پایتخت های ایران و ۱+۵ آبستن خبری سرنوشت ساز
مذاکرات کارشناسی ایران و ۱+۵ در پیچ و خم مسایل فنی، سیاسی و حقوقی و البته تعطیلات سال نو میلادی پس از یک ماه و نیم، هفته گذشته پایان یافت اما دو طرف با وجود رسیدن به راه حل، نتوانستند در ژنو بر سر چگونگی اجرای برنامه اقدام مشترک به توافق نهایی دست یابند از این رو پایتخت های ایران و ۱+۵ در روزهای آینده آبستن خبری سرنوشت ساز است.
به گزارش افکارنیوز ، ایران و ۱+۵ پس از چهار دور مذاکره در نیویورک و ژنو در ۱۰۰ روز توانستند بر روی متنی چهارصفحه ای توافق کنند که هدف آن رسیدن به یک راه حل جامع مورد توافق و بلند مدت به نحوی که تضمین کند برنامه هسته یی ایران کاملاً صلح آمیز باقی خواهد ماند، بود.
بر اساس این توافق ایران اعلام می کند تحت هیچ شرایطی به دنبال دستیابی یا گسترش سلاح هسته یی نیست؛ راه حل جامع مذکور مبتنی بر این اقدامات اولیه بوده و به یک گام نهایی منجر خواهد شد که دوره زمانی آن مورد توافق قرار گرفته و در نهایت به رفع نگرانی ها می انجامد.
هم چنین، این راه حل جامع شامل یک فرایند متقابل و قدم به قدم است و به رفع همه جانبه تمامی تحریم های شورای امنیت، تحریم های چندجانبه و تحریم های ملی مربوط به برنامه هسته ای ایران می انجامد.
پس از توافق به سرعت مذاکرات کارشناسی میان هیات های ایران و ۱+۵ در سطح مدیران سیاسی در وین و ژنو آغاز شد تا دو طرف بتوانند بر روی ساز و کار اجرای توافق نیز به تفاهم و درک مشترک برسند. اما مذاکرات به دلایل مختلف فنی و سیاسی با موانعی از جمله گسترش تحریم های آمریکا علیه ایران در حین مذاکرات مواجه شد که گفت وگوها را با وقفه مواجه کرد.
برخی کارشناسان از همان ابتدای شروع بحث بر سر چگونگی اجرای توافق ژنو بر این نظر بودند که اجرای توافق بخش ها و لایه های پیدا و پنهان فنی، حقوقی، سیاسی، مالی، امنیتی و غیره دارد و با وجود بی اعتمادی میان دو طرف و نیز برخی زیاده خواهی ها از این کشورها به ویژه آمریکا این احتمال که مذاکرات به سختی پیش رود را پیش بینی کردند.
با همه دشواری ها و پیچیدگی ها برای رسیدن به درک مشترک از اجرای توافق چند مورد اختلافی باقی ماند که پای معاونان اشتون و ظریف را نیز دوباره به ژنو باز کرد.
سید عباس عراقچی ، معاون وزیر خارجه کشورمان و عضو ارشد تیم مذاکره کننده به همراه اعضای تیم کارشناسی ایران ۱۹ و ۲۰ دی ماه راهی ژنو شد تا با معاون کاترین اشتون، نماینده ۱+۵ در مذاکرات درباره موارد اختلافی باقی مانده گفت وگو کند.
توقف کوتاه وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا و نماینده این کشور در گروه ۱+۵ در ژنو در مسیرش به مسکو توجهات به سمت ژنو را افزایش داد و این احتمال که با آمدن نماینده آمریکا به احتمال قوی موارد اختلافی حل و فصل خواهد شد افزایش یافت اما پس از مذاکره ای کوتاه سه جانبه میان اشمید عراقچی شرمن و نیز گفت وگوی دوجانبه عراقچی و شرمن خبری از حل اختلاف نظرها شنیده نشد.
معاون وزیر خارجه کشورمان پس از دو روز مذاکره از به دست آمدن چند راه حل برای حل اختلاف نظر ها که این اختلافات را سه مورد اعلام کرده بود خبر داد و گفت که" نتیجه بررسی ها درباره نحوه اجرایی شدن توافق ژنو به پایتخت ها منتقل شده و متعاقبا تصمیم گیری نهایی اتخاذ و نتیجه اعلام خواهد شد. "
عراقچی اضافه کرد: اختلاف های فنی و سیاسی حل شد، اما این موضوع منوط به تایید راه حل در پایتخت هاست.
