لرستان خبر گزارش می دهد؛
شاهرگ حیاتی انتقال نفت ایران قربانی طلای سیاه؛ نفت‌کش‌هایی که به جای نفت، مرگ می‌آورند
واژگونی پی‌درپی تریلرهای نفتکشها در محور لرستان، خوزستان - کرمانشاه علاوه بر هدر رفت هزاران لیتر سوخت خسارت میلیاردی به محیط‌زیست و جاده‌های لرستان زده است.
به گزارش لرستان خبر، استان لرستان در شاهراه ترانزیتی شمال به جنوب کشور قرار دارد و به دلیل عبور حدود 410 کیلومتر لوله نفتی از استان از یک سو و عبور و مرور صدها تانکر نفتی از جاده‌های استان که کار حمل مواد سوختی را به استان‌های کشور و کشورهای همسایه ازجمله عراق دارد از سوی دیگر، این استان را به عنوان شاهرگ حیاتی انتقال نفت ایران مطرح کرده است.
در پی این ترددها حوادثی رخ می‌دهد که سبب می‌شود محورهای جنوبی استان به‌طور مکرر میزبان آلودگی‌های نفتی باشد و با ریختن مواد نفتی و گازوئیلی خاک و آب منطقه دچار خسارت شود.
واژگونی تانکرهای نفتی زخم‌هایی بر تن کشکان
عبور تانکرهای حامل مواد سوختی در این محورها منجر به حوادثی ناگوار برای محیط‌زیست شده و تکرار حوادث واژگونی نفتکشها به‌گونه‌ای است که بارها شاهد وارد شدن مواد نفتی به رودخانه کشکان و آسیب‌های جدی به آب و تلف شدن آبزیان این رودخانه شده‌ایم به‌گونه‌ای که این تصادفات هرچند وقت یک‌بار زخم‌هایی بر تن این رودخانه وارد می‌کند.
رودخانه کشکان سهم زیادی از این حوادث را به دوش می‌شود و در پی هر بار واژگونی قسمتی از آب این رودخانه دچار آلودگی می‌شود کما اینکه رودخانه کشکان بخش عمده‌ای از آب کشاورزی مناطق جنوبی استان را تأمین می‌کند و در حال حاضر نیز در معرض خشکیدگی کامل قرارگرفته‌است.
گفتنی است که رودخانه‌های سیمره و سپس کرخه از این آلودگی‌ها در امان نیستند و مواد سوختی از طریق رودخانه کشکان آب این رودخانه‌ها را نیز به مخاطره می‌اندازد.
علاوه بر رودخانه این مواد خاک منطقه را نیز آلوده کرده و بخش‌های آلوده شده دیگر قابلیت کشاورزی ندارد.
عدم چهار خطه کردن محورهای جنوبی عامل واژگونی تانکرها
متأسفانه خواب‌آلودگی رانندگان، بی‌توجهی به قوانین رانندگی، عدم تعریض محورهای جنوبی استان و عدم تبدیل شدن به چهار خطه از عوامل عمده این اتفاقات است.
هوشنگ بازوند استاندار لرستان در آخرین دیدار خود با رئیس محیط‌زیست کشور در رابطه با آلودگی‌های ناشی از فرسودگی خطوط لوله انتقال نفت و گاز، واژگونی قطارها و خودروهای حامل سوخت در استان نیز عنوان کرده بود که این موضوع در ابعاد داخلی از طریق هماهنگی با وزارتخانه‌های نفت و راه و شهرسازی و از نظر خارجی از طریق وزارت امور خارجه در حال پیگیری برای مرتفع شدن و اقدامات خوبی نیز در این زمینه آغازشده است.
امیررضا محمدی نژاد، رئیس محیط‌زیست پلدختر اظهار داشت: از اردیبهشت‌ماه سال گذشته تاکنون حدود 20 تانکر حامل مواد سوختی در گردنه طول کش، تنگ فنی و پا علم واژگونی شده که بیشتر این تانکرها عراقی و حامل مواد مازوت بوده است.
وی با بیان اینکه برخی از تصادفات نیز در جاده قدیم پلدختر بین معمولان، افرینه و پلدختر بوده است، افزود: بر اثر این واژگونی‌ها خسارات جدی به خاک منطقه و آب رودخانه واردشده است.
تانکرهای نفتی بدون بیمه آلودگی محیط‌زیست
رئیس محیط‌زیست پلدختر عنوان کرد: طی چند روز گذشته تانکر ایرانی در جاده خرم‌آباد - پلدختر واژگون و آلودگی خیلی زیادی به محیط‌زیست وارد کرد که پرونده آن بسته و تحویل مراجع قانونی داده شد.
وی بیان کرد: متأسفانه تانکرهای حامل مواد سوختی هیچ‌گونه بیمه آلودگی محیط‌زیست ندارند که باید پیمانکار مربوطه در این زمینه مشخص شود.
محمدی نژاد با بیان اینکه تانکرهایی که از غرب وارد حوزه پلدختر می‌شوند بایستی ساماندهی شوند، تصریح کرد: بیشتر تانکرهایی که از جاده کوهدشت به پلدختر تردد می‌کنند عراقی و جاده پلدختر سراشیبی‌اش زیادی دارد بنابراین انتظار می‌رود اقداماتی درزمینهٔ ایمنی جاده، تعریض جاده، سرعت‌گیر مناسب و جان‌پناه انجام شود.
وی با اشاره به اینکه بیشتر تصادفات بر اثر خواب‌آلودگی راننده و نزدیک صبح اتفاق می‌افتد، خاطرنشان کرد: اگر پلیس‌راه ساعتی مشخص برای استراحت رانندگان در نظر بگیرد این اتفاقات کمتر رخ می‌دهد.
جلوگیری از تردد نفتکشها در جاده قدیم خرم‌آباد - پلدختر
هوشنگ حیدریانی، مدیرعامل پخش فرآورده‌های نفتی لرستان اظهار داشت: با توجه به اینکه ماشین‌های نفت‌کش که بیشتر عراقی هستند از شمال استان (اراک) بارگیری و به سمت جنوب استان در تردد هستند و از طرفی نامناسب بودن جاده قدیم پلدختر و ترافیک سنگین این محور سبب شده میزان این واژگونی‌ها بیشتر باشد.
وی بابیان اینکه نفت‌کش‌هایی که روزانه از شمال به جنوب استان در تردد هستند برای پرداخت نکردن عوارض از محور خرم‌آباد- پل زال عبور نمی‌کنند، افزود: تانکرهای نفتی روزانه از جاده غیراستاندارد و خطرناک قدیم پلدختر در تردد هستند که به علت عدم تعریض جاده و حجم ترافیک واژگونی‌هایی صورت می‌گیرد بنابراین اگر رانندگان از جاده خرم‌آباد- پل زال حرکت کنند این اتفاقات کاهش می‌یابد.
مدیرعامل پخش فرآورده‌های نفتی لرستان بابیان اینکه اداره پایانه‌ها و پلیس‌راه استان بایستی از تردد این نفتکشها در جاده قدیم پلدختر جلوگیری کند، عنوان کرد: پلیس‌راه استان بایستی تدابیری در جهت رخ دادن هرگونه حوادث جاده‌ای بیندیشد و چنانچه ناوگان فرآورده‌های نفتی که به مقصد پالایشگاه آبادان و مناطق نفت‌خیز جنوب کشور بارگیری شده‌اند از تردد آن‌ها در محور قدیم خرم‌آباد- پلدختر جلوگیری کند.
وی بیان کرد: شرکت پخش فرآورده‌های نفتی استان در زمان وقوع حوادث جهت کمک به راننده مربوطه و فرآورده‌های دچار حادثه شده، تخلیه باقی‌مانده مواد نفتی به انبار، هماهنگ کردن پیمانکار مربوطه جهت حضور در محل حادثه، اقدامات لازم جهت حمل بار و ماشین واژگون شده و کمک به کاهش آلودگی‌های نفتی به محیط‌زیست در منطقه حضور می‌یابد.
خسارت‌های اقتصادی و محیطی به لرستان در پی هر واژگونی
حیدریان تصریح کرد: در پی هر واژگونی به جز خسارت‌های محیط‌زیستی خسارت‌های اقتصادی در جهت هدر رفت مواد نفتی ایجاد می‌شود.
وی بابیان اینکه در بیشتر مواقع تصادف به‌گونه‌ای است که کل مواد نفتی از بین می‌رود، خاطرنشان کرد: اگر در وقوع حادثه نفت‌کش به‌طور کامل واژگون شده باشد تمام مواد نفتی هدر می‌رود که در بیشتر تصادفات این اتفاق می‌افتد اما اگر شدت تصادف کمتر باشد و ماشین به‌طور کامل واژگون نشده باشد مقدار باقی‌مانده مواد نفتی در انبار تخلیه می‌شود.
مدیرعامل پخش فرآورده‌های نفتی لرستان گفت: با توجه به استمرار حوادث واژگونی نفتکشها در محورهای جنوبی استان بایستی درزمینهٔ کاهش این حوادث دستگاه‌های مربوطه با هماهنگی و تعامل بین بخشی اقداماتی انجام دهند.
سرهنگ چغلوند، رئیس پلیس‌راه لرستان اظهار داشت: روزانه صدها دستگاه تانکر نفت‌کش عراقی در محورهای مواصلاتی جنوب استان تردد می‌کند که با وجود برخی مشکلات تصادفات زیادی در این محورها رخ می‌دهد.
نفت‌کش‌های عراقی بدون متولی
وی بابیان اینکه نفت‌کش‌هایی که در این محورها تردد می‌کنند فاصله طولی را رعایت نمی‌کنند و قدرت مانور را از خودروهای شخصی می‌گیرند، افزود: چون بیشتر نفتکشها عراقی هستند متأسفانه کارنامه‌ای از شخصیت حرفه‌ای آن‌ها وجود ندارد و از اصالت گواهی‌نامه آن‌ها اطلاعی نداریم و این در حالی است که بیشتر این تانکرها به صورت پلاک مخدوش تردد می‌کنند.
رئیس پلیس‌راه لرستان با اشاره به اینکه تانکرهای نفت‌کش عراقی به دلایل نامعلوم فاصله را از یکدیگر رعایت نمی‌کنند و با سرعت حرکت می‌کنند، عنوان کرد: این تانکرها در جایگاه سوخت ترافیک ایجاد می‌کنند و به صورت تجمعی در کنار جاده می‌ایستند.
وی بیان کرد: متأسفانه نفت‌کش‌های عراقی متولی خاصی ندارد که بتوانیم به آن دسترسی داشته باشیم و مشکلات را بیان کنیم و چون زبانشان عربی است فرهنگ‌سازی نمی‌شوند حتی پلیس‌راه استان برای کاهش این حوادث مجبور شد تابلوهایی به زبان عربی در جاده نصب کند.
چهار خطه شدن راهکاری اساسی در کاهش واژگونی تریلرهای نفت‌کش
چغلوند تصریح کرد: از سوختی که جابه‌جا می‌شود اطلاع‌رسانی نمی‌شود درحالی‌که خودروهایی که حامل برخی از سوخت‌ها هستند باید به‌طور خاصی حرکت کنند.
وی خاطرنشان کرد: تانکرهای عراقی که وارد کشور می‌شوند ساعتی که برای برگشت می‌زنند که دیگر فرصت در اختیار خودشان نیست و همین امر سبب می‌شود استرس روانی برای راننده ایجاد شود و برای اینکه به‌موقع برسند با سرعت حرکت می‌کنند.
رئیس پلیس‌راه لرستان گفت: بیشتر این تانکرها تک‌سرنشین هستند و در شب حرکت می‌کنند که خواب‌آلودگی آن‌ها سبب می‌شود هرچند وقت یک‌بار واژگونی‌هایی در این محورها رخ دهد.
وی بابیان اینکه 20 درصد تصادفات در محورهای اسلام‌آباد به سمت پلدختر مربوط به تانکرهای عراقی است، اظهار داشت: برای کاهش این‌گونه حوادث نیاز است جاده پلدختر چهار خطه شود.
تشکیل کمیته ملی جهت رسیدگی به محور جنوب
مهرداد فتحی بیرانوند، مدیرکل محیط‌زیست لرستان بابیان اینکه موضوع نفتکشها محیط‌زیست استان را به خطر انداخته است، اظهار داشت: طی چند سال اخیر صدها تانکر حامل مواد گازوئیلی، اسید سولفوریک و مازوت واژگون شده که در پی هر کدام خسارات جدی به محیط‌زیست واردشده است.
وی بابیان اینکه با تکرار مکرر این حوادث مکاتباتی با رئیس محیط‌زیست کشور انجام شد، افزود: از طرف رئیس محیط‌زیست کشور پیگیرهایی در سطح ملی انجام و کمیته‌ای با حضور معاونان امور خارجه، وزارت راه و شهرسازی و وزارت نفت تشکیل و مقرر شد در اولین فرصت کمیته ملی در این زمینه تشکیل و راهکاری برای این وضعیت استان لحاظ شود.
مدیرکل محیط‌زیست لرستان عنوان کرد: پیشنهاد می‌شود جهت کاهش این حوادث اقداماتی در راستای تغییر مسیر یا تعریض جاده‌های حواشی رودخانه‌های در مسیر، آموزش رانندگان، رعایت آیین‌نامه حمل‌ونقل جاده‌ای در ارتباط با مواد شیمیایی و نصب بلوکه های سیمانی در حاشیه جاده‌هایی که در حاشیه منابع آب‌های سطحی هستند انجام شود.
وی بیان کرد: در زمان وقوع این حوادث اداره کل محیط‌زیست استان اطلاع‌رسانی لازم را انجام می‌دهد و در محل حضور می‌یابد تا با ایجاد سدهای خاکی بین رودخانه و محل وقوع آلودگی از وارد شدن مابقی مواد شیمیایی به رودخانه جلوگیری کند.
آلودگی نفتی و از بین رفتن محیط‌زیست لرستان
فتحی بیرانوند بابیان اینکه با کنترل آلودگی جهت انتقال خاک‌های آلوده و حمل به محل‌های مناسب در راستای بی‌خطر سازی اقدام می‌شود، تصریح کرد: در مواردی که آبزیان مورد آلودگی قرا می‌گیرند با اطلاع‌رسانی به افراد محلی از صید و فروش آن‌ها جلوگیری می‌شود.
وی با اشاره به اینکه افراد مسبب این آلودگی‌ها به مراجع قضایی جهت سیر مراحل قانونی معرفی می‌شوند، خاطرنشان کرد: برخورد قانونی با متخلفین بروز حوادث، تجهیز ناوگان و خودروهای استاندارد، برچسب‌گذاری و فراهم کردن شرایط لازم جهت شرایط اضطراری می‌تواند مؤثر باشد.
مدیرکل محیط‌زیست لرستان بابیان اینکه محاسبه میزان خسارات عددی برای بسیاری از آلودگی‌های رخ‌داده گویای عمق خسارت واردشده بر محیط‌زیست استان نیست، اظهار داشت: در شش‌ماهه نخست سال 93، در پی تصادفات رخ‌داده 12 میلیارد ریال به محیط‌زیست استان خسارت وارد شد و طی این مدت مقدار قابل‌توجهی از زیستمندان منطقه به ویژه در رودخانه‌های سزار و کشکان تلف شد.
وی بابیان اینکه اکثر این آلودگی‌ها تا مدت‌ها منابع تجدید پذیرند و نقاط آلوده را تحت تأثیر قرار می‌دهند، افزود: این آلودگی‌ها خسارات جبران‌ناپذیری به محیط‌زیست وارد و برای سال‌های طولانی محیط آبی و خاکی را برای حیات زیست‌مداران نامناسب می‌کند.
