چرا برخی از افراد نسبت به ایدز مصون هستند؟

در میانه دهه ۱۹۹۰ پس از آنکه دانشمندان دو گیرنده پروتئینی را که HIV برای ورود به سلول ها به آن نیاز دارد، کشف کرند، دکتر استفن اوبراین رئیس" آزمایشگاه تنوع ژنومیک" در" موسسه ملی سرطان" آمریکا گروهی کوچکی از افراد را شناسایی کرد علیرغم قرارگرفتن در معرض HIV به این ویروس آلوده نشده بودند.

HIV با با حمله به سلول های CD۴، سلول هایی که پاسخ ایمنی در بدن را هدایت می کنند، باعث تخریب دستگاه ایمنی می شود. این ویروس برای ورود به این سلول ها به یک گیرنده پروتئینی به نام پروتئین CCR۵ در سطح این سلول ها متصل می شود.

اوبراین دریافت که در این افراد شکل جهش یافته ای از گیرنده پروتئینی HIV  را داشتند. این ناهنجاری ژنتیکی بی زیان است، و به این افراد در برابر HIV مصونیت می دهد.

اما این جهش خاص چگونه رخ می دهد؟ دکتر اوبراین با آزمایش کردن DNA اخلاف مستقیم روستاییان دهکده" ایم" (Eyam) در بریتانیا که پس از انتشار طاعون در سال ۱۶۶۵ به طور داوطلبانه خود را قرنطینه و منزوی کردند، کشف کرد که همه افرادی که از مرگ سیاه جان به در برده بودند، جهش CCR۵ دارند.

او برای اثبات نظریه اش افرادی از پس زمینه های متفاوت را از لحاظ این جهش آزمایش کرد. بومیان آمریکایی، آفریقایی تبارها و آسیایی تبارها اصلا این جهش را نداشتند، در حالیکه ۱۴ درصد اخلاف ایم، و نیز سایر افراد برخاسته از سایر نواحی طاعون زده دارای این جهش بودند.

کشف اوبراین به پیشرفتی راهگشا در درمان HIV انجامید: سومین رده داروهای ضدHIV با نام" مهارکننده های اتصال" ساخته شدند که با اتصال به پروتئین CCR۵ سلول های CD۴ را در مقابل HIV محافظت می کنند.

چرا برخی از افراد HIV مثبت به مرحله ایدز نمی رسند؟

پژوهشگران دریافته اند که یک درصد افراد HIV مثبت به مرحله ایدز نمی رسند و به اصطلاح" غیرپیشرونده" هستند؛ به نظر می رسد بدن این افراد در مقابله با ویروس موفق است و مانع پیشرفت بیماری و رسیدن آن به مرحله ایدز می شود.

این افراد میزان بسیار کم و بدون تغییری از ویروس را در خون شان دارند. بسیاری از این افراد بدون اینکه درمانی دریافت کنند، برای بیش از یک دهه به همین صورت HIV مثیت و سالم باقی مانده اند. در برخی از آنها هم که بیمار شده اند، پیشرفت بیماری بسیار آهسته بوده است.

دانشمندان چند توضیح برای این وضعیت را یافته اند: برخی از این" غیرپیشرونده ها" الگوی ژنی خاصی دارند که بدن امکان می دهد ویریون های HIV را به طور موثرتری از اغلب افراد دیگر شناسایی و نابود کند.

در برخی دیگر به نظر می رسد که سلول های CD۴ مقاومت بیشتری در مقابل آلوده شدن با HIV نشان می دهند؛ برخی از این افراد به سویه ای از HIV آلوده اند که فاقد پروتئین ویروسی R یا Vpr است، و در نتیجه توانایی ویروس برای آلوده کردن سلول های CD۴ کاسته می شود.

هر یکی از این گروه های" غیرپیشرونده" شواهدی در اختیار دانشمندان می گذارد که می تواند برای ایجاد درمان های آینده به کار رود.