آنچه باید درباره جرم گوش بدانید
یک متخصص گوش و حلق و بینی ادعا کرده سالانه ۱۰۰ لیتر موم از گوش بیمارانش خارج می کند. این مقدار برای پر کردن یک وان حمام کافی است. واقعاً گوش های ما این قدر جرم دارد؟
به گزارش افکارنیوز ، شاید شما هم جزو آن دسته افراد هستید که عادت دارند مدام گوش خود را تمیز کرده و یا هر چه دم دست شان می آید در داخل گوش کنند. این کار علاوه بر خطرهای زیادی که دارد، می تواند منجر به از بین رفتن یک ماده با ارزش در گوش شود؛ ماده ای به نام موم یا سرومن.
مدتی قبل روزنامه دیلی میل گزارشی در مورد یک پزشک متخصص گوش به سیمون گین منتشر کرد که در آن، این پزشک ادعا کرده بود در طول سال های گذشته از حشرات گرفته تا قطعات دستکش، سیر خوراکی و خلاصه چیزهای عجیب و غریبی از گوش بیمارانش در آورد. او همچنین ادعا کرده بود حجم سرومنی که تا امروز از گوش بیماران درآورده به ۱۰۰ لیتر می رسد!
جرم گوش مانند اشک چشم پرفایده است و سلامت گوش را تضمین می کند؛ بنابراین تخلیه آن در مواقع عادی توصیه نمی شود. گفتیم در مواقع عادی چون این ماده گاهی مضر می شود و زمانی که بیش از حد ترشح شود راه شنوایی را مسدود می کند.
در این زمان است که باید به پزشک متخصص مراجعه شود تا جرم گوش به شکل صحیح تخلیه شود. البته همیشه ترشح غیر طبیعی گوش منجر به کاهش شنوایی نمی شود، بلکه این حالت با علائم دیگری نیز همراه است. این نشانه ها کدامند؟ دکتر امیر آروین سازگار، متخصص گوش، حلق و بینی و فوق تخصص جراحی پلاستیک صورت در این باره توضیح می دهد.
این جرم از کجا می آید؟
جرم گوش ماده ای خمیری شکل به رنگ قهوه ای روشن است که از غدد سباسه گوش ترشح می شود. این غدد در قسمت خارجی گوش وجود دارند؛ قسمتی که موهای گوش قرار دارند و ماده سرومن را ترشح می کنند. جرم گوش در حالت عادی نه آن قدر کم است که گوش را دچار خارش کند و نه آن قدر زیاد که منجر به کاهش شنوایی شود. این ماده وظیفه نرم کردن پوست گوش و جلوگیری از خارش و خشکی پوست گوش را دارد و از ورود حشرات به داخل گوش جلوگیری می کند.
از سوی دیگر، استریل بوده و مانع ورود قارچ و میکروب به داخل گوش می شود و مانند اشک چشم و آب بینی سلامت گوش را تضمین می کند. اگر جرم گوش مرتب تمیز شود، گوش دچار خشکی و عفونت می شود؛ درست مانند پوست دست خانمی که مرتب در حال شستشو است و دچار خشکی و خارش می شود. اگر ترشح سرومن زیاد شود، گوش دچار انسداد و کاهش شنوایی می شود.
از کجا بفهمم مستعد بیماری هستم؟
افرادی که پوستی سبزه دارند و پوست شان چرب است، معمولاً به دلیل چربی پوست، گوش شان جرم زیاد تولید می کند.
افرادی که در کانال گوش شان موی زیاد وجود دارد.
در افراد سیگاری جرم گوش حالت نرم و خمیری خود را از دست می دهد و سفت می شود. این افراد در صورت ترک سیگار متوجه می شوند جرم گوش شان به حالت طبیعی برگشته است.
خانم هایی که از لوازم آرایشی تقلبی استفاده می کنند، دچار حساسیت و خشکی گوش می شوند که در اثر آن جرم گوش کاهش پیدا می کند.
افرادی که عادت به دستکاری کردن گوش دارند و مرتب گوش پاک کن و اشیای تیز را داخل گوش می کنند.
کودکانی که هنگام بازی، مواد آلوده را وارد گوش خود می کنند باعث تغییر خواص شیمیایی جرم گوش می شوند و خصوصیات طبیعی آن را از بین می برند.
افرادی که کانال گوش شان به شدت تنگ است.