بنا براین گزارش علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی درباره موارد اختلافی با ۱+۵ بر سر اجرای توافق ژنو اظهار کرد: یک مورد اختلافی راجع به سانتریفیوژ های پیشرفته است. آن ها (۱+۵) می پرسند که چرا برای این سانتریفیوژها کار می کنید. در حالی که ما قبلا هم اعلام کرده ایم بهترین بخش تفاهم نامه ژنو بخش مربوط به تحقیق و توسعه بوده است که در تفاهم نامه بدون محدودیت آمده است.
بر اساس توافق ژنو، " ایران برنامه تحقیق و توسعه (R & D) تحت نظارت، از جمله برنامه تحقیق و توسعه جاری غنی سازی خود را که با هدف انباشت اورانیوم غنی شده صورت نمی گیرد، ادامه خواهد داد. "
در عین حال موارد دیگر از جمله موضوع چگونگی اجرای توافق در یک زمان و روز مشخص و برداشتن گام های متقابل به طور متوازن از دغدغه های مورد توجه مذاکره کنندگان دو طرف بوده است.
عراقچی روز شنبه درباره زمان اعلام نظر پایتخت ها به ایسنا گفت: ظرف یکی دو روز آینده، رایزنی ها به نتیجه برسد، موارد را اعلام می کنیم.
حدود دو ماه است که از توافق ژنو در ۳ آذر ماه می گذرد و بسیاری از شرکت های خصوصی و دولتی در کشورهای ۱+۵ و نیز کشورهای دیگر دنیا در انتظار آغاز اجرای توافق ژنو هستند و حتی اقدامات اولیه مالی و تجاری نیز در این رابطه صورت گرفته است.
در این میان کشورهای اروپایی نیز اشتیاق بیش تری به اجرای توافق دارند چرا که بسیاری از این کشورهای تحت تاثیر تحریم های یک جانبه اروپا و نیز آمریکا در چند سال گذشته متضرر شده اند. از این رو در روزهای آینده کشورهای مختلف دنیا و به ویژه ایران و ۱+۵ منتظر شنیدن خبر آغاز اجرای توافق ژنو هستند که می تواند علاوه بر گشایش های مالی و تجاری و اقتصادی، رویکرد تازه ای در عرصه بین الملل، منطقه و نیز ایران ایجاد کرده و جان تازه ای به رویکرد ها و اراده های سیاسی برای حل مسالمت آمیز مسایل بین الملل بخشد.
بر اساس این توافق ایران اعلام می کند تحت هیچ شرایطی به دنبال دستیابی یا گسترش سلاح هسته یی نیست؛ راه حل جامع مذکور مبتنی بر این اقدامات اولیه بوده و به یک گام نهایی منجر خواهد شد که دوره زمانی آن مورد توافق قرار گرفته و در نهایت به رفع نگرانی ها می انجامد.
هم چنین، این راه حل جامع شامل یک فرایند متقابل و قدم به قدم است و به رفع همه جانبه تمامی تحریم های شورای امنیت، تحریم های چندجانبه و تحریم های ملی مربوط به برنامه هسته ای ایران می انجامد.
پس از توافق به سرعت مذاکرات کارشناسی میان هیات های ایران و ۱+۵ در سطح مدیران سیاسی در وین و ژنو آغاز شد تا دو طرف بتوانند بر روی ساز و کار اجرای توافق نیز به تفاهم و درک مشترک برسند. اما مذاکرات به دلایل مختلف فنی و سیاسی با موانعی از جمله گسترش تحریم های آمریکا علیه ایران در حین مذاکرات مواجه شد که گفت وگوها را با وقفه مواجه کرد.
برخی کارشناسان از همان ابتدای شروع بحث بر سر چگونگی اجرای توافق ژنو بر این نظر بودند که اجرای توافق بخش ها و لایه های پیدا و پنهان فنی، حقوقی، سیاسی، مالی، امنیتی و غیره دارد و با وجود بی اعتمادی میان دو طرف و نیز برخی زیاده خواهی ها از این کشورها به ویژه آمریکا این احتمال که مذاکرات به سختی پیش رود را پیش بینی کردند.
