خطر انقراض گیاهان دارویی استان

بیش از 1600 گونه گیاه دارویی درلرستان شناسایی شده است که فقط از 250 گونۀ آنها استفاده می‌شود. بسیاری از گیاهان دارویی مختص لرستان هستند یعنی با نام و نشان لرستان معرفی می‌شوند. مانند شیرخشت یا شاه پسند یا گونه جاتره یا مرزه که به اسم خوزستان شناخته می‌شود، اما محل شناسایی و رشد آن «جلوگیر» پلدختر است. در تمام استان با توجه به شرایط و اقلیم مناسب ظرفیت کاشت گیاهان دارویی وجود دارد. در عین حال گیاهان دارویی در خرم‌آباد به دلیل وسعت جنگل‌ها و معتدل بودن آب و هوا تنوع بیشتری دارد.
گیاهان دارویی، به سبب نقش درمانی که دارند، به عنوان ذخایر ژنتیک هر کشور و استان به شمار می‌روند. بنابراین از اهمیت و جایگاه زیادی برخوردار هستند و اگر از آنها به درستی استفاده نکنیم، خیلی زود تخریب و در نتیجه نابود خواهند شد. آشنایی مردم با گیاهان دارویی و خواص آنها از طریق رسانه‌ها، برگزاری همایش‌ها و دیگر موارد می‌تواند کمک شایان توجهی به توسعۀ گیاهان دارویی در مناطق مختلف، از جمله در لرستان کند. اهلی کردن گیاهان دارویی و کشت دستی آنها در مزارع می تواند نقش موثری در افزایش این گیاهان داشته باشد. برداشت بی‌رویه و بدون برنامۀ گیاهان دارویی استان از سوی مردم محلی، به ویژه سودجویان از کارهای نامطلوبی است که حیات گیاهان را تهدید می‌کند و ممکن است به انقراض آنها منجر شود. کشت این گیاهان در مزارع تحت حفاظت می‌تواند از نابودی آنها جلوگیری کند.  
یکی دیگر از مواردی که تهدیدی جدی برای رشد گیاهان دارویی استان مطرح می‌شود، برداشت آنها بدون در نظر گرفتن ملاحظه‌های فنی است. به عنوان نمونه گونه‌ای مانند بن‌سور (پا سرخ) در صورتی که با پیازش برداشت شود، از بین می‌رود. بر همین اساس نیاز است تشکل‌هایی در روستاهای جنگل‌نشین تشکیل شود تا راه صحیح برداشت گیاهان دارویی را به اهالی آموزش دهند. این امر هم به بهره برداری گیاهان دارویی کمک می‌کند و هم گیاهان دارویی احیا خواهند شد. گیاهان دارویی در صورت برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری از سوی بخش دولتی و بخش خصوصی نقش مهمی در ایجاد اشتغال و به تبع آن رونق اقتصادی استان به همراه دارند. متولیان امر باید به این موضوع توجه جدی کنند.
از دیگر مزایای گسترش گیاهان دارویی استفاده کمتر از داروهای شیمیایی است. این کاربرد  بدان معنا نیست که مردم سرخود و بدون آشنایی با خاصیت گیاهان دارویی به طور بی‌رویه آنها را مصرف کنند، زیرا مصرف غیر اصولی این گیاهان ممکن است عوارض نامطلوب به بار آورد. برای نمونه، قند شیرین‌بیان 50 برابر قند معمولی است و در صورتی که بیماران دیابتی از این قند بالا آگاهی نداشته باشند، برای آنان سم است. همچنین در صورتی که استفاده از گیاهان دارویی رواج پیدا کند، زیر کشت می‌روند و از خطر انقراض آنها جلوگیری می‌شود.
داریوش آریان
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری خرم‌آباد

انتهای پیام/

منبع: