روانچی: حمایت رهبری، پشتوانه تیم مذاکره کننده ایرانی
عضو تیم مذاکره کننده هسته ای با بیان اینکه در نشست ژنو ۲ خیلی جلو رفتیم، گفت: متاسفانه مواضع حداکثری در این نشست مطرح شد که با شرایط مذاکره همخوانی نداشت.
مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه کشورمان و عضو تیم مذاکره کننده هسته ای با حضور در خبرگزاری فارس و دیدار با مسئولان این خبرگزاری به پرسش های مطرح شده در خصوص نشست ژنو ۲ و همچنین نشست پیش رو در ژنو پاسخ داد.
وی در این گفت وگو به حمایت های مقام معظم رهبری از تیم مذاکره کننده هسته ای اشاره کرد و گفت: فرمایشات ایشان مبنای کار ماست و آقای ظریف گزارشات نشست ها را به صورت شفاهی و کتبی خدمت ایشان عرض می کند.
این عضو تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان موضوع هسته ای را موضوعی ملی و فراجناحی می داند و درباره برخی منتقدان داخلی می گوید: اگر انتقادی مطرح نشود ایراد کار مشخص نمی شود.
روانچی که حدود ۲۷ سال است در وزارت خارجه مشغول به فعالیت می باشد، عنوان می کند که در این مدت هیچ گاه حزبی و جناحی عمل نکرده است.
جزییات مذاکرات ایران و ۱+۵ در ژنو ۲ از زبان روانچی
در مذاکرات سه روزه ایران و ۱+۵ در ژنو در روزهای ۱۶،۱۷ و ۱۸ آبان چه گذشت؟
روانچی: در ابتدای نشست ژنو ۲ به خوبی پیش رفتیم. مباحث این نشست ادامه بحث های ژنو ۱ و نشست کارشناسان در وین بود. در ژنو ۲ توانستیم به متنی برسیم و نظرات به هم نزدیک شده بود و در مشورت ها و مذاکرات تلاش می کردیم به مسیری برویم که به تفاهم دست یابیم.
متاسفانه یکی از کشورها با ارائه یکسری اصلاحیه ها، موضوع را به جایی کشاند که نتوانستیم به تفاهم برسیم.
هیچ کس انتظار نداشت و ندارد که موضوعی به این پیچیدگی در یک یا دو جلسه حل شود، زیرا بحث هسته ای دارای ابعاد مختلفی است و علی رغم اینکه خیلی درباره آن در سطح بین المللی و منطقه ای سر و صدا می شود، ولی موضوع پیچیده ای است. ابعاد فنی بحث هسته ای بسیار ریز و پیچیده است و در بحث تحریم ها نیز ابعاد مالی، صادرات نفت و… مسائل ریزی است که انتظار نمی رود بتوان به سرعت و در یک یا دو جلسه کار را پیش برد و به اتمام رساند.
در ژنو ۲ خوشبختانه خیلی جلو رفتیم، البته نمی خواهم درصد عنوان کنم که چند درصد پیشرفت داشتیم، ولی پیشرفت قابل ملاحظه بود. با یکسری اصلاحیه ها در اواخر مذاکرات روبرو شدیم که دیدیم نمی توانیم عملاً در این دور به تفاهم برسیم. در این اصلاحیه ها مواضع حداکثری مطرح شد. اگر در مذاکرات یک طرف بخواهد مواضع حداکثری خود را عنوان کند کار به جایی نمی رسد. در یک مذاکره واقعی طرفین باید آمادگی داشته باشند که مواضعی را که مطرح می کنند در عین حال که بر اصولشان پافشاری می کنند ولی به نحوی باشد که منعطف باشند و بتوان به نتیجه رسید. باید ببینیم در نشست بعدی که اواخر هفته در ژنو برگزار می شود به کجا خواهیم رسید. در ژنو ۳ ادامه بحث ها مطرح می شود و پیش بینی اینکه چطور خواهد شد سخت است.
در ژنو ۲ مواضع حداکثری بیان شد که با شرایط مذاکره همخوانی نداشت. چندین بار جلساتی که قرار بود بین ما و ۱+۵ برگزار شود به تعویق افتاد و دلیل آن مباحث داخلی آنها بود. آنها تلاش می کنند که عنوان کنند موضع واحدی داریم و یکدست هستیم، ولی در عمل چنین نبود.
اخیراً آقای لاوروف در قاهره عنوان کرده « در آخرین لحظات اصلاحیه هایی مطرح شد که خلاف روندی بود که در جریان بود. »
این سؤال مطرح می شود که چرا زودتر این موارد عنوان نشد. اگر مذاکره ای هست و طرفین با صداقت و حسن نیت کار را پیش می برند چرا چنین مطالبی در این برهه زمانی و اینکه چرا مواضع حداکثری مطرح می شود؟ اگر قصد بر این است که مسائل پیش برود طبیعتا باید همه طرف ها فضا را به نحوی آماده کنند که در مسیر حل قضایا باشد نه اینکه بخواهند سد ایجاد کنند.
ایجاد سد و مانع کردن مشکل زا است. طبیعی است که هر کشوری می تواند نظرات خود را بیان کند، ما نیز انتظار نداریم کشورهایی که در نشست حضور دارند مصالح خود را کنار بگذارند. ما همواره گفته ایم هر مذاکره یک فرآیند بده بستان است و باید بین بده بستان یک توازن برقرار باشد.
متأسفانه این توازن وجود نداشت و در اصلاحیه هایی که مطرح شد نیز این توازن نبود، در نهایت به این مرحله رسیدیم که باید بیشتر در این زمینه فکر کنیم و قرار گذاشتیم که ۲۰ نوامبر دور هم جمع شویم و امیدواریم این دفعه آن مطالب مطرح نشود و بتوانیم به پیش برویم.
*اگر به تفاهم برسیم دور از ذهن نیست که وزرا حضور یابند
آیا احتمال می رود که نشست روز چهارشنبه در سطح وزیران برگزار شود؟
روانچی: قرار ما این است که فعلا این مذاکرات در سطح معاونان برگزار شود. البته اگر به تفاهم برسیم دور از ذهن نیست که وزرا حضور یابند. دفعه پیش نیز قرار نبود که وزرا حضور داشته باشند.
دلیل اینکه وزرای خارجه ۵ کشور و قائم مقام وزیر خارجه چین بدون اعلام اولیه در نشست ژنو ۲ حضور یافتند، چه بود؟
روانچی: این خود نشانگر پیشرفت کار بود. در ژنو ۲ قرار نداشتیم که وزرای خارجه حضور داشته باشند. زمانی که در اواسط کار احساس شد که این ظرفیت وجود دارد که به تفاهم برسیم، ابتدا آمریکایی ها اعلام کردند که در نشست حضور می یابند. البته وزیر خارجه فرانسه زودتر از همه وارد ژنو شد. همه احساس کردند که در حال رسیدن به نتیجه هستیم و به همین خاطر آمدند.
در حال حاضر قراری نداریم که وزرای خارجه حضور یابند، ولی اگر مذاکرات به خوبی به پیش رود و به تفاهم نزدیک شویم، دور از ذهن نیست که وزرای خارجه باز نیز حضور یابند و چکش نهایی را بزنند.
*خطوط قرمز ما باید رعایت شود
آیا نشست ژنو ۳ ادامه گفت وگوهای ژنو ۲ خواهد بود؟
روانچی: بله ما پیش نویس را مبنا قرار می دهیم و به جلو حرکت می کنیم. از دید آنها آخرین متن مبنای مذاکرات است، البته آقای ظریف در آخرین جلسه با ۱+۵ عنوان کرد که به هیچ وجه نمی توانیم خود را به این متن مقید کنیم. زمانی که وارد مذاکرات شویم نظرات خود را بیان می کنیم اینکه این نظرات چقدر منطبق با متن خواهد بود نمی توانم درباره آن صحبت کنم، زیرا در حال رایزنی هستیم. ما خطوط قرمزی داریم که باید رعایت شود. باید ببینیم که آیا ۱+۵ یکدست هستند یا خیر؛ البته با اظهارات اخیر لاوروف به نظر می رسد که آنها یکدست نیستند.
اخیراً مطالبی در رسانه ها منتشر شد مبنی بر پیشنهادات ۱+۵ به ایران، آیا شما این مطالب را تأیید می کنید؟
روانچی: مطالبی که منتشر می شود دقت آنچنانی ندارد و جسته و گریخته مطالبی را از این طرف و آن طرف می شنوند و به هم وصل کرده و منتشر می کنند. مقداری از این مطالب درست است، اما کامل نیست.
مطالبی مطرح شده در خصوص اینکه ایران غنی سازی ۲۰ درصد را متوقف کند.
روانچی: چون نمی توانم وارد جزئیات شوم، نمی توانم تایید کنم. آنچه در رسانه ها مطرح می شود، دقیق نیست.
مطالبی که در طی نشست ژنو ۲ توسط دیلی تلگراف و برخی رسانه های صهیونیستی متتشر شد درست است یا گمانه زنی است؟
روانچی: بیشتر این موارد گمانه زنی است.
*حاضریم درباره ۲۰ درصد صحبت کنیم ولی باید پایان کار مشخص باشد
آیا مذاکرات کنونی در امتداد مذاکرات در دولت نهم و دهم است؟
روانچی: از زمانی که دولت آقای روحانی بر سر کار آمد فضای جدیدی را شاهدیم و در این فضای جدید بحث هسته ای را دنبال می کنیم. از دید ما شروع کار در جلسه وزرای خارجه ایران و ۱+۵ در حاشیه شصت و هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک بود که در آن جلسه آقای ظریف نظرات ایران را به صورت شفاهی مطرح کرد. بعد از آن در ژنو ۱ طرح پیشنهادی ایران به صورت پاورپوینت توسط اقای ظریف به ۱+۵ ارائه شد. در ژنو ۲ این مباحث ریزتر و دقیق تر مطرح شد. البته برخی ایده ها از قبل وجود داشته به عنوان مثال طرح گام به گام اولین بار توسط روس ها در اجلاس مسکو مطرح شد، ولی از دید ما شروع کار در دوره جدید جلسه نیویورک بود.
آنها تلاش داشتند مباحث را به گام اول بکشانند، زیرا می خواهند نگرانی های اولیه خود را برطرف کنند از دید آنها نگرانی فوری غنی سازی ۲۰ درصد است و معتقدند اگر این مسئله رفع شود نگرانی ابتدایی آنها حل شده است.
ما عنوان می کنیم که حاضریم درباره ۲۰ درصد صحبت کنیم، ولی باید پایان کار مشخص باشد. فرآیند سیاسی جدیدی را شروع کردیم که در عین آنکه آماده ایم درباره گام اول صحبت کنیم ولی می خواهیم بدانیم که هدفمان از مذاکره چیست و در نهایت به کجا می خواهیم برسیم. ما حق داریم بر اساس NPT غنی سازی را انجام دهیم.
آیا براساس گام آخر ایران به حق غنی سازی صنعتی برای تأمین برق مورد نیاز دست خواهد یافت؟
روانچی: گفته ایم گام آخر یک دوره زمانی دارد که در حال بحث هستیم که این دوره چه فاصله زمانی را در بر بگیرد. در این دوره عنوان می کنیم که حاضریم یکسری محدودیت ها را برای فعالیت های غنی سازی بپذیریم و حاضریم شفاف سازی کنیم تا مشخص شود برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است و در نهایت تحریم ها برداشته شود و پرونده ایران به پرونده عادی تبدیل شده و به آژانس بازگردد.
زمانی که می گوییم گام نهایی، برای آن دوره خاصی داریم که در آن دوره خاص ما باید یک سری اقدامات را انجام دهیم که اعتماد طرف مقابل را جلب کنیم و طرف مقابل نیز باید کارهایی انجام دهد که اعتماد ما جلب شود از جمله رفع تحریم ها.
*بحث پلمپ کردن مطرح نیست
آیا نگاه اخلاقی که شما دارید طرف مقابل نیز دارد؟ در دوره دبیری شورای عالی امنیت ملی آقای روحانی ایران به مدت دو سال و نیم غنی سازی را تعلیق کرد، ولی نتیجه ای به همراه نداشت.
روانچی: بحث پلمپ کردن مطرح نیست، هنوز در مورد گام آخر وارد جزئیات نشده ایم، ولی مطمئناً بحث پلمپ کردن نخواهد بود. ما عنوان می کنیم که حاضریم برای یک دوره محدود یکسری اقدامات شفاف ساز انجام دهیم. در دوره قبل دوره خاصی مطرح نبود، ولی الان دوره زمانی مطرح است. ما به صورت مکتوب و همچنین در جلسات به صراحت و شفاهی اعلام کرده ایم و در ژنو ۲ نیز مطرح شد که پس از پایان این دوره محدود ما هیچ محدودیتی برای خود در چارچوب NPT قائل نیستیم. برای آن دوره محدود حاضریم اقداماتی را انجام دهیم تا پرونده به روال طبیعی خود بازگردد.
*براساس تفاهم ها تمام تحریم ها باید رفع شود
بحث تحریم ها چه می شود؟
روانچی: بر اساس تفاهم ها تمام تحریم ها اعم از یک جانبه، چند جانبه و تحریم های شورای امنیت سازمان ملل باید رفع شود و اگر نباشد بی معنا است که ما اقدامات اعتمادساز انجام دهیم، ولی تحریم ها لغو نشود.
قرار است ما برای مدت مشخصی محدودیت ها را بپذیریم و بعد از آن محدودیتی نداشته باشیم. آیا طرف غربی اصل زمانمند بودن محدودیت ها را پذیرفته؟
روانچی: بله پذیرفته. البته به تفاهم نرسیده ایم که این دوره چقدر طول می کشد.
باید گام به گام به جلو برویم. برای اینکه بتوانیم با چنین پدیده پیچیده ای برخورد کنیم، نمی توانیم یک دفعه پای کار برویم، باید گام به گام به پیش برویم. اگر گام به گام جلو نرویم به دلیل بی اعتمادی موجود نمی توان قدم های درست برداشت. ما می گوییم ۶ ماه اول گام اول باید برداشته شود تا فضا برای انتهای کار آماده شود.
بعد از دوره اول ۲ ایده مطرح است، اینکه آیا به سمت حل نهایی برویم و یا گام های بیشتری برداریم که در حال گفت وگو در این زمینه هستیم. اصل اینکه گام به گام جلو برویم، اصل پذیرفته ای است.
