آیا گیاهخواران بیشتر دختردار می شوند؟
در سال ۲۰۰۵، در شهر رن فرانسه کودکی متولد شد که دچار کندی رشد درون رحمی بود. ۹ ماه بعد از تولد او، جواب آزمایش ها نشان داد کم خونی شدیدی دارد که از کمبود ویتامین B۱۲ناشی می شد
ملت ایران: در سال ۲۰۰۵، در شهر رن فرانسه کودکی متولد شد که دچار کندی رشد درون رحمی بود. ۹ ماه بعد از تولد او، جواب آزمایش ها نشان داد کم خونی شدیدی دارد که از کمبود ویتامین B۱۲ناشی می شد. ام ار ای مغزی نوزاد نیز از آتروفی مغز حکایت داشت. متخصصان معتقد بودند دلیل این مشکل رژیم مادر در دوران بارداری است. والدین این نوزاد هر ۲ گیاهخوار بودند. بعد از منتشر شدن این خبر، بسیاری از زنانی که گیاهخوار بودند یا از باردار شدن منصرف شدند یا در رژیم خود تغییراتی ایجاد کردند…
آیا گیاهخواری مادر واقعاً برای جنین خطرناک است؟
تحقیقات نشان داده هیچ تناقصی بین داشتن رژیم گیاهخواری و بارداری و شیردهی سالم وجود ندارد، به شرطی که مرتب زیرنظر پزشک باشید و برنامه غذایی متعادل و صحیحی را دنبال کنید. رژیم متعادل یعنی متعادل، یعنی رژیمی که شامل ۵۰ تا ۶۰ دصد قند یا کربوهیدرات ۳۰ تا ۳۵ درصد چربی و ۱۰ تا ۱۵ درصد پروتئین باشد. در رژیم کلاسیک گیاهخواری مصرف گوشت سفید و قرمز ممنوع است اما سایر محصولات حیوانی مثل شیر، تخم مرغ، پنیر و کره را می توان مصرف کرد. در نوع دیگری از رژیم گیاهخواری فرد از خوردن هرگونه محصولات حیوانی و دریایی حتی مصرف عسل خودداری می کند. در نوع دیگری که به آن گیاهخواری سبک جدید می گویند، افراد گاهی ماهی یا گوشت پرندگان مصرف می کنند اما از گوشت پستانداران استفاده نمی کنند. در رژم گیاهخواری بسیار مهم است مادر باردار زیرنظر متخصص زنان باشد که هر از گاهی آزمایش خون تجویز کند و مطمئن شود نیاز به مصرف مکمل آهن و کلسیم وجود دارد یا نه و اینکه رشد جنین خوب است یا نه.
تحقیقات نشان داده هیچ تناقصی بین داشتن رژیم گیاهخواری و بارداری و شیردهی سالم وجود ندارد، به شرطی که مرتب زیرنظر پزشک باشید و برنامه غذایی متعادل و صحیحی را دنبال کنید. رژیم متعادل یعنی متعادل، یعنی رژیمی که شامل ۵۰ تا ۶۰ دصد قند یا کربوهیدرات ۳۰ تا ۳۵ درصد چربی و ۱۰ تا ۱۵ درصد پروتئین باشد. در رژیم کلاسیک گیاهخواری مصرف گوشت سفید و قرمز ممنوع است اما سایر محصولات حیوانی مثل شیر، تخم مرغ، پنیر و کره را می توان مصرف کرد. در نوع دیگری از رژیم گیاهخواری فرد از خوردن هرگونه محصولات حیوانی و دریایی حتی مصرف عسل خودداری می کند. در نوع دیگری که به آن گیاهخواری سبک جدید می گویند، افراد گاهی ماهی یا گوشت پرندگان مصرف می کنند اما از گوشت پستانداران استفاده نمی کنند. در رژم گیاهخواری بسیار مهم است مادر باردار زیرنظر متخصص زنان باشد که هر از گاهی آزمایش خون تجویز کند و مطمئن شود نیاز به مصرف مکمل آهن و کلسیم وجود دارد یا نه و اینکه رشد جنین خوب است یا نه.
خانم باردار گیاهخوار به جای گوشت باید چه بخورد؟
گوشت، منبع خوب پروتئین و عناصر معدنی به خصوص آهن است. پروتئین گوشت برخلاف پروتئین های گیاهی بسیار کامل است و تمام اسیدهای امینه ضروری برای ماهیچه ها و کارکرد ارگانیسم را تأمین می کند. خانم بارداری که رژیم گیاهخواری دارد، برای پیشگیری از برو هرگونه کمبودی باید به جای گوشت از تخم مرغ، غلات (برنج، گندم) انواع سبزی (لویبا، نخود و… ) محصولات لبنی استفاده کند. اگر خانمی اصلا محصولات حیوانی (حتی لبنیات، تخم مرغ و عسل) نخوردف احتمال بروز کمبود پروتئین و مواد معدنی در او بیشتر است. برای پیگیری از بروز این مشکل لازم است در هر وعده غذایی غلات و سبزی ها با هم مصرف شوند تا اسیدآمینه ها همدیگر را کامل کنند و اسیدآمینه های ضروری به بدن برسد. مثلاً حبوبات (عدس، لپه نخورد سویا، لوبیا قرمز و لوبیا سفید… ) هرچند غنی از لیزین هستند اما اسیدهای آمینه گوگردی مانند سیستثین در آنها به مقدار کافی وجود ندارد.