آیا باید گوشم را مرتب تمیز کنم؟
در حالت عادی گوش نیاز به تمیز کردن ندارد ولی اگر جرم بیش از حد باشد باید آن را تخلیه کرد؛ البته این کار به دست متخصص انجام می شود و افراد نباید خودسرانه افدام به تخلیه جرم گوش کنند. متاسفانه بیشتر افراد عادت دارند با استفاده از گوش پاک کن که خود منبع آلودگی است و یا اشیای دیگر جرم گوش خود را تمیز کنند؛ این کار نه تنها کمکی به آنها نمی کند بلکه باعث بیشتر شدن جرم گوش و فرو رفتنم آن در انتهای کانال می شود تا حدی که متخصص به سختی می تواند آن را تخلیه کند.
پزشک چه جوری جرم را تخلیه می کند؟
برای این کار پزشک از دو روش استفاده می کند:
از راه مکش به وسیله ساکشن که بهترین روش است و کاربرد بیشتری دارد. به این صورت که ابتدا بیمار به مدت سه تا چهار روز مرتب از قطره «گلیسیرین فنیکه» برای چرب کردن گوش استفاده می کند تا جرم ها حالتی نرم پیدا کنند و تخلیه شان راحت تر شود. سپس پزشک با دستگاه ساکشن جرم نرم شده را از گوش خارج می کند. فشار این دستگاه استاندارد است و به گوش آسیب نمی رساند.
در روش دیگر که معمولاً کمتر انجام می شود، متخصص با شستشوی گوش با آب استریل و یا آبی که داخل آن مواد ضدعفونی ریخته شده جرم ها را تخلیه می کند. این روش در ۱۰ تا ۱۵ درصد از بیماران انجام می شود؛ یعنی زمانی که بیمار به خوبی از قطره گلیسیرین استفاده نکرده؛ بنابراین جرم به خوبی چرب نشده و سفت مانده است و امکان تخلیه با ساکشن وجود ندارد. در این شرایط پزشک مجبور به شستشوی گوش است. با این حساب، طرز استفاده صحیح از قطره اهمیت زیادی دارد.
به چه صورت از قطره استفاده کنم؟
قطره گلیسیرین معمولاً باید سه تا چهار بار در روز در گوش ریخته شود. ابتدا سه قطره از محلول را داخل گوش ریخته و زبانه عضروفی گوش را مثل تلمبه دو، سه بار فشار دهید تا روغن به خوبی به داخل گوش و کانال آن برود.
مدتی روی طرف دیگر گوش که قطره نریخته اید بخوابید تا روغن به انتهای کانال گوش رفته و به خوبی آن را چرب کند؛ سپس گوش سمت دیگر را به همان روش چرب کنید تا جرم ها آماده تخلیه و نرم شوند.
چه علائمی داشته باشم، جرم گوش غیر طبیعی است؟
گاهی اوقات افراد با وجود اینکه ۹۵ درصد مجرای گوش شان پر از جرم است اما متوجه آن نیستند چون هیچ مشکل خاصی برایشان ایجاد نمی کند. با این حال، جرم غیر طبیعی گوش دو حالت عمده دارد؛ اول کم شدن جرم گوش. افرادی که مرتب با گوش پاک کن در حال تمیز کردن گوش خود هستند و یا به دلیل وجود بیماری های مزمن گوش خارجی غدد ترشح سرومن کافی ندارند. دوم دچار بیماری هایی هستند که در اثر آن سرومن در داخل گوش تولید نمی شود. در این حالت گوش دچار خشکی می شود و معمولاً با خارش شدید همراه است. معمولاً عفونت های قارچی گوش علائم خود را به صورت از بین رفتن سرومن و خارش زیاد نشان می دهد و پزشک هنگام معاینه متوجه می شود که گوش هیچ گونه جرمی ندارد و دچار خشکی شدید است.
در حالت دوم جرم بیش از حد ترشح می شود؛ برای مثال افرادی که سبزه هستند و پوستی چرب دارند به دلیل چربی پوست شان جرم زیادی هم در گوش شان تولید می شود و اگر در کانال گوش موی زیاد هم داشته باشند، این موها با جرم مخلوط شده و جلوی شنوایی را می گیرند. ازدیاد مایع گوش باعث کاهش شنوایی می شود. به طور کلی علائم نشان دهنده حالت غیر طبیعی جرم گوش عبارتند از:
۱. کاهش شنوایی
۲. وزوز گوش
۳. خارش گوش
۴. درد و احساس کیپ شدن گوش
توصیه های مراقبتی
اگر زیاد شنا می کنید و آب زیاد به داخل گوش تان می رود برای پیشگیری از آلودگی گوش بهتر است پس از شنا و حمام به وسیله باد گرم سشوار گوش تان را خشک کنید. برای این کار بهتر است لاله گوش را به سمت بالا و پایین بکشید تا کانال باز شود و به مدت دو دقیقه آن را خشک کنید.