بررسی پهنه‌های آبی حادثه‌خیز و حریم کیفی رودخانه‌ها
فتحی بیرانوند عنوان کرد: به شرکت آب منطقه‌ای استان پیشنهاد می‌شود جهت بررسی پهنه‌های آبی حادثه‌خیز اقدام کند و حریم کیفی رودخانه‌ها را به اداره کل راه و شهرسازی جهت لحاظ نمودن برنامه‌های عملیاتی و تغییر مسیر جاده‌های حاشیه رودخانه‌ها ابلاغ کند.
وی بیان کرد: جایگزینی محور پل زال یکی دیگر از پیشنهاد‌های است که امیدواریم هر چه سریع‌تر تصمیماتی در این زمینه گرفته شود تا شاهد کاهش این حوادث باشیم.
مدیرکل محیط‌زیست لرستان تصریح کرد: در آینده‌ای نزدیک با مدیریت بحران استان جلسه‌ای تشکیل و بنا است برای سایر دستگاه‌های متولی وظایفی مشخص شود تا چنانچه واژگونی مواد سوختی به ویژه در حاشیه رودخانه‌ها اتفاق افتاد در اولین فرصت اقدامات لازم انجام شود.
چهار خطه کردن جاده جنوب نیازمند 300 میلیارد تومان اعتبار
شهرام ملکی، مدیرکل راه و شهرسازی لرستان اظهار داشت: عدم توجه کافی به علائم ایمنی، عدم مهارت کافی در رانندگی و تابلوهای هشداردهنده عامل اصلی واژگونی تانکرهای عراقی حامل مواد سوختی است.
وی نصب کلیه علائم و تجهیزات ایمنی راه‌ها بر اساس آئین نامه را از اقدامات انجام‌شده توسط اداره راه و شهرسازی دانست و افزود: تهیه و نصب تابلو و مشخصات هندسی راه‌ها به زبان عربی، حذف و اصلاح بسیاری از نقاط پرحادثه مسیر، ایجاد تپه‌های شنی و خاکی قبل از پرتگاه‌ها به ویژه در اطراف پل‌ها، تعریض تعداد زیادی از پل‌ها، شانه سازی مناسب در بیشتر نقاط، روکش آسفالت 40 کیلومتر از مسیر مذکور و صرف اعتباری معادل 80 میلیارد ریال توسط اداره راه و شهرسازی استان در سال گذشته انجام‌شده است.
مدیرکل راه و شهرسازی لرستان بابیان اینکه تاکنون حدود 11 کیلومتر از مسیر چهار خطه و هم‌اکنون به صورت بهسازی و آسفالت در دست اقدام است، عنوان کرد: برای تعریض کامل مسیر نیازمند 250 تا 300 میلیارد تومان است درحالی‌که فقط از ردیف ملی جهت اجرای چهار خطه کردن مسیر مذکور در سال 93 رقمی کمتر از یک میلیارد تومان به استان اختصاص‌یافته است.
وارد شدن خسارت 30 میلیاردی به جاده‌های لرستان
وی با اشاره به اینکه از سال 91 تا 93، 38 واژگونی در محورهای جنوبی استان رخ‌داده است، بیان کرد: از ابتدای امسال تاکنون هشت واژگونی در این محورها گزارش‌شده است.
ملکی در رابطه با میزان خسارت واردشده به جاده‌ها، تصریح کرد: با توجه به اینکه این تانکرها حامل مواد نفتی و شیمیایی بوده‌اند به سطح و رویه راه‌ها آسیب زیادی واردشده به‌گونه‌ای که تاکنون حدود 20 تا 30 میلیارد تومان به راه‌های استان خسارت‌دیده است.