با همه دشواری ها و پیچیدگی ها برای رسیدن به درک مشترک از اجرای توافق چند مورد اختلافی باقی ماند که پای معاونان اشتون و ظریف را نیز دوباره به ژنو باز کرد.
سید عباس عراقچی ، معاون وزیر خارجه کشورمان و عضو ارشد تیم مذاکره کننده به همراه اعضای تیم کارشناسی ایران ۱۹ و ۲۰ دی ماه راهی ژنو شد تا با معاون کاترین اشتون، نماینده ۱+۵ در مذاکرات درباره موارد اختلافی باقی مانده گفت وگو کند.
توقف کوتاه وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا و نماینده این کشور در گروه ۱+۵ در ژنو در مسیرش به مسکو توجهات به سمت ژنو را افزایش داد و این احتمال که با آمدن نماینده آمریکا به احتمال قوی موارد اختلافی حل و فصل خواهد شد افزایش یافت اما پس از مذاکره ای کوتاه سه جانبه میان اشمید عراقچی شرمن و نیز گفت وگوی دوجانبه عراقچی و شرمن خبری از حل اختلاف نظرها شنیده نشد.
معاون وزیر خارجه کشورمان پس از دو روز مذاکره از به دست آمدن چند راه حل برای حل اختلاف نظر ها که این اختلافات را سه مورد اعلام کرده بود خبر داد و گفت که" نتیجه بررسی ها درباره نحوه اجرایی شدن توافق ژنو به پایتخت ها منتقل شده و متعاقبا تصمیم گیری نهایی اتخاذ و نتیجه اعلام خواهد شد. "
عراقچی اضافه کرد: اختلاف های فنی و سیاسی حل شد، اما این موضوع منوط به تایید راه حل در پایتخت هاست.
بنا براین گزارش علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی درباره موارد اختلافی با ۱+۵ بر سر اجرای توافق ژنو اظهار کرد: یک مورد اختلافی راجع به سانتریفیوژ های پیشرفته است. آن ها (۱+۵) می پرسند که چرا برای این سانتریفیوژها کار می کنید. در حالی که ما قبلا هم اعلام کرده ایم بهترین بخش تفاهم نامه ژنو بخش مربوط به تحقیق و توسعه بوده است که در تفاهم نامه بدون محدودیت آمده است.
بر اساس توافق ژنو، " ایران برنامه تحقیق و توسعه (R & D) تحت نظارت، از جمله برنامه تحقیق و توسعه جاری غنی سازی خود را که با هدف انباشت اورانیوم غنی شده صورت نمی گیرد، ادامه خواهد داد. "
در عین حال موارد دیگر از جمله موضوع چگونگی اجرای توافق در یک زمان و روز مشخص و برداشتن گام های متقابل به طور متوازن از دغدغه های مورد توجه مذاکره کنندگان دو طرف بوده است.
عراقچی روز شنبه درباره زمان اعلام نظر پایتخت ها به ایسنا گفت: ظرف یکی دو روز آینده، رایزنی ها به نتیجه برسد، موارد را اعلام می کنیم.
حدود دو ماه است که از توافق ژنو در ۳ آذر ماه می گذرد و بسیاری از شرکت های خصوصی و دولتی در کشورهای ۱+۵ و نیز کشورهای دیگر دنیا در انتظار آغاز اجرای توافق ژنو هستند و حتی اقدامات اولیه مالی و تجاری نیز در این رابطه صورت گرفته است.
در این میان کشورهای اروپایی نیز اشتیاق بیش تری به اجرای توافق دارند چرا که بسیاری از این کشورهای تحت تاثیر تحریم های یک جانبه اروپا و نیز آمریکا در چند سال گذشته متضرر شده اند. از این رو در روزهای آینده کشورهای مختلف دنیا و به ویژه ایران و ۱+۵ منتظر شنیدن خبر آغاز اجرای توافق ژنو هستند که می تواند علاوه بر گشایش های مالی و تجاری و اقتصادی، رویکرد تازه ای در عرصه بین الملل، منطقه و نیز ایران ایجاد کرده و جان تازه ای به رویکرد ها و اراده های سیاسی برای حل مسالمت آمیز مسایل بین الملل بخشد.