اگر زمانی که از خواب بیدار می شوید متوجه شدید مایعی از گوش تان بالش تان را کثیف کرده بدانید که گوش تان دچار عفونت خارجی شده و ربطی به جرم آن ندارد. خروج هر گونه جرم مایع از گوش نشان دهنده عفونی شدن آن است و باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
از دستکاری کردن گوش خودداری کنید و از گوش پاک کن برای تمیز کردن گوش استفاده نکنید زیرا نیازی به این کار وجود ندارد.
جرم گوش نیازی به تمیز کردن ندارد و وجود آن در گوش ضروری است. در صورت غیر طبیعی شدن آن فقط پزشک حق دارد آن را تخلیه کند؛ بنابراین اگر خودسرانه آن را تمیز کنید، شرایط را بدتر کرده، تخلیه جرم توسط پزشک سخت تر می شود.
اگر سیگار می کشید آن را کنار بگذارید. افرادی که سیگار می کشند، بیشتر مستعد آلودگی های گوش و ازدیاد جرم گوش هستند.
از مصرف لوازم آرایش تقلبی خودداری کنید زیرا این محصولات حساسیت ایجاد می کنند و موجب خارج و خشکی گوش و در نتیجه کاهش جرم گوش می شوند.
از قرار گرفتن در معرض گرد و غبار خودداری کنید و اگر مجبور به قرار گرفتن در چنین فضاهایی هستید، حتماً از پنبه استفاده کنید.
ریختن یک تا دو قطره محلول گلیسیرین ماهانه در گوش باعث می شود از انسداد جرم ها جلوگیری شود.
اگر گوش دچار انسداد شد، به هیچ وجه تلاش نکنید موم را با استفاده از چوب و گوش پاک کن بیرون بکشید زیرا باعث انسداد بیشتر و عفونت گوش می شود.
به هیچ وجه اقدام به شستشوی گوش نکنید، به خصوص اگر بیمار کودک است و همراه با گرفتگی گوش علائمی نظیر تب و گوش درد نیز دارد.
برای کاهش درد می توانید از قرص استامینوفن استفاده کنید.
پس از ریختن قطره گلیسیرین در گوش ۲۰ دقیقه استراحت کنید تا قطره کاملاً جرم ها را چرب و آماده تخلیه کند.
از آنجا که انسداد گوش و فشار به آن می تواند منجر به پارگی پرده گوش نیز شود، این موضوع را سرسری نگیرید و هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
تندرستی/ شماره ۱۰۹/۱۸ خرداد ماه ۹۲/ اعظم صفایی/ صفحه ۳۸
مدتی قبل روزنامه دیلی میل گزارشی در مورد یک پزشک متخصص گوش به سیمون گین منتشر کرد که در آن، این پزشک ادعا کرده بود در طول سال های گذشته از حشرات گرفته تا قطعات دستکش، سیر خوراکی و خلاصه چیزهای عجیب و غریبی از گوش بیمارانش در آورد. او همچنین ادعا کرده بود حجم سرومنی که تا امروز از گوش بیماران درآورده به ۱۰۰ لیتر می رسد!
جرم گوش مانند اشک چشم پرفایده است و سلامت گوش را تضمین می کند؛ بنابراین تخلیه آن در مواقع عادی توصیه نمی شود. گفتیم در مواقع عادی چون این ماده گاهی مضر می شود و زمانی که بیش از حد ترشح شود راه شنوایی را مسدود می کند.
در این زمان است که باید به پزشک متخصص مراجعه شود تا جرم گوش به شکل صحیح تخلیه شود. البته همیشه ترشح غیر طبیعی گوش منجر به کاهش شنوایی نمی شود، بلکه این حالت با علائم دیگری نیز همراه است. این نشانه ها کدامند؟ دکتر امیر آروین سازگار، متخصص گوش، حلق و بینی و فوق تخصص جراحی پلاستیک صورت در این باره توضیح می دهد.
این جرم از کجا می آید؟
جرم گوش ماده ای خمیری شکل به رنگ قهوه ای روشن است که از غدد سباسه گوش ترشح می شود. این غدد در قسمت خارجی گوش وجود دارند؛ قسمتی که موهای گوش قرار دارند و ماده سرومن را ترشح می کنند. جرم گوش در حالت عادی نه آن قدر کم است که گوش را دچار خارش کند و نه آن قدر زیاد که منجر به کاهش شنوایی شود. این ماده وظیفه نرم کردن پوست گوش و جلوگیری از خارش و خشکی پوست گوش را دارد و از ورود حشرات به داخل گوش جلوگیری می کند.