*گفته اند از متنی که ارائه داده اند فراتر نمی روند ولی باید برای بدترین حالت خود را آماده کنیم
آیا احتمال می دهید که دوباره فرانسه در ژنو ۳ اقدام به کارشکنی کند؟
روانچی: ما باید برای هر پدیده ای خود را آماده کنیم. آنچه که به ما منتقل شده این است که از متنی که در آخر به ما ارائه داده اند فراتر نخواهند رفت، ولی ما باید برای بدترین حالت خود را آماده کنیم که ناگهان متعجب نشویم.
چرا فرانسه اقدام به چنین کاری کرد؟ آیا تقسیم کاری بین آمریکا و فرانسه وجود دارد؟
روانچی: من معتقد به تقسیم کار به صورت خیلی دقیق و روشن بین ۱+۵ نیستم.
*اگر تقسیم کاری بوده خط کشی شده نبوده
آیا فرانسه این قدرت را دارد که مذاکرات را به هم بزند؟
روانچی: فرانسوی ها در بحث هسته ای همواره خود را صاحب نظر می دانند. فرانسه در قضیه هسته ای همواره اظهار نظر کرده و از انگلستان در بحث هسته ای فعال تر است، هم در بحث سیاسی و هم در غنی سازی فعال می باشد. اینکه چرا چنین مطالبی عنوان شد، تئوری های مختلفی مطرح است. نظر شخصی من این است که اگر تقسیم کاری وجود داشته خیلی خط کشی شده نبوده است.
مقامات آمریکایی عنوان کردند که تهران و واشنگتن در حال نزدیک شدن به یک توافق هسته ای هستند، نظر شما در این زمینه چیست؟ عنوانی که برای این تفاهم به کار می برید چیست؟
روانچی: ما هنوز در مورد آن به قطعیت نرسیده ایم. چون هنوز عنوان این سند قطعی نیست و پیش نویس قطعی نداریم، ولی آنچه از دید ما مطرح است یک بیانیه مشترک است.
آیا در صورت امضا، این بیانیه مشترک ضمانت اجرا خواهد داشت؟
روانچی: بله؛ ۲ بحث مطرح است یا اینکه توسط ایران و ۶ کشور امضا شود یا اینکه خانم اشتون و آقای ظریف در کنفرانس خبری آن را اعلام کنند.
در ادوار گذشته کمیته ای هسته ای وجود داشت و همه مباحث در مذاکرات هماهنگ می شد، ولی این کمیته در حال حاضر وجود ندارد.
روانچی: قرار است کمیته رسانه و تبلیغات شورای امنیت فعال تر باشد و در وزارت خارجه تلاش داشتیم که با رسانه ها بیشتر ارتباط داشته باشیم.
نیاز است رسانه کاملا در جریان باشد، البته ما نمی توانیم ریز مذاکرات را مطرح کنیم، ولی خطوط کلی تا جایی که امکان داشته باشد مطرح می شود.
آیا تصمیم ندارید سخنگویی برای تیم هسته ای تعیین کنید؟
روانچی: عملا آقای عراقچی این نقش را ایفا می کند بدون اینکه سمتی در این زمینه داشته باشد.
*ریز مذاکرات به مسئولان ارشد ارائه می شود/با دستورالعمل وارد مذاکرات می شویم
منطق بحث محرمانه بودن مذاکرات چیست؟
روانچی: بحث محرمانه یک مقدارحساسیت زا است و شاید واژه مناسبی نباشد. ریز مذاکرات به مسئولان ارشد ارائه می شود.
همواره گفته ام مگر من مذاکره کننده می توانم موضوعی را بدون اینکه آقای روحانی و مقام معظم رهبری تایید نکنند، مطرح کنم؟
دیپلمات همواره آموخته که بر اساس دستور العمل اقدام کند. در چنین مذاکراتی که اینقدر حساس است اگر من دستور العملی نداشته باشم اصلا جرات ورود به چنین بحثی را ندارم. ما دستورالعمل داریم و براساس آن عمل کرده و مسئولان ارشد نظام را در جریان ریز مذاکرات قرار می دهیم. کلمه محرمانه به این معنا نیست که عده ای پنهانی کاری را انجام می دهند که هیچ کس خبر ندارد. در حالی که چنین نیست.
آقای جلیلی، آقای لاریجانی و آقای روحانی کدام یک درباره ریز مذاکرات صحبت می کردند؟
یک سری بده بستان هایی است که اگر صریح عنوان کنیم، طرف مقابل دست ما را می خواند.
در کشورهای طرف مقابل مثل آمریکا افکار عمومی و نخبگان یکدست نیست و نگاه های مختلفی دارند و از این نگاه ها به نفع دیپلماسی استفاده می شود. در داخل کشور نگاه های متفاوتی نسبت به این مقوله وجود دارد، به اعتقاد شما وجود این نگاه ها آیا مزیت است تا تهدید؟
روانچی: حتما لازم است به صورت ریز قضایا دنبال و نقد شود، من هیچ ایرادی در نقد نمی بینم به خصوص در مجلس. مردم و نمایندگان مجلس حق دارند از دولت سوال کنند و این به نفع ماست که ایرادات کار برطرف شود؛ اما مشکل این است که از بحث فراجناحی خارج و به صورت حزبی نگاه شود. به اعتقاد من بحث سیاست خارجی به طور کل و به ویژه بحث هسته ای باید فراجناحی باشد، نقد باید شود و سوال صورت گیرد. در مجلس رئیس مجلس از ریز قضایا خبر دارد.
*فرمایشات رهبری دست برتر ما در مذاکرات/می دانیم ۷۰ میلیون نفر پشت سر ما هستند
فرمایشات مقام معظم رهبری در حمایت از تیم مذاکره کننده چه تاثیری در روند مذاکرات گذاشته و می گذارد؟
روانچی: قطعا دست ما را قوی تر می کند و وقتی ما مذاکره می کنیم طرف مقابل می داند که ما از طرف یک جناح مذاکره نمی کنیم و مجموعه نظام پشت ما است و این قوت و قدرت به ما می دهد. وقتی پشت میز مذاکره قرار می گیریم، یک نبرد است البته قابل مقایسه با جبهه جنگ تحمیلی نیست، آنها ایثار کردند.
در مذاکرت اگر یک کلمه بالا و پایین شود، طرف مقابل مچ شما را می گیرد و در مذاکره شما را تضعیف می کند. کسی که پشت میز مذاکره می نشیند علاوه بر اینکه باید به فن مذاکره آشنا و به بحث مسلط باشد حمایت های مردمی نیز بر قدرت آن می افزاید. نفس اینکه هفتاد میلیون نفر در پشت شما هستند خود دست برتر در مذاکرات است. وقتی که مقام معظم رهبری عنوان کردند که تیم مذاکره کننده بچه های نظام هستند، زمانی که ما مذاکره می کنیم می دانیم که ۷۰ میلیون نفر پشت سر ما هستند و این در بیان ما و قدرت در مذاکره تاثیر می گذارد. آنچه مقام معظم رهبری فرمودند باعث افتخار است که ما با دست برتر و قدرتمند در مذاکرات وارد می شویم.
*مذاکرات فقط در بحث هسته ای
آیا در مذاکرات به قدرت منطقه ای بودن ایران اشاره شد و آیا آمریکا یی ها ایران را به عنوان قدرت منطقه ای قبول دارند.