وی خاطرنشان کرد: برای کاهش تصادفات نیاز است محورهای استان تبدیل به چهار خطه و ردیف خاصی برای استان اختصاص یابد، رانندگان این‌گونه وسایل آموزش کافی داده شوند و از طریق پلیس‌راه استان بیشتر کنترل شوند.
واژگونی پی‌درپی تانکرهای نفت‌کش عراقی سبب آلودگی‌های زیست‌محیطی زیادی در استان شده است باوجوداین شرایط جلوگیری از خسارت‌ها نیازمند سرعت و پیگیری بیشتری است.
بیشتر واژگونی تانکرها در محورهای کرمانشاه به سمت پلدختر
محمد اصلانی، معاون عمران استاندار لرستان در خرم‌آباد، اظهار داشت: تصادفات تانکرهای نفتی بیشتر در محورهای مواصلاتی کرمانشاه به سمت پلدختر است.
وی افزود: در راستای کمک‌های انسان دوستانه‌ای که نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به مردم عراق دارد تانکرهای حامل مواد سوختی در استان تردد می‌کنند که غالباً مواد سوختی نظیر بنزین را از پالایشگاه‌های جنوب به کشور عراق انتقال می‌دهند.
معاون عمران استاندار لرستان بابیان اینکه تانکرهای عراقی که در محور مواصلاتی از سمت دوراهی کوهدشت و از سمت اسلام‌آباد به پلدختر عبور می‌کنند حامل‌های نفتی هستند، عنوان کرد: ازآنجاکه معابر کم عرض و جاده‌ها عمدتاً چهار خطه نیستند حجم ترافیک در این منطقه سنگین است به همین دلیل متأسفانه هرچند وقت یک‌بار شاهد این‌گونه تصادفات هستیم.
وی با اشاره به اینکه روی این موضوع به عنوان یک پرونده ملی تأکید شده است، تصریح کرد: با وزارت راه و شهرسازی مکاتبات عدیده‌ای انجام شد بنابراین چون یک طرح ملی است بنابراین باید از طریق ملی تأمین شود
چهار خطه شدن راهکار محوری کاهش خسارات
اصلانی بابیان اینکه امیدواریم این موضوع جزء اولویت‌های وزارت خانه محسوب شود، خاطرنشان کرد: انشا الله با تعریض جاده و چهار خطه کردن آن بتوانیم در آینده‌ای نزدیک شاهد کاهش حجم تصادفات در این منطقه باشیم.
ابراهیم آقا محمدی، نماینده مردم خرم‌آباد در مجلس در رابطه با کاهش تصادفات و آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از واژگونی تانکرهای نفتی عراقی در جنوب استان، اظهار داشت: سازمان‌های راه و شهرسازی، راهنمایی رانندگی و محیط‌زیست هر کدام در این زمینه وظایفی دارند به‌گونه‌ای که اگر خسارت به جاده وارد شود راه و شهرسازی، منابع محیطی را محیط‌زیست و اگر نقص فنی باشد راهنمایی و رانندگی استان باید ورود کند.
وی افزود: برای هر کدام از سازمان‌های مربوطه بودجه‌ای تعیین می‌شود تا در صورت آسیب وارد شدن به منابع طبیعی، رفت‌وآمدهای عمومی و جاده‌ها اقدامات لازم را انجام و موانع را اصلاح کنند.
نماینده مردم خرم‌آباد در مجلس عنوان کرد: در بحث واژگونی تانکرهای نفتی و آلودگی‌های ایجادشده گزارش گسترده‌ای ارائه نشده درصورتی‌که نارضایتی بین مردم وجود دارد بنابراین لازم است سازمان‌های مربوطه به وظایف قانونی خود عمل کنند، به مردم جوابگو باشند و گزارش عملکردهای خود را ارائه دهند.
وی با اشاره به اینکه نباید ضرر جای منفعت را بگیرد، بیان کرد: تردد نفت‌کش‌های عراقی باید به نحوی باشد که به منافع کشور آسیب وارد نشود چراکه منفعتی که با ضرر به دست آید منفعت نمی‌شود. منبع: تسنیم
