوباره داغ می‌شود؛ فصل جدید بازی‌های انتخاباتی در راه است. تسنیم

انتهای پیام