روانچی: مذاکرات ما فقط در بحث هسته ای است و دستور العمل ما در این خصوص است و مباحث دیگر مورد گفت وگو قرار نمی گیرد و قرارمان بر این نیست که وارد مقولات دیگر غیر از بحث هسته ای شویم، ولی طبیعتا زمانی که بحث هسته ای عنوان می شود مباحث غیر هسته ای نیز مطرح می شود، اینکه ۵ وزیر خارجه و یک قائم مقام وزیر خارجه در مقابل ما می نشینند، نشانگر قدرت یک کشور است.
ای کاش اظهارات آقای ظریف با ۶ کشور در ژنو ۲ منتشر می شد تا همگان بدانند که وزیر امور خارجه با چه قدرتی با طرف مقابل سخن می گفت. ایران قدرت منطقه است، ممکن است به آن اذعان نشود، ولی در عمل نشان داده می شود. براساس این قدرت با ایران مذاکره می شود.
در مذاکرات ۷ ساعته با آمریکایی ها و با حضور اشتون چه مباحثی مطرح شد؟
روانچی: همه مباحث مربوط به بحث هسته ای بود و خارج از این موضوع بحثی مطرح نشد.
*به حرکت زیگزاگی در دیپلماسی اعتقاد ندارم
آیا در قبال عملکرد فرانسه اقدام متقابلی صورت خواهید داد؟
روانچی: فرانسه کشوری مهم است. من شخصا معتقد به حرکت زیگزاگی در دیپلماسی نیستم. نمی شود یک دفعه تند و کند کرد و باید یک حرکت ملایم در ارتباط با کشورهای مذاکره کننده داشته باشیم. باید در عین آن که نظرات و دیدگاه های خود را مطرح می کنیم ولی نباید حرکت تندی صورت گیرد.
*قرار نیست در ترکیب تیم تغییری صورت گیرد
آیا قرار است در ترکیب تیم ایران تغییری صورت گیرد و تعداد اعضای تیم افزایش یابد؟
روانچی: فعلا قرار نیست که تغییری صورت گیرد.
محل مذاکرات آیا کماکان ژنو خواهد بود؟
روانچی: فعلا ژنو خواهد بود. قراری برای تغییر محل آن نیست ولی اگر بخواهیم با تفاهم طرف مقابل می توانیم محل مذاکرات را تغییر دهیم.
زمانی که مذاکرات ایران و آمریکا با حضور اشتون در ژنو صورت گرفت نگرانی هایی از سوی برخی از کشورهای منطقه عنوان شد، از جمله واکنش وزیر خارجه بحرین. به اعتقاد شما چرا برخی از کشورهای منطقه نگران هستند؟
روانچی: متاسفانه یک سری از این کشورها عجولانه برخورد می کنند به نحوی که به نظر می رسد از آرامش نگران هستند.
قبل از نشست ژنو آیا با کشورهای دیگر تماس و رایزنی خواهید داشت.
روانچی: قرار بود آقای ظریف پنجشنبه ۱۶ آبان به رم سفر کند، ولی خانم اشتون پیشنهاد داد که آقای ظریف بماند مذاکرات دنبال شود. قرار است روز سه شنبه ۲۸ آبان آقای ظریف به رم سفر کند.
در گذشته ما مذاکره مستقیمی با آمریکا نداشتیم، در حال حاضر که به صورت مستقیم وارد این مقوله شده ایم و در بحث هسته ای مستقیما مذاکره می کنیم، آیا فکر می کنید در آینده قالب ۱+۵ ادامه یابد و یا اینکه از این به بعد تنها با آمریکا گفت وگو می شود؟
روانچی: تا زمانی که بحث هسته ای را داریم در قالب ۱+۵ مذاکره می کنیم، تفاهمی از قبل وجود داشته و این تفاهم ادامه خواهد داشت. صحبتها با آمریکا در چارچوب بحث موجود است و با آمریکا در چارچوب ۱+۵ گفت وگو می شود و این روش ادامه می یابد.
وزارت خارجه برای خنثی کردن نقش لابی های صهیونیستی و اعراب برنامه ای دارد؟
روانچی: بله برنامه داریم و کارهایی انجام می دهیم، یک سری کارها را به صورت علنی می بینید یا به صورت تلفنی یا ملاقات و برخی نیز به صورت غیر علنی. قرار است آقای ظریف ملاقات هایی با کشورهای منطقه داشته باشد که در حال برنامه ریزی است.
*با حسن نیت وارد می شویم/ امیدواریم ژنو ۲ تکرار نشود
انتظار شما از نشست ژنو ۳ چیست؟
روانچی: ما با حسن نیت و جدیت کامل وارد مذاکرات خواهیم شد و امیدواریم طرف مقابل نیز با چنین روحیه ای وارد شود. امیدواریم مطالبی که در نشست ژنو ۲ مطرح شد تکرار نشود تا بتوانیم کار را به پیش ببریم. به خصوص مطالبی که حاکی از زیاده خواهی است، کار را با مشکل مواجه می کند و امیدواریم چنین رخ ندهد. این نشست آزمایشی است برای طرف مقابل.
*ایده هایی داریم ولی الان بیان نمی کنیم
اگر به تفاهم برسید گام بعدی چه خواهد بود؟
روانچی: قرار است گام اول طی شش ماه برداشته شود و اگر به تفاهم برسیم اعلام خواهد شد که اجرای گام اول از چه زمانی خواهد بود و زمانی ما به تفاهم برسیم مذاکرات برای ادامه کار انجام خواهد شد و در آن مرحله دقیق تر می توان بیان کرد.
درحال حاضر ایده هایی در ذهنمان داریم که الان زود است بیان کنیم و حتی این ایده ها را به طرف مقابل اعلام نکرده ایم. تمرکز داریم به تفاهمی برسیم و گام اول بخشی از آن است. اگر در مورد گام اول، هدف مشترک و گام آخر به نتیجه برسیم آن زمان گام اول اجرا خواهد شد و برای هر کدام سناریو تدوین شده و حتی برای گام های بعدی نیز سناریو تدوین شده است.
اینکه ما به تفاهم برسیم زمینه را آماده می کند تا همکاری های بیشتری را با کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی داشته باشیم.
رابطه اقتصادی دو طرفه است و این گونه نیست که تنها یک طرف نفع ببرد، اگر فعالیت اقتصادی بین ایران و اروپا برقرار شود هر دو طرف نفع می برند. برخی ها عنوان می کنند که ایران تشنه لغو تحریم هاست، در صورتی که این چنین نیست، ولی اگر این کار صورت گیرد هر دو طرف منتفع می شوند.
کاردار غیر مقیم ایران چه زمانی راهی لندن می شود؟
روانچی: قرار است به زودی هیئتی از انگلستان به سرپرستی آقای شارما کاردار غیرمقیم انگلستان به تهران سفر کند و هیئتی نیز به سرپرستی آقای حبیب الله زاده به لندن سفر خواهد کرد که بعد از آن ارزیابی خواهیم داشت که گام بعدی چه خواهد بود. هر دو کشور کاردارها را پذیرفته اند الان اسامی اعلام شده و قرار است این دو سفر انجام شود.
چه زمانی سفارتخانه ها باز خواهد شد؟
روانچی: زمانی که این سفر انجام شود درباره بازگشایی سفارتخانه ها تصمیم می گیریم. تاکید ما این است که سفارت ما در لندن کارهای کنسولی را برای ایرانیان مقیم از سر گیرد و تا حد ممکن خدمات را ارائه دهد.
از روابط تهران و اتاوا چه خبر؟
روانچی: در حال حاضر حافظ منافع تعیین شده و فعلا تحول دیگری در این زمینه مطرح نیست.
وی در این گفت وگو به حمایت های مقام معظم رهبری از تیم مذاکره کننده هسته ای اشاره کرد و گفت: فرمایشات ایشان مبنای کار ماست و آقای ظریف گزارشات نشست ها را به صورت شفاهی و کتبی خدمت ایشان عرض می کند.
این عضو تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان موضوع هسته ای را موضوعی ملی و فراجناحی می داند و درباره برخی منتقدان داخلی می گوید: اگر انتقادی مطرح نشود ایراد کار مشخص نمی شود.
روانچی که حدود ۲۷ سال است در وزارت خارجه مشغول به فعالیت می باشد، عنوان می کند که در این مدت هیچ گاه حزبی و جناحی عمل نکرده است.
جزییات مذاکرات ایران و ۱+۵ در ژنو ۲ از زبان روانچی
در مذاکرات سه روزه ایران و ۱+۵ در ژنو در روزهای ۱۶،۱۷ و ۱۸ آبان چه گذشت؟
روانچی: در ابتدای نشست ژنو ۲ به خوبی پیش رفتیم. مباحث این نشست ادامه بحث های ژنو ۱ و نشست کارشناسان در وین بود. در ژنو ۲ توانستیم به متنی برسیم و نظرات به هم نزدیک شده بود و در مشورت ها و مذاکرات تلاش می کردیم به مسیری برویم که به تفاهم دست یابیم.
متاسفانه یکی از کشورها با ارائه یکسری اصلاحیه ها، موضوع را به جایی کشاند که نتوانستیم به تفاهم برسیم.
هیچ کس انتظار نداشت و ندارد که موضوعی به این پیچیدگی در یک یا دو جلسه حل شود، زیرا بحث هسته ای دارای ابعاد مختلفی است و علی رغم اینکه خیلی درباره آن در سطح بین المللی و منطقه ای سر و صدا می شود، ولی موضوع پیچیده ای است. ابعاد فنی بحث هسته ای بسیار ریز و پیچیده است و در بحث تحریم ها نیز ابعاد مالی، صادرات نفت و… مسائل ریزی است که انتظار نمی رود بتوان به سرعت و در یک یا دو جلسه کار را پیش برد و به اتمام رساند.
در ژنو ۲ خوشبختانه خیلی جلو رفتیم، البته نمی خواهم درصد عنوان کنم که چند درصد پیشرفت داشتیم، ولی پیشرفت قابل ملاحظه بود. با یکسری اصلاحیه ها در اواخر مذاکرات روبرو شدیم که دیدیم نمی توانیم عملاً در این دور به تفاهم برسیم. در این اصلاحیه ها مواضع حداکثری مطرح شد. اگر در مذاکرات یک طرف بخواهد مواضع حداکثری خود را عنوان کند کار به جایی نمی رسد. در یک مذاکره واقعی طرفین باید آمادگی داشته باشند که مواضعی را که مطرح می کنند در عین حال که بر اصولشان پافشاری می کنند ولی به نحوی باشد که منعطف باشند و بتوان به نتیجه رسید. باید ببینیم در نشست بعدی که اواخر هفته در ژنو برگزار می شود به کجا خواهیم رسید. در ژنو ۳ ادامه بحث ها مطرح می شود و پیش بینی اینکه چطور خواهد شد سخت است.
در ژنو ۲ مواضع حداکثری بیان شد که با شرایط مذاکره همخوانی نداشت. چندین بار جلساتی که قرار بود بین ما و ۱+۵ برگزار شود به تعویق افتاد و دلیل آن مباحث داخلی آنها بود. آنها تلاش می کنند که عنوان کنند موضع واحدی داریم و یکدست هستیم، ولی در عمل چنین نبود.
اخیراً آقای لاوروف در قاهره عنوان کرده « در آخرین لحظات اصلاحیه هایی مطرح شد که خلاف روندی بود که در جریان بود. »
این سؤال مطرح می شود که چرا زودتر این موارد عنوان نشد. اگر مذاکره ای هست و طرفین با صداقت و حسن نیت کار را پیش می برند چرا چنین مطالبی در این برهه زمانی و اینکه چرا مواضع حداکثری مطرح می شود؟ اگر قصد بر این است که مسائل پیش برود طبیعتا باید همه طرف ها فضا را به نحوی آماده کنند که در مسیر حل قضایا باشد نه اینکه بخواهند سد ایجاد کنند.
ایجاد سد و مانع کردن مشکل زا است. طبیعی است که هر کشوری می تواند نظرات خود را بیان کند، ما نیز انتظار نداریم کشورهایی که در نشست حضور دارند مصالح خود را کنار بگذارند. ما همواره گفته ایم هر مذاکره یک فرآیند بده بستان است و باید بین بده بستان یک توازن برقرار باشد.
متأسفانه این توازن وجود نداشت و در اصلاحیه هایی که مطرح شد نیز این توازن نبود، در نهایت به این مرحله رسیدیم که باید بیشتر در این زمینه فکر کنیم و قرار گذاشتیم که ۲۰ نوامبر دور هم جمع شویم و امیدواریم این دفعه آن مطالب مطرح نشود و بتوانیم به پیش برویم.
*اگر به تفاهم برسیم دور از ذهن نیست که وزرا حضور یابند
آیا احتمال می رود که نشست روز چهارشنبه در سطح وزیران برگزار شود؟
روانچی: قرار ما این است که فعلا این مذاکرات در سطح معاونان برگزار شود. البته اگر به تفاهم برسیم دور از ذهن نیست که وزرا حضور یابند. دفعه پیش نیز قرار نبود که وزرا حضور داشته باشند.
دلیل اینکه وزرای خارجه ۵ کشور و قائم مقام وزیر خارجه چین بدون اعلام اولیه در نشست ژنو ۲ حضور یافتند، چه بود؟
روانچی: این خود نشانگر پیشرفت کار بود. در ژنو ۲ قرار نداشتیم که وزرای خارجه حضور داشته باشند. زمانی که در اواسط کار احساس شد که این ظرفیت وجود دارد که به تفاهم برسیم، ابتدا آمریکایی ها اعلام کردند که در نشست حضور می یابند. البته وزیر خارجه فرانسه زودتر از همه وارد ژنو شد. همه احساس کردند که در حال رسیدن به نتیجه هستیم و به همین خاطر آمدند.
در حال حاضر قراری نداریم که وزرای خارجه حضور یابند، ولی اگر مذاکرات به خوبی به پیش رود و به تفاهم نزدیک شویم، دور از ذهن نیست که وزرای خارجه باز نیز حضور یابند و چکش نهایی را بزنند.