از سوی دیگر، استریل بوده و مانع ورود قارچ و میکروب به داخل گوش می شود و مانند اشک چشم و آب بینی سلامت گوش را تضمین می کند. اگر جرم گوش مرتب تمیز شود، گوش دچار خشکی و عفونت می شود؛ درست مانند پوست دست خانمی که مرتب در حال شستشو است و دچار خشکی و خارش می شود. اگر ترشح سرومن زیاد شود، گوش دچار انسداد و کاهش شنوایی می شود.
از کجا بفهمم مستعد بیماری هستم؟
افرادی که پوستی سبزه دارند و پوست شان چرب است، معمولاً به دلیل چربی پوست، گوش شان جرم زیاد تولید می کند.
افرادی که در کانال گوش شان موی زیاد وجود دارد.
در افراد سیگاری جرم گوش حالت نرم و خمیری خود را از دست می دهد و سفت می شود. این افراد در صورت ترک سیگار متوجه می شوند جرم گوش شان به حالت طبیعی برگشته است.
خانم هایی که از لوازم آرایشی تقلبی استفاده می کنند، دچار حساسیت و خشکی گوش می شوند که در اثر آن جرم گوش کاهش پیدا می کند.
افرادی که عادت به دستکاری کردن گوش دارند و مرتب گوش پاک کن و اشیای تیز را داخل گوش می کنند.
کودکانی که هنگام بازی، مواد آلوده را وارد گوش خود می کنند باعث تغییر خواص شیمیایی جرم گوش می شوند و خصوصیات طبیعی آن را از بین می برند.
افرادی که کانال گوش شان به شدت تنگ است.
آیا باید گوشم را مرتب تمیز کنم؟
در حالت عادی گوش نیاز به تمیز کردن ندارد ولی اگر جرم بیش از حد باشد باید آن را تخلیه کرد؛ البته این کار به دست متخصص انجام می شود و افراد نباید خودسرانه افدام به تخلیه جرم گوش کنند. متاسفانه بیشتر افراد عادت دارند با استفاده از گوش پاک کن که خود منبع آلودگی است و یا اشیای دیگر جرم گوش خود را تمیز کنند؛ این کار نه تنها کمکی به آنها نمی کند بلکه باعث بیشتر شدن جرم گوش و فرو رفتنم آن در انتهای کانال می شود تا حدی که متخصص به سختی می تواند آن را تخلیه کند.
پزشک چه جوری جرم را تخلیه می کند؟
برای این کار پزشک از دو روش استفاده می کند:
از راه مکش به وسیله ساکشن که بهترین روش است و کاربرد بیشتری دارد. به این صورت که ابتدا بیمار به مدت سه تا چهار روز مرتب از قطره «گلیسیرین فنیکه» برای چرب کردن گوش استفاده می کند تا جرم ها حالتی نرم پیدا کنند و تخلیه شان راحت تر شود. سپس پزشک با دستگاه ساکشن جرم نرم شده را از گوش خارج می کند. فشار این دستگاه استاندارد است و به گوش آسیب نمی رساند.
در روش دیگر که معمولاً کمتر انجام می شود، متخصص با شستشوی گوش با آب استریل و یا آبی که داخل آن مواد ضدعفونی ریخته شده جرم ها را تخلیه می کند. این روش در ۱۰ تا ۱۵ درصد از بیماران انجام می شود؛ یعنی زمانی که بیمار به خوبی از قطره گلیسیرین استفاده نکرده؛ بنابراین جرم به خوبی چرب نشده و سفت مانده است و امکان تخلیه با ساکشن وجود ندارد. در این شرایط پزشک مجبور به شستشوی گوش است. با این حساب، طرز استفاده صحیح از قطره اهمیت زیادی دارد.
به چه صورت از قطره استفاده کنم؟
قطره گلیسیرین معمولاً باید سه تا چهار بار در روز در گوش ریخته شود. ابتدا سه قطره از محلول را داخل گوش ریخته و زبانه عضروفی گوش را مثل تلمبه دو، سه بار فشار دهید تا روغن به خوبی به داخل گوش و کانال آن برود.
مدتی روی طرف دیگر گوش که قطره نریخته اید بخوابید تا روغن به انتهای کانال گوش رفته و به خوبی آن را چرب کند؛ سپس گوش سمت دیگر را به همان روش چرب کنید تا جرم ها آماده تخلیه و نرم شوند.