گوشت، منبع خوب پروتئین و عناصر معدنی به خصوص آهن است. پروتئین گوشت برخلاف پروتئین های گیاهی بسیار کامل است و تمام اسیدهای امینه ضروری برای ماهیچه ها و کارکرد ارگانیسم را تأمین می کند. خانم بارداری که رژیم گیاهخواری دارد، برای پیشگیری از برو هرگونه کمبودی باید به جای گوشت از تخم مرغ، غلات (برنج، گندم) انواع سبزی (لویبا، نخود و… ) محصولات لبنی استفاده کند. اگر خانمی اصلا محصولات حیوانی (حتی لبنیات، تخم مرغ و عسل) نخوردف احتمال بروز کمبود پروتئین و مواد معدنی در او بیشتر است. برای پیگیری از بروز این مشکل لازم است در هر وعده غذایی غلات و سبزی ها با هم مصرف شوند تا اسیدآمینه ها همدیگر را کامل کنند و اسیدآمینه های ضروری به بدن برسد. مثلاً حبوبات (عدس، لپه نخورد سویا، لوبیا قرمز و لوبیا سفید… ) هرچند غنی از لیزین هستند اما اسیدهای آمینه گوگردی مانند سیستثین در آنها به مقدار کافی وجود ندارد.
آیا می توان به جای گوشت، سویا یا مشتقات آن را مصرف کرد؟
می توان سویا یا محصولات مشتق شده از آن (توفو یا شیر سویا) را یک وعده در روز مصرف کرد اما سویا حاوی فیتو استروژن هایی است که از جفت عبور می کنند. تحقیقات انجام شده روی حیوانات نشان داده مصرف زیاد سویا می تواند باعث بروز نقص هایی در جنین شود گرچه این موضوع در رابطه با انسان تأیید نشده اما بهتر است خانم های باردار پروتئین مورد نیاز خود را از تخم مرغ، لبنیات، غلات کامل و سبزی ها تأمین کنند.
می توان سویا یا محصولات مشتق شده از آن (توفو یا شیر سویا) را یک وعده در روز مصرف کرد اما سویا حاوی فیتو استروژن هایی است که از جفت عبور می کنند. تحقیقات انجام شده روی حیوانات نشان داده مصرف زیاد سویا می تواند باعث بروز نقص هایی در جنین شود گرچه این موضوع در رابطه با انسان تأیید نشده اما بهتر است خانم های باردار پروتئین مورد نیاز خود را از تخم مرغ، لبنیات، غلات کامل و سبزی ها تأمین کنند.
برای تأمین کلسیم چه می توان خورد؟
لبنیات بهترین منبع تأمین کنند کلسیم هستند. در دوران بارداری مصرف ۴ وعده در روز لبنیات اجباری است اما در صورتی که خانمی تمایل به مصرف شیر ندارد، می توان ماست و پنیر را جایگزین آن کند. با اینکه بیشتر دانه های گیاهی و روغنی مثل گردو و بادام حاوی کلسیم هستند (۱۰۰ گرم بادام ۲۵۰ میلی گرم کلسیم دارد و یک چهارم نیازهای روزانه خانم باردار به کلسیم را رفع می کند) اما نکته ای که نباید فراموش کرد این است که بادام، غنی از چربی است و انرژی دارد و ۳۰ درصد از انرژی روزانه خانم باردار را در تأمین می کند. یعنی معادل یک وعده غذایی است پس نمی توان بیش از حد دانه های روغنی استفاده کرد.
لبنیات بهترین منبع تأمین کنند کلسیم هستند. در دوران بارداری مصرف ۴ وعده در روز لبنیات اجباری است اما در صورتی که خانمی تمایل به مصرف شیر ندارد، می توان ماست و پنیر را جایگزین آن کند. با اینکه بیشتر دانه های گیاهی و روغنی مثل گردو و بادام حاوی کلسیم هستند (۱۰۰ گرم بادام ۲۵۰ میلی گرم کلسیم دارد و یک چهارم نیازهای روزانه خانم باردار به کلسیم را رفع می کند) اما نکته ای که نباید فراموش کرد این است که بادام، غنی از چربی است و انرژی دارد و ۳۰ درصد از انرژی روزانه خانم باردار را در تأمین می کند. یعنی معادل یک وعده غذایی است پس نمی توان بیش از حد دانه های روغنی استفاده کرد.