*خطوط قرمز ما باید رعایت شود
آیا نشست ژنو ۳ ادامه گفت وگوهای ژنو ۲ خواهد بود؟
روانچی: بله ما پیش نویس را مبنا قرار می دهیم و به جلو حرکت می کنیم. از دید آنها آخرین متن مبنای مذاکرات است، البته آقای ظریف در آخرین جلسه با ۱+۵ عنوان کرد که به هیچ وجه نمی توانیم خود را به این متن مقید کنیم. زمانی که وارد مذاکرات شویم نظرات خود را بیان می کنیم اینکه این نظرات چقدر منطبق با متن خواهد بود نمی توانم درباره آن صحبت کنم، زیرا در حال رایزنی هستیم. ما خطوط قرمزی داریم که باید رعایت شود. باید ببینیم که آیا ۱+۵ یکدست هستند یا خیر؛ البته با اظهارات اخیر لاوروف به نظر می رسد که آنها یکدست نیستند.
اخیراً مطالبی در رسانه ها منتشر شد مبنی بر پیشنهادات ۱+۵ به ایران، آیا شما این مطالب را تأیید می کنید؟
روانچی: مطالبی که منتشر می شود دقت آنچنانی ندارد و جسته و گریخته مطالبی را از این طرف و آن طرف می شنوند و به هم وصل کرده و منتشر می کنند. مقداری از این مطالب درست است، اما کامل نیست.
مطالبی مطرح شده در خصوص اینکه ایران غنی سازی ۲۰ درصد را متوقف کند.
روانچی: چون نمی توانم وارد جزئیات شوم، نمی توانم تایید کنم. آنچه در رسانه ها مطرح می شود، دقیق نیست.
مطالبی که در طی نشست ژنو ۲ توسط دیلی تلگراف و برخی رسانه های صهیونیستی متتشر شد درست است یا گمانه زنی است؟
روانچی: بیشتر این موارد گمانه زنی است.
*حاضریم درباره ۲۰ درصد صحبت کنیم ولی باید پایان کار مشخص باشد
آیا مذاکرات کنونی در امتداد مذاکرات در دولت نهم و دهم است؟
روانچی: از زمانی که دولت آقای روحانی بر سر کار آمد فضای جدیدی را شاهدیم و در این فضای جدید بحث هسته ای را دنبال می کنیم. از دید ما شروع کار در جلسه وزرای خارجه ایران و ۱+۵ در حاشیه شصت و هشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک بود که در آن جلسه آقای ظریف نظرات ایران را به صورت شفاهی مطرح کرد. بعد از آن در ژنو ۱ طرح پیشنهادی ایران به صورت پاورپوینت توسط اقای ظریف به ۱+۵ ارائه شد. در ژنو ۲ این مباحث ریزتر و دقیق تر مطرح شد. البته برخی ایده ها از قبل وجود داشته به عنوان مثال طرح گام به گام اولین بار توسط روس ها در اجلاس مسکو مطرح شد، ولی از دید ما شروع کار در دوره جدید جلسه نیویورک بود.
آنها تلاش داشتند مباحث را به گام اول بکشانند، زیرا می خواهند نگرانی های اولیه خود را برطرف کنند از دید آنها نگرانی فوری غنی سازی ۲۰ درصد است و معتقدند اگر این مسئله رفع شود نگرانی ابتدایی آنها حل شده است.
ما عنوان می کنیم که حاضریم درباره ۲۰ درصد صحبت کنیم، ولی باید پایان کار مشخص باشد. فرآیند سیاسی جدیدی را شروع کردیم که در عین آنکه آماده ایم درباره گام اول صحبت کنیم ولی می خواهیم بدانیم که هدفمان از مذاکره چیست و در نهایت به کجا می خواهیم برسیم. ما حق داریم بر اساس NPT غنی سازی را انجام دهیم.
آیا براساس گام آخر ایران به حق غنی سازی صنعتی برای تأمین برق مورد نیاز دست خواهد یافت؟
روانچی: گفته ایم گام آخر یک دوره زمانی دارد که در حال بحث هستیم که این دوره چه فاصله زمانی را در بر بگیرد. در این دوره عنوان می کنیم که حاضریم یکسری محدودیت ها را برای فعالیت های غنی سازی بپذیریم و حاضریم شفاف سازی کنیم تا مشخص شود برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است و در نهایت تحریم ها برداشته شود و پرونده ایران به پرونده عادی تبدیل شده و به آژانس بازگردد.
زمانی که می گوییم گام نهایی، برای آن دوره خاصی داریم که در آن دوره خاص ما باید یک سری اقدامات را انجام دهیم که اعتماد طرف مقابل را جلب کنیم و طرف مقابل نیز باید کارهایی انجام دهد که اعتماد ما جلب شود از جمله رفع تحریم ها.
*بحث پلمپ کردن مطرح نیست
آیا نگاه اخلاقی که شما دارید طرف مقابل نیز دارد؟ در دوره دبیری شورای عالی امنیت ملی آقای روحانی ایران به مدت دو سال و نیم غنی سازی را تعلیق کرد، ولی نتیجه ای به همراه نداشت.
روانچی: بحث پلمپ کردن مطرح نیست، هنوز در مورد گام آخر وارد جزئیات نشده ایم، ولی مطمئناً بحث پلمپ کردن نخواهد بود. ما عنوان می کنیم که حاضریم برای یک دوره محدود یکسری اقدامات شفاف ساز انجام دهیم. در دوره قبل دوره خاصی مطرح نبود، ولی الان دوره زمانی مطرح است. ما به صورت مکتوب و همچنین در جلسات به صراحت و شفاهی اعلام کرده ایم و در ژنو ۲ نیز مطرح شد که پس از پایان این دوره محدود ما هیچ محدودیتی برای خود در چارچوب NPT قائل نیستیم. برای آن دوره محدود حاضریم اقداماتی را انجام دهیم تا پرونده به روال طبیعی خود بازگردد.
*براساس تفاهم ها تمام تحریم ها باید رفع شود
بحث تحریم ها چه می شود؟
روانچی: بر اساس تفاهم ها تمام تحریم ها اعم از یک جانبه، چند جانبه و تحریم های شورای امنیت سازمان ملل باید رفع شود و اگر نباشد بی معنا است که ما اقدامات اعتمادساز انجام دهیم، ولی تحریم ها لغو نشود.
قرار است ما برای مدت مشخصی محدودیت ها را بپذیریم و بعد از آن محدودیتی نداشته باشیم. آیا طرف غربی اصل زمانمند بودن محدودیت ها را پذیرفته؟
روانچی: بله پذیرفته. البته به تفاهم نرسیده ایم که این دوره چقدر طول می کشد.
باید گام به گام به جلو برویم. برای اینکه بتوانیم با چنین پدیده پیچیده ای برخورد کنیم، نمی توانیم یک دفعه پای کار برویم، باید گام به گام به پیش برویم. اگر گام به گام جلو نرویم به دلیل بی اعتمادی موجود نمی توان قدم های درست برداشت. ما می گوییم ۶ ماه اول گام اول باید برداشته شود تا فضا برای انتهای کار آماده شود.
بعد از دوره اول ۲ ایده مطرح است، اینکه آیا به سمت حل نهایی برویم و یا گام های بیشتری برداریم که در حال گفت وگو در این زمینه هستیم. اصل اینکه گام به گام جلو برویم، اصل پذیرفته ای است.
*گفته اند از متنی که ارائه داده اند فراتر نمی روند ولی باید برای بدترین حالت خود را آماده کنیم
آیا احتمال می دهید که دوباره فرانسه در ژنو ۳ اقدام به کارشکنی کند؟
روانچی: ما باید برای هر پدیده ای خود را آماده کنیم. آنچه که به ما منتقل شده این است که از متنی که در آخر به ما ارائه داده اند فراتر نخواهند رفت، ولی ما باید برای بدترین حالت خود را آماده کنیم که ناگهان متعجب نشویم.
