سلامت وارونه

دود حاصل از اگزوز خودروها و موتورسیکلت ها، کارخانه ها و سیستم های گرمایشی خانه ها در چشم مردمان شهر های بزرگ می رود. آنها ناچارند در این شهر ها زندگی و امرار معاش کنند و در عین حال سلامتی شان را ذره ذره از دست بدهند. براساس اعلام آژانس بین المللی جایکا، روزانه بالغ بر یک هزار و ۱۹۲ تن مواد آلاینده در هوای تهران منتشر می شود. وجود ریز گرد هایی که در سال های اخیر آسمان نیمه غربی کشور را غبار آلود کرده است نیز مزید بر علت شده است. موادی همچون مونواکسید کربن، دی اکسید گوگرد، هیدروکربن های سوخته نشده و ترکیبات سربی از موادی هستند که باعث آلودگی هوا می شوند. سالانه ۳ میلیون نفر در دنیا بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند که ۹۰ درصد آنان در کشورهای توسعه یافته هستند.

تحقیقات زیادی نشان داده است که آلاینده هایی مانند گاز مونواکسیدکربن به علت ترکیب با هموگلوبین خون، توان اکسیژن رسانی به بافت ها را کاهش می دهد در نتیجه مغز و قلب آسیب می بینند و عوارضی مانند سردرد، خستگی، درد سینه، اختلال ضربان قلب و سکته قلبی، اختلال هوشیاری و اختلال درک و اختلال بینایی کم کم در افراد خودنمایی می کند.

سرب حاصل از سوخت بنزین به مغز، سیستم عصبی، کلیه ها و دستگاه خونساز بدن آسیب می رساند و کاهش قوای شناختی، اختلال تمرکز، کاهش هوش در بچه ها و حتی ایجاد معلولیت از مهم ترین مضرات سرب است که در بزرگسالان باعث افزایش فشارخون، استفراغ، شکم درد، یبوست و کم خونی می شود. همچنین اکسید نیتروژن حاصل از وسایل نقلیه و کارخانجات نیز سبب ایجاد اختلال در عملکرد ریه و تخریب بافت ریه می شود. ایجاد سرفه و تنگی نفس، ادم ریه و تحریک چشمی از دیگر عوارض این آلاینده است.

آژانس بین المللی مطالعات سرطان (IARC) وابسته به سازمان جهانی بهداشت (WHO) در تازه ترین تحقیق خود درباره ارتباط آلودگی هوا با نرخ ابتلا به سرطان اعلام کرد هوایی که ما تنفس می کنیم آمیخته با ترکیباتی است که به طور حتم در زمره مواد سرطان زا قرار می گیرند. به گفته این آژانس شواهد کافی وجود دارد که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در فضای باز باعث بروز سرطان ریه و افزایش خطر ابتلا به سرطان مثانه می شود. این آلودگی ها همچنین باعث بروز عوارض دیگری مانند بیماری های قلبی و عروقی می شود.

داده های اخیر نشان می دهد که در سال ۲۰۱۰حدود ۲۲۳هزار نفر بر اثر آلودگی هوا جانشان را از دست داده اند. کورت استاریف رئیس بخش مقالات IARC گفت: آلودگی های خارج از خانه شامل دود حاصل از موتورهای دیزلی، حلال ها، فلزات و گردوغبار می شود. این آلودگی ها به لحاظ افزایش خطر ابتلا به سرطان هم ردیف اشعه ماورای بنفش و پلوتونیوم دسته بندی شده است. افزایش آلودگی ها نه تنها باعث ایجاد انواع سرطان می شود بلکه به گفته رئیس انجمن علوم اعصاب ایران باعث افزایش شیوع ام اس، صرع و عقب ماندگی ذهنی نیز می شود.

محمدتقی جغتایی، رئیس انجمن علوم اعصاب ایران درباره تأثیر آلودگی هوا در بروز بیماری های عصبی به ایسنا گفت: آلاینده های هوا خصوصا سرب در درازمدت باعث بروز مشکلاتی نظیر خواب آلودگی، سرگیجه و مسمومیت مغز (نابودی سلول های عصبی و اختلال ارتباطات آنها) و بیماری هایی مثل ام اس می شوند که شیوع آنها روندی افزایشی دارد. در این بین خیلی ها به دنبال مقصر دولتی برای آلودگی هوا می گردند. چرخه یافتن مقصر همچنان ادامه دارد و مردم در آلودگی ها جان خود را از دست می دهند. آنها که مقاوم تر هستند کیفیت زندگیشان وخیم تر می شود.

مدیرکل دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت هم با اشاره به عوارض ناشی از استنشاق هوای آلوده بر لزوم مشخص شدن مسئولی پاسخگو در قبال مبحث آلودگی هوا ازجمله آلودگی هوای تهران تأکید کرد. دکتر محمدحسین تقدیسی به عموم جامعه توصیه کرد که در زمان اعلام رسمی قرار گرفتن وضعیت هوا در شرایط هشدار و ناسالم تا حد امکان از رفت وآمدهای غیرضرور و فعالیت در فضای آزاد خودداری کنند.