چگونه باید آهن بدن را تأمین کرد؟
در بارداری خانم ها به آهن بیشتری نیاز دارند. وی در صورت مصرف نکردن گوشت، ممکن است خانم باردار دچار فقر اهن شود و این مسئله روی رشد جنین تدثیر منفی می گذارد. برای پیشگیری به خانم باردار گیاهخوار توصیه می شود تخم مرغ و سبزی های خشک به خصوص جعفری و اسفناج استفاده کنند. سبزی ها، لوبیای سفید، نخود و عدس به مقدار بسیار کم حاوی آهن هستند مشکل اینجاست که جذب آهن انواع سبزی ۲ برابر کمتر از گوشت قرمز یا سفید است. بیشتر پزشکان به همین دلیل توصیه می کنند مادران از رژیم گیاهخواری در بارداری دوری کند. با این حال چون در دوران بارداری جذب آهن به طور طبیعی بیشتر است می توان از سبزی ها هم کمک گرفت. برای افزایش جذب آهن توصیه می شود همراه سبزی ها از مواد غذایی حاوی ویتامین C مثل جعفری و آبلیموی تازه استفاده کنید.
در بارداری خانم ها به آهن بیشتری نیاز دارند. وی در صورت مصرف نکردن گوشت، ممکن است خانم باردار دچار فقر اهن شود و این مسئله روی رشد جنین تدثیر منفی می گذارد. برای پیشگیری به خانم باردار گیاهخوار توصیه می شود تخم مرغ و سبزی های خشک به خصوص جعفری و اسفناج استفاده کنند. سبزی ها، لوبیای سفید، نخود و عدس به مقدار بسیار کم حاوی آهن هستند مشکل اینجاست که جذب آهن انواع سبزی ۲ برابر کمتر از گوشت قرمز یا سفید است. بیشتر پزشکان به همین دلیل توصیه می کنند مادران از رژیم گیاهخواری در بارداری دوری کند. با این حال چون در دوران بارداری جذب آهن به طور طبیعی بیشتر است می توان از سبزی ها هم کمک گرفت. برای افزایش جذب آهن توصیه می شود همراه سبزی ها از مواد غذایی حاوی ویتامین C مثل جعفری و آبلیموی تازه استفاده کنید.
آیا ممکن است به خاطر گیاهخواری دچار کمبود سایر ویتامین ها شویم؟
از آنجا که گیاهخواران سبزی زیادی مصرف می کنند، در مقایسه با سایر افراد کمتر دچار کمبود بیشتر ویتامین ها به خصوص ویتامین B۹ یا اسیدفولیک برای رشد مغزی جنین مهم است اما ما در باید ویتامین B۱۲ نیز به اندازه دریافت کند زیرا این ویتامین نیز برای ایجاد سلول ها، بافت ها و سیستم مغزی عصبی جنین مهم است. مطالعه هایی که در سال ۲۰۰۴ روی زنان باردار گیاهخوار و معمولی انجام شد، نشان داد میزان ویتامین B۱۲ در زنان گیاهخوار و گروهی از زنان که گاهی اوقات گوشت مصرف می کردند کمتر از زنانی بود که رژیم های متعادل داشتند. به عبارت دیگر، احتمال کمبود ویتامین B۱۲ در زنان گیاهخوار بیشتر ااست و می تواند باعث توقف رشد جنین در رحم شود.
از آنجا که گیاهخواران سبزی زیادی مصرف می کنند، در مقایسه با سایر افراد کمتر دچار کمبود بیشتر ویتامین ها به خصوص ویتامین B۹ یا اسیدفولیک برای رشد مغزی جنین مهم است اما ما در باید ویتامین B۱۲ نیز به اندازه دریافت کند زیرا این ویتامین نیز برای ایجاد سلول ها، بافت ها و سیستم مغزی عصبی جنین مهم است. مطالعه هایی که در سال ۲۰۰۴ روی زنان باردار گیاهخوار و معمولی انجام شد، نشان داد میزان ویتامین B۱۲ در زنان گیاهخوار و گروهی از زنان که گاهی اوقات گوشت مصرف می کردند کمتر از زنانی بود که رژیم های متعادل داشتند. به عبارت دیگر، احتمال کمبود ویتامین B۱۲ در زنان گیاهخوار بیشتر ااست و می تواند باعث توقف رشد جنین در رحم شود.
آیا گیاهخواران بیشتر دختردار می شوند؟
تحقیقی انگلیسی نشان داده است زنان گیاهخوار بیشتر دختردار می شوند. پیش از این نیز تحقیقات دیگری نشان داده بود زنانی که محصولات لبنی بیشتر و مواد غذایی کم نمک تر می خورند، احتمال اینکه فرزندشان دختر باشد بیشتر. با این حال تحقیقات معدودی نیز علیه نتایج این تحقیق ما هستند.
تحقیقی انگلیسی نشان داده است زنان گیاهخوار بیشتر دختردار می شوند. پیش از این نیز تحقیقات دیگری نشان داده بود زنانی که محصولات لبنی بیشتر و مواد غذایی کم نمک تر می خورند، احتمال اینکه فرزندشان دختر باشد بیشتر. با این حال تحقیقات معدودی نیز علیه نتایج این تحقیق ما هستند.