چرا فرانسه اقدام به چنین کاری کرد؟ آیا تقسیم کاری بین آمریکا و فرانسه وجود دارد؟
روانچی: من معتقد به تقسیم کار به صورت خیلی دقیق و روشن بین ۱+۵ نیستم.
*اگر تقسیم کاری بوده خط کشی شده نبوده
آیا فرانسه این قدرت را دارد که مذاکرات را به هم بزند؟
روانچی: فرانسوی ها در بحث هسته ای همواره خود را صاحب نظر می دانند. فرانسه در قضیه هسته ای همواره اظهار نظر کرده و از انگلستان در بحث هسته ای فعال تر است، هم در بحث سیاسی و هم در غنی سازی فعال می باشد. اینکه چرا چنین مطالبی عنوان شد، تئوری های مختلفی مطرح است. نظر شخصی من این است که اگر تقسیم کاری وجود داشته خیلی خط کشی شده نبوده است.
مقامات آمریکایی عنوان کردند که تهران و واشنگتن در حال نزدیک شدن به یک توافق هسته ای هستند، نظر شما در این زمینه چیست؟ عنوانی که برای این تفاهم به کار می برید چیست؟
روانچی: ما هنوز در مورد آن به قطعیت نرسیده ایم. چون هنوز عنوان این سند قطعی نیست و پیش نویس قطعی نداریم، ولی آنچه از دید ما مطرح است یک بیانیه مشترک است.
آیا در صورت امضا، این بیانیه مشترک ضمانت اجرا خواهد داشت؟
روانچی: بله؛ ۲ بحث مطرح است یا اینکه توسط ایران و ۶ کشور امضا شود یا اینکه خانم اشتون و آقای ظریف در کنفرانس خبری آن را اعلام کنند.
در ادوار گذشته کمیته ای هسته ای وجود داشت و همه مباحث در مذاکرات هماهنگ می شد، ولی این کمیته در حال حاضر وجود ندارد.
روانچی: قرار است کمیته رسانه و تبلیغات شورای امنیت فعال تر باشد و در وزارت خارجه تلاش داشتیم که با رسانه ها بیشتر ارتباط داشته باشیم.
نیاز است رسانه کاملا در جریان باشد، البته ما نمی توانیم ریز مذاکرات را مطرح کنیم، ولی خطوط کلی تا جایی که امکان داشته باشد مطرح می شود.
آیا تصمیم ندارید سخنگویی برای تیم هسته ای تعیین کنید؟
روانچی: عملا آقای عراقچی این نقش را ایفا می کند بدون اینکه سمتی در این زمینه داشته باشد.
*ریز مذاکرات به مسئولان ارشد ارائه می شود/با دستورالعمل وارد مذاکرات می شویم
منطق بحث محرمانه بودن مذاکرات چیست؟
روانچی: بحث محرمانه یک مقدارحساسیت زا است و شاید واژه مناسبی نباشد. ریز مذاکرات به مسئولان ارشد ارائه می شود.
همواره گفته ام مگر من مذاکره کننده می توانم موضوعی را بدون اینکه آقای روحانی و مقام معظم رهبری تایید نکنند، مطرح کنم؟
دیپلمات همواره آموخته که بر اساس دستور العمل اقدام کند. در چنین مذاکراتی که اینقدر حساس است اگر من دستور العملی نداشته باشم اصلا جرات ورود به چنین بحثی را ندارم. ما دستورالعمل داریم و براساس آن عمل کرده و مسئولان ارشد نظام را در جریان ریز مذاکرات قرار می دهیم. کلمه محرمانه به این معنا نیست که عده ای پنهانی کاری را انجام می دهند که هیچ کس خبر ندارد. در حالی که چنین نیست.
آقای جلیلی، آقای لاریجانی و آقای روحانی کدام یک درباره ریز مذاکرات صحبت می کردند؟
یک سری بده بستان هایی است که اگر صریح عنوان کنیم، طرف مقابل دست ما را می خواند.
در کشورهای طرف مقابل مثل آمریکا افکار عمومی و نخبگان یکدست نیست و نگاه های مختلفی دارند و از این نگاه ها به نفع دیپلماسی استفاده می شود. در داخل کشور نگاه های متفاوتی نسبت به این مقوله وجود دارد، به اعتقاد شما وجود این نگاه ها آیا مزیت است تا تهدید؟
روانچی: حتما لازم است به صورت ریز قضایا دنبال و نقد شود، من هیچ ایرادی در نقد نمی بینم به خصوص در مجلس. مردم و نمایندگان مجلس حق دارند از دولت سوال کنند و این به نفع ماست که ایرادات کار برطرف شود؛ اما مشکل این است که از بحث فراجناحی خارج و به صورت حزبی نگاه شود. به اعتقاد من بحث سیاست خارجی به طور کل و به ویژه بحث هسته ای باید فراجناحی باشد، نقد باید شود و سوال صورت گیرد. در مجلس رئیس مجلس از ریز قضایا خبر دارد.
*فرمایشات رهبری دست برتر ما در مذاکرات/می دانیم ۷۰ میلیون نفر پشت سر ما هستند
فرمایشات مقام معظم رهبری در حمایت از تیم مذاکره کننده چه تاثیری در روند مذاکرات گذاشته و می گذارد؟
روانچی: قطعا دست ما را قوی تر می کند و وقتی ما مذاکره می کنیم طرف مقابل می داند که ما از طرف یک جناح مذاکره نمی کنیم و مجموعه نظام پشت ما است و این قوت و قدرت به ما می دهد. وقتی پشت میز مذاکره قرار می گیریم، یک نبرد است البته قابل مقایسه با جبهه جنگ تحمیلی نیست، آنها ایثار کردند.
در مذاکرت اگر یک کلمه بالا و پایین شود، طرف مقابل مچ شما را می گیرد و در مذاکره شما را تضعیف می کند. کسی که پشت میز مذاکره می نشیند علاوه بر اینکه باید به فن مذاکره آشنا و به بحث مسلط باشد حمایت های مردمی نیز بر قدرت آن می افزاید. نفس اینکه هفتاد میلیون نفر در پشت شما هستند خود دست برتر در مذاکرات است. وقتی که مقام معظم رهبری عنوان کردند که تیم مذاکره کننده بچه های نظام هستند، زمانی که ما مذاکره می کنیم می دانیم که ۷۰ میلیون نفر پشت سر ما هستند و این در بیان ما و قدرت در مذاکره تاثیر می گذارد. آنچه مقام معظم رهبری فرمودند باعث افتخار است که ما با دست برتر و قدرتمند در مذاکرات وارد می شویم.
*مذاکرات فقط در بحث هسته ای
آیا در مذاکرات به قدرت منطقه ای بودن ایران اشاره شد و آیا آمریکا یی ها ایران را به عنوان قدرت منطقه ای قبول دارند.
روانچی: مذاکرات ما فقط در بحث هسته ای است و دستور العمل ما در این خصوص است و مباحث دیگر مورد گفت وگو قرار نمی گیرد و قرارمان بر این نیست که وارد مقولات دیگر غیر از بحث هسته ای شویم، ولی طبیعتا زمانی که بحث هسته ای عنوان می شود مباحث غیر هسته ای نیز مطرح می شود، اینکه ۵ وزیر خارجه و یک قائم مقام وزیر خارجه در مقابل ما می نشینند، نشانگر قدرت یک کشور است.