چه علائمی داشته باشم، جرم گوش غیر طبیعی است؟
گاهی اوقات افراد با وجود اینکه ۹۵ درصد مجرای گوش شان پر از جرم است اما متوجه آن نیستند چون هیچ مشکل خاصی برایشان ایجاد نمی کند. با این حال، جرم غیر طبیعی گوش دو حالت عمده دارد؛ اول کم شدن جرم گوش. افرادی که مرتب با گوش پاک کن در حال تمیز کردن گوش خود هستند و یا به دلیل وجود بیماری های مزمن گوش خارجی غدد ترشح سرومن کافی ندارند. دوم دچار بیماری هایی هستند که در اثر آن سرومن در داخل گوش تولید نمی شود. در این حالت گوش دچار خشکی می شود و معمولاً با خارش شدید همراه است. معمولاً عفونت های قارچی گوش علائم خود را به صورت از بین رفتن سرومن و خارش زیاد نشان می دهد و پزشک هنگام معاینه متوجه می شود که گوش هیچ گونه جرمی ندارد و دچار خشکی شدید است.
در حالت دوم جرم بیش از حد ترشح می شود؛ برای مثال افرادی که سبزه هستند و پوستی چرب دارند به دلیل چربی پوست شان جرم زیادی هم در گوش شان تولید می شود و اگر در کانال گوش موی زیاد هم داشته باشند، این موها با جرم مخلوط شده و جلوی شنوایی را می گیرند. ازدیاد مایع گوش باعث کاهش شنوایی می شود. به طور کلی علائم نشان دهنده حالت غیر طبیعی جرم گوش عبارتند از:
۱. کاهش شنوایی
۲. وزوز گوش
۳. خارش گوش
۴. درد و احساس کیپ شدن گوش
توصیه های مراقبتی
اگر زیاد شنا می کنید و آب زیاد به داخل گوش تان می رود برای پیشگیری از آلودگی گوش بهتر است پس از شنا و حمام به وسیله باد گرم سشوار گوش تان را خشک کنید. برای این کار بهتر است لاله گوش را به سمت بالا و پایین بکشید تا کانال باز شود و به مدت دو دقیقه آن را خشک کنید.
اگر زمانی که از خواب بیدار می شوید متوجه شدید مایعی از گوش تان بالش تان را کثیف کرده بدانید که گوش تان دچار عفونت خارجی شده و ربطی به جرم آن ندارد. خروج هر گونه جرم مایع از گوش نشان دهنده عفونی شدن آن است و باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
از دستکاری کردن گوش خودداری کنید و از گوش پاک کن برای تمیز کردن گوش استفاده نکنید زیرا نیازی به این کار وجود ندارد.
جرم گوش نیازی به تمیز کردن ندارد و وجود آن در گوش ضروری است. در صورت غیر طبیعی شدن آن فقط پزشک حق دارد آن را تخلیه کند؛ بنابراین اگر خودسرانه آن را تمیز کنید، شرایط را بدتر کرده، تخلیه جرم توسط پزشک سخت تر می شود.
اگر سیگار می کشید آن را کنار بگذارید. افرادی که سیگار می کشند، بیشتر مستعد آلودگی های گوش و ازدیاد جرم گوش هستند.
از مصرف لوازم آرایش تقلبی خودداری کنید زیرا این محصولات حساسیت ایجاد می کنند و موجب خارج و خشکی گوش و در نتیجه کاهش جرم گوش می شوند.
از قرار گرفتن در معرض گرد و غبار خودداری کنید و اگر مجبور به قرار گرفتن در چنین فضاهایی هستید، حتماً از پنبه استفاده کنید.
ریختن یک تا دو قطره محلول گلیسیرین ماهانه در گوش باعث می شود از انسداد جرم ها جلوگیری شود.
اگر گوش دچار انسداد شد، به هیچ وجه تلاش نکنید موم را با استفاده از چوب و گوش پاک کن بیرون بکشید زیرا باعث انسداد بیشتر و عفونت گوش می شود.
به هیچ وجه اقدام به شستشوی گوش نکنید، به خصوص اگر بیمار کودک است و همراه با گرفتگی گوش علائمی نظیر تب و گوش درد نیز دارد.
برای کاهش درد می توانید از قرص استامینوفن استفاده کنید.
پس از ریختن قطره گلیسیرین در گوش ۲۰ دقیقه استراحت کنید تا قطره کاملاً جرم ها را چرب و آماده تخلیه کند.
از آنجا که انسداد گوش و فشار به آن می تواند منجر به پارگی پرده گوش نیز شود، این موضوع را سرسری نگیرید و هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
تندرستی/ شماره ۱۰۹/۱۸ خرداد ماه ۹۲/ اعظم صفایی/ صفحه ۳۸