ای کاش اظهارات آقای ظریف با ۶ کشور در ژنو ۲ منتشر می شد تا همگان بدانند که وزیر امور خارجه با چه قدرتی با طرف مقابل سخن می گفت. ایران قدرت منطقه است، ممکن است به آن اذعان نشود، ولی در عمل نشان داده می شود. براساس این قدرت با ایران مذاکره می شود.
در مذاکرات ۷ ساعته با آمریکایی ها و با حضور اشتون چه مباحثی مطرح شد؟
روانچی: همه مباحث مربوط به بحث هسته ای بود و خارج از این موضوع بحثی مطرح نشد.
*به حرکت زیگزاگی در دیپلماسی اعتقاد ندارم
آیا در قبال عملکرد فرانسه اقدام متقابلی صورت خواهید داد؟
روانچی: فرانسه کشوری مهم است. من شخصا معتقد به حرکت زیگزاگی در دیپلماسی نیستم. نمی شود یک دفعه تند و کند کرد و باید یک حرکت ملایم در ارتباط با کشورهای مذاکره کننده داشته باشیم. باید در عین آن که نظرات و دیدگاه های خود را مطرح می کنیم ولی نباید حرکت تندی صورت گیرد.
*قرار نیست در ترکیب تیم تغییری صورت گیرد
آیا قرار است در ترکیب تیم ایران تغییری صورت گیرد و تعداد اعضای تیم افزایش یابد؟
روانچی: فعلا قرار نیست که تغییری صورت گیرد.
محل مذاکرات آیا کماکان ژنو خواهد بود؟
روانچی: فعلا ژنو خواهد بود. قراری برای تغییر محل آن نیست ولی اگر بخواهیم با تفاهم طرف مقابل می توانیم محل مذاکرات را تغییر دهیم.
زمانی که مذاکرات ایران و آمریکا با حضور اشتون در ژنو صورت گرفت نگرانی هایی از سوی برخی از کشورهای منطقه عنوان شد، از جمله واکنش وزیر خارجه بحرین. به اعتقاد شما چرا برخی از کشورهای منطقه نگران هستند؟
روانچی: متاسفانه یک سری از این کشورها عجولانه برخورد می کنند به نحوی که به نظر می رسد از آرامش نگران هستند.
قبل از نشست ژنو آیا با کشورهای دیگر تماس و رایزنی خواهید داشت.
روانچی: قرار بود آقای ظریف پنجشنبه ۱۶ آبان به رم سفر کند، ولی خانم اشتون پیشنهاد داد که آقای ظریف بماند مذاکرات دنبال شود. قرار است روز سه شنبه ۲۸ آبان آقای ظریف به رم سفر کند.
در گذشته ما مذاکره مستقیمی با آمریکا نداشتیم، در حال حاضر که به صورت مستقیم وارد این مقوله شده ایم و در بحث هسته ای مستقیما مذاکره می کنیم، آیا فکر می کنید در آینده قالب ۱+۵ ادامه یابد و یا اینکه از این به بعد تنها با آمریکا گفت وگو می شود؟
روانچی: تا زمانی که بحث هسته ای را داریم در قالب ۱+۵ مذاکره می کنیم، تفاهمی از قبل وجود داشته و این تفاهم ادامه خواهد داشت. صحبتها با آمریکا در چارچوب بحث موجود است و با آمریکا در چارچوب ۱+۵ گفت وگو می شود و این روش ادامه می یابد.
وزارت خارجه برای خنثی کردن نقش لابی های صهیونیستی و اعراب برنامه ای دارد؟
روانچی: بله برنامه داریم و کارهایی انجام می دهیم، یک سری کارها را به صورت علنی می بینید یا به صورت تلفنی یا ملاقات و برخی نیز به صورت غیر علنی. قرار است آقای ظریف ملاقات هایی با کشورهای منطقه داشته باشد که در حال برنامه ریزی است.
*با حسن نیت وارد می شویم/ امیدواریم ژنو ۲ تکرار نشود
انتظار شما از نشست ژنو ۳ چیست؟
روانچی: ما با حسن نیت و جدیت کامل وارد مذاکرات خواهیم شد و امیدواریم طرف مقابل نیز با چنین روحیه ای وارد شود. امیدواریم مطالبی که در نشست ژنو ۲ مطرح شد تکرار نشود تا بتوانیم کار را به پیش ببریم. به خصوص مطالبی که حاکی از زیاده خواهی است، کار را با مشکل مواجه می کند و امیدواریم چنین رخ ندهد. این نشست آزمایشی است برای طرف مقابل.
*ایده هایی داریم ولی الان بیان نمی کنیم
اگر به تفاهم برسید گام بعدی چه خواهد بود؟
روانچی: قرار است گام اول طی شش ماه برداشته شود و اگر به تفاهم برسیم اعلام خواهد شد که اجرای گام اول از چه زمانی خواهد بود و زمانی ما به تفاهم برسیم مذاکرات برای ادامه کار انجام خواهد شد و در آن مرحله دقیق تر می توان بیان کرد.
درحال حاضر ایده هایی در ذهنمان داریم که الان زود است بیان کنیم و حتی این ایده ها را به طرف مقابل اعلام نکرده ایم. تمرکز داریم به تفاهمی برسیم و گام اول بخشی از آن است. اگر در مورد گام اول، هدف مشترک و گام آخر به نتیجه برسیم آن زمان گام اول اجرا خواهد شد و برای هر کدام سناریو تدوین شده و حتی برای گام های بعدی نیز سناریو تدوین شده است.
اینکه ما به تفاهم برسیم زمینه را آماده می کند تا همکاری های بیشتری را با کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی داشته باشیم.
رابطه اقتصادی دو طرفه است و این گونه نیست که تنها یک طرف نفع ببرد، اگر فعالیت اقتصادی بین ایران و اروپا برقرار شود هر دو طرف نفع می برند. برخی ها عنوان می کنند که ایران تشنه لغو تحریم هاست، در صورتی که این چنین نیست، ولی اگر این کار صورت گیرد هر دو طرف منتفع می شوند.
کاردار غیر مقیم ایران چه زمانی راهی لندن می شود؟
روانچی: قرار است به زودی هیئتی از انگلستان به سرپرستی آقای شارما کاردار غیرمقیم انگلستان به تهران سفر کند و هیئتی نیز به سرپرستی آقای حبیب الله زاده به لندن سفر خواهد کرد که بعد از آن ارزیابی خواهیم داشت که گام بعدی چه خواهد بود. هر دو کشور کاردارها را پذیرفته اند الان اسامی اعلام شده و قرار است این دو سفر انجام شود.
چه زمانی سفارتخانه ها باز خواهد شد؟
روانچی: زمانی که این سفر انجام شود درباره بازگشایی سفارتخانه ها تصمیم می گیریم. تاکید ما این است که سفارت ما در لندن کارهای کنسولی را برای ایرانیان مقیم از سر گیرد و تا حد ممکن خدمات را ارائه دهد.
از روابط تهران و اتاوا چه خبر؟
روانچی: در حال حاضر حافظ منافع تعیین شده و فعلا تحول دیگری در این زمینه مطرح نیست